Mû maboko na azo ti sara ye so Bible afa

“Me lë ni so atï na nzo sese ayeke azo so amä Tënë na ala bata Tënë ni na bê ti mbilimbili na ti nzoni, na ala ngbâ ti lë lakue.”​—LUC 8:15.

1, 2. (a) Ngbanga ti nyen a sigigi na buku Bible afa nyen biani? (b) Na yâ ti angu so ahon, tongana nyen Jéhovah adeba nzoni na ndo angangu so azo ti lo ayeke sara ti tene azo aga adisciple?

MBENI Témoin ti Jéhovah so afa tënë na ngoi kue atene tënë so na ndo ti buku Bible afa nyen biani? a lo tene: “Buku so ayeke pendere mingi. Azo so mbi manda Bible na ala aye ni mingi. Mbi nga kue mbi ye ni mingi. A mû lege na e ti to nda ti mandango Bible na azo gi na lutingo na nduzu.” Na ndo ti oko buku so, mbeni wafango tënë so aga mbakoro awe atene: “Na yâ ti angu 50 so mbi yeke fa tënë, mbi yeke na kota matabisi ti mû maboko na azo mingi ti hinga Jéhovah. Me, mbi lingbi ti tene so buku so ayeke tâ nde mingi. Apendere foto nga na atapande so ayeke na yâ ni ayeke pendere mingi.” A yeke ye so mo bâ na ndo ti buku Bible afa la? A sigigi na buku ti mandango na Bible so ti mû maboko na mo ti sara ye alingbi na yanga so Jésus amû atene: “Tongaso i gue, i fa tënë na amara kue si ala ga adisciple, . . . i fa na ala ti bata ye kue so Mbi komande i.”​—Matthieu 28:19, 20.

² Kite ayeke dä pëpe so a nzere na Jéhovah mingi ti bâ aTémoin ti lo ahon 6 600 000 ayeda na bê ti ala kue ti sara ye alingbi na wango so Jésus amû ti sara si azo aga adisciple (aProverbe 27:11). Jéhovah ayeke iri biani adeba nzoni na ndo ti ngangu so ala yeke sara. Na tapande, na yâ ti ngu 2005, a fa nzo tënë ti Royaume na yâ ti akodoro 235; nga nze oko oko, wungo ti a-étude ti Bible so a sara na azo ahon 6 061 500. Ye ti pekoni ayeke so, azo mingi amä “Tënë ni tongana tënë ti azo pëpe, me, tongana Tënë ti Nzapa, na a yeke so biani”. (1 aThessalonicien 2:13). Na yâ ti angu use so ahon, wungo ti afini disciple ahon saki ngbangbo oku asara ye alingbi na ye so Jéhovah ahunda nga ala mû tere ti ala na lo.

3. Ahundango tënë wa so andu sarango kusala na buku Bible afa e yeke bâ ande na yâ ti article so?

³ Na yâ ti ngoi so ahon a ninga pëpe, mo wara ngia teti so mo manda Bible na mbeni zo? Na ndo ti sese kue, e ngbâ lakue ti wara azo ti “bê ti mbilimbili na ti nzoni” so tongana ala mä tënë ti Nzapa, ala yeke “bata” ni na “ala ngbâ ti lë lakue.” (Luc 8:11-15). Zia e bâ tongana nyen mo lingbi ti sara kusala na buku Bible afa ti mû maboko na azo ti ga adisciple. Fade e yeke sara lisoro na ndo ti ahundango tënë ota: (1) Tongana nyen mo lingbi ti to nda ti mandango Bible na zo? (2) Akode ti fango tënë wa ayeke ga na anzoni ye mingi? (3) Tongana nyen mo lingbi ti mû maboko na mbeni zo ti ga gi pëpe mbeni wamandango Bible me nga mbeni wafango Tënë ti Nzapa, Bible?

Lege ti to nda ti mandango Bible na zo

4. Ngbanga ti nyen ambeni zo ayeke nduru pëpe ti manda Bible? Tongana nyen e lingbi ti mû maboko na ala ti hon ndo ti kite ti ala?

⁴ Tongana mbeni zo ahunda na mo ti fâ mbeni ngu so akono, me lo tene a lingbi mo huru gi fani oko ti fâ ngu ni, mo lingbi pëpe ti yeda ti sara ni. Me tongana a zia atênë so mo lingbi ti tambela na ndo ni ti fâ na ngu ni, mo lingbi ti yeda ti sara ni. Legeoko nga, mbeni zo so ayeke na aye mingi ti sarango ni alingbi ti yeda hio pëpe ti manda Bible. Lo lingbi ti bâ so mandango Bible ayeke mû ngoi ti lo mingi nga ayeke hunda na lo ti sara ngangu mingi ti sara ni. Nyen la mo lingbi ti sara ti mû maboko na lo ti hon ndo ti kite ti lo? Na lege ti buku Bible afa, mo lingbi ti sara anduru lisoro na lo, so ayeke mû lege na lo ti manda aye mingi, na ye so alingbi ti mû lege na mo ti gue na lo ti yeda ti manda Bible lakue lakue. Tongana mo leke tere ti mo nzoni, ngoi oko oko so mo yeke kiri ti bâ zo ni alingbi ti duti tongana atênë so e sara tënë ni fade, wala aye so mo zia na gbele zo ni ti mû maboko na lo ti lë songo na Jéhovah.

5. Ngbanga ti nyen mo yeke na bezoin ti diko buku Bible afa?

⁵ Ye oko, kozo ti mû maboko na mbeni zo ti wara ye ti nzoni na lege ti buku Bible afa, mo yeke na bezoin ti hinga atënë ti yâ ni nzoni. Mo diko buku ni kue ahunzi awe? Mbeni koli na wali ti lo ato nda ti diko buku so na ngoi so ala yeke na wungo tere na yanga ti ngu. Mbeni wali ti ndo ni, so ayeke kä ye na azo so aga gango, ague nduru na ala na lo bâ so a sû na peko ti buku ni Bible afa nyen biani? Lo tene na koli na wali ni so na yâ ti akete ngbonga so ahon, ni sambela Nzapa na ndo ti oko hundango tënë so, na ni hunda lo ti kiri tënë dä. Koli na wali ni ayeke na ngia ti mû mbeni buku ni na lo. Mo nga kue, mo “zia l’heure ti [mo] ahon senge pëpe” na lege so mo mû ngoi ti diko buku ni kue ahunzi, même ti fani use ni? Mo yeke sara ni na ngoi so mo yeke ku mbeni zo wala na ngoi ti wungo tere na place ti kua ti mo wala na ekole? (aEphésien 5:15, 16). Tongana mo sara ni, mo yeke hinga ye mingi na ndo ti buku so na a yeke mû lege na mo ti gbu alege kue so azi na mo ti fa atënë ti yâ ni na azo.

6, 7. Tongana nyen mo lingbi ti sara kusala na buku Bible afa ti to nda ti mandango Bible na azo?

⁶ Na ngoi so mo yeke fa buku ni na fango tënë, sara kusala nzoni na afoto, aversê nga na ahundango tënë so ayeke na lembeti 4, 5 na 6. Na tapande, ti to nda ni, mo lingbi ti hunda zo ni: “Na bango akpale kue so azo ayeke wara laso, ye nyen mo bâ ayeke nzoni e zia bê ti e na ndo ni ti fa lege na e?” Na pekoni so mo mä kiringo tënë ti zo ni nzoni, diko 2 Timothée 3:16, 17 na fa so Bible afa tâ ye so amû maboko na azo ti leke akpale ti ala. Na pekoni, gboto lê ti zo ni na ndo lembeti 4 na 5, na hunda lo: “Na popo ti akpale so a fa ni ge, so wa amû vundu na mo mingi?” Tongana zo ni asoro mbeni oko, zia buku ni na maboko ti lo na ngoi so mo zi Bible ti diko na lo mbeni versê so andu kpale ni. Na pekoni, diko lembeti 6 na hunda zo ni: “Na popo ti ahundango tënë omene so a zia na lembeti so ge, ti so wa mo ye ti wara kiringo tënë na ni?” Tongana zo ni asoro mbeni oko awe, fa na lo chapitre so akiri tënë na hundango tënë ni, zia na lo buku ni na leke ti kiri ti sara lisoro na ndo ni na lango ti peko.

⁷ Tapande ti fango tënë so e fa ni ge ayeke hunda gi apenze-ngbonga oku. Ye oko, na yâ ti akete penze-ngbonga so, mo yeke hinga ye so agbu bê ti zo, mo yeke diko na lo ambeni versê use na mo yeke fa nda ni na lo nga mo yeke zia na sese gere ti mbeni vizite. Nduru lisoro so mo sara na zo ni alingbi ti duti mbeni ye so akpengba lo na adë bê ti lo mingi, ambeni ye so peut-être a ninga lo wara ni pëpe. Ye ti pekoni ayeke so même mbeni zo so ayeke na aye mingi ti sarango ni alingbi ti duti na ngia ti zia ambeni kete penze-ngbonga na ndo ti so ala mû kozoni ti manda na ye. Nga ngoi ni so ayeke mû lege na mo ti mû maboko na lo ti sara mbeni ye ti tene lo tambela na ndo ti “lege ti gue na fini”. (Matthieu 7:14). Tongana ngoi ayeke hon, na tënë ni ayeke gbu bê ti zo ni mingi, a yeke nzoni ti mû ngoi mingi ahon ti kozo ti manda ye na lo. Mo lingbi ti sara ni na lege so mo hunda na zo ni wala ala lingbi ti duti ti manda Bible teti mbeni mbilimbili wungo ti ngoi.

Akode ti fango ye so ayeke ga na anzoni ye mingi

8, 9. (a) Tongana nyen mo lingbi ti leke mbeni wamandango Bible ti luti na gbele akpale na atara so lo lingbi ti wara? (b) A lingbi ti wara aye so ayeke kpengba mabe ti mbeni zo na ndo wa?

⁸ Tongana mbeni zo ato nda ti sara ye alingbi na ye so Bible afa, lo lingbi peut-être ti wara ambeni kpale so alingbi ti kanga lege na lo ti gue na li ni. Bazengele Paul atene: “Azo kue so aye ti tambela na lege ti batango tënë ti Nzapa na yâ Christ Jésus, fade ala hu pono ti ye ti ngangu.” (2 Timothée 3:12). Paul ahaka atara so na mbeni wâ so alingbi ti gbi mbeni da so a sara ni na aye so aninga ti buba pëpe; me wâ so ayeke sara ye oko pëpe na mbeni da so a sara ni na lor, argent nga na atênë ti ngere ngangu (1 aCorinthien 3:10-13; 1 Pierre 1:6, 7). A lingbi mo mû maboko na mbeni wamandango Bible ti duti na anzoni sarango ye si lo gbu ngangu na gbele atara so lo yeke wara.

⁹ Wasungo psaume ahaka “tënë ti L’Eternel” na “argent so a tara na four ti sese, so a lungula saleté ni lege mbasambala.” (Psaume 12:7). Biani, a yeke wara na yâ ti Bible anzoni ye kue so alingbi ti sara si mabe ti mbeni zo akpengba (Psaume 19:8-12; aProverbe 2:1-6). Na buku Bible afa ayeke fa na mo tongana nyen ti sara kusala nzoni na Bible.

10. Tongana nyen mo lingbi ti gboto lê ti mbeni wamandango ye na ndo Bible?

¹⁰ Na ngoi ti étude ni, gboto lê ti wamandango ye ni na ndo ti aversê ti yâ ti chapitre oko oko so e yeke sara lisoro na ndo ni. Sara kusala na ahundango tënë ti mû maboko na lo ti gbu nda ti akota versê ti Bible na ti sara ye alingbi na ni. Mû adesizion na place ti lo pëpe. Nde na so, sara ye tongana ti Jésus. Tongana mbeni koli so ahinga Ndia ti Moïse nzoni mingi ahunda tënë na Jésus, Jésus akiri tënë lo tene: “Mbeti ti Ndia atene nyen? Mo diko tënë [wa] dä?” Koli ni akiri tënë alingbi na ye so a sû na yâ ti mbeti ti Ndia ni, na Jésus amû maboko na lo ti bâ tongana nyen lo lingbi ti sara ye alingbi na kpengba-ndia so. Na lege ti mbeni tapande, Jésus amû maboko na lo nga ti bâ ye so fango ye so alingbi ti pusu lo ti sara (Luc 10:25-37). Na yâ ti buku Bible afa, mo yeke wara gbâ ti atapande so akpengba pëpe, so mo lingbi ti sara kusala na ni ti mû maboko na mbeni wamandango ye ti bâ tongana nyen akpengba-ndia ti Bible andu lo.

11. A yeke nzoni ti bâ aparagraphe oke na ngoi ti mandango ye oko oko?

¹¹ Legeoko tongana ti so Jésus afa atënë so ayeke ngangu ti gbu nda ni na mbeni lege so akpengba pëpe, buku Bible afa asara kusala na atënë so akpengba pëpe na so lê ni avuru ti fa nda ti Mbeti ti Nzapa (Matthieu 7:28, 29). Zia e mû tapande ti Jésus na ngoi so e yeke fa ye na azo. Fa ye na azo na mbeni lege so akpengba pëpe, so ayeke polele na so ayeke na lege ni. Fa ye na loro pëpe. Nde na so, a yeke dutingo ti wamandango ye nga ngangu ti gbungo nda ti ye ti lo la ayeke mû maboko na mo ti bâ wungo ti aparagraphe so ala lingbi ti manda na ngoi ti étude oko oko. Jésus ahinga lani akatikati ti adisciple ti lo. A yeke ngbanga ni la lo bâ so a yeke nzoni pëpe ti fa na ala ye mingi ahon ti so ala yeke na bezoin ni na ngoi ni so.​—Jean 16:12.

12. A yeke nzoni ti sara kusala na mbage “Ambeni tënë ti bâ na ndo ni” tongana nyen?

¹² Na yâ ti buku Bible afa, a yeke wara mbage so a iri ni “Ambeni tënë ti bâ na ndo ni”, so ali ti tënë 14 ayeke dä. A yeke na mo so mo yeke wafango ye ti hinga ye so wamandango ye ni ayeke na bezoin ni, na ti sara kusala nzoni na mbage so ti mû maboko na lo. Na tapande, a lingbi ti duti ngangu na mbeni wamandango ye ti gbu nda ti mbeni ye wala lo lingbi ti hunda ambeni mbilimbili tënë na ndo ti ambeni ye so lo mä na bê dä kozo. Peut-être mo lingbi gi ti gboto lê ti lo na ndo ti mbeni li ti tënë ti “Ambeni tënë ti bâ na ndo ni” so andu hundango tënë ti lo na ti hunda lo ti bâ ni lo wani. Na mbeni mbage, a lingbi ti hunda na mo ti bâ tënë ni legeoko na wamandango ye ni. A yeke wara na yâ ti mbage “Ambeni tënë ti bâ na ndo ni” ali ti tënë tongana “ ‘Âme’ na ‘yingo’: nda ti atënë use so ayeke biani nyen?” nga “ ‘Kota Babylone’ ayeke nyen?” Mo ye peut-être ti bâ atënë so na wamandango ye ni. Teti so a zia ahundango tënë na mbage so pëpe, a yeke nzoni mo hinga atënë ti yâ ti mbage so nzoni si a mû lege na mo ti leke anzoni hundango tënë.

13. Tongana nyen sambela ayeke sara si mabe ti mbeni zo akpengba?

¹³ Psaume 127:1 atene: “Tongana L’Eternel asara da ni pëpe, kusala ti ala so asara da ni ayeke senge senge.” Tongaso, na ngoi so mo yeke leke tere ndali ti mbeni étude, sambela Jéhovah ti mû maboko na mo. Zia si asambela ti mo na tongo nda ti étude nga na hunzingo ni afa kpengba songo ti mo na Jéhovah. Wa wamandango ye ni ti sambela Jéhovah ti mû na lo ndara ti gbu nda ti Tënë ti lo nga ti mû ngangu na lo ti sara ye alingbi na awango so ayeke na yâ ni (Jacques 1:5). Tongana wamandango ye ni asara tongaso, lo yeke wara ngangu ti luti na gbele atara nga mabe ti lo ayeke ngbâ ti kpengba.

Mû maboko na awamandango Bible ti ga awafango ye

14. A hunda ti tene awamandango Bible ague na li ni ti ga nyen?

¹⁴ Ti tene azo so e yeke manda Bible na ala asara ye alingbi na “ye kue” so Jésus akomande adisciple ti lo ti sara, a hunda ti tene ala gue na li ni si ala duti gi awamandango Bible pëpe me ala ga awafango Tënë ti Nzapa (Matthieu 28:19, 20; Kusala 1:6-8). Ye wa mo lingbi ti sara ti mû maboko na mbeni wamandango ye ti gue na li ni na lege ti yingo tongaso?

15. Ngbanga ti nyen a yeke nzoni mo wa zo so mo yeke manda Bible na lo ti ga na bungbi?

¹⁵ Gi na kozo tongo nda ti étude ni, tisa zo ni ti ga na bungbi legeoko na mo. Fa na lo so mo ga wafango Tënë ti Nzapa ndali ti aye so mo manda na ngoi ti abungbi. Na yâ ti ambeni yenga, mû kete penze-ngbonga na hunzingo ti étude oko oko ti fa na lo kapa ti afango ye so mo yeke wara na ngoi ti abungbi nde nde nga na ngoi ti akota bungbi. Sara tënë na ngia na ndo ti aye ti nzoni so mo yeke wara na ngoi ti abungbi so (aHébreu 10:24, 25). Tongana wamandango ye ni ato nda ti ga lakue na bungbi, lo yeke ga peut-être ande mbeni wafango Tënë ti Nzapa.

16, 17. Ambeni ye so wamandango Bible alingbi ti zia na gbele lo ti si dä ayeke so wa?

¹⁶ Mû maboko na wamandango Bible ti zia na gbele lo ambeni ye so lo lingbi ti si dä. Na tapande, wa lo ti fa ye so lo yeke manda na mbeni kamarade wala mbeni fami ti lo. Mo lingbi nga ti wa lo ti zia na gbele lo ti diko Bible ahunzi. Tongana mo mû maboko na lo ti leke mbeni kapa ti dikongo Bible lâ oko oko na ti bata ni, a yeke ga tongana mbeni mbage ti sarango ye ti lo so ayeke mû maboko na lo même ngoi mingi na peko ti batême ti lo. Na ndo ni, ngbanga ti nyen pëpe ti wa wamandango ye ni ti gi ti bata kamême na li ti lo mbeni versê oko ti achapitre oko oko ti buku Bible afa so akiri tënë na mbeni kota hundango tënë ti chapitre ni? Na sarango tongaso, lo lingbi ti ga “zo so ahinga kusala ni si kamene asara lo pëpe, zo so afa nda ti tene-biani na lege ni.”​—2 Timothée 2:15.

¹⁷ Ahon ti fa na wamandango ye ni ti manda aversê ni na li na ti diko pekoni wala ti tene pekoni gi na mbeni lege nde, wa lo ti fa nda ti aversê ni na ngoi so lo yeke kiri tënë na mbeni zo so ahunda tënë na lo na ndo mabe ti lo. Mungo kete ngoi ti manda legeoko na lo ye so lo lingbi ti tene na ngoi so lo yeke fa tënë na ambeni zo alingbi ti mû maboko na lo. Sara ye tongana mbeni sewa ti lo wala mbeni mba ti lo ti place ti kua so ahunda tënë na lo na ndo mabe ti lo. Na ngoi so wamandango Bible ni ayeke kiri tënë, fa na lo tongana nyen ti kiri tënë na “tâ be-ti-molenge na mbeto” wala na yekiango ndo.​—1 Pierre 3:15.

18. Tongana a yeda awe na mbeni wamandango Bible ti ga mbeni wafango tënë so ade ti wara batême pëpe, mo lingbi ti mû maboko na lo tongana nyen?

¹⁸ Tongana ngoi ayeke hon, mo lingbi ti bâ so wamandango Bible ni alingbi awe ti ga wafango tënë. Fa na lo so a yeke mbeni kota matabisi ti mû mbage na yâ fango tënë (2 aCorinthien 4:1, 7). Tongana a-ancien abâ so zo ni alingbi awe ti ga mbeni wafango tënë so ade ti wara batême pëpe, mû maboko na lo ti leke ambeni nduru tënë ti fango tënë so akpengba pëpe. Na pekoni, sigigi legeoko na lo na fango tënë. Ngbâ lakue ti sigigi na lo na yâ ti ambage nde nde ti fango tënë, nga fa na lo tongana nyen ti leke tere ti lo ti kiri ti bâ azo nga ti sara avizite nzoni. Nzoni tapande ti mo ayeke mû maboko mingi na lo.​—Luc 6:40.

“Sö mo mveni na ala so amä mo”

19, 20. Ye wa ayeke nzoni e zia na gbele e ti sara? Ngbanga ti nyen?

¹⁹ Kite ayeke dä pëpe so a hunda ti sara ngangu mingi ti mû maboko na mbeni zo ti ‘hinga tene-biani mbilimbili.’ (1 Timothée 2:4). Ye oko, ye mingi ayeke dä pëpe ti haka ni na ngia so mo yeke wara tongana mo mû maboko na mbeni zo ti sara ye alingbi na ye so Bible afa (1 aThessalonicien 2:19, 20). Biani, so kota matabisi si e yeke na ni ti duti “afon Nzapa na [yâ] kusala” ti fango ye na ndo ti sese kue!​—1 aCorinthien 3:9.

²⁰ Na yâ ti ngoi kete, na lege ti Jésus Christ nga na a-ange ti ngangu, Jéhovah ayeke dë ngbanga na ndo ti azo “so ahinga Nzapa pëpe, na ala so ake ti mä Tene-nzoni ti Seigneur ti e Jésus.” (2 aThessalonicien 1:6-8). Fini ti azo ayeke na yâ ti kpale. Mo lingbi ti zia na gbele mo ti manda Bible kamême na zo oko na yâ ti buku Bible afa nyen biani? Na ngoi so mo yeke mû mbage na yâ kusala so, lege ayeke zi na mo ti “sö mo mveni na ala so amä mo.” (1 Timothée 4:16). Fadeso ayeke tâ ngoi ti sara ye hio ti mû maboko na azo ti sara ye alingbi na ye so Bible afa.

[Kete tënë na gbe ni]

Mo manda nyen?

• A sigigi na buku Bible afa ti sara na nyen?

• Tongana nyen mo lingbi ti sara kusala na buku Bible afa ti to nda ti manda- ngo Bible na azo?

• Akode ti fango ye wa aga na aye ti nzoni mingi?

• Tongana nyen mo lingbi ti mû ma- boko na mbeni wamandango ye ti ga wafango Tënë ti Nzapa?

[Foto na lembeti 11]

Mo yeke sara kusala nzoni na buku so?