Apasteur Use So Ayekia Ambeti ti Russell

NA NGU 1891, Charles Taze Russell, so asala lani kpengba kusala mingi na popo ti aChrétien so ayeke atâ wavorongo Jéhovah, asi na Poto ti fani oko ni. Ambeni tondo afa so na ngoi so lo luti kete na Pinerolo na Italie, Russell atingbi na Daniele Rivoire, mbeni kota zo na ngbele pasteur ti aVaudois.a Tâ tënë, Rivoire angbâ ti sala bungbi na aVaudois même na pekoni so lo zia kusala ti lo ti pasteur. Me lo duti lakue ndulu ti manda afini ye, na lo diko ambeti mingi ti C. T. Russell.

Na ngu 1903, Rivoire asû peko ti buku ti Russell Le divin Plan des Âges na yanga ti Italien, na lo mû nginza ti lo mveni ti futa na petengo ni. Lo sala ye so kozoni même si aWamandango Bible asigigi na buku ni na yanga ti Italien. Na yâ akozo lembeti ni, Rivoire atene: “E zia kozo buku so na yanga ti Italien na gbe ti ngangu ti Seigneur. Zia lo hiri deba nzoni na ndo ni si, atâa so a yeke nzoni kue pëpe, a yä iri ti Nzapa so ayeke biani nzoni-kue, na a pusu amolenge ti lo so atene yanga ti Italien ti kpe mbito ti lo mingi ahon. Zia si bê ti ala so kue adiko buku so ayekia kota ti mosoro, ti ndara, na ti hingango ye na ndo programme ti Nzapa nga ndoye ti lo, si ala yekia Nzapa mveni, so nzobe ti lo amû lege na buku so ti sigigi.”

Rivoire ato nda ti sû nga Phare de la Tour de Sion et Messager de la Présence du Christ na yanga ti Italien. Périodique so ayeke lani akozo Tour ti Ba Ndo so a sala ni. Na ngu 1903, a sigigi na ni fani oko na yâ anze ota. Atâa so Rivoire aga lâ oko pëpe mbeni Wamandango Bible, tongana ti so a yeke hiri lani na aTémoin ti Jéhovah, lo sala ye mingi ti kangbi atënë ti Bible so a fa pekoni na yâ ambeti ti ala.

“Ye So Akanga Lê ti Mbi . . . Atï na Sese”

Mbeni pasteur nde ti aVaudois so ayekia lani mingi ambeti ti Russell ayeke Giuseppe Banchetti. Babâ ti Giuseppe ayeke lani Catholique; na pekoni, lo ga Vaudois. Tongaso, lo bata Giuseppe na yâ lege ti vorongo ti aVaudois. Na ngu 1894, Giuseppe aga pasteur na lo to nda ti sala kusala na yâ abungbi nde nde ti aVaudois so ayeke na Pouille, na Abruzzes, nga na azoa ti Elbe na Sicile.

A sigigi na buku ti Russell, Le divin Plan des Âges, na yanga ti Italien na ngu 1905. Banchetti asû na mbeti ngia ti bê ti lo teti buku so. Tënë so lo sû asigigi na yâ mbeti ti aProtestant La Rivista Cristiana. Lo tene: “Ti e, buku ti Russell ayeke buku ti fango lege so amû lumière na zo ahon atanga ni kue, na so Chrétien kue alingbi ti manda Mbeti ti Nzapa na ni nzoni . . . Na ngoi so mbi diko ni, mo ba mo tene, ye so akanga lê ti mbi si mbi bâ ndo nzoni pëpe atï na sese. Mbi bâ so lege ti gue na Nzapa aluti droit mingi ahon na gbele mbi, na a kpengba pëpe. Même mingi ti atënë ti Bible so a bâ a tene ague nde nde aga polele. Atënë ti mabe so a yeke lani ngangu aga ye so ayeke ngangu mbeni pëpe, na a lingbi ti yeda na ni biani. Aye so kozoni alingbi ti gbu nda ni oko pëpe aga polele. Pendere ye so a leke ti sö azo na lege ti Christ aga polele mingi ahon, na ye so apusu mbi ti dekongo legeoko na Bazengele ni: Mosoro na ndara na hingango ye ti Nzapa ayeke kota mingi!”​—aRomain 11:33.

Na ngu 1925, Remigio Cuminetti atene so Banchetti afa lani na gigi “yekiango ndo mingi” teti kusala ti aWamandango Bible, na lo “yeda na bê kue” na atënë ti mabe so ala fa. Na mbage, Banchetti agi lege lo mveni ti fa na azo atënë ti mabe so.

Na dikongo ambeti so Banchetti asala, a yeke polele so, legeoko na aTémoin ti Jéhovah, lo mä na bê so fade a yeke zingo ambeni kuâ ti kiri ti wara fini na sese, tongana ti so Mbeti ti Nzapa afa. Lo yeda nga na fango ye ti aWamandango Bible tongana lo fa so a diko kozoni awe ngu so Jésus akui na yâ ni, na Nzapa afa ni na yâ prophétie ti Daniel ti ayenga 70. (Daniel 9:24-27) Fani mingi, nde na afango ye ti église ti lo, lo tene polele so a lingbi a sala Matanga ti Dango Bê na kui ti Jésus Christ gi fani oko na yâ ngu oko oko, “tâ gi na lango ni so a sala lani matanga ni dä.” (Luc 22:19, 20) Lo ke atënë ti Darwin so atene zo abâ gigi na lege ti anyama, na lo tene so a lingbi atâ Chrétien abi tele ti ala pëpe na yâ bira.​—Esaïe 2:4.

Na mbeni ngoi, Banchetti ayeke sala lisoro na ndo ambeti ti Russell na mbeni koli so iri ti lo ayeke J. Campbell Wall. Tongana Wall akasa lani ambeti ni, Banchetti atene: “Mbi hinga tâ na bê ti mbi so tongana mo diko molongo ti abuku omene so Russell asala, mo yeke wara tâ kota ngia, na fade mo yeke kiri singila na mbi na bê kue. Mbi yeke yekia atënë ti mabe kirikiri pëpe; me mbi diko lani abuku so a sala fadeso angu 11, na mbi kiri singila na Nzapa lâ na lâ teti so lo zia na gbele mbi mara ti lumière na dengo bê tongaso na lege ti ambeni buku so aluti kue na ndo Mbeti ti Nzapa.”

“E Mä gi Tënë Awe”

Ye ti dongo bê ayeke so apasteur Vaudois use so kue, Daniele Rivoire na Giuseppe Banchetti, afa bê ti kiri singila teti lege so Russell afa na nda ti Bible. Banchetti asû na mbeti: “Mbi tene ti mbi awe: zo oko pëpe na popo ti e ahinga ye kue, même Awafango Tënë, apasteur, wala akota wandara ti Tene ti Nzapa. Nde na so, e yeke na aye mingi mingi ti manda. . . . [A lingbi] . . . e duti na e mä tënë: e bi bê lâ oko pëpe so e hinga ye ni kue awe, na e ke pëpe ye so a yeke fa na e. Nde na so, a lingbi e mä gi tënë awe.”

Ngu oko oko, azo saki mingi ayeke dengi mê ti mä tokua ti Royaume so aTémoin ti Jéhovah aga na ni na ala. Na ndo kue, azo so aye ti manda fini ye nga so asala nzala ti atâ tënë ti Bible, ayeke yeda na tisango ndo ti Jésus: “Mo ga mo tambela na peko ti Mbi.”​—Marc 10:17-21; Apocalypse 22:17.

[Kete Tene na Gbe Ni]

[Foto na lembeti 28]

Wafango Ye Daniele Rivoire

[Foto na lembeti 29]

Giuseppe Banchetti

[Lingu ti foto]

Banchetti: La Luce, lango 14 ti nze ti avril, ngu 1926