A hinga atâ wavorongo Nzapa na dutingo beoko

“Fade Mbi bungbi ala na ndo oko legeoko tongana a bungbi angasangbaga na yangbo.”​—MI. 2:12.

1. Na lege wa a yeke bâ ndara ti Nzapa polele na yâ ti aye so lo leke?

MBENI wasungo Psaume atene: “O L’Éternel, kusala ti Mo ayeke mingi! Na lege ti ndara ti Mo, Mo sara kusala ni kue; sese so asi singo na mosoro ti Mo.” (Ps. 104:24). A yeke bâ ndara ti Nzapa polele na yâ ti aye nde nde na so ala kue ayeke na bezoin ti mba ti ngbâ na fini. A yeke aye tongana akeke, anyama nga na akete kete nyama. Na yâ ti tere ti mo nga kue, a yeke wara gbâ ti aye so ayeke sara kusala maboko na maboko ti tene mo duti na nzoni seni. A yeke aye tongana bê, fufu, foie ti si na akete kete ­cellule.

2. Tongana ti so a fa na lembeti 16, ngbanga ti nyen dutingo beoko ti aChrétien akpa mbeni miracle?

² Jéhovah aleke azo ti tene ala duti na bezoin ti amba ti ala. Azo ayeke nde nde, sarango ye ti tere ti ala ayeke nde nde, nga akode ti ala ayeke nde nde. Na ndo ni, Nzapa asara kozo koli na kozo wali na asarango ye so akpa tere na ti lo ti mû lege na ala ti sara kusala maboko na maboko na ti duti na bezoin ti mba (Gen. 1:27; 2:18). Ye oko, azo ti dunia kue ayeke yongoro na Nzapa na ala wara lege lâ oko pëpe ti tene ala kue aduti beoko (1 Jean 5:19). Na yâ ti congrégation ti akozo Chrétien a yeke wara lani angbâa so ayeke azo ti kodoro ti Éphèse, ambeni wali so iri ti ala awu mingi so ayeke aGrec, ambeni Juif so amanda mbeti mingi, nga na ambeni zo so avoro ayanda kozo si ala ga aChrétien. Me tongana e bâ so ala duti beoko, a kpa mbeni miracle.​—Kus. 13:1; 17:4; 1 aThes. 1:9; 1 Tim. 6:1.

3. Bible asara tënë ti dutingo beoko ti aChrétien tongana nyen? E yeke bâ ahundango tënë wa na yâ ti article so?

³ Tâ bungbi ti vorongo Nzapa amû lege na azo ti sara kusala maboko na maboko tongana amembre ti tere ti e wani. (Diko 1 aCorinthien 12:12, 13.) Na yâ ti article so e yeke bâ ahundango tënë so: Na lege wa tâ bungbi ti vorongo Nzapa asara si azo aduti beoko? Ngbanga ti nyen si gi Jéhovah oko la alingbi ti sara si azo kutu mingi so alondo na popo ti amara kue aduti beoko? Aye wa so akanga lege na azo ti duti beoko Jéhovah amû maboko na e ti hon ndo ni? Na ndo ti tënë ti dutingo beoko, na lege wa atâ Chrétien ayeke nde na aChrétien ti wataka?

Lege so tâ bungbi ti vorongo Nzapa asara si azo aduti beoko

4. Na lege wa tâ bungbi ti vorongo Nzapa asara si azo aduti beoko?

⁴ Azo so avoro tâ Nzapa ahinga so, teti so Jéhovah la acréé aye kue, lo yeke na droit ti duti Gbia ti dunia (Apoc. 4:11). Atâa so atâ Chrétien ayeke na yâ ti akodoro nde nde, nga dutingo ti ala ayeke nde nde, ala kue ayeke bata a-oko ndia ti Nzapa na ala yeke sara ye alingbi na ye so Bible afa. A yeke na lege ni ti tene atâ Chrétien kue airi Jéhovah “Babâ”. (És. 64:7; Mat. 6:9). Tongaso, ala kue ayeke aita na lege ti yingo na ala lingbi ti duti beoko tongana ti so mbeni wasungo Psaume afa pekoni: “Bâ, a yeke nzoni na a nzere mingi, tongana aita aduti na beoko!”—Ps. 133:1.

5. Ye wa amû maboko na atâ Chrétien ti duti beoko?

⁵ Atâa so atâ Chrétien ayeke pëpe azo so alingbi kue, ala yeke voro Nzapa beoko ngbanga ti so ala hinga ti ndoye amba ti ala. Lege so Jéhovah afa na ala ti ndoye amba ti ala, mbeni zo alingbi ti sara ni pëpe. (Diko 1 Jean 4:7, 8.) Bible atene: “Ala yü tâ bango mawa ti zo, sarango nzoni na zo, tâ be-ti-molenge, sarango ye na ngangu pëpe; ala yü nga kangango bê ti ku. Ala ngbâ ti kanga bê na amba ti ala na popo ti ala, na ti pardone mba na bê ti ala kue, tongana mbeni zo ayeke na tënë ti dema na tere ti mba ti lo. Gi tongana ti so Jéhovah apardone ala na bê ti lo kue, ala nga ala sara tongaso. Me, na ndo ti aye so kue, ala yü ndoye, teti ndoye ayeke kamba ti bungbingo ye mbilimbili.” (aCol. 3:12-14). Ndoye so ayeke kamba ti bungbingo ye mbilimbili ayeke kota ye so a hinga na atâ Chrétien. Mo wani mo bâ so beoko ayeke ye so a hinga na atâ Chrétien pëpe?​—Jean 13:35.

6. Na lege wa beku ti Royaume amû maboko na e ti duti beoko?

⁶ Atâ Chrétien aduti nga beoko ngbanga ti so ala bâ Royaume ti Nzapa tongana oko yorö ti akpale ti azo. Ala hinga so na yâ ti kete ngoi, Royaume ti Nzapa ayeke mû place ti angorogbia ti azo na ayeke ga na tâ siriri so ayeke ti lakue lakue na azo so amä yanga (És. 11:4-9; Dan. 2:44). Tongaso, aChrétien ayeke sara ye alingbi na tënë so Jésus atene na adisciple ti lo. Lo tene: “Ala yeke ti dunia so pëpe legeoko tongana ti so mbi yeke ti dunia so pëpe.” (Jean 17:16). Atâ Chrétien ayôro tere ti ala pëpe na yâ ti abira ti azo ti dunia so. Ni la, ala wara lege ti duti beoko même tongana azo so angoro ala ayeke sara bira.

Oko lege so e yeke wara fango ye dä

7, 8. Na lege wa fango ye ti Bible ayeke mû maboko na e ti duti beoko?

⁷ Akozo Chrétien aduti lani beoko ngbanga ti so ala kue awara fango ye so alondo gi na ndo oko. Ala hinga so Jésus ayeke fa ye nga lo yeke fa lege na congrégation na lege ti bebungbi so ayeke na Jérusalem, so na yâ ni a yeke wara abazengele nga na a-ancien. Akoli so ayeke sara na Nzapa na bê ti ala kue. Adesizion so ala yeke mû aluti na ndo ti Mbeti ti Nzapa na asurveillant so ayeke gue na ando nde nde ayeke fa pekoni na acongrégation. Bible asara tënë ti asurveillant so atene: “Tongana ala yeke hon na yâ ti agba­ta ni, ala yeke mû na ala so ayeke na ando ni ambela so abazengele nga na a-ancien so ayeke na Jérusalem amû ti tene ala sara ye alingbi na ni.”​—Kus. 15:6, 19-22; 16:4.

⁸ Legeoko nga laso, Bebungbi so na yâ ni a yeke wara aChrétien so a soro ala na lege ti yingo, a yeke mû maboko na acongrégation ti dunia kue ti duti beoko. Bebungbi ayeke sigigi na ambeti ti Nzapa na ayanga ti kodoro mingi ti fa ye na azo. Kobe ti yingo so aluti na ndo ti Mbeti ti Nzapa. Ni la, fango ye so alondo na azo pëpe me alondo na Jéhovah.​—És. 54:13.

9. Tongana nyen kusala so Nzapa amû na e amû maboko na e ti duti beoko?

⁹ Na lege ti nzoni tapande ti ala na yâ ti kusala ti fango tënë, a-ancien nga kue asara si azo aduti beoko. Songo so abungbi azo so ayeke sara kusala ti Nzapa akpengba mingi ahon songo so abungbi ambeni zo ti dunia so ayeke bungbi tere ti ala gi ti duti ndo oko ti sara lisoro wala ti sara ngia. A leke congrégation ti aChrétien pëpe ti tënë aga ndo so azo awara tere dä ti sara mbeni senge ye. Me a leke ni ti gonda Jéhovah nga ti sara mbeni kua so ayeke ti fa nzoni tënë, ti sara si azo aga adisciple nga ti kpengba congrégation (aRom. 1:11, 12; 1 aThes. 5:11; aHéb. 10:24, 25). Ni la bazengele Paul asara tënë ti aChrétien lo tene: “Ala luti ngangu na yâ ti yingo oko, nga ala yeke tiri na tere ti mba tongana âme oko ndali ti mabe so aga na lege ti nzoni tënë.”​—aPhil. 1:27.

10. Na lege ti ambeni ye wa e azo ti Nzapa e yeke beoko?

¹⁰ Tongaso, so e yeke azo ti Jéhovah, e yeke beoko ngbanga ti so e yeda so Jéhovah ayeke Gbia ti Dunia Kue, e ye aita ti e, e zia bê ti e na Royaume ti Nzapa nga e ne azo so Nzapa asoro ala ti mû li ni na popo ti e. Teti so e yeke awasiokpari, Jéhovah amû maboko na e ti hon ndo ti ambeni sarango ye so alingbi ti sara si e duti beoko pëpe.​—aRom. 12:2.

Hon ndo ti baba na kota bê

11. Ngbanga ti nyen baba ayeke ga na kangbi? Jéhovah amû maboko na e ti hon ndo ni tongana nyen?

¹¹ Baba ayeke ga na kangbi na popo ti azo. Zo ti baba abâ tere ti lo kota ahon amba ti lo na lo ye mingi ti pika kate na ndo ti lo wani. Me sarango ye tongaso ayeke sara si azo aduti beoko pëpe; azo so amä zo ni na pikango kate ti lo alingbi ti sara kota bê. Disciple Jacques atene na e polele atene: “Baba tongaso kue ayeke sioni.” (Jacq. 4:16). Ti bâ amba ti e tongana ambumbuse zo afa so e ndoye ala pëpe. Na ndo ti tënë so, Jéhovah ayeke mbeni nzoni tapande ti zo so asara ye na tâ be-ti-molenge na lege so lo lë songo na e atâa so e yeke awasiokpari. David atene: “Nzobe [“tâ be-ti-molenge,” FD] ti Mo asara si mbi ga kota.” (2 Sam. 22:36). Ti mû maboko na e ti hon ndo ti baba, Mbeti ti Nzapa afa na e ti gbu li ti e nzoni. Na gbe ti yingo Paul ahunda tënë so: “Zo wa si asara si mo yeke nde na mba ti mo? Biani, nyen la mo yeke na ni so a mû na mo mungo pëpe? Na tongana a mû ni na mo mungo, ngbanga ti nyen mo yeke pika kate ti mo mo bâ mo tene a mû ni na mo mungo pëpe?”​—1 aCor. 4:7.

12, 13. (a) Ngbanga ti nyen a yeke ngangu pëpe ti sara kota bê? (b) Tongana e bâ amba ti e tongana ti so Jéhovah ayeke bâ na ala, a yeke sara ye wa?

¹² Kota bê ayeke nga mbeni ye so ayeke kanga ka lege na azo ti duti beoko. Teti so e lingbi kue pëpe, e kue e yeke na “bibe ti kota bê”. Même aita so aninga na bungbi, na ambeni ngoi ala lingbi ti sara bê na tere ti amba ti ala ndali ti dutingo ti ala, akungba ti ala, kusala so ala yeke sara na yâ ti bungbi wala akode ti ala (Jacq. 4:5). Na tapande, mbeni babâ ti sewa so ayeke na amolenge alingbi ti sara bê ti ambeni kusala so mbeni wakua ti ngoi kue ayeke sara sân ti hinga so wakua ti ngoi kue ni alingbi nga ti sara bê na tere ti ita so ayeke na amolenge. Nyen la e lingbi ti sara si mara ti kota bê tongaso abuba yâ ti dutingo beoko ti e pëpe?

¹³ Ti mû maboko na e ti kpe ti sara kota bê, zia e girisa pëpe so amembre ti congrégation ti aChrétien so a soro ala na lege ti yingo, Bible ahaka ala na amembre ti tere ti zo. (Diko 1 aCorinthien 12:14-18.) Na tapande, atâa so lê ti mo la azo ayeke bâ ni mingi ahon bê ti mo, use kue ayeke kota ye na lê ti mo. Legeoko nga, Jéhovah abâ amembre ti congrégation kue na nene ni atâa so iri ti ambeni awu mingi ahon ti amba ti ala. Tongaso, zia e bâ aita ti e tongana ti so Jéhovah abâ na ala. Ahon ti sara kota bê na tere ti amba ti e, a yeke nzoni e bi bê ti e na ala nga e sara aye so afa so e ye ala. Tongana e sara tongaso, e yeke sara si kangbi so ayeke na popo ti atâ Chrétien na aChrétien ti wataka asigigi polele.

A hinga aChrétien ti wataka na tënë ti kangbi

14, 15. Fa tongana nyen yâ ti bungbi ti aChrétien ti wataka akangbi.

¹⁴ Beoko ti aChrétien ayeke nde mingi na wusuwusu so ayeke na yâ ti a-eglize so atene ala yeke aChrétien. Ti londo na ngu 300 ti si na ngu 400, aChrétien ti wataka aga gbani nga même mbeni togbia ti Rome so ayeke païen amä na bê na fango ye ti ala na lo to nda ti mû li ni na ndo ti ala. Ye so asara si aChrétien ti wataka amû ndo mingi. Na pekoni, yâ ti ala akangbi tongana mingi ti akodoro so amû peko ti fango ye ti Rome azi tere ti ala na gbe ti lo na ala zia na sese aEglize ti kodoro ti ala wani.

¹⁵ Mingi ti akodoro so asara bira na popo ti ala teti angu ngbangbo mingi. Ti londo na ngu 1600 ti si na ngu 1800 azo ti kodoro ti Grande-Bretagne, ti France nga na ti kodoro ti Amerika ato nda ti pusu azo ti ala ti ye gi kodoro ti ala wani. Ye so asara si yengo kodoro aga tongana mbeni bungbi ti vorongo nzapa. Ti londo na ngu 1800 ti si na ngu 2000, tënë ti yengo kodoro ato nda ti gbu bê ti mingi ti azo. Yeke na yeke, yâ ti mingi ti aEglize so atene ala yeke ­aChrétien akangbi ti ga gbâ ti asecte so mingi ti ala ayeda na tënë ti yengo kodoro. Azo ti aEglize so ague atiri bira na amba ti ala azo ti a-oko Eglize ni me so ayeke ti mbeni kodoro nde. Laso yâ ti aEglize so atene ala yeke aChrétien akangbi mingi ndali ti atënë ti mabe ti ala nga tënë ti kodoro ti ala so ayeke nde nde.

16. Atënë wa akangbi yâ ti aChrétien ti wataka?

¹⁶ Ti londo na ngu 1900 ti si na ngu 2000, asecte mingi ti aChrétien ti wataka agi lege ti sara beoko na popo ti ala. Me atâa ngangu so ala sara na yâ ti angu mingi, gi mbeni kete wungo ti a-eglize ni la abungbi ti sara beoko. Na ndo ni, azo ti a-eglize ni ade ti mä tere pëpe na ndo ti atënë tongana évolution, tukungo ngo, bungbingo ti koli na koli nga na tënë ti awali so alingbi ti ga aprêtre. Na yâ ti ambeni bungbi ti vorongo nzapa so atene ala yeke aChrétien, akota zo ti a-eglize atara ti bungbi azo ti yâ ti asecte nde nde oko na ala tene so atâa afango ye so asara si yâ ti ala akangbi ayeke so wa, a yeke kota ye pëpe. Ye oko, ti tene tongaso ayeke sara si mabe ti azo ni awoko na ayeke sara nga pëpe si abungbi ti vorongo nzapa so yâ ti ala akangbi aduti beoko.

Tënë ti yengo kodoro ayeke pëpe na popo ti atâ Chrétien

17. Na lege wa a fa kozoni awe so tâ bungbi ti vo­rongo Nzapa ayeke sara si azo aduti beoko “na lâ ti nda ni”?

¹⁷ Atâa so yâ ti azo akangbi laso mingi, dutingo beoko ayeke ye so a yeke hinga na atâ Chrétien. Michée so ayeke prophète ti Nzapa afa tënë ni kozoni awe, lo tene: “Fade Mbi bungbi ala na ndo oko legeoko tongana a bungbi angasangbaga na yangbo.” (Mi. 2:12). Michée afa kozoni awe so tâ bungbi ti vorongo Nzapa ayeke duti na nduzu na ndo ti atanga ti bungbi ti vorongo nzapa kue, atâa a yeke anzapa ti wataka wala kodoro so a bâ ni tongana mbeni nzapa. Lo tene: “Na lâ ti nda ni fade tënë asi tongaso, A sara si hoto ti da ti L’Éternel aga li ti ahoto kue, na A yä hoto so na nduzu ahon ambeni hoto kue; na azo ague kâ tongana ngu so asua. Azo kue atambela na iri ti anzapa ti ala, me fade e tambela na iri ti L’Éternel Nzapa ti e.”​—Mi. 4:1, 5.

18. Tâ bungbi ti vorongo Nzapa amû maboko na e ti changé aye wa na yâ ti fini ti e?

¹⁸ Michée afa nga kozoni awe tongana nyen tâ bungbi ti vorongo Nzapa ayeke sara si azo so ayeke awato kozo akiri aduti beoko. Lo tene: “[Azo so alondo na] amara mingi ague, ala tene, I ga, zia e ma na Hoto ti L’Éternel, na da ti Nzapa ti Jacob; fade Lo fa lege ti Lo na e, na e tambela na lege ti Lo. . . . Fade ala pika épée ti ala si a ga soc, na likongo ti ala si a ga zembe ti fâ tikeke; fade mara ayä épée na tere ti mbeni mara pëpe, na ala manda ti sara bira mbeni pëpe.” (Mi. 4:2, 3). Azo so azia ti voro aye nde nde wala akodoro ti ala ti ga ti voro Jéhovah aduti beoko na yâ ti dunia kue. Nzapa afa na ala ti sara ye na lege ti ndoye.

19. So azo kutu mingi aduti beoko na yâ ti tâ bungbi ti vorongo Nzapa afa nyen polele?

¹⁹ So atâ Chrétien aduti beoko na yâ ti dunia kue ayeke mbeni ye so mara ni ayeke use pëpe nga afa polele so Jéhovah angbâ ti fa ye na azo ti lo na lege ti yingo ti lo. Azo so alondo na yâ ti amara kue aduti beoko na mbeni lege so mara ni ade ti si lâ oko pëpe na yâ ti mbaï ti azo. A yeke kota gango tâ tënë ti ye so a sara tënë ni na Apocalypse 7:9, 14. A fa nga so na yâ ti ngoi kete a-ange ti Nzapa ayeke zi maboko ti ala na tere ti “apupu” so ayeke futi sioni bungbi ti aye ti fadeso. (Diko Apocalypse 7:1-4, 9, 10, 14.) A yeke mbeni kota pasa ndali ti e ti duti beoko na yâ ti sewa ti aita kue ti dunia. Ye wa e oko oko kue e lingbi ti sara ti bata beoko so? A yeke ye so e yeke bâ ande na yâ ti article ti peko.

Mo yeke kiri tënë tongana nyen?

• Na lege wa tâ bungbi ti vorongo Nzapa asara si azo aduti beoko?

• E lingbi ti sara nyen ti tene kota bê abuba dutingo beoko ti e pëpe?

• Ngbanga ti nyen tënë ti yengo kodoro akangbi yâ ti atâ Chrétien pëpe?

[Foto na lembeti 16]

Akozo Chrétien alondo na ando nde nde

[Afoto na lembeti 18]

Na lege wa ye so mo yeke sara ti mû maboko na kusala ti lekengo aDa ti Royaume ayeke sara si azo aduti beoko?