Droit ti Mo ti Mä na na Bê

Peut-être mo yekia mingi droit ti mo ti mä na bê na ye kue so mo ye ti mä na bê dä. A lingbi ti tene so azo kue ayeke sala tongaso. Na salango kusala na droit so, azo ngbundangbu omene so ayeke na ndo ti sese asala si atene ti mabe nde nde aba gigi, so ayeke ye ti dongo bê. Legeoko tongana ti so e wara anzoroko ti aye, tele ti aye, mara ti aye, nzerengo ti aye, fion ti aye nga na totongo ti aye nde nde na yâ ye so a leke, atene ti mabe nde nde asala si fani mingi fini anzere, amu wâ nga ayeke na ngia. Biani, mara ti dutingo ti aye nde nde tongaso alingbi ti sala si fini anzere mingi.​—Psaume 104:24.

ME A LINGBI a sala hange. Ambeni tene ti mabe ayeke gi pepe nde, me nga sioni. Na tapande, na tongo nda ti siècle 20, ambeni zo amä na bê so aJuif na a-Franc-maçon (mbeni bungbi so aluti na ndo songo ti aita atä kangbi so ayeke na popo ti ala) aleke ti “gbian ngobo ti dutingo ti aChrétien na ti leke mbeni kota kodoro na gbe ti akomandema ti ala so a bungbi ni oko.” Mbeni oko ti lingu ti mabe ni ayeke mbeni tract so ake tene ti aJuif, so li ti tene ni ayeke Protocols of the Learned Elders of Zion (Tondo ti Awandara ti Sion). Tract ni atene so aye so a leke andu maïngo tene ti futango lampo ahon ndo ni, maïngo lekengo agbakuru ti bira, mungo akusala ti dengo buze kue na tïtî ala si ‘a lingbi futi mosoro ti aGentil fade fade nga hio.’ Atene ni andu nga salango ye na mayele na bungbi ti mandango mbeti si ‘aGentil aga tongana anyama so li ti ala ayeke dä pepe,’ na même lekengo alege ti train na gbe ti sese ti tingbi ali-kodoro ni si ambakoro ti aJuif alingbi ‘hon awato kue na ngangu na futingo ala.’

Biani, atene so ayeke la ni wataka; a leke ni ti hulu wâ na gbe ti abibe so ake tene ti aJuif. Mark Jones ti British Museum atene, ‘sioni mbeti so amu ndo kue ato nda ni na Russie,’ ndo so a sigigi kozoni na yâ mbeni mbeti-sango na ngu 1903. Na lango 8 ti nze ti mai ngu 1920, a sigigi na yâ ti The Times ti Londres. Ngu oko na ndo ni na pekoni, The Times afa mbeti ni tongana mbeti ti wataka. Na oko ngoi ni, a sala la ni sioni awe. Jones atene: ‘A yeke ngangu ti kanga ndo ti mara ti atene ti mvene tongaso.’ Gi na ngoi so azo ayeda na ni, atene ti mvene ni adü asioni tene ti mabe so apusu azo ti ke tele, so fani mingi aye ti pekoni ayeke sioni mingi, tongana ti so mbaï ti siècle 20 afa.​—aProverbe 6:16-19.

Tene ti Mabe Nde na Tâ Tene

Biani, atene ti mabe so ayeke ti wataka alingbi même ti mu ndo na lege ti atene ti mvene so a tene na mbana pepe. Ngoi na ngoi, e yeke gbu gi nda ti aye ni nzoni pepe. Azo oke akui hio na salango ye so ala ba a tene a yeke na lege ni? Nga, fani mingi e mä na bê na mbeni ye gi ngbanga ti so e ye ti mä na bê na ni. Mbeni wafango ye atene so même awasenda-ye “fani mingi ayä na nduzu mingi ye so ala mveni asigigi na ni.” Atene ti mabe ti ala akanga lege na ala ti gi ti hinga nda ti ye. Tongaso ala lingbi ti mu ngoi ti fini ti ala kue senge senge ti tara ti kpengba atene ti mabe ti ala ti wataka.​—Jérémie 17:9.

Mara ti aye tongaso asi na atene ti mabe ti alege ti vorongo, ndo so atene ti mabe mingi ague nde nde. (1 Timothée 4:1; 2 Timothée 4:3, 4) Mbeni zo ayeke na kpengba mabe na yâ Nzapa. Mbeni zo nde atene so zo ni “ayeke leke mabe ti lo na ndo ti nzoni ye oko pepe.” Mbeni atene so mo yeke na âme so alingbi ti kui pepe, so angbâ na fini na peko ti kuâ. Mbeni nde amä na bê so tongana mo kui, mo yeke na fini mbeni pepe, mo kui biaku biaku. Biani, atene ti mabe so ague nde nde tongana ti ala so ge alingbi ti duti kue tâ tene pepe. Tongaso, a yeke pepe lege ti ndara ti gi ti ba wala ye so mo mä na bê na ni fadeso ayeke tâ tene na pepe gi mbeni ye so mo ye ti mä na bê dä? (aProverbe 1:5) Mo lingbi ti sala ni tongana nyen? Fade article ti peko ayeke ba tene so.

[Foto na lembeti 3]

Mbeni mbeti ti ngu 1921 so asigigi na nda ti “Protocols of the Learned Elders of Zion”