Gi ti duti na siriri
“Zia e tomba peko ti aye so ayeke ga na siriri.”—AROM. 14:19.
1, 2. Ngbanga ti nyen aTémoin ti Jéhovah ayeke na siriri na popo ti ala?
TÂ SIRIRI ayeke pëpe na popo ti azo laso na yâ ti dunia. Même azo so ayeke na yâ ti kodoro oko nga so ayeke tene yanga ti kodoro oko, mingi ni yâ ti ala akangbi. Tënë ti vorongo nzapa, tënë ti poroso, tënë ti nginza nga na tënë ti mandango mbeti asara si yâ ti azo akangbi. Me azo ti Jéhovah ayeke ti ala be-oko, atâa so ala londo na popo ti “amara kue, akete mara kue, azo ti kodoro kue, ayanga ti kodoro kue”.—Apoc. 7:9.
2 Siriri so ayeke na popo ti e aga gi tongaso pëpe. Kota ye so asara si e yeke na siriri a yeke so e “duti na siriri na Nzapa” ndali ti so e mä na bê na Molenge ti lo so amû fini ti lo na sandaga ndali ti asiokpari ti e (aRom. 5:1; aÉph. 1:7). Nga, Jéhovah ayeke mû yingo ti lo na awakua be-ta-zo ti lo, na siriri ayeke mbeni mbage ti lenge ti yingo so (aGal. 5:22). Mbeni ye so ndali ni e yeke na siriri nga e yeke beoko ayeke so e “yeke ti dunia so pëpe”. (Jean 15:19). Ye so afa so e yeke yoro tere ti e pëpe na yâ ti aye ti poroso wala bira. Bible afa so azo ti Jéhovah ‘apika épée ti ala si a ga soc’.—És. 2:4.
3. Siriri so e yeke na ni azi lege na nyen? Nyen la e yeke sara tënë na ndo ni na yâ ti article so?
3 E yeke ‘ndoye tere na popo ti e’ na yâ ti congrégation atâa so e londo na ando nde nde, sarango ye ti e ayeke nde nde nga lege so e yeke pensé na ni ayeke nde nde (Jean 15:17). Siriri so e yeke na ni asara si e ye pëpe ti sara ye ti sioni na aita ti e. Nga, a mû lege na e ti “sara ye ti nzoni na azo kue, me mbilimbili na ala so ayeke aita ti e na yâ ti mabe.” (aGal. 6:10). Siriri so e yeke na ni na Jéhovah nga na aita ti e ayeke mbeni ye so ngere ni ayeke kota mingi. A lingbi e bata ni. E yeke sara tënë fadeso na ndo ti lege so e lingbi ti ngbâ ti duti na siriri na yâ ti congrégation.
Na ngoi so e pika gere ti e
4. Nyen la e lingbi ti sara ti bata siriri na ngoi so e son bê ti mbeni zo?
4 Disciple Jacques atene: “Fani mingi e kue e yeke pika gere ti e. Tongana mbeni zo apika gere ti lo na tënë ti yanga ti lo pëpe, zo tongaso alingbi kue awe.” (Jacq. 3:2). Tongaso, na mbeni ngoi a lingbi ti si so aita use na yâ ti congrégation amä tere pëpe wala ala wara kpale na popo ti ala. Me tongana mbeni kpale asi, a lingbi ala leke ni ti bata siriri na yâ ti congrégation. Na tapande, bâ ye so Jésus awa e ti sara tongana e bâ so e son bê ti mbeni zo.—Diko Matthieu 5:23, 24.
5. Nyen la e lingbi ti sara ti ngbâ ti duti na siriri tongana mbeni zo ason bê ti e?
5 Ka tongana mbeni zo asara kete ye ti sioni na e? A lingbi e ku ti tene zo ni la aga na mbage ti e ti hunda pardon? Na 1 aCorinthien 13:5 a tene so ndoye ‘adiko pëpe sioni so a sara na lo.’ Na ngoi so mbeni zo ason bê ti e, e yeke fa so e ye ti ngbâ ti duti na siriri na lege so e yeke pardone zo ni nga e yeke girisa na ndo ti kpale ni. (Diko aColossien 3:13.) Nzoni ye so a lingbi e sara ti leke mbeni kete kpale la. A yeke mû maboko na e ti ngbâ beoko na aita ti e nga ti duti na siriri ti bê. Mbeni proverbe atene: “A yeke [ye ti] gloire . . . ti girisa sioye ti azo.”—aProv. 19:11.
6. A lingbi e sara nyen tongana mbeni zo asara mbeni ye so ason bê ti e na a yeke ngangu ti girisa na ndo ni?
6 Ka tongana mbeni zo asara mbeni ye so ason bê ti e mingi na a yeke ngangu ti girisa na ndo ni? A yeke na lege ti ndara pëpe ti sara tënë ni na ambeni zo. Kperekpere tongaso ayeke buba siriri ti congrégation. Nyen la e lingbi ti sara ti leke kpale ni na yâ ti siriri? Matthieu 18:15 atene: “Tongana ita ti mo asara mbeni siokpari, gue mo fa na lo siokpari so lo sara. Zia a duti gi na popo ti ala use. Tongana lo mä mo, mo kiri na lo na nzoni lege awe.” Atâa so tënë so ayeke na Matthieu 18:15-17 andu akota siokpari, e lingbi ti sara kua na kpengba tënë so ayeke na versê 15 na yâ ti ambeni ye nde. Ni la, tongana kpale ayeke na popo ti e na mbeni ita, a yeke nzoni e gue e bâ lo e sara lisoro na ndo ti tënë ni gi e use. A yeke nzoni e sara tënë na ita ti e na nzoni bê nga e gi ti tene siriri akiri na popo ti e.a
7. Ngbanga ti nyen a yeke nzoni e leke akpale hio?
7 Bazengele Paul atene: “Tongana ngonzo asara ala, ala sara siokpari pëpe; ala zia lâ akui na ndo ti ala na ngonzo na bê pëpe, nga ala zia ndo na Zabolo pëpe.” (aÉph. 4:26, 27). Nga Jésus atene: “Duti nduru ti leke tënë hio na zo so ague na mo na gbele ngbanga.” (Mat. 5:25). Ti ngbâ ti duti na siriri na azo, a lingbi e leke akpale hio. Ngbanga ti nyen? Tongana e sara ni pëpe, akpale ni ayeke ga kota nga sioni mingi. A yeke tongana ti so mbeni kä ayeke ga kota tongana a zia yorö dä hio pëpe. A yeke nzoni e zia pëpe si baba, kota bê wala ndoye ti nginza akanga lege na e ti leke hio akpale so asi na popo ti e na aita ti e.—Jacq. 4:1-6.
Tongana mbeni kpale asi so abâ azo mingi
8, 9. (a) A-Chrétien ti congregation ti Rome amä tere lani pëpe na ndo ti nyen? (b) Tongana nyen la Paul aleke bango ndo ti aChrétien ti Rome so?
8 Ambeni kpale so asi na yâ ti congrégation alingbi ti bâ azo mingi. A yeke ye so asi lani na ambeni Chrétien ti Rome. Papa atï na popo ti aChrétien so ayeke aJuif na ala so ayeke aGentil. Ambeni ayeke na yingo-ti-hinga so awoko. Aye mingi ayeke dä so yingo-ti-hinga ti ala amû lege na ala pëpe ti sara, atâa so Mbeti ti Nzapa atene pëpe so aye ni so ayeke sioni. Ambeni ayeke na yingo-ti-hinga so akpengba. Ala pensé so ala yeke nzoni ahon azo so yingo-ti-hinga ti ala awoko. Nga ala so yingo-ti-hinga ti ala awoko ato nda ti fâ ngbanga na ndo ti ala so yingo-ti-hinga ti ala akpengba. Me apapa so alondo gi na ndo ti aye so a yeke ti zo oko oko ti mû desizion na ndo ni. Tënë ti nyen la Paul atene na congrégation ni?—aRom. 14:1-6.
9 Paul amû wango na agroupe ti azo use so. Lo tene na ala so abâ so ala yeke na gbe ti Ndia ti Moïse mbeni pëpe ti kpe ti bâ so ala la ayeke nzoni ahon aita ti ala (aRom. 14:2, 10). Sarango ye tongaso alingbi ti sara si ambeni Chrétien apika gere ti ala, ala so angbâ ti bâ tengo aye so Ndia ake tongana sioni ye. Paul awa ala lo tene: “Mo zia ti futi kusala ti Nzapa gi ndali ti kobe.” Lo tene nga: “A yeke nzoni mo te nyama pëpe wala mo nyon vin pëpe wala mo sara pëpe mbeni ye so ndali ni ita ti mo atï.” (aRom. 14:14, 15, 20, 21). Paul atene na ala so yingo-ti-hinga ti ala awoko ti fâ ngbanga pëpe na ndo ti azo so bango ndo ti ala ayeke nde na ti ala (aRom. 14:13). Lo tene na “zo oko oko kue na popo ti ala ti bâ tere ti lo wani ahon ti so a lingbi zo abâ tere ti lo na ni pëpe”. (aRom. 12:3). Na pekoni so lo leke bango ndo ti agroupe use so, lo tene: “Tongaso, zia e tomba peko ti aye so ayeke ga na siriri na aye so ayeke kpengba mba na popo ti e.”—aRom. 14:19.
10. Na tapande ti aChrétien ti Rome, laso nyen la a lingbi aita so mbeni kpale abâ ala asara ti leke kpale ni?
10 E yeke na kite pëpe so aita ti congrégation ti Rome ayeda na wango so Paul amû na ala na ala changé. Laso, e lingbi ti leke akpale so atï na popo ti e na aita ti e na lege ti ndoye tongana e sara ye so Bible ahunda na e. Na tapande ti aChrétien ti Rome, tongana mbeni kpale asi na yâ ti congrégation laso, a lingbi azo kue so tënë ni abâ ala achangé bango ndo wala sarango ye ti ala ti “duti lakue na siriri na popo ti ala.”—Marc 9:50.
Na ngoi so a hunda mungo maboko ti a-ancien
11. Nyen la a yeke nzoni mbeni ancien asara tongana mbeni ita aye ti sara tënë na lo na ndo ti mbeni kpale so ayeke na popo ti lo na mbeni ita?
11 Ka tongana mbeni zo ayeke na kpale na mbeni membre ti sewa ti lo wala na mbeni Chrétien na lo ye ti sara tënë ni na mbeni ancien? Proverbe 21:13 atene: “Zo so akanga mê ti lo na toto ti awanzinga, fade lo toto nga, me fade a mä lo pëpe.” Kite ayeke pëpe so mbeni ancien ayeke ‘kanga mê ti lo’ pëpe. Me, mbeni proverbe atene: “Zo so afa nda ti tënë ti lo kozoni, azo abâ tongana tënë ti lo ayeke mbilimbili, me zo so ayeke nduru na lo aga, na lo gi nda ti tënë ti lo.” (aProv. 18:17). A yeke nzoni mbeni ancien adengi mê nzoni ti mä tënë, me a lingbi lo sara hange si lo mû pëpe mbeni desizion kozoni ti hinga nda ti tënë ni kue. Na pekoni so ancien ni amä ita ni, lo lingbi ti hunda lo ti bâ wala lo sara tënë na mba ti lo ni na ndo ti kpale ni awe. Ancien ni alingbi nga ti dabe ti ita ni na ndo ti ye so Bible ahunda ti sara ti bata siriri na popo ti e na aita ti e.
12. Atapande wa afa so a yeke sioni ti mû desizion hio na ndo ti mbeni tënë kozoni ti hinga ye kue na ndo ni?
12 A yeke sioni ti mû desizion hio na pekoni so mo mä gi mbeni zo oko na ndo ti mbeni tënë. Ambeni tapande ota na yâ ti Bible afa ni. Kozoni ayeke ye so asi na Potiphar. Wali ti lo atene mvene na lo atene Joseph aye ti lango na ni na ngangu. Potiphar amä na bê na ni. Lo sara ngonzo ngangu na lo bi Joseph na da ti kanga (Gen. 39:19, 20). Mbeni tapande ni ayeke ye so Gbia David asara. Tsiba, zo ti kua ti Méphiboseth, atene na David so Méphiboseth amû mbage ti awato ti David. David amä na bê na ni na sân ti gbu li lo tene na Tsiba: “Bâ, ye kue so ayeke ti Méphiboseth aga ti mo awe.” (2 Sam. 16:4; 19:25-27). Ota tapande ni ayeke ye so asi na Gbia Artaxerxès. Awato ti aJuif atene na lo so aJuif akiri ayeke leke gbagba ti Jérusalem ngbanga ti so ala ye ti ke yanga ti lo. Gbia ni amä na bê na mvene so na lo mû yanga ti tene aJuif azia lege ti kua ni. Ye so asara si aJuif azia lege ti lekengo temple ti Nzapa (Esdras 4:11-13, 23, 24). A yeke na lege ti ndara ti tene a-ancien asara ye so Paul ahunda na Timothée ti sara na ti fâ ngbanga pëpe na ndo ti mbeni tënë kozoni ti hinga ye kue na ndo ni.—Diko 1 Timothée 5:21.
13, 14. (a) Tongana kpale ayeke na popo ti azo use, a lingbi e dabe ti e na nyen? (b) Nyen la alingbi ti mû maboko na a-ancien ti fâ ngbanga na lege ni?
13 Bible atene: “Tongana mbeni zo abâ ti lo atene ni hinga ye na ndo ti mbeni ye awe, ade lo hinga ye ni so pëpe tongana ti so a lingbi lo hinga ni.” (1 aCor. 8:2). Tongana papa asi na popo ti azo use, e lingbi ti pensé so e hinga ye so asi. Me e hinga biani nda ti aye kue so ayeke na gunda ti papa ni? Nga e hinga ye kue na ndo ti azo use so kpale ni ayeke na popo ti ala? A lingbi a-ancien asara hange na ngoi so ala yeke bâ lege ti tënë ni nga ala zia pëpe si atënë ti mvene wala atënë so ala mä gi mango na yanga ti azo ahanda ala na ndo ti tënë ni. Jésus, Juge so Nzapa asoro lo, ayeke “fâ ngbanga pëpe na lege ti ye so lê ti Lo abâ, na Lo leke tënë pëpe na lege ti tënë so mê ti Lo amä”. (És. 11:3, 4). Yingo ti Nzapa la ayeke fa lege na Jésus. A lingbi yingo ti Nzapa la afa nga lege na a-ancien.
14 Kozoni si a-ancien afâ ngbanga na ndo ti mbeni tënë, a lingbi ala sambela ti wara yingo ti Jéhovah. Ala yeke zia si yingo ti Nzapa afa lege na ala na lege so ala sara kusala na Bible nga na ambeti so ngbâa be-ta-zo so ayeke sara ye na ndara asigigi na ni.—Mat. 24:45.
Na yâ ti aye kue?
15. Na ngoi wa la a lingbi e fa na a-ancien siokpari so mbeni zo asara?
15 Bible awa e, aChrétien, ti ngbâ ti duti na siriri na azo. Bible atene nga atene: “Kozoni kue, ndara so alondo na nduzu ayeke nzoni-kue; nga a yeke sara ye na siriri.” (Jacq. 3:17). A tene so kozoni kue a lingbi e duti nzoni-kue. Ti duti nzoni-kue aye ti tene ti zia si Nzapa afa na e ye so ayeke nzoni nga na ye so ayeke sioni nga ti duti na fini na mbeni lege so anzere na lo. Tongana mbeni Chrétien ahinga so mbeni ita asara mbeni kota siokpari, a lingbi lo wa zo ni ti gue ti sara tënë ni na a-ancien (1 aCor. 6:9, 10; Jacq. 5:14-16). Tongana zo ni ague afa siokpari ni pëpe, a lingbi lo Chrétien so lo hinga tënë ni so lo gue lo sara tënë ni na a-ancien. Tongana lo sara tënë ni pëpe ndali ti so lo ye ti ngbâ ti duti na siriri na wasiokpari ni so, andâ lo nga kue lo sara siokpari awe la.—Lév. 5:1; diko aProverbe 29:24.
16. Ye so Jéhu asara na Gbia Joram afa nyen na e?
16 Jéhu asara mbeni ye so afa so a yeke kota ye ti sara ye so ayeke mbilimbili ahon ti ngbâ ti duti na siriri na mbeni zo so angbâ ti sara ye ti sioni. Nzapa atokua Jéhu ti gue ti sara ye alingbi na fango ngbanga so Jéhovah afâ na ndo ti sewa ti Gbia Achab. Sioni Gbia Joram ayeke molenge ti Achab na Jézabel. Joram amû pousse ti mbarata lo gue lo tingbi na Jéhu na lo hunda Jéhu lo tene: “Jéhu, mo ga na siriri?” Jéhu atene: “Siriri ti nyen? tongana ye ti pitan ti mama ti mo Jézabel na tënë ti yorö ti lo angbâ mingi tongaso?” (2 aGbia 9:21-23). Na pekoni, lo pika Joram na kokora na bê ti lo. Na tapande ti Jéhu, a lingbi a-ancien alondo ti sara ye tongana mbeni zo so asara siokpari ake ti changé bê ti lo. A lingbi ala mû lege pëpe na mara ti azo tongaso ti ngbâ na yâ ti congrégation gi ngbanga ti so ala ye ti ngbâ ti duti na siriri na azo ni. A-ancien ayeke bi azo ni so na gigi ti tene congrégation angbâ ti duti na siriri na Nzapa.—1 aCor. 5:1, 2, 11-13.
17. Nyen la a lingbi aChrétien kue asara ti ngbâ ti duti na siriri?
17 Mingi ni, akpale so alondo na popo ti aita ayeke pëpe ndali ti akota siokpari. Ni la, a yeke nzoni mingi ti sara ye na ndoye na ti girisa asiokpari so aita ti e asara na tere ti e. Bible atene: “Zo so agi ndoye, lo honde kengo-ndia, me zo so akiri azingo tënë so ahon awe, lo sara si tâ ndeko ti lo akangbi na lo.” (aProv. 17:9). Tongana e sara ye so Bible afa, e yeke ngbâ ti duti na siriri na yâ ti congrégation nga e yeke duti na nzoni songo na Jéhovah.—Mat. 6:14, 15.
Nzapa ayeke iri tënë nzoni na ndo ti azo so agi ti duti na siriri
18, 19. Ti ngbâ ti duti na siriri aga na aye ti nzoni wa?
18 Jéhovah ayeke iri tënë nzoni na ndo ti e tongana e sara kue ti ngbâ ti duti na siriri. Tongana e gi ti sara ye tongana Jéhovah, e yeke duti na kpengba songo na lo nga e yeke sara si congrégation angbâ beoko. Tongana e sara si siriri angbâ ti duti na yâ ti congrégation, e yeke manda nga tongana nyen ti ngbâ ti duti na siriri na azo so e yeke fa na ala “nzoni tënë ti siriri”. (aÉph. 6:15). E yeke duti nduru ti ‘sara ye na ngangu pëpe na azo kue’ nga e yeke ngbâ ti ‘kanga bê ti e na gbe ti ye ti sioni’.—2 Tim. 2:24.
19 Ngangu so e yeke sara ti ngbâ ti duti na siriri laso ayeke leke e teti kekereke. Bible afa so Jéhovah ayeke zingo azo ti mbilimbili nga na azo ti mbilimbili pëpe (Kus. 24:15). Ye so aye ti fa so Jéhovah ayeke zingo ande mara ti azo nde nde kue so wungo ti ala ayeke kutu mingi. A yeke azo so alondo na ando nde nde nga so aduti na fini na angoi nde nde, même ala so ayeke na fini na tongo nda ti mbaï ti azo (Luc 11:50, 51). E yeke duti na kota pasa ti fa na azo so a zingo ala na kuâ ti ndoye siriri. Afango ye so e wara laso ayeke mû ande maboko na e mingi na ngoi ni so!
[Kete tënë na gbe ni]
a Ti hinga bango ndo ti Mbeti ti Nzapa na ndo ti tënë ti lekengo akota siokpari tongana pango zo nga na sarango ye ti likisi, bâ Tour ti Ba Ndo ti lango 1 ti novembre 1999, lembeti 14-19.
Mo manda nyen?
• Nyen la e lingbi ti sara ti ngbâ ti duti na siriri tongana e son bê ti mbeni zo?
• Nyen la a lingbi e sara ti ngbâ ti duti na siriri tongana mbeni zo asara mbeni ye so ason e?
• Tongana kpale ayeke na popo ti ambeni zo use, ye wa a lingbi e dabe ti e na ni?
• Fa ngbanga ti nyen a lingbi e bata siriri na yâ ti aye kue pëpe.
[Afoto na lembeti 25]
Jéhovah aye azo so ayeke nduru ti pardone amba ti ala