Mbeni sarango ye so alingbi ti sara sioni na bibe ti e: Kota bê

Napoléon Bonaparte ayeke lani mbeni zo so ayeke na ni. Jules César ayeke na ni. Alexandre ti Kota nga kue ayeke na ni. Atâa so akoli so ayeke na komandema nga na gloire, na yâ ti bê ti ala a yeke wara sarango ye so alingbi ti sara sioni na bibe ti zo. Ala ota kue asara kota bê na tere ti azo.

Bertrand Russell, mbeni wandara so ayeke anglais atene: “Napoléon asara kota bê na tere ti César, César asara kota bê na tere ti Alexandre [ti Kota], nga, mbi lingbi ti tene so, Alexandre asara kota bê na tere ti Hercule so ayeke nga na fini lâ oko pëpe.” Même tongana mbeni zo ayeke na mosoro mingi, lo yeke na anzoni sarango ye mingi wala lo wara aye so lo yeke gi na yâ ti fini ti lo, lo lingbi ti sara kota bê na tere mbeni zo.

Kota bê ayeke sarango bê na tere ti mbeni zo ndali ti akungba ti lo, mosoro ti lo nga na ambeni ye so lo yeke na ni. Mbeni buku so asara tënë na ndo ti Bible afa so na yâ ti Bible tënë “kota bê” aye gi pëpe ti sara tënë ti nzara ti duti tongana mbeni zo me nga nzara ti mû ye ti mbeni zo na tere ti lo. Zo so ayeke na kota bê ayeke sara gi pëpe bê ti ye so ambeni zo ayeke na ni me lo ye nga ti mû ni na tere ti ala.

A yeke nzoni e gi ti bâ tongana nyen la kota bê alingbi ti maï na yâ ti bê ti e nga akpale so alingbi ti ga na pekoni. A lingbi e hinga ambilimbili ye so e lingbi ti sara ti kanga lege na ni si akomande fini ti e pëpe.

BIBE SO ALINGBI TI DÜ KOTA BÊ NA YÂ TI E

Atâa so azo so alingbi kue pëpe ayeke na “bibe ti kota bê”, ambeni ye nde alingbi ti sara si bibe ni so akiri amaï aga ngangu (Jacq. 4:5). Bazengele Paul afa mbeni ye ni oko lo tene: “Zia e fa tere ti e pëpe, e dü tënë ti mandako na popo ti e pëpe, e sara kota bê na tere ti mba nga pëpe.” (aGal. 5:26). Bibe ti mandako alingbi ti sara si siokpari so ayeke na yâ ti tere ti e akiri aga ngangu na apusu e ti sara kota bê. Ambeni ita use, Cristina na Joséa, abâ so tënë so ayeke tâ tënë.

Cristina so ayeke pionnier permanent atene: “Mingi ni mbi bâ so mbi yeke sara kota bê na tere ti amba ti mbi. Mbi yeke haka aye so ala yeke na ni ati so mbi yeke na ni pëpe.” Mbeni lâ, Cristina ayeke te kobe na mbeni surveillant na wali ti lo. Lo hinga so lo na koli ti lo Eric ayeke na oko ngu so surveillant ni na wali ti lo ayeke na ni nga ândö ala kue ayeke sara a-oko kusala. Cristina atene: “Koli ti mbi nga kue ayeke ancien. A sara tongana nyen si ala yeke sara circonscription si e sara ti e ye oko ape so?” Bibe ti mandako asara si kota bê asara lo nga asara si lo bâ pëpe pendere kusala so lo na koli ti lo ayeke sara; nga a sara si lo yeke na ngia pëpe na yâ ti fini ti lo.

José aye lani ti sara kusala tongana wakua ti mungo maboko na yâ ti congrégation. Na ngoi so a soro amba ti lo ti sara kusala ti wakua ti mungo maboko me a soro lo pëpe, lo sara bê na tere ti ala na lo bata coordinateur ti bungbi ti a-ancien ni na bê. José atene: “Kota bê apusu mbi ti ke ita ni so bê oko nga ti tene so aye kue so lo sara, a yeke pëpe nzoni bibe la apusu lo ti sara ni. Tongana kota bê akomande fini ti mo, mo yeke pensé mingi gi na ndo ti mo wani nga mo lingbi pëpe ti bâ yâ ti aye nzoni.”

YE SO E MANDA NA LEGE TI ATAPANDE SO AYEKE NA YÂ TI BIBLE

Na yâ ti Bible a yeke wara gbâ ti atapande so a lingbi e kpe ni (1 aCor. 10:11). Ambeni tapande ni afa tongana nyen la kota bê alingbi ti maï na yâ ti mbeni zo, a fa nga tongana nyen kota bê abuba fini ti azo so azia si a komande fini ti ala.

Na tapande, Caïn, kozo molenge ti Adam na Ève, asara ngonzo na ngoi so Jéhovah ayeda na sandaga ti Abel me na ti lo pëpe. Caïn alingbi fade ti leke kpale so, me kota bê so ahon ndo ti lo asara si lo fâ ita ti lo (Gen. 4:4-8). A yeke ye ti dongo bê pëpe so Bible asara tënë ti Caïn tongana mbeni zo so “alondo na Zo ti sioni”, Satan.​—1 Jean 3:12.

Aita ti Joseph bale-oko asara bê na tere ti lo ndali ti so babâ ti ala aye lo mingi. Kengo ndo so ala ke na Joseph akiri aga kota mingi na ngoi so lo fa na ala peko ti abango li ti lo so ayeke lani atënë ti prophétie. Ala ye même ti fâ lo. Na nda ni, ala kä lo tongana mbeni ngbâa na ala sara si babâ ti ala abâ atene Joseph akui awe (Gen. 37:4-11, 23-28, 31-33). Angu mingi na pekoni, ala yeda so ala sara lani sioni, ala tene na popo ti ala atene: “Ngbanga ayeke na li ti e biani tënë ti ita ti e, teti e bâ vundu ti âme ti lo tongana lo hunda e, na e ke, e mä lo pëpe.”​—Gen. 42:21; 50:15-19.

Âdu ti Koré, Dathan na Abiram, bê asara ala na ngoi so ala haka kusala ti ala na ti Moïse na Aaron. Ala tene so Moïse la ‘aye ti ga mokonzi’ na ti yä tere ti lo na nduzu na ndo ti azo (Nom. 16:13). Tënë so ayeke lani mvene (Nom. 11:14, 15). Jéhovah lo wani la airi Moïse na kusala. Me azo ti kengo yanga so asara lani bê ti kua so a mû na Moïse. Na nda ni, kota bê asara si ala wara futingo na yâ ti maboko ti Jéhovah.​—Ps. 106:16, 17.

Gbia Salomon abâ ye so kota bê alingbi ti gue na mbeni zo juska ti sara. Ambeni wali use adü amolenge. Me molenge ti lo so adü fini fini akui, na lo tara ti sara ti tene mba ti lo ni apensé so a yeke molenge ti ti lo ni la akui. Na ngoi ti ngbanga ni, zo ti mvene ni ayeda même ti tene a fâ molenge ni so angbâ na fini so. Me, Salomon asara si a mû molenge ni na tâ mama ti lo.​—1 aGbia 3:16-27.

Kota bê alingbi ti ga na aye ti sioni mingi. Atapande ti Bible so e londo ti bâ afa so kota bê alingbi ti pusu zo ti ke amba ti lo, ti sara aye ti kirikiri wala ti fâ zo. Nga, na yâ ti aye oko oko kue so asi, zo so azo asara bê na tere ti lo so asara ti lo ye ti sioni pëpe. Ambeni ye ayeke dä so e lingbi ti sara ti tene kota bê akomande fini ti e pëpe? Yorö ti nyen la e lingbi ti mû ti kanga lege na kota bê?

ANGANGU YORÖ NI

Gi ti maï ndoye nga na yengo tere ti aita. Bazengele Pierre awa aChrétien lo tene: “So fadeso ala sukula âme ti ala na lege so ala yeda ti sara ye alingbi na tâ tënë awe so, ye ti pekoni ayeke yengo tere ti aita, yengo tere so ayeke ti handango lê ti zo pëpe, zia ala ndoye tere ngangu mingi na ndoye so alondo na bê.” (1 Pi. 1:22). Ndoye ayeke nyen? Bazengele Paul atene: “Ndoye ahinga ti kanga bê ti ku nga lo ye gi ti sara nzoni na zo. Ndoye asara mbanda pëpe, lo pika kate na ndo ti ye pëpe, lo zia si baba alï lo pëpe, lo sara ye ti songo bê ti zo pëpe, lo gi gi aye so anzere na lo pëpe.” (1 aCor. 13:4, 5). Ti maï mara ti ndoye tongaso na yâ ti bê ti e teti aita ayeke kanga lege na kota bê (1 Pi. 2:1). Ahon ti sara kota bê na tere ti David, Jonathan “andoye lo legeoko tongana lo ndoye âme ti lo mveni.”​—1 Sam. 18:1.

Bungbi oko na azo so akpe mbeto ti Nzapa. Zo ti sungo Psaume 73 asara kota bê na tere ti azo ti sioni so ayeke na mosoro mingi na ayeke na kpale pëpe. Ye oko, lo hon ndo ti bibe ni so tongana lo gue na “Ndo ti Nzoni-kue ti Nzapa”. (Ps. 73:3-5, 17). Zo ti sungo Psaume so abungbi oko na amba ti lo so ayeke voro tâ Nzapa, ye so la amû maboko na lo ti bâ aye ti nzoni so lo wara na ‘gango nduru na Nzapa.’ (Ps. 73:28). Ti wara tere lakue na aita ti e na ngoi ti abungbi ayeke sara nga mara ti ye tongaso na ndo ti e.

Gi ti sara ye ti nzoni. Tongana Nzapa abâ so kota bê asara Caïn nga lo ke ita ti lo, Nzapa atene na lo: “Sara nzoni.” (Gen. 4:7). Ti tene aChrétien ‘asara nzoni’ aye ti tene nyen? Jésus atene e ‘ndoye Jéhovah Nzapa ti e na bê ti e kue, na âme ti e kue nga na bibe ti e kue nga ti ndoye mba ti e tongana e wani.’ (Mat. 22:37-39). Tongana e zia si fini ti e angoro gi na tere ti aye so e yeke sara ti voro na Jéhovah nga e mû maboko na azo, ngia so e yeke wara la ayeke ngangu yorö so ayeke kanga lege na kota bê. Ti mû mbage nzoni na yâ ti kusala ti fango tënë ti Royaume nga na sarango si azo aga adisciple ayeke mbeni pendere lege ti sara na Nzapa nga na amba ti e, nga a yeke sara si e wara “tënë nzoni ti L’Éternel”.​—aProv. 10:22.

“Duti na ngia legeoko na ala so aduti na ngia.” (aRom. 12:15). Na ngoi so adisciple ti Jésus ayeke na ngia na peko ti kusala so ala sara, Jésus nga kue awara ngia, nga lo fa so ala yeke sara ande aye mingi ahon ti so lo sara na yâ ti kusala ti fango tënë (Luc 10:17, 21; Jean 14:12). E awakua ti Jéhovah kue e yeke beoko; ni la, tongana mbeni oko na popo ti e awara ye ti nzoni, e kue la e yeke bâ nzoni dä (1 aCor. 12:25, 26). Tongaso, tongana amba ti e awara ambeni kota kusala, ahon ti zia bê na ala a yeke nzoni pëpe ti duti na ngia legeoko na ala?

TI GI TI HON NDO NI AYEKE KETE YE PËPE

Ti gi ti hon ndo ti kota bê ayeke mbeni ye so alingbi ti ninga. Cristina atene: “Bê ti mbi angbâ lakue ti pusu mbi ngangu ti sara kota bê na tere ti azo. Atâa so mbi ke ni na bê ti mbi oko, bibe ni ayeke dä na a lingbi mbi hon ndo ni lakue.” A lingbi José nga kue atiri mara ti bira so. Lo tene: “Jéhovah amû lani maboko na mbi ti bâ anzoni sarango ye ti coordinateur ti bungbi ti a-ancien ni. Ti duti na nzoni songo na Nzapa ayeke kota ye mingi.”

Kota bê ayeke mbeni oko ti “akusala ti mitele” so a lingbi Chrétien oko oko kue agi ti hon ndo ni (aGal. 5:19-21). Tongana e zia lege pëpe na kota bê ti hon ndo ti e, e yeke duti na ngia mingi nga e yeke nzere na Jéhovah, Babâ ti e ti yayu.

[Kete tënë na gbe ni]

[Kete tënë na lembeti 17]

“Duti na ngia legeoko na ala so aduti na ngia”