1 Zia bê ti mo kue na Bible

“Atënë kue ti yâ ti Mbeti ti Nzapa, a sara ni na mbeti na gbe ti yingo ti Nzapa, na a yeke nzoni ti fa na ye na zo, ti suku na zo, ti kiri na aye na nzoni lege.”​—2 Timothée 3:16.

KPALE NI AYEKE SO WA? Azo mingi apensé so Bible ayeke gi mbeni senge buku so afa ndara ti azo. Ambeni atene so ambaï so a sû na yâ ni ayeke tâ tënë kue pëpe. Ambeni atene nga so awango ti yâ ni alingbi pëpe ti mû maboko na e laso nga aga angbene ye awe.

TONGANA NYEN TI HON NDO TI KPALE SO? Mingi ni, azo so atene so Bible alingbi pëpe ti mû maboko na e agi pëpe ti hinga ye na ndo ni. Ala tene gi peko ti aye so ambeni zo atene. Ye oko, Bible awa e atene: “Zo so li ti lo ayeke dä pëpe, lo yeda na tënë kue, me zo ti ndara abata lege ti lo nzoni.”​—aProverbe 14:15.

Ahon ti yeda gi tongaso na ye so azo atene, ngbanga ti nyen pëpe ti mû tapande ti akozo Chrétien so alango na Bérée, gbata so ayeke fadeso na mbage ti banga ti Grèce? Ala yeda lani gi tongaso pëpe na ye so azo atene na ala. Me azo ahinga so “lâ na lâ ala yeke gi nda ti Mbeti ti Nzapa nzoni ti bâ wala aye so a fa na ala ayeke tongaso biani.” (Kusala 17:11). Zia e mû kete ngoi ti bâ anda ti tënë use so alingbi ti pusu mo ti mä na bê so Bible ayeke tënë ti yanga ti Nzapa so a sû na gbe ti yingo ti lo.

Ambaï so a sû na yâ ti Bible ayeke tâ tënë kue. Tongana angu ayeke hon, ambeni zo adë kite, na ala ngbâ ti dë kite na ndo ti airi ti azo nga na ando so a sara tënë ni na yâ ti Bible. Ye oko, fani mingi, aye afa polele so dengo kite ti ala ni ayeke gi senge senge nga so zo alingbi ti zia bê ti lo na ndo ti aye so a sû na yâ ti Bible.

Na tapande, na mbeni ngoi, azo so ayeke gi nda ti atënë ti Bible atene so Sargon, gbia ti Assyrie so a sara tënë ti lo na Ésaïe 20:1, ayeke dä pëpe. Ye oko, na yâ ti angu so aga na peko ti ngu 1840, azo ti gingo aye ti akotara so ayeke na gbe ti sese ahasa sese na ala si na ndo ti da ti gbia so. Fadeso, Sargon ayeke oko ti agbia ti Assyrie so azo mingi ahinga lo.

Azo atene so Ponce Pilate, gouverneur ti Rome so amû lani yanga si a fâ Jésus, ayeke dä pëpe (Matthieu 27:1, 22-24). Me na ngu 1961, a wara nduru na gbata ti Césarée na Israël mbeni tênë so a sû na tere ni iri ti Pilate nga na kamba ti kua ti lo.

Na ndo ti aye so afa so ambaï so a sû na yâ ti Bible ayeke tâ tënë kue, mbeni mbeti-sango (U.S.News & World Report) ti lango 25 ti octobre 1999 atene: “Na ambeni lege so apika bê, aye ti akotara so azo asigigi na ni laso na gbe ti sese akiri afa biani so gbâ ti akota tënë so a sû na yâ ti Testament ti Giriri nga na Fini Testament ague tâ gi oko na mbaï so a sû na ndo ti ababâ ti akota sewa so ayeke lani na Israël, na ndo ti sigingo ti azo ti Israël na Égypte, ti lengo gbia ti azo ti sewa ti David nga na ti gigi ti azo na ngoi ti Jésus.” Atâa so mango na bê na Bible aluti pëpe na ndo ti aye ti akotara so a wara na gbe ti sese, ambaï so ayeke tâ tënë kue ayeke biani aye so mo ku na mbage ti mbeni buku so a sû na gbe ti yingo ti Nzapa.

Atënë ti ndara so ayeke na yâ ti Bible ayeke mû maboko na azo nde nde kue. Angu mingi kozoni si a hinga amakongo so ayeke na peko ti akobela nga na lege so ala yeke sara si kobela amû ndo, Bible ahunda na azo ti sara ambeni ye so ayeke mû biani maboko na ala ti bata seni ti ala, na awango ni so angbâ lakue ti mû maboko na azo laso (Lévitique 11:32-40; Deutéronome 23:12, 13). Azo ti yâ ti sewa so asara ye ague oko na awango ti Bible na ndo ti tongana nyen ti sara ye na popo ti mba ayeke na ngia (aÉphésien 5:28–6:4). Zo so asara ye alingbi na akpengba-ndia ti Bible ayeke ga mbeni wakua so ayeke sara kua nzoni ahon ti kozo wala mbeni patron so ayeke sara ye na lege ni ahon ti kozo (aÉphésien 4:28; 6:5-9). Ti sara ye alingbi na akpengba-ndia ti Bible ayeke sara si zo aduti na siriri ti bê (aProverbe 14:30; aÉphésien 4:31, 32; aColossien 3:8-10). Amara ti nzoni wango tongaso ayeke ye so e ku na mbage ti Wasarango e.

NZONI YE TI PEKONI AYEKE SO WA? Ndara so ayeke na yâ ti Bible alingbi même ti sara si zo so li ti lo ayeke dä pëpe aga zo ti ndara (Psaume 19:8). Na ndo ni, tongana e zia bê ti e kue na ndo ti Bible, a yeke mû lege na e ti sara use ye ni so ayeke sara si mabe ti e akpengba ahon ti kozo, na mbeni buku ti sarango tongaso ayeke dä pëpe.

Ti hinga ambeni tënë na ndo ni, bâ buku Bible afa nyen biani?,a chapitre 2 so li ti tënë ni ayeke: “Bible: mbeni buku so alondo na nzapa.”

[Kete tënë na gbe ni]