Ngbanga ti nyen e lingbi pëpe ti duti gi e oko?
“Azo use ayeke nzoni ahon zo oko . . . teti tongana oko atï, fade mbeni ayä ita ti lo na nduzu.”—Gbia Salomon
GBIA SALOMON ti Israël ti giriri atene lani: “Azo use ayeke nzoni ahon zo oko, teti ala yeke na futa nzoni teti kusala ti ala. Teti tongana oko atï, fade mbeni ayä ita ti lo na nduzu; me vundu ayeke na lo so atï, na mbeni zo ayeke na tele ti lo pëpe ti yä lo na nduzu.” (Zo-ti-fa-tene 4:9, 10). Na lege so, mbeni zo so ayeke bâ salango ye ti azo, so lo yeke na ndara mingi, agboto lê na ndo nzara ti e ti wara akamarade nga nene ti tene e duti gi e oko pëpe. Ye oko, a yeke pëpe gi senge bango ndo ti azo. Atënë ti Salomon alondo na lege ti ndara ti Nzapa.
A yeke pëpe lege ti ndara ti duti gi e oko. A lingbi e duti na popo ti amba ti e. A hunda ti tene e kue e wara ngangu na mungo maboko ti ambeni zo. Mbeni mato ti Bible atene: “Zo so akangbi tele ti lo na mbeni zo, lo gi ye so bê ti lo aye, na lo yeke na ngonzo na tele ti ye kue so ayeke na lege ti tâ ndara.” (aProverbe 18:1). Biani, a yeke ye ti dongo bê pëpe so awandara so ayeke bâ ndo na ndo nzoni duti ti azo awa e ti yôro tele ti e na popo ti azo na ti bi bê na ndo ambeni zo.
Na popo ti awango so alingbi ti kpengba dutingo na popo ti azo, Pakara Robert Putnam asala tënë ti “lege ti kpengba ngangu ti warango mabe na Nzapa.” Na lege so aTémoin ti Jéhovah adö bê ti azo mingi ngbanga ti so ala yeke wara batango tele na yâ akongregation so ayeke tongana sewa na ndo sese kue. Legeoko na atënë ti bazengele Pierre, ala ‘ndoye aita ti ala kue’ so ayeke na kota ‘kpengo mbito ti Nzapa.’ (1 Pierre 2:17). A-Témoin akpe nga ti duti ala oko nga na asioni ye so alingbi ti ga na pekoni ngbanga ti so gbâ ti anzo kusala ti ala so andu tâ lege ti vorongo apusu ala ti mû maboko na amba ti ala ti manda tâ tënë so a wara ni na yâ Tënë ti Nzapa, Bible.—2 Timothée 2:15.
Ndoye na salango songo agbian fini ti ala
A-Témoin ti Jéhovah ayeke mbeni bungbi ti azo so aduti beoko, so na yâ ni azo ni kue ayeke na mbeni kpengba kusala. Na tapande, bâ ye so asi na Miguel, Froylán na Alma Ruth, azo ota ti sewa oko ti kodoro ti Amerika ti Mbongo. A dü ala na mbeni kobela ti bio so asala si ala ngbâ gi ndulu. Ala ota kue ayeke tambela na yâ angende so apusu ala pusungo. Tongana nyen salango songo na aTémoin andu fini ti ala?
Miguel atene: “Mbi hon lani na yâ ti angoi ti kpale mingi, me tongana mbi to nda ti bungbi na awakua ti Jéhovah, fini ti mbi agbian. Ti ke ti duti na popo ti azo ayeke sioni mingi. Dutingo ndulu na amba ti mbi awamabe na ngoi ti abungbi ti aChrétien, dutingo na ala yenga oko oko, amû maboko na mbi mingi ti wara nzerengo tele.”
Alma Ruth atene: “Giriri mbi yeke ka na angoi ti ngangu suingo bê; vundu asala mbi mingi. Ye oko, na mandango ye na ndo Jéhovah, mbi bâ so mbi lingbi ti leke mbeni nzoni songo na lo. Ye so aga mbeni kota ye ti ngele mingi na yâ fini ti mbi. Sewa ti mbi amû maboko na e mingi, na ye so asala si e duti beoko ahon ti kozo.”
Na lege ti ndoye, babâ ti Miguel afa lani na lo lege ti diko na ti sû mbeti. Na pekoni, Miguel amû maboko na Froylán nga na Alma Ruth ti sala nga tongaso. A yeke kota ye mingi teti dutingo ti ala na lege ti yingo. Alma Ruth atene: “Ti manda ti diko mbeti aga na e aye ti nzoni mingi, ngbanga ti so na pekoni, e lingbi ti te kobe ti yingo na lege ti dikongo Bible nga ambeti so aluti na ndo ni.”
Na ngoi so, Miguel asala kusala tongana mbeni ancien. Froylán adiko Bible lege gumbaya. Alma Ruth akono yâ ti kusala ti lo na Jéhovah na salango kusala tongana pionnier permanent, wala wafango tënë ti Royaume ti ngoi kue, ngbele ye na ngu 1996. Lo tene: “Na lege ti deba nzoni ti Jéhovah, mbi si na ye so mbi zia na gbele mbi ti sala. Mbi si dä ngbanga ti mungo maboko ti aita-wali so mbi ndoye ala mingi, so ala mû maboko na mbi, pëpe gi ti fa tënë, me ti mû nga li ni na yâ a-étude ti Bible 11 so mbi wara lege fadeso ti to nda ni.”
Mbeni pendere tapande ni ayeke ti Emelia so awara mbeni ndao so a hunda na lo ti tambela na ngende so apusu ni pusungo ngbanga ti so lo wara akä na gere nga na bio ti peko ti lo. A-Témoin ti Jéhovah ti gbata ti Mexico amanda Bible na lo, na lo wara batême na ngu 1996. Emelia atene: “Kozoni ti hinga tâ tënë, mbi yeke lani na nzara ti fâ tele ti mbi; mbi yeke na nzara ti duti na fini mbeni pëpe. Mbi bâ so ye oko anzere na mbi pëpe, na mbi toto na ngule bï na lâ. Me, na ngoi so mbi bungbi na awakua ti Jéhovah, mbi bâ kpengba songo ti aita. Bingo bê ti ala mbilimbili na mbage ti mbi ayeke mbeni ye ti mungo ngangu na zo. Mbeni oko ti a-ancien ni aga tongana ita ti mbi ti koli wala babâ ti mbi. Lo na ambeni serviteur ti mungo maboko ague na mbi na abungbi nga na yâ kusala ti fango tënë na yâ ngende ti mbi.”
José, so amû batême tongana oko ti aTémoin ti Jéhovah na ngu 1992, aduti gi lo oko. Lo yeke na ngu 70, na lo gue na retraite na 1990. José ayeke lani na bê so asui, me na peko ti so mbeni Témoin afa tënë na lo, hio lo to nda ti gue na abungbi ti aChrétien. Lo ye lani aye so lo mä na so lo bâ kâ. Na tapande, lo bâ songo so ayeke na popo ti aita na lo bâ so ala ayeke bi tâ bê ti ala na lo. A-ancien na aserviteur ti mungo maboko ti kongregation ti lo ayeke bata lo fadeso (aPhilippien 1:1; 1 Pierre 5:2). Aita tongaso, so aduti oko na lo na yâ mabe ayeke “azo so alungula vundu na bê” ti lo (aColossien 4:11). Ala gue na lo ti bâ docteur, ala gue ti bâ lo na yanga-da ti lo, na ala duti lani ndulu na tele ti lo na ngoi so a opéré lo lege osio. José atene “Ala fa na gigi so ala bi bê na ndo mbi. Ala yeke tâ sewa ti mbi. Mbi yeke na ngia ti duti na popo ti ala.”
Tâ ngia ayeke na zo so amû ye
Tongana Gbia Salomon atene lani so “azo use ayeke nzoni ahon zo oko”, lo londo ti sala tënë ti mungo ngangu senge senge ti gi ti wara mosoro na lege ti mitele (Zo-ti-fa-tene 4:7-9). A yeke mbilimbili ye so azo mingi ayeke tomba pekoni laso, atâa so a ye ti tene so ala yeke zia salango songo na sewa ti ala nga na akamarade ti ala.
Ti duti na nzara ti wara ye mingi nga na ti kion apusu gbâ ti azo ti duti gi ala oko. Ye so aga na ala ngia wala nzerengo tele na yâ fini ti ala oko pëpe. Songo bê nga na dutingo na beku oko pëpe asi singo na popo ti ala so atï na yâ ti mara bibe tongaso. Nde na so, atënë so a tene ni ge awe, afa na gigi aye ti nzoni so bungbingo na azo so avoro Jéhovah, so ndoye teti lo nga teti amba ti ala apusu ala ti sala ye, ayeke ga na ni. Gango lakue na abungbi ti aChrétien, mungo maboko nga bingo bê ti ambeni Chrétien, mungo mbage na wâ na yâ kusala ti fango tënë ayeke lani aye so ayeke kota mingi ti mû maboko na azo tongaso ti hon ndo ti abibe so ayeke na lege ni pëpe so aga tongana zo aye ti duti gi lo oko.—aProverbe 17:17; aHébreu 10:24, 25.
Atâa so e lingbi pëpe ti duti nde na amba ti e, a yeke na lege ni so salango aye teti ambeni zo ayeke ga na nzerengo tele. Albert Einstein so kusala ti lo aga na ye ti nzoni teti azo atene: “A lingbi ti hinga kota ti mbeni koli . . . na yâ ye so lo yeke mû, pëpe na yâ ye so lo lingbi ti wara.” Tënë so ague legeoko na atënë ti Seigneur ti e Jésus Christ: “Ngia ayeke na zo so amû ye, ahon ngia ti lo so akamata ye.” (Kusala 20:35). Ni la, atâa so a yeke nzoni ti tene azo andoye e, a yeke ga nga na ye ti nzoni na ndo seni na bibe ti zo ti fa na gigi ndoye na mbage ti ambeni zo.
Mbeni surveillant so ague na ndo nde nde ti sala vizite na akongregation teti angu mingi ti mû maboko na ala na lege ti yingo nga ti mû mbage na yâ lekengo ando ti salango abungbi ti aChrétien so ayeke na nginza mingi pëpe, afa bibe ti lo na lege so: “Dutingo na ngia ti sala na aita ti mbi nga bango lê ti ala so asi singo na bê ti kiri singila, apusu mbi ti ngbâ lakue ti gi alege ti mû maboko na ala. Ye so mbi hinga ayeke so, ti fa na ambeni zo so mo pensé na ala, ayeke kelele ti ngia. Na mbi hinga so tongana ancien, a yeke nzoni e duti ‘tongana ndo ti honde tele ngbanga ti kota pupu . . . , tongana angu so asua na ndo kuru sese, tongana gbede ti kota tênë na yâ sese so zo anze dä.’ ”—Esaïe 32:2.
A nzere mingi, tongana aita aduti na beoko!
Biani, zo ayeke wara aye ti nzoni mingi na tâ ngia na mungo maboko na ambeni zo nga na gingo ti sala songo na ala so avoro Jéhovah. Wasungo psaume atene: “Bâ, a yeke nzoni na a nzere mingi, tongana aita aduti na beoko!” (Psaume 133:1). Tongana ti so tapande ti Miguel, Froylán, na Alma Ruth afa na gigi, sewa so aduti beoko ayeke mbeni kpengba ye ti mû maboko na mba. Na so tâ ye ti nzoni ti duti beoko na popo ti mba na yâ tâ vorongo! Na peko ti so lo mû wango na akoli na awali so ayeke aChrétien, bazengele Pierre asû na mbeti: ‘Ti hunzi na tënë ti mbi, mbi hunda na ala kue ti tene tënë ti bê ti ala aduti gi oko; ala bâ mawa ti amba ti ala; ala ye tele na popo ti ala tongana aita; ala sala nzoni na amba ti ala; ala bâ tele ti ala tongana akota zo pëpe.’—1 Pierre 3:8, Fini Mbuki, 2001.
Tâ salango songo ayeke ga na aye ti nzoni na lege ti bibe nga na lege ti yingo. Na salango lisoro na aita ti lo na yâ mabe, bazengele Paul awa ala: “I lungula vundu ti ala so bê ti ala anze, i sala na ala so ayeke na ngangu pëpe, i fa lege ti be-nze-pepe na azo kue. . . . I gi lege lakue ti sala nzoni na popo ti i na azo kue.”—1 aThessalonicien 5:14, 15.
Tongaso, gi alege kue ti sala nzoni na ambeni zo. “A lingbi e sala ye ti nzoni na azo kue; na ahon kue, a lingbi e sala ye ti nzoni na aita ti e awamabe” teti so salango ye tongaso, a yeke sala si mo hinga tâ ye so mo yeke sala ande na yâ fini ti mo nga a yeke sala si mo yeke wara nzerengo tele (aGalate 6:9, 10). Jacques, disciple ti Jésus, asû na mbeti: ‘Tongana mbeni ita ti koli wala ti wali ayeke na bongo ti yungo ni wala kobe ti tengo ni pëpe, si mbeni zo oko na popo ti ala atene na ita ni, atene: ‘Gue nzoni; mo duti na tele ti wâ; mo te kobe, yâ ti mo asi!’ Me, ye so lo lingbi fade ti wara ndali ti fini ti lo, ala mû ni na lo pëpe; asenge senge tënë ti ala so asala nyen?’ (Jacques 2:15, 16, FM 01). Kiringo tënë na hundango tënë so ayeke polele. A lingbi e ‘gi ye teti e mveni pëpe, me e gi ye teti ambeni zo nga.’—aPhilippien 2:4.
A-Témoin ti Jéhovah ayeke mû maboko na ambeni zo na lege ti mitele tongana a bâ so a hunda ti sala ni wala tongana ambeni kpale asi. Na ndo ni, ala sala kua mingi ti ga na aye ti nzoni na amba ti ala na yâ mbeni kpengba lege: a yeke ti fa nzo tënë ti Royaume ti Nzapa na ala (Matthieu 24:14). Mungo mbage ti aTémoin ahon 6 000 000 na yâ fango tokua ti beku na ti dengo bê so afa na gigi so ala yeke bi bê na ndo ambeni zo na lege ti ndoye. Ye oko, mungo maboko na lege ti aversê ti Bible ayeke mû nga lege ti kaï nzara ti mbeni ye nde. A yeke so wa?
Kaïngo mbeni kota ye so atia zo
Ti wara tâ ngia, a lingbi e duti na nzoni songo na Nzapa. Mbeni zo atene: “Teti so na ndo kue nga na ngoi kue, na tongo nda ni ti si na ngoi so, zo ayeke na nzara ti sambela mbeni ye so lo mä na bê so a yeke na nduzu mingi nga ayeke na ngangu mingi ahon ti lo, a fa na gigi so a dü zo na nzara ti dutingo na mbeni lege ti vorongo na a lingbi azo ti senda-ye ahinga ni. . . . A lingbi e duti na kota mbito, bê so adö, kota kpengo mbito ti bâ so na ndo sese kue, azo ayeke gi na ayeke mä na bê na mbeni zo so ayeke kota ahon kue.”—Man Does Not Stand Alone, ti A. Cressy Morrison.
Jésus Christ atene lani: “Ngia ayeke na azo so ahinga ye ti yingo amanke ala.” (Matthieu 5:3). Azo ayeke duti nzoni pëpe na dutingo a ninga gi ala oko nde na azo. Me, ye ti sioni mingi ahon so ayeke ti duti nde na Wasalango e (Apocalypse 4:11). Ti wara na ti sala kusala na ‘tâ hingango ye ti Nzapa’ alingbi ti duti mbeni kpengba ye na yâ fini ti e (aProverbe 2:1-5). Biani, a yeke nzoni e sala kue ti kaï nzara ti aye ti yingo so atia e, teti so e lingbi pëpe ti duti gi e oko nde na Nzapa. Ti wara ngia nga na nzerengo tele na yâ fini a lingbi a luti na ndo nzoni songo na Jéhovah, “Lo Ti Nduzu Ahon Kue na ndo sese kue.”—Psaume 83:19.
[Foto na lembeti 5]
Miguel: “Mbi hon lani na yâ ti angoi ti kpale mingi, me tongana mbi to nda ti bungbi na awakua ti Jéhovah, fini ti mbi agbian”
[Foto na lembeti 5]
Alma Ruth: “Na mandango ye na ndo Jéhovah, mbi bâ so mbi lingbi ti leke mbeni nzoni songo na lo”
[Foto na lembeti 6]
Emelia: “Kozoni ti hinga tâ tënë, . . . mbi bâ so ye oko anzere na mbi pëpe”
[Foto na lembeti 7]
Bungbingo na atâ wavorongo ayeke mû maboko na e ti kaï aye ti yingo so atia e