Tene atënë so alondo na bê

ATËNË ti bê ayeke kota ye mingi na yâ fini ti azo. Tongana mbeni zo afa atënë so alondo na bê ti lo, lo yeke fa mara ti zo wa lo yeke, tongana nyen lo yeke bâ azo nga na aye so asi. Ndali ti aye ti ngangu so ala wara na yâ ti gigi ti ala nga, ngoi na ngoi, ndali ti asalango ye ti kodoro ti ala, azo mingi ayeke honde atënë ti bê ti ala. Me Jéhovah awa e ti gi ti maï anzoni ye so ayeke na yâ e, nga ti fa ni na gigi na tâ lege ni.​—aRom. 12:10; 1 aThes. 2:7, 8.

Tongana e yeke sala tënë, atënë so e yeke sala na kusala alingbi ti fa na gigi na lege ni aye so ayeke na yâ ti bê ti e. Me tongana atënë ti e ague oko pëpe na atënë ti bê so alingbi na ni, azo so ayeke mä e alingbi ti mä na bê pëpe so e yeke sala tënë na bê kue. Na mbeni mbage nde, tongana atënë ti bê ti e asigigi na yâ atënë ti yanga ti e, ye so e tene alingbi ti ga pendere nga ane si a lingbi ti ndu bê ti azo so ayeke mä e.

Fango anzoni tënë ti bê. Mingi ni, anzoni tënë ti bê ague oko na anzoni tënë so e yeke na ni na ndo ti azo. Ni la, tongana e yeke sala tënë na ndo apendere salango ye ti Jéhovah nga tongana e yeke fa singila ti e ndali ti nzoni bê ti lo, a lingbi anzoni tënë ti bê asigigi na yâ totongo ti go ti e (Es. 63:7-9). Nga na yâ lisoro ti e na amba ti e, a lingbi lege so e yeke sala na tënë afa nga anzoni tënë ti bê.

Mbeni zo ti buruma aga lani na Jésus na lo hunda na Lo ti kaï kobela ti lo. Tara ti mä go ti Jésus tongana lo tene: “Mbi yeda; tele ti mo aga nzoni.” (Marc 1:40, 41). Bâ nga ye so asi tongana mbeni wali so kobela ti mênë asala lo teti ngu 12 aga yeke na peko ti Jésus na lo ndu yanga ti bongo ti Jésus ni ti nduzu. Tongana lo bâ so a hinga ye so lo sala, wali ni aga na gbele Jésus na dongo na mbito, lo tï na gere ti Jésus. Lo fa na azo kue ngbanga ti nyen lo ndu bongo ni na tongana nyen kobela ti lo ahunzi. Tara ti bâ tongana nyen Jésus asala tënë so na lo: “Molenge-wali, mabe ti mo asala si mo ga nzoni; mo gue na siriri.” (Luc 8:42b-48). Nzoni tënë ti bê so Jésus afa na yâ aye so andu bê ti e juska laso.

Tongana, na tapande ti Jésus, e bâ mawa ti azo na tongana e ye biani ti mû maboko na ala, ye so ayeke sigigi na yâ lege so e yeke sala tënë na ala. Salango mawa tongaso ayeke londo na bê, na a hon ndo ni pëpe. Ye so ayeke gbian ngangu mingi lege so azo ni ayeke sala ye na mbage ti e. Mingi ti aye so e yeke tene na fango tënë amû lege na e ti fa anzoni tënë ti bê, mbilimbili tongana e yeke fa nda ti ye, e yeke wa azo, e yeke kpengba ala na e yeke fa so e bâ mawa ti ala.

Tongana mo yeke na anzoni tënë ti bê na mbage ti azo, zia lê ti mo afa ni. Tongana mo sala ni, azo so ayeke mä mo ayeke ga ndulu na mo tongana ti so zo aga ndulu na wâ na mbeni bï so dê asala mingi. Tongana lê ti mo afa na gigi pëpe anzoni tënë ti bê, azo ni alingbi ti mä na bê pëpe so bê ti mo ayeke biani na ndo ti ala. A lingbi anzoni tënë ti bê aduti tâ ye so alondo na bê.

A lingbi anzoni tënë ti bê asigigi nga na yâ totongo ti go ti mo. Tongana go ti mo ane, a lingbi ti duti ngangu na mo ti fa anzoni tënë ti bê na yâ salango tënë ti mo. Me tongana ngoi ayeke hon na mo yeke sala ngangu ti mo kue, mo lingbi ti fa na gigi anzoni tënë ti bê. Mbeni ye nde so alingbi ti mû maboko, tongana a bâ gi kode ti salango tënë, ayeke ti dabe mo so salango tënë so yâ ni afâ ndulu ndulu ayeke sala si anzoni tënë ti bê ayeke sigigi na yâ ni pëpe. Manda ti gboto yâ ti atënë alingbi na ni si ala toto pendere mingi. Ye so ayeke mû maboko na mo ande ti zia anzoni tënë ti bê na yâ salango tënë ti mo.

Ye oko, ye so ayeke kota ahon atanga ni ayeke ye so bê ti mo aluti na ndo ni. Tongana mo zia bê ti mo aluti biani na ndo azo so mo yeke sala tënë na ala, na mo sala biani nzara ti fa na ala mbeni ye so alingbi ti ga na ala ye ti nzoni, tënë ti bê ti mo so ayeke sigigi ande na yâ lege so mo yeke sala na tënë ni.

Salango tënë na wâ ayeke pusu zo ti sala ye, me a hunda nga ti sala tënë na nzobe. Ti ga na zo ti yeda na ye alingbi lakue pëpe; a lingbi e ndu nga bê ti zo ni.

Fango na gigi ambeni tënë ti bê nde. Zo so ayeke na yâ ye ti vundu alingbi ti fa na gigi atënë ti bê tongana gingo bê, mbito nga na kota vundu. Ngia ayeke mbeni tënë ti bê so a lingbi a mû kota mbage ti fini ti e na e fa ni mingi na gigi tongana e yeke sala tënë na azo. Me a lingbi e kpe ambeni tënë ti bê, teti ala gue oko pëpe na salango ye ti Chrétien (aEph. 4:31, 32; aPhil. 4:4). Atënë so e soro, totongo ti go ti e, ngangu so e sala na tënë ni, salango lê nga na maboko ti e alingbi ti fa na gigi amara nde nde kue ti atënë ti bê.

Bible afa amara nde nde kue ti atënë ti bê ti azo. Na ambeni ngoi, lo sala gi tënë ni awe. Na yâ ti ambeni ye nde, lo yeke sala tënë ti aye so asi, wala lo yeke fa peko ti atënë ti azo so afa na gigi atënë ti bê so. Tongana mo yeke diko mara ti aye tongaso na kota go, na tongana atënë ti bê so asigigi na yâ totongo ti go ti mo, ye so ayeke sala ande kota ye mingi na ndo mo nga na ndo azo so ayeke mä mo. Ti sala tongaso, a lingbi mo zia tele ti mo na place ti azo so mo yeke diko ye na ndo ala. Me mbeni devoir ayeke pëpe mbeni ngia ti théâtre. Tongaso, sala hange si mo sala ye ahon ndo ni pëpe. Sala si ye so mo yeke diko aduti tâ ye na yâ li ti azo ni.

A lingbi na atënë ti devoir ni. Legeoko tongana salango tënë na wâ, ye so mo yeke tene ayeke sala ngangu mingi na ndo anzoni tënë ti bê nga na ambeni tënë ti bê nde so mo fa ni na gigi.

Mû Matthieu 11:28-30 na bâ ye so a tene dä. Na fadeso diko atënë ti fango ngbanga ti Jésus na ndo ascribe na aFarizien, tongana ti so a yeke na Matthieu chapitre 23. A yeke ngangu ti bâ Jésus na salango angangu tënë ti ngbanga so na mbeni go so ayeke gi tongaso.

Ti mo, a hunda mara ti tënë ti bê wa ti diko na mbeni tondo tongana ti so ayeke na Genèse chapitre 44 so asala tënë ti vorongo yanga ti Juda teti ita ti lo Benjamin? Bâ tënë ti bê so a fa na versê 13, tënë ti bê ti Juda na versê 16 na ndo nda ni so ye ti vundu so asi na ala nga tongana nyen Joseph mveni asala ye, tongana ti so a tene na Genèse 45:1.

Tongaso, atâa e yeke diko ye wala e yeke sala tënë, ti sala ni nzoni, a lingbi e gbu gi li pëpe na ndo atënë nga na ndo abibe, me nga na ndo atënë ti bê so a lingbi a gue oko na ni.