Mo leke terê ti mo ndali ti kota ye ti vundu awe?

1. Ngbanga ti nyen la a yeke na lege ti ndara ti leke terê ti e ndali ti akota kpale?

TONGANA e leke terê ti e ndali ti mbeni ye, a peut ti sö e. Na tapande, tongana mbeni kota kpale asi, azo so aleke terê ti ala apeut ti sö kuâ nga ala peut ti aidé ambeni zo. Mbeni bungbi so ayeke mû maboko na azo na Europe atene: “Tongana azo aleke terê ti ala nzoni, ala peut ti sö fini ti ala.”

2. Ngbanga ti nyen la a yeke nzoni e leke terê ti e ndali ti kota ye ti vundu? (Matthieu 24:44).

² “Kota ye ti vundu” ayeke si ande gï gbagburu tongaso (Mat. 24:21). Me kota ye ti vundu ayeke duti ande nde na gbâ ti akota kpale, ndali ti so e hinga so a yeke ga. A sara ngu 2000 tongaso awe, Jésus awa adisciple ti lo ti leke terê ti ala ndali ti lango ni so. (Diko Matthieu 24:44.) Tongana e leke terê ti e, a yeke duti ande ngangu na e ape ti hon na yâ ti ngoi ti ngangu so nga ti aidé ambeni zo ti sara tongaso.—Luc 21:36.

3. Tongana nyen la gbungo ngangu, bango mawa ti zo nga na ndoye ayeke aidé e ti leke terê ti e ndali ti kota ye ti vundu?

³ Bâ asarango ye ota so apeut ti aidé e ti leke terê ti e ndali ti kota ye ti vundu. Nyen la e yeke sara tongana a hunda na e ti fa mbeni ngangu tënë ti ngbanga nga azo so ayeke aTémoin ape akanga lege na e? (Apoc. 16:21). E bezoin ande gbungo ngangu ti mä yanga ti Jéhovah, na hingango so lo yeke bata e. Nyen la e yeke sara ande tongana aita ti e aperdre ambeni ye ti ala wala ala perdre aye ti ala kue? (Hab. 3:17, 18). E bezoin ande ti bâ mawa ti ala, tongaso si e mû na ala aye so ala bezoin ni. E yeke sara ande ye tongana nyen na ngoi so bungbi ti amara aga na bira na terê ti e na asara si e na aita ti e e lango ndo oko teti mbeni ngoi? (Ézéch. 38:10-12). E bezoin ande ti ndoye ala mingi tongaso si e aidé ala ti hon na yâ ti ngoi ti ngangu so.

4. Tongana nyen la Bible afa so e doit ti ngbâ ti gbu ngangu, ti bâ mawa ti azo nga ti ndoye azo?

⁴ Bible awa e ti ngbâ ti gbu ngangu, ti bâ mawa ti azo nga ti ndoye azo. Luc 21:19 atene: “Tongana ala gbu ngangu, ala yeke bata fini ti ala ande.” A-Colossien 3:12 atene: ‘Ala yü bango mawa ti zo.’ Nga 1 aThessalonicien 4:9, 10 atene: “Nzapa afa na ala ti ye terê na popo ti ala. . . . Me, aita, e wa ala mingi ti ngbâ ti sara ni mingi mingi ahon ti kozo.” A tene atënë so na adisciple so ayeke gbu ngangu, ayeke bâ mawa ti azo nga ayeke ndoye azo. Me ala doit ti ngbâ ti duti na asarango ye so. E doit ti sara nga tongaso. Ti sara ni, e yeke bâ tongana nyen la akozo Chrétien afa asarango ye so oko na oko kue. Na pekoni, e yeke bâ tongana nyen la e peut ti mû tapande ti adisciple so, nga e fa so e leke terê ti e awe ndali ti kota ye ti vundu.

GI TI GBU NGANGU AHON TI KOZO

5. Akozo Chrétien agbu lani ngangu na yâ ti akpale ti ala tongana nyen?

⁵ Akozo Chrétien abezoin lani ti gbu ngangu (aHéb. 10:36). Ala yeke wara lani a-oko kpale so mingi ti azo ti ngoi ti ala ayeke wara, me ala wara nga akpale ndali ti so ala yeke aChrétien. Akota zo ti nzapa ti aJuif, akota zo ti Rome nga même afami ti aChrétien asara lani aye ti ngangu na mingi ti ala (Mat. 10:21). Ala doit nga lani ti sara kue ti yeda pëpe na afango ye ti a-apostat so ayeke gi lani ti ga na kangbi na yâ ti congrégation (Kus. 20:29, 30). Me, aChrétien so agbu lani ngangu (Apoc. 2:3). Nyen la a-aidé ala? Ala gbu li lani na ndö ti azo so agbu ngangu so Bible asara tënë ti ala, na tapande Job (Jacq. 5:10, 11). Ala sambela ti wara ngangu (Kus. 4:29-31). Ala zia nga lani li ti ala na ndö ti anzoni ye so ala yeke wara tongana ala gbu ngangu.—Kus. 5:41.

6. Nyen la mo manda na lege ti aye so Merita asara na ngoi so a kanga lege na lo?

⁶ E nga e peut ti gbu ngangu tongana lakue e manda ye na ndö ti tapande ti azo so agbu ngangu so Bible nga na ambeti ti e asara tënë ni nga e gbu li na ndö ni. So Ita-wali Merita na Albanie asara tongaso, lo wara lege ti gbu ngangu na ngoi so afami ti lo asara ye ti ngangu na lo. Lo tene: “Mbaï ti Job so ayeke na yâ ti Bible akpengba mbi mingi. Lo bâ lani pasi mingi, atâa so lo hinga pëpe zo so asara si lo wara akpale ni, lo tene: ‘Juska mbi kui, mbi yeke ngbâ gï na ndö ti sarango ye ti mbi ti mbilimbili!’ (Job 27:5). Mbi bâ so akpale ti Job ayeke lani ngangu mingi ahon ti mbi. Job ahinga lani ape zo so asara si lo wara akpale, me ti mbi mbi hinga zo ni.”

7. Atâa e wara angangu kpale na ndembe so ape, nyen la e doit ti manda ti sara?

⁷ E peut ti gbu ngangu ahon ti kozo tongana e sambela Jéhovah fani mingi nga e fa na lo agingo bê ti e kue (aPhil. 4:6; 1 aThes. 5:17). Peut-être mo yeke na yâ ti mbeni ngangu kpale na ndembe so ape. Atâa so kue, eskê mo yeke gi fango lege ti Jéhovah na ngoi kue so bê ti mo ason, li ti mo aga kirikiri wala mo hinga ye ti sara ape? Tongana laso mo yeke sambela Nzapa lakue ti aidé mo na ngoi so mo wara akete kete kpale, mo yeke sara ande ni hio na yâ ti angoi so ayeke ga tongana mo wara akota kpale. Tongaso, mo yeke hinga biani so lo hinga mbilimbili ngoi so lo yeke aidé mo nga tongana nyen la lo yeke sara ni.—Ps. 27:1, 3.

8. Tongana nyen la tapande ti Mira afa na e so ti gbu ngangu laso apeut ti aidé e ti gbu ngangu na yâ ti atara so e yeke wara ande? (Jacques 1:2-4). (Bâ nga foto.)

⁸ Tongana laso e ngbâ be-ta-zo na Jéhovah na ngoi so e wara akpale, peut-être a yeke aidé e mingi ti gbu ngangu na ngoi ti kota ye ti vundu (aRom. 5:3). E tene tongaso ngbanga ti nyen? Aita mingi atene so lakue so ala gbu ngangu na yâ ti mbeni ngangu kpale, a aidé ala ti gbu ngangu na yâ ti kpale so ala wara na pekoni. Tongana Jéhovah a-aidé ala ti gbu ngangu na yâ ti mbeni kpale, ala hinga na bê ti ala kue so Jéhovah aye ti aidé ala. So ala hinga so Jéhovah ayeke aidé ala, ala peut ti gbu ngangu na yâ ti akpale so ala yeke wara na devant. (Diko Jacques 1:2-4.) Ita-wali Mira, so ayeke pionnier na Albanie, abâ so so lo gbu lani ngangu a-aidé lo ti ngbâ ti gbu ngangu. Lo tene so na ambeni ngoi, lo bâ so gï lo oko la lo yeke na gbâ ti akpale. Me na pekoni, lo dabe ti lo na gbâ ti aye so Jéhovah asara na yâ ti angu 20 so ahon ti aidé lo na lo tene na lo wani, lo tene: ‘Ngbâ be-ta-zo. Zia ti sara na Jéhovah laso ape na peko ti so lo aidé mo ti gbu ngangu na yâ ti gbâ ti angangu kpale.’ Mo kue mo peut ti gbu li na ndö ti lege so Jéhovah a-aidé mo awe ti gbu ngangu. Hinga biani so lakue tongana mo gbu ngangu na yâ ti mbeni kpale, lo bâ ni nga lo yeke futa mo (Mat. 5:10-12). Tongaso, na ngoi so kota ye ti vundu ayeke komanse, mo yeke hinga tongana nyen ti gbu ngangu nga mo yeke leke na bê ti mo ti ngbâ ti gbu ngangu.

FA SO MO BÂ MAWA TI ZO

9. Tongana nyen la aita ti congrégation ti Antioche ti Syrie afa so ala bâ mawa ti zo?

⁹ Bâ ye so apassé lani na ngoi so mbeni kota nzara atï na Judée. Na peko ti so aita ti congrégation ti Antioche ti Syrie amä tënë ti nzara ni, kite ayeke dä ape so ala bâ mawa ti aita ti ala so ayeke na Judée. Na pekoni, ala sara mbeni ye ti fa ni. Ala ‘leke na bê ti ala ti tene zo oko oko amû ye alingbi na ye so lo yeke na ni, ti tokua ni si a mû maboko na aita so ayeke na Judée’. (Kus. 11:27-30). Atâa so aita so nzara asara ala alango ayo, aChrétien ti Antioche aleke na bê ti ala ti mû maboko na ala.—1 Jean 3:17, 18.

10. Na alege wa la e peut ti fa so e bâ mawa ti zo tongana mbeni ngangu kpale asi na aita ti e? (Bâ nga foto.)

¹⁰ Laso, e nga kue e peut ti fa so e bâ mawa ti zo tongana e mä so mbeni ngangu kpale asi na aita ti e. Hio e yeke sara mbeni ye: peut-être e yeke hunda a-ancien wala e peut ti mû maboko na yâ ti mbeni kua so a leke ti sara, e mû nginza ndali ti kua ti fango tënë na yâ ti dunia kue wala e sambela ndali ti aita so kpale ni asi na ala (aProv. 17:17).b Na tapande, na ngu 2020, ti mû maboko na azo so awara kpale ndali ti COVID-19, a zia na sese aKomite ti mungo maboko na azo so awara aye ti ngangu, akomite ni ahon 950. Aita so asara kua na yâ ti akomite so alingbi biani na gonda. So ala bâ mawa ti aita ti ala, ala gue na ala aye ti mitele, ala aidé ala ti ngbâ ti voro Jéhovah, ala leke ada ti ala nga na aDa ti Royaume so abuba wala ala leke afini ni.—Bâ 2 aCorinthien 8:1-4.

11. Tongana e fa so e bâ mawa ti zo, tongana nyen la a yeke mû gonda na Babâ ti e ti yayu?

¹¹ Tongana e bâ mawa ti azo na peko ti mbeni kpale so asi, azo ayeke bâ asacrifice so e sara. Na tapande, na ngu 2019, kota pupu ti ngu so a iri ni Dorian abuba mbeni Da ti Royaume na Bahamas. Na ngoi so aita ayeke leke Da ti Royaume ni, ala hunda na mbeni zo so ayeke Témoin ape, so ala signé contrat na lo ti fa na ala nginza oke la a bezoin ni ndali ti kua ni. Lo tene na ala: “Mbi ye ti mû na ala . . . aye ti kua nga na azo ti sarango kua ni. . . . Mbi ye ti sara ni ndali ti bungbi ti ala. Fason so ala yeke fa so [ala] pensé na akamarade ti ala apika bê ti mbi mingi.” Mingi ti azo na yâ ti dunia ahinga Jéhovah ape. Me azo mingi ayeke bâ ye so aTémoin ti Jéhovah asara. E yeke na ngia mingi ti hinga so tongana e fa so e bâ mawa ti azo, a peut ti sara si azo aye ti hinga ye mingi na ndö ti Jéhovah so asara “nzoni bê mingi na zo”.—aÉph. 2:4.

12. Tongana nyen la laso, tongana e bâ mawa ti zo ayeke leke e ndali ti kota ye ti vundu? (Apocalypse 13:16, 17).

¹² Ngbanga ti nyen la e yeke ande na bezoin ti fa so e bâ mawa ti zo na ngoi ti kota ye ti vundu? Bible afa so azo so ayeke mû maboko pëpe na agouvernement ti dunia so ayeke wara akpale laso nga na ngoi ti kota ye ti vundu. (Diko Apocalypse 13:16, 17.) Peut-être aita ti e ayeke na bezoin ti tene e aidé ala ti wara aye so ala bezoin ni ti ngbâ na fini. Na ngoi so Gbia ti e, Christ Jésus, ayeke ga ti fâ ngbanga na li ti azo, e ye si lo bâ so e yeke bâ mawa ti azo nga lo tisa e ti “wara Royaume” ni.—Mat. 25:34-40.

NDOYE AITA MINGI AHON TI KOZO

13. Tongana ti so aRomain 15:7 afa, tongana nyen la akozo Chrétien afa so ala ye mba mingi?

¹³ Ndoye ayeke ye so a hinga lani na akozo Chrétien. Me eskê a yeke lani ngangu na ala ape ti ndoye terê? Bâ tapande ti congrégation ti Rome so azo nde nde ayeke lani na yâ ni. Ambeni ayeke lani aJuif so a fa na ala ti sara ye alingbi na Ndia ti Moïse, me ambeni ayeke azo ti amara so angobo ti ala ayeke nde. Peut-être ambeni Chrétien ayeke lani angbâa, ambeni ayeke angbâa ape; peut-être ambeni ayeke même awa ti angbâa. Tongana nyen la aChrétien so angbâ ti fa so ala ye terê atâa so dutingo ti ala ayeke nde nde? Bazengele Paul awa lani ala ti “yamba terê na popo ti ala”. (Diko aRomain 15:7.) Tënë so aye ti tene nyen? Tënë so a kiri peko ni na tënë “yamba” aye ti tene ti yamba mbeni zo na nzoni bê, na tapande ti tisa lo na yâ ti da ti mo wala ti sara kamarade na lo. Na tapande, Paul afa lani na Philémon tongana nyen ti yamba ngbâa ti lo Onésime, so akpe lani. Lo tene: “Yamba lo na nzoni bê.” (Phm. 17). Priscille na Aquila ayamba nga lani Apollos so ahinga ye mingi ape na ndö ti bungbi ti Nzapa ti aChrétien tongana ala na lege so ala mû “lo na terê ti ala”. (Kus. 18:26). A-Chrétien so azia lani ape si dutingo ti ala so ayeke nde nde aga na kpale na popo ti ala, me ala yamba terê na popo ti ala.

14. Tongana nyen la Anna na koli ti lo afa so ala ye azo?

¹⁴ E nga kue e peut ti fa so e ndoye aita ti e na lege so e sara kamarade na ala. Fani mingi ye so ayeke pusu ala ti fa nga so ala ndoye e (2 aCor. 6:11-13). Bâ ye so asi na Anna na koli ti lo. Kete na peko ti so a tokua ala na Afrique de l’ouest ti sara kua ti missionnaire, COVID-19 akomanse. Ndali ti kobela ni, ala peut ti sara abungbi ndo oko na aita ti congrégation ti ala ape na a yeke lani kete ye na ala ape ti hinga aita ni. Couple ni ayeke fa ndoye ti ala tongana nyen? Ala sara kua na vidéoconférence ti sara songo na aita ni na ala fa na ala so ala ye mingi ti hinga ala nzoni. Ye so andu bê ti asewa ti yâ ti congrégation ni mingi, nga fani mingi ala yeke iri amissionnaire ni nga ala yeke tokua message na ala. Ngbanga ti nyen la amissionnaire so agi lani ti hinga aita ti fini congrégation ti ala? Anna atene: “Mbi yeke girisa lâ oko ape ndoye so aita afa na mbi nga na sewa ti mbi na ngoi so aye atambela nzoni nga na ngoi ti akpale. Tapande ti ala apusu mbi ti ndoye azo.”

15. Nyen la mo manda na lege ti tapande ti Vanessa na ndö ti ndoyengo aita kue? (Bâ nga foto.)

¹⁵ Mingi ti e ayeke na yâ ti acongrégation so aita so dutingo ti ala ayeke nde nde la ayeke na yâ ni nga asarango ye ti ala ayeke nde nde. E peut ti ye ala mingi tongana e bâ gï anzoni sarango ye ti ala. Vanessa, so ayeke sara kua ti Jéhovah na Nouvelle-Zélande, abâ lani so a yeke ngangu na lo ti mä terê na ambeni ita ti congrégation ti lo. Me na pekoni, ahon ti tene lo kpe ala so sarango ye ti ala ason bê ti lo, lo mû desizion ti mû ngoi mingi ti duti na terê ti ala. So lo sara tongaso a-aidé lo ti bâ aye so Jéhovah aye na mbage ti ala. Lo tene: “So koli ti mbi aga surveillant ti circonscription, e mû ngoi mingi ti duti na terê ti gbâ ti aita so sarango ye ti ala ayeke nde nde na mbi bâ so a yeke ngangu ape ti mä terê na ala. Fadeso, mbi ye aita so sarango ye ti ala ayeke nde nde so. A yeke polele so Jéhovah nga kue aye ala ndali ti so lo la lo gboto e na yâ ti groupe so sarango ye ti azo ni ayeke nde nde so.” Tongana e manda ti bâ azo tongana ti so Jéhovah abâ ala, e yeke fa so e ndoye ala.—2 aCor. 8:24.

16. Ngbanga ti nyen la e doit ande ti ndoye aita ti e na ngoi ti kota ye ti vundu? (Bâ nga foto.)

¹⁶ E doit ande ti ndoye aita ti e na ngoi ti kota ye ti vundu. Na ngoi so kota ye ti vundu ayeke komanse ande, Jéhovah ayeke bata e tongana nyen? Bâ ye so Jéhovah afa lani na azo ti lo ti sara na ngoi so a ga na bira na terê ti ngbene Babylone. Lo tene: “Azo ti mbi, ala gue, ala lï na yâ ti achambre ti ala so ayeke na yâ ni kâ, ala kanga porte na peko ti ala. Ala honde terê ti ala teti mbeni kete ngoi juska kota ngonzo ti mbi adë si.” (És. 26:20). Peut-être e doit ande ti sara ye alingbi na a-oko wango so na ngoi ti kota ye ti vundu. ‘Achambre so ayeke na yâ ni kâ’ apeut ti duti acongrégation ti e. Na ngoi ti kota ye ti vundu, Jéhovah atene lo yeke bata e tongana e ngbâ ti sara na lo legeoko na aita ti e. Tongaso, e doit ti sara ngangu laso ti kanga bê na aita ti e nga ti ye ala mingi. Ni la ayeke sara ande si e sö kuâ.

LEKE TERÊ TI MO LASO

17. Tongana e leke terê ti e laso, nyen la e yeke wara lege ti sara na ngoi ti kota ye ti vundu?

¹⁷ “Kota lâ ti Jéhovah” ayeke duti ande mbeni ngoi ti ngangu ndali ti azo kue (Soph. 1:14, 15). Awakua ti Jéhovah nga kue ayeke wara ande akpale. Me tongana e leke terê ti e laso, e yeke gi ande bê ti e ape nga e yeke aidé amba ti e. E yeke gbu ngangu na yâ ti akpale kue so e yeke wara ande. Na ngoi so aita ti e abâ pasi, e yeke sara ande ye kue so e peut ti sara ti aidé ala na lege so e bâ mawa ti ala nga e mû na ala aye so ala bezoin ni. Tongana e manda ti ndoye aita ti e laso, e yeke fa ande so e ndoye ala na yâ ti angoi so ayeke ga. Na pekoni, Jéhovah ayeke futa ande e na lege so lo yeke mû na e fini ti lakue lakue na yâ ti dunia so akota kpale nga na aye ti vundu ayeke duti dä encore ape.—És. 65:17.