IBÎKIRO LY'OKU ENTERNETE Watchtower
Watchtower
IBÎKIRO LY'OKU ENTERNETI
Mashi
  • BIBLIYA
  • BICAPO
  • NTIMANANO
  • mwbr24 Mwezi gwa 7 buk. 1-13
  • Ebicapo Bikolesibwe omu “Ibugu ly’Entimanano Omukolo n’Akalamo”

Nta video eri mw’ehi higabi.

Habire ehya mazibu ene oba oli walonza.

  • Ebicapo Bikolesibwe omu “Ibugu ly’Entimanano Omukolo n’Akalamo”
  • Ebicapo Bikolesibwe omu Ibugu ly’Entimanano Omukolo n’Akalamo k’Omukristu—2024
  • Birhwe bisungunu
  • LUSIKU 1-7/7
  • NSIKU 8-14/7
  • NSIKU 15-21/7
  • NSIKU 22-28/7
  • NSIKU 29/7–4/8
  • NSIKU 5-11/8
  • NSIKU 12-18/8
  • NSIKU 19-25/8
  • NSIKU 26/8–1/9
Ebicapo Bikolesibwe omu Ibugu ly’Entimanano Omukolo n’Akalamo k’Omukristu—2024
mwbr24 Mwezi gwa 7 buk. 1-13

Ebicapo Bikolesibwe omu Ibugu ly’Entimanano Omukolo n’Akalamo k’Omukristu

© 2024 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania

LUSIKU 1-7/7

OBUGALE BW’AKANWA KA MUNGU ENNANGA 57-59

Yehova Anatwe omu Mipango y’Abahagalika Abantu Bage

bt-ZS buk. 220-221 cif. 14-15

“Kuhika omu Eneo ya Kuli Bwenene y’Igulu”

14 Stefano ahânyire obuhamirizi n’oburhwali embere abashombanyi bage bamunige. (Ebj. 6:5; 7:54-60) Omu “malibuko” madarhi gabahikiraga mw’ago mango, abanafunzi boshi kukulamwo entumwa bashandabana omu Yudeya yoshi n’omu Samariya. Cikone oko kurhayimanzagya omukolo gw’okuhâna obuhamirizi. Filipo aja omu Samariya “ayigirizamwo Kristu” anaba n’amalehe minja. (Ebj. 8:1-8, 14, 15, 25) Na kandi, Ebibliya edesire ntya: “Balya bashandabanaga erhi entambala yazûkaga amango ga Stefano erhuma, banacihârhûla, bahika omu cihugo c’e Fenisiya, n’e Cipro, n’e Antiyokiya, ci barhayigirizagya abarhali Bayahudi oluderho lwa Nyamuzinda. Ci muli bo habonekana baguma b’e Cipro n’e Sireneya. Abola erhi bahika e Antiyokiya, baganiza Abagereki, banabayigiriza Nyakasane Kristu.” (Ebj. 11:19, 20) Mw’ago mango, amalibuko garhuma omwanzi g’Obwami gwalandira.

15 Omu mango girhu, kantu kalebe kashushine n’ako kajirikine omu Union Soviétique ya mîra. Bwenene omu myaka ya 1950, ebihumbi by’Abahamirizi ba Yehova byahêkwa e Sibérie. Bulya bal’ishandabine omu maeneo gali lubero, omwanzi mwinja gwayalizibwa omu maeneo manji. Birhakahashikine oku Bahamirizi banji ntyo lyo baba n’ensaranga z’okubalama oku bilometre 10000 lyo baj’iyaliza omwanzi mwinja! Cikone, eguvernema yone yabarhuma omu maeneo g’omu cihugo. Mwene wirhu muguma adesire ntya: “Byabonekine oku abarhegesi bonene barhabire ebihumbi by’abantu bigwerhe emirhima minja by’e Sibérie bahikire okumanya okuli.”

Obuhirhi bw’Ekiroho

w23.07 buk. 18-19 cif. 16-17

“Musimike, Murhadundaganaga”

16 Obe n’omurhima guzibuhire. Mwami Daudi adesire oku arhakaheza obuzigire bwage kuli Yehova erhi ayimba ntya: ‘Waliha Nnâmahanga, omurhima gwani guyimanzire [guzibuhire].’ (Enna. 57:7, Mashi Bible) Nirhu rhwanaba n’omurhima guzibuhire omu kulangalira Yehova loshi-loshi. (Osome Ennanga 112:7.) Rhulole gurhi oko kwarhabiremwo Bob, rhwaganiriraga embere. Erhi bamubwira oku barheganya omuko bakamuhiramwo erhi byakahûna okujira ntyo, ho n’aho ashuza oku akaba haba akanga koshi-koshi kakahûna bamuhiremwo omuko, anarhenga mw’eyo hopitali ho n’aho. Buzinda, Bob aderha ntya: “Ntarhanyagya ciru kabirhi, ntanal’igwerhe boba boshi-boshi.”

17 Bob asimisire bulya arhôzire omuhigo gw’okurhavuna irhegeko lya Yehova embere aje oku Hopitali. Burhangiriza, al’igwerhe irala ly’okushagalusa Yehova. Bwa kabirhi, al’iyizire bwinja-bwinja ebi Ebibliya n’ebicapo birhu biyimangire oku Bibliya biyerekine lugenda obuzine n’omuko. Bwa kasharhu, al’iyemire n’obwalagale oku okurhumikira obulongozi bwa Yehova kwakamudwirhire emigisho y’ensiku n’amango. Na nirhu rhwanaba n’omurhima gusezire ciru marhangulo gahi gakarhuhikira.

NSIKU 8-14/7

OBUGALE BW’AKANWA KA MUNGU ENNANGA 60-62

Yehova Anarhuhe Obulanzi, n’Okurhurhabala Rhurhulirire

it-2-F buk. 1089 cif. 9

Omulunga

Okukolesibwa omu Njira y’Olwiganyo. Nk’oku Daudi ayimbaga, abajira obuyemere muli Yehova n’abamurhumikira banaciyumve bali omu bulanzi: “[Yehova] we lwakiro lwani, oba mutungo [mulunga] ncîfulika ho nk’abashombanyi bankulikîre.” (Enna 61:3, Mashi Bible) Balya baba bahugûsirwe ebi izino lyage liba lihiziremwo, banalilangalira, banahamagalwa kw’er’izino n’obwishwekerezi, nta kantu koshi-koshi bakayoboha, bulya: “Izino lya Nyamuzinda guba mulunga muzibu, abashinganyanya lyo bacîfulika ho, babone omurhûla.”​—Mig 18:10, Mashi Bible; oshushanye na 1Sam 17:45-47.

it-2-F buk. 1061 cif. 3

Ihema

Omu kanga kaguma na kaguma, oluderho “ihema” lunakolesibwe omu yindi njira y’olwiganyo. Ihema lya muntu mulebe, hali hantu h’okurhamukira na ha bulanzi. (Murh 18:1) Kushimbana n’enkomedu ziyerekire okuhâna, ebigolo byagwerhe ecirhumire c’okulangalira oku byashibirirwa, byakengwa erhi muntu mulebe akabiyegerezize omu ihema lyage. Co cirhumire erhi Amafulûlo 7:15, haganirira ehitu Nnâmahanga “ayish’iyubaka ecihando [ihema] ekarhi kabo,” haba halonzize okuyerekana oku hyayish’iba omu bulanzi. (Enna 61:3, 4) Izaya aganirire amarheganyo omukazi wa Nnâmahanga, Siyoni, ashinganine ajire lugenda abana aburha. Abwizirwe ntya: “galihya ecihando [ihema] cawe.” (Iz 54:2) Co cirhuma agalihya ahantu h’okulangira abana bage.

w02-SW 15/4 buk. 16 cif. 14

Amarhegeko ga Nnâmahanga Gaba ga Kurhulerhera Obunguke

14 Kobinali amarhegeko ga Nnâmahanga garhakashanja. Muli gano mango g’amalibuko rhulamiremwo, Yehova liba ibuye lisezire, liba ho emyaka n’emyaka. (Ennanga 90:2) Adesire ntya okubimuyerekire: “Niono, Nyakasane [Yehova, NWT], ntahinduka.” (Malakiya 3:6) Nk’oku biyerekinwe omu Bibliya, amakanuni ga Nnâmahanga gaba ga kulangalirwa loshi, lubero n’entanya za bene bantu zikashanja ngasi mango. (Yakobo 1:17) Kwa lwiganyo, omu myaka minji abasomire eby’e psychologie bayemera oku abana banakalerwa omu kulekererwa, cikone enyuma z’aho, bashanja entanya zabo n’okuhugûkwa oku bacikorozire omu ihano lyabo. Amakanuni ga bene bantu n’olugenzi lwabo lugenda olo lwiganyo binakahinduka ngasi mango. Cikone, Akanwa ka Yehova karhashanja. Omu magana g’emyaka Ebibliya yahânyire amahano lugenda oku abana bakalerwa omu njira y’obuzigire. Entumwa Paolo yayandika ntya: “Mwe babusi, murhakagisholoshonza abana binyu, ci omu kubalera, mubayigirize munabahanule muli Nyakasane [Yehova, NWT].” (Abefezi 6:4) Biri bya kuhâna omurhima bwenene okumanya oku rhwanalangalira amakanuni ga Yehova; garhakashanja!

Obuhirhi bw’Ekiroho

w06-SW 1/6 buk. 11 cif. 6

Ebintu by’Obulagirire by’omu Citabu ca Kabirhi c’Ennanga

62:11 (Mashi Bible). Nnâmahanga arhalagiriri oku kulangalira enshôko yoshi-yoshi y’emisi. Ye ba nshôko ya ngasi buhashe. ‘Ye nn’obuhashe bwoshi.’

NSIKU 15-21/7

OBUGALE BW’AKANWA KA MUNGU ENNANGA 63-65

“Obuzigire Bwawe Bwishwekerezi Buba Bwinja Kulusha Obuzine”

w01-SW 15/10 buk. 15-16 cif. 17-18

Ndi Wakarhunanula oku Buzigire bwa Nnâmahanga?

17 Kunganaci obuzigire bwa Nnâmahanga buli bwa bulagirire kuli we? K’onaciyumve nk’oku Daudi aciyumvagya, erhi ayandika ntya: “Bulya obuzigire bwawe bwishwekerezi buba bwinja kulusha obuzine, akanwa kani niene kakakukuza. Ntyo, nakukuza akalamo kani koshi; nayinamulira amaboko gani enyanya omu izino lyawe”? (Ennanga 63:3, 4, NWT) Kobinali, ka hali kantu kalebe kinja bwenene er’igulu lyakarhuha kulusha okushagalukira obuzigire bwa Nnâmahanga n’obwîra bwa hofi-hofi haguma naye? Kwa lwiganyo, k’okushagalukira akazi kinja ka mw’er’igulu kuli kwinja bwenene kulusha omurhûla gw’omu bukengere n’obushagaluke rhwakaba nabo omu kuba n’obwîra bwa hofi-hofi haguma na Nnâmahanga? (Luka 12:15) Bakristu baguma na baguma balibuzibwe ciru banahikira aha banigwa enyanya z’okulahira okuhakana Yehova. Oko kwahikire Bahamirizi banji ba Yehova omu makambi g’okulibugizamwo abantu g’Abanazi omu mango g’Ivita lya Kabirhi ly’Igulu. Bene wirhu Bakristu bacishozire okubêra omu buzigire bwa Nnâmahanga, banayemera okufâ erhi akaba kuli kwa bulagirire. Balya babêra bishwekerezi omu buzigire bwage banayemera n’obwalagale oku Nnâmahanga ayish’ibaha obuzine bw’ensiku n’amango omu mango gayisha, kantu er’igulu lirhakahâna. (Marko 8:34-36) Cikone oko kuhiziremwo binji ahanyuma n’obuzine bw’ensiku n’amango.

18 Ciru akaba birhakahashikana okulama ensiku n’amango buzira Yehova, orhanye omu bukengere gurhi akalamo kakabire buzira Omulemi wirhu. Nka rhurhagwerhe muhigo gw’okunali, akalamo kirhu kakabire ka busha. Yehova ahîre abakozi bage omukolo gw’okurhimusa muli zino nsiku nzinda. Co cirhumire rhwanalangalira oku amango Yehova, muntu Mukulu w’Emihigo, arhuha obuzine bw’ensiku n’amango, rhwayish’iba na bintu binji by’okushagalusa by’okujira, n’okuyiga. (Omuhanûzi 3:11) Ciru rhwakayiga bintu binji bwenene omu myaka cihumbi ekulikire, rhurhakahugûkwa ciru n’ehitya ‘obugali bw’obugale n’obushinganyanya n’obumanye bwa Nyamuzinda!’​—Abaroma 11:33.

w19.12-ZS buk. 28 cif. 4

“Oku Ngasi Kantu Mukaz’ivuga Omunkwa”

Kuli kwa bulagirire bwenene okukavuga Nnâmahanga omunkwa. Buzira karhinda, hali amango rhurhanya lugenda engalo z’ekiroho n’ez’omubiri arhuhîre, n’ezi acigendekire arhuha. (Lush. 8:17, 18; Ebj. 14:17) Ahali h’okurhanya hisungunu hyone oku bwinja bwa Nnâmahanga, bulya gurhi orhakaciha akasanzi k’okurhanya bwenene oku migisho akuhîre n’eyi ahîre abazigirwa bawe? Okurhanya bwenene kunganaci Omulemi wawe aba Muhânyi kwarhuma wamushagalukira, n’okukuyemeza n’obwalagale oku aba akuzigire bwenene anaba akushagalukire.​—1 Yn. 4:9.

w15-ZS 15/10 buk. 22 cif. 7

Ogendekere Warhanya Bwenene oku Bintu by’Ekiroho

7 Ciru akaba byanaba bihûnyire bushiru busungunu ly’omuntu asoma, binahûne bushiru bunji bwenene ly’omuntu asegeza obwenge kw’ebi ali asoma. Co cirhumire kuli kwinja okurhanya bwenene amango orharhamiri n’amango oli ahantu hali akahwenyenye, ko kuderha aharhali bintu binji byakarhuma orhasegeza obwenge kw’ebi oli wasoma. Daudi akag’irhanya bwenene budufu amango akag’iba ali oku ncingo yage. (Enna. 63:6) Yezu ali mwimana, cikone akag’ija ahantu hali akahwenyenye ly’arhanya n’okusalira.​—Lk. 6:12.

w09-SW 15/7 buk. 16 cif. 6

Oyige Olwiganyo lwa Yezu​—Oyigirize n’Obuzigire

6 Rhunashagalukire okuganirira ebintu rhuba rhuzigire. Erhi rhuganirira kantu kalebe k’okushagalusa karhenzire oku murhima, okurhukaganirira, n’obusu bwirhu binayerekane oku rhushagalusire. Oko kunahikire bwenene amango rhuli rhwaganira n’omuntu rhuzigire. Kanji-kanji rhunabe n’irala ly’okuganirira abantu rhumanyire lugenda oyo muntu. Rhunamukunge, rhunamukengese, n’okumuhalira. Rhunajire ntyo bulya rhulonzize abandi bashagalukire amorhere g’oyo muntu nk’oku nirhu rhugashagalukire.

Obuhirhi bw’Ekiroho

w07-SW 15/11 buk. 15 cif. 6

K’Onashagaluse Abandi?

Kuba kulembu bwenene okushaba kulusha okuyubaka. Ako kanuni lugenda okushaba n’okuyubaka kanakola lugenda enderho zirhu. Rhwe bene bantu barhali bimana, rhujira obuzamba rhunajire n’amagosa. Mwami Solomoni aderha ntya: “Hanola igulu harhali muntu mushinganyanya olyala wakakola aminja buzira kulogorha ciru n’eriguma.” (Omuhanûzi 7:20) Kuba kulembu okubona amagosa ga muntu mulebe n’okumuvuna omurhima kugerera enderho zirhu. (Ennanga 64:2-4) Oku bundi, binahûne obulenga ly’omuntu akolesa enderho nyinja.

NSIKU 22-28/7

OBUGALE BW’AKANWA KA MUNGU ENNANGA 66-68

Yehova Anabarhule Emizigo Yirhu Ngasi Lusiku

w23.05 buk. 12 cif. 15

Gurhi Yehova Ashuzamwo Amasala Girhu?

15 Kanji-kanji amasala girhu garhashuzibwa omu njira y’okurhangaza. Cikone amashuzo rhupata ganabe go rhunalagirireko lyo rhubêra bishwekerezi kuli Larha wirhu w’omu mpingu. Co cirhumire, okaba masu ly’omanya gurhi Yehova ashuzize amasala gawe. Mwali wirhu muguma ohamagalwa Yoko akag’iciyumva nka Yehova arhali ashuza amasala gage, cikone arhondera okuyandika ebintu akag’ihûna Yehova. Enyuma za kasanzi kalebe, alola mw’eco citabu akag’iyandikiramwo anahugûkwa oku Yehova ashuzize amasala gage manji, ciru n’agandi ali amayibagira. Kasanzi oku kandi, rhushinganine rhukarhanya lugenda gurhi Yehova ali ashuzamwo amasala girhu.​​—Enna. 66:19, 20.

w10-SW 1/12 buk. 23 cif. 6

Oyerekane oku Oba Oshibirire Ababusi Balera Abana Babo Bone

Yehova alongozize abantu lyo bayandika enyimbo ntagatifu, erhi ennanga, Abaisraheli bakag’iyimba amango bakag’iharamya. Orhanye gurhi Abaisraheli bali bakana erhi nfuzi bakag’ihâbwa omurhima erhi bakayimbire ezo nderho zalongozibagwa n’iroho litagatifu zakag’ibakengeza oku Yehova “ishe w’enfuzi, ye fungira abakana” n’oku akabahîre obulanzi. (Ennanga 68:5, Mashi Bible; 146:9) Na nirhu rhwanaha omurhima omubusi olera abana bage yene omu kumubwira enderho ayusa myaka minji ali akengera. Ruth, mubusi olera abana bage yene, anacikengere enderho omulume ogwerhe obulenga amubwiraga hamagera myaka 20: “Oli wajira bwinja bwenene okulera abana bawe babirhi. Ogendekere ntyo.” Ruth adesire ntya: “Okuyumva ezo nderho ambwiraga kwantabala bwenene.” Kobinali, “enderho z’obwirhonzi zinarhume omuntu alama” zanaha omubusi olera abana bage yene omurhima kulusha oku rhwakarhanya. (Emigani 15:4) Ka wanarhanya lugenda bintu bilebe, wakavugamwo omubusi olera abana bage yene omunkwa?

w09-SW 1/4 buk. 31 cif. 1

Ishe w’Enfuzi

“ISHE w’enfuzi . . . ye Nnâmahanga oba ahantu hage himana.” (Ennanga 68:5, Mashi Bible) Ezo nderho z’okuhuma oku murhima ziyerekine akantu k’okuhuma oku murhima lugenda Yehova Nnâmahanga, anabone amalagirire g’abarhajira carhabala. Oku aciyumva lugenda enfuzi kuyerekinwe n’obwalagale omu Irhegeko ahâga Abaisraheli. Leki rhuganirire amahugûlo marhanzi g’Ebibliya lugenda “enfûzi,” gali omu Olubungo 22:22-24.

w23.01 buk. 19 cif. 17

Yehova Ali Akurhabala ly’Obêrwa

17 Osome Ennanga 40:5. Omuhigo gw’omuntu osoka oku ntondo kuba kuhika oku busongerwe bwayo. Cikone omu njira haba hantu hanji arhang’iyimanga n’okushagalukira ebintu binja abwine. Ko n’oko, ngasi mango nawe okaciha akasanzi k’okurhanya lugenda gurhi Yehova ali akurhabalamwo ly’obêrwa ciru akaba oli walembera amazibu. Oku buzinda bwa ngasi mulegerege okacidosa ntya: ‘Gurhi Yehova anangishire omu lusiku lw’ene? Ciru akaba nciri nalwisa mazibu malebe, gurhi Yehova ali antabalamwo lyo ngalembera?’ Ocihangane ohugûkwe ciru kantu kaguma kone Yehova ajijire ly’akurhabala obêrwe.

Obuhirhi bw’Ekiroho

w06-SW 1/6 buk. 10 cif. 4

Ebintu by’Obulagirire by’omu Citabu ca Kabirhi c’Ennanga

68:18​—Bandi bali ‘ngalo ziyosire nka bene bantu’? Abo bali egarhi k’abalume bagwarhagwa mpira enyuma z’okurhôlwa kw’Ecihugo c’Amalaganyo. Enyuma z’aho, abo balume bahâbwa omukolo gw’okurhabala Bene-Levi omu mukolo gwabo.​—Ezra 8:20.

NSIKU 29/7–4/8

OBUGALE BW’AKANWA KA MUNGU ENNANGA 69

Ebintu Byahikiraga Yezu Byali Byalebirwe omu Ennanga 69

w11-SW 15/8 buk. 11 cif. 17

Bakag’ilinda Masiya

17 Bulya akashombirwe obusha. (Enna. 69:4) Entumwa Yowane yaganirire ebi Yezu aderhaga erhi aderha ntya: “Ntacijiraga ekarhi kabo ebijiro birhasag’ijirwa na wundi muntu, barhankabire na caha, ci buno bâbwine, bagal’irhushomba rhwene na Larha. Ci okwo kwoshi mpu lyo ecinwa ciyandisirwe omu Marhegeko gabo ciyunjula: Banshombire buzira igwarhiro.’” (Yn. 15:24, 25) Kanji-kanji ‘Irhegeko’ liba lishushanyize Amandiko goshi. (Yn. 10:34; 12:34) Emyanzi eganirirwe omu Injili eyerekine oku Yezu al’ishombirwe, al’ishombirwe bwenene n’ebirongozi by’amadîni g’Eciyahudi. Cikone, Yezu aderha ntya: “Igulu lirhankahash’immushomba; niehe linshomba, bulya mpamiriza oku emikolo yalyo eri mibi.”​—Yn. 7:7.

w10-SW 15/12 buk. 8 cif. 7-8

Obe n’Obushiru omu Nterekêro y’Okuli

7 Hali kantu kalebe k’omu kalamo ka Yezu kayerekine n’obwalagale obushiru agwerhe. Kwali oku murhondero gw’omukolo gwage, oku Pasaka y’omu mwaka gwa 30 Kano Kasanzi Kirhu (K.K.K.). Yezu n’abanafunzi bage baja e Yeruzalemu babugana omu hekalu “abakag’irhimbula enkafu, ebibuzi n’engûku, n’abandi badahire erhi badwirhe bakâba.” Bici Yezu ajijire? Na bici abanafunzi bage baciyigirizize lugenda oko?​—Osome Yowane 2:13-17.

8 Ebi Yezu adesire n’ebi ajijire mw’ako kasanzi, buzira karhinda byakengezize abanafunzi bage enderho z’obulebi ziri omu lulanga lwayandikagwa na Daudi: “Obuzigire [bushiru] nzigira mwo enyumpa yawe, buli bwanyaka mwo nka muliro.” (Enna. 69:9, Mashi Bible) Bulya gurhi? Bulya ebi Yezu ajiraga byakamuhebire omu murhego n’omu mazibu. Kobinali, abal’iyimangire ehekalu, ko kuderha abakuhani, abandisi, n’abandi, bakag’iyungukira kwa balya bakag’ijirira oburhunzi omu hekalu. Erhi Yezu ayerekana emipango yabo n’obulyalya bwabo, ebirongozi by’amadîni byamushomba. Abanafunzi baciboneraga oku Yezu ajira ebyo, bacibwinire ‘obuzigire [bushiru bwage] lugenda enyumpa ya Nnâmahanga,’ erhi obushiru bwage lugenda enterekêro y’okuli, bwabonekine n’obwalagale. Cikone, obushiru byo bici? Ka buli lubero n’okujira ebintu duba-duba?

g95-SW 22/10 buk. 31 cif. 4

Ka Wanafâ Enyanya z’Okuvunika Omurhima?

Bantu baguma na baguma banarhanye oku okuvunika omurhima ko kwarhumaga Yezu Kristu afâ, bulya byali byalebirwe okubimuyerekire ntya: “Ebijaci byanvunire omurhima, n’ecihulu cirhakafuma.” (Ennanga 69:20, NWT) Ka rhushinganine rhuhugûkwe ezo nderho luderho oku lundi? Nkaba neci, bulya ensa zashokoleraga olufû lwa Yezu zali za kubabaza bwenene arhali mubiri gone cikone kandi omu kandalala. (Mateyo 27:46; Luka 22:44; Abahabraniya 5:7) Na kandi, omurhima guvunisire gwanahugûla “omuko n’amishi” byadwaga omu cihulu itumu bafundaga Yezu lyamuhiragako enyuma z’okurhengamwo omûka. Okubereka kw’omurhima erhi kw’omusi munene g’omuko kwakalesire omuko gudwe omu murhule g’omu cifuba erhi luhû lw’omurhima, ko kuderha oluhû luba luyunjwire mishi luba lubwikire omurhima. Okubereka kw’aho hantu kwakarhumire hadwa ebintu biri nka ‘muko n’amishi.’​—Yowane 19:34.

it-2-F buk. 600

Emburho Erimwo Sumu

Okubiyerekire Masiya, byal’ibyalebirwe oku akahâbirwe “emburho erimwo sumu” nka biryo. (Enna 69:21, NWT, amahugûlo g’idako) Oko kwahikire erhi Yezu Kristu embere amanikwe oku murhi, ahâbwa idivayi licangemwo endulwe, cikone enyuma z’okulihonjako, alahira eco cinyobwa bamuhâga mpu lyo cirhuliriza amalumwa gage. Omu kuyandika okuhikirira kw’obo bulebi, Mateyo (27:34) akolesize oluderho lw’Ecigiriki kho·leʹ (ndulwe), luli omu Ennanga 69:21 omu Septante y’Ecigiriki. Cikone e Injili ya Marko ekolesize oluderho manemane (Mk 15:23, Mashi Bible) n’oko kwadwirhe entanya ziyerekine oku mw’aka kanga “emburho erimwo sumu” erhi ‘ndulwe’ gali “manemane.” Kandi byanahashikana oku eco cinyobwa calimwo endulwe n’amanemane.

Obuhirhi bw’Ekiroho

w99-SW 15/1 buk. 18 cif. 11

Rhushenge omu Kuyinamula Amaboko Mishwekerezi

11 Bantu banji banashenge kone lyo bahûna kantu kalebe, cikone obuzigire bwirhu kuli Yehova Nnâmahanga, bushinganine burhushumye okumuvuga omunkwa n’okumukuza omu isala lirhu rhwene n’isala lya bantu banji. Paolo ayandisire ntya: “Murharhanyagya cici; ci omu ngasi bulagirire musengere [musalire Nnâmahanga], mumushenge [mumusemberere], munamuvuge omunkwa. Ntyo, omurhûla gwa Nyamuzinda gulushire ngasi nkengero gwalanga emirhima yinyu n’obukengere bwinyu muli Kristu Yezu.” (Abafilipi 4:6, 7) Ahanyuma n’okusemberera n’okuhûna, rhushinganine rhukavuga Yehova omunkwa oku migisho y’ekiroho n’ey’omubiri arhuha. (Emigani 10:22) Omuzihi w’ennanga ayimba ntya: “Okaz’ibagîra [okaha, NWT] Nnâmahanga enterekero y’okumukuza, onakaz’ijuha Nnâmahanga endagano omulaganya.” (Ennanga 50:14) Olwimbo lw’isala lya Daudi lwali mw’ezi nderho z’okuhuma oku murhima: “Nakuyimbira olwimbo, mmanyise irenge lyawe hano mba nkola ndi nakukuza.” (Ennanga 69:30, Mashi Bible) Rhushinganine rhukajira ntyo omu isala lirhu rhwene n’omu isala ly’abantu banji.

NSIKU 5-11/8

OBUGALE BW’AKANWA KA MUNGU ENNANGA 70-72

Obwire “Abana Bàburhwa” Lugenda Obuhashe bwa Nnâmahanga

w99-SW 1/9 buk. 18 cif. 17

Mwe Misole, Mukomereze Obuhashe Bwinyu bw’Okumanya!

17 Okuyaka emirhego ya Shetani, kwamuhûna okugendekera mwaba masu, n’agandi mango okuba na burhwali bunji. Okuderha okuli, hali amango wakakacibugana orhayumvikini n’abinyu banafunzi, erhi ciru n’igulu lyoshi. Omuzihi w’ennanga Daudi ashenzire ntya: “We nàlolakwo, Yagirwa Nnâmahanga, we nyorha ncîkubagira kurhenga oburho bwani. Wànyigirizagya nciri murho, Yagirwa Nyamuzinda, na kuhika buno ebisomerine byawe kuderha mbiderha.” (Ennanga 71:5, 17) Daudi aba amanyikine lugenda oburhwali bwage. Cikone mangaci abaga nabo? Erhi ali musole! Ciru n’embere alwise Goliyati, Daudi ali ayerekine oburhwali bwago-bwago erhi aniga entale na nyamugunga ly’alanga obuso bw’ishe. (1 Samweli 17:34-37) Cikone, Daudi aha Yehova irenge lyoshi ly’oburhwali akag’iyerekana, omu kuderha ntya: “we nyorha ncîkubagira kurhenga oburho bwani.” Obuhashe bwa Daudi bw’okuyegemera Yehova bwamujijire abe n’emisi y’okulwisa ngasi irhangulo akag’irhimanana nalyo. Nawe wanacibonera oko erhi wakayegemera Yehova, akuha oburhwali n’emisi y’‘okuhima igulu.’​—1 Yowane 5:4.

g04-SW 8/10 buk. 23 cif. 3

Gurhi Rhushinganine Rhujirire Abakola Bashosihire?

Omuzihi w’ennanga ashenzire ntya: “Orhanjahikaga amango nkola ndi mushosi; orhandekêreraga amango ntacigwerhi magala.” (Ennanga 71:9) Nnâmahanga ‘arhajahika’ abakozi bage bishwekerezi ciru n’amango bone bakaba bali baciyumva oku barhalusize akasanzi bal’imwo ba bulagirire. Omuzihi w’ennanga arhaciyumvagya alekerirwe na Yehova; lubero n’oko, ahugûkwa obulagirire bw’okuyegemera Omulemi wage ciru bwenene amango alikola mushosi. Yehova anashuze oku bwishwekerezi bwa ntyo omu kuha omuntu oburhabale omu kalamo kage koshi. (Ennanga 18:25) Kanji-kanji obo burhabale bwa ntyo bunarhenge oku birhu Bakristu.

w14-ZS 15/1 buk. 23 cif. 4-5

Okukolera Yehova Embere Ensiku Mbi Zihike

4 Nkaba okola omanyire bintu binji omu kalamo, wanacidosa er’idoso ly’obulagirire; ‘Okuba ncigwerhe misi milebe, gurhi nakolesa akalamo kani?’ Nka Mukristu okola omanyire binji, ogwerhe bulyo bunji abandi barhaba nabo. Wanayigiriza abaciri barho ebi wayizire lugenda Yehova. Wanazibuhya abandi omu kubaganirira ebintu wacibwinire byakushagalusize bwenene omu kukolera Nnâmahanga. Mwami Daudi ashenzire ly’aba n’obulyo bw’okujira ntyo. Ayandika ntya: “Wànyigirizagya nciri murho, Yagirwa Nyamuzinda . . . Bukolaga bushosi obu, zikola mvi zino, Yagirwa Nnâmahanga orhandekêreraga; Nkaziganîrira abana ba buno emisi y’okuboko kwawe, n’abana bàburhwa boshi mbabwire obuhashe bwawe.”​—Enna. 71:17, 18.

5 Gurhi wakamanyisamwo abandi obwenge wabire nabo omu myaka minji? Ka wanalalika abakozi ba Nnâmahanga baciri misole aha mwawe lyo mujira enganîro z’okuyubaka omu kucilunga haguma? Ka wanababwira bakuluse n’okubayereka omwishingo wabire nago omu kukolera Yehova? Elihu w’omu mango ga mîra adesire ntya: “Maburhwa rhwashimba [rhuleke emyaka ederhe], . . . obûnji bw’emyaka bwo bwamanyisa obushinganyanya [obwenge].” (Ayu. 32:7) Entumwa Paolo yabwizire abakazi Bakristu bacibwinire binji bakaha abandi omurhima kugerera enderho n’olwiganyo. Ayandisire ntya: “Abagikulu nabo . . . babe bahanuzi binja.”​—Tt. 2:3.

Obuhirhi bw’Ekiroho

it-1-F buk. 825

Efrata

Mupaka gw’e Eneo Abaisraheli Bahâbagwa. Omu nderho z’endagano Nnâmahanga ajiraga haguma na Abrahamu, amulaganya oku aha iburha lyage e eneo “kurhenga oku lwishi lw’e Misri kuhika oku lwishi lunene, lwo lwishi Efrata.” (Murh 15:18) Eco ciragane cagalukirwa buhyahya okw’ishanja ly’Abaisraheli. (Lub 23:31; Lush 1:7, 8; 11:24; Yoz 1:4) Ecitabu cirhanzi c’Enganîro 5:9 ciyerekine oku embere z’oburhegesi bwa Daudi, bantu baguma na baguma b’omu iburha lya Rubeni bal’ilamire “kuhika ebw’irungu lw’olwîshi lwa Efrata.” Cikone, okuba e Efrata eli oku bulî bwa bilometre 800 omu kuyikira “ebushoshokero bwa Galadi” (1Nga 5:10), oko kwanaba kuhugwîre kone oku bene Rubeni bal’igalihize e eneo yabo oku Bushoshokero bwa Galadi kuhika oku buzinda bw’Irungu ly’e Siriya, irungu liba ligendekire kuhika oku Efrata. (Da edesire: “Kuhika omu njira y’okuja omu irungu olunda lw’olwishi Efrata”; Md: “Kuhika oku murhondero gw’irungu lihwerire e Efrata”; Jé: “Muhango gw’irungu guhwerire oku lwishi Efrata”). Bibonekine oku eciragane ca Yehova cahikirire loshi oburhangiriza omu mango g’oburhegesi bwa Daudi na Solomoni erhi e eneo y’e Israheli ehiziremwo obwami bw’e Aramiya bw’e Soba yanahika oku bikunguzo by’e Efrata, eneo egezire olunda lw’emwenè y’e Siriya. (2Sam 8:3; 1Bam 4:21; 1Nga 18:3-8; 2Nga 9:26) Enyanya z’obulagirire bw’olo lwishi, kanji-kanji eyo eneo yakag’ihamagalwa kone ‘Lwishi.’​—Yoz 24:2, 15; Enna 72:8.

NSIKU 12-18/8

OBUGALE BW’AKANWA KA MUNGU ENNANGA 73-74

Bici Wakajira Erhi Akaba Onakayagalwa na Balya Barhakolera Nnâmahanga?

w20.12 buk. 19 cif. 14

“Yehova . . . Anacungule Abavunisire Omurhima”

14 Omwandisi w’olulanga lwa 73 àli Mulawi. Okubona àli Mulawi agwerhe olukengwa lw’okukola omu nyumpa bakag’ihêra Yehova enterekêro. Cikone, mango maguma naye ahikira aha avunika omurhima. Bulya gurhi alikola ahikira aho? Arhondêra ayagalwa n’oku enkola-maligo ziba ziyosire, arhali mpu ayagalwa n’ebijiro byabo bibî cikone akabona oku bohe kubêrwa babêrwa. (Enna. 73:2-9, 11-14) Akabona nka bohe bagwerhe ngasi kantu: obugale, amagala minja na nta mazibu goshi-goshi bajira. Okubonekana ntyo, kwarhuma omwandisi w’olo lulanga ahikira aha avunika omurhima na buzinda aderha ntya: “Busha narhamiraga erhi nnanga omurhima gwani nti gurhazingaga, erhi nkalabira enfune omu bweru-kweru.” Kobinali, alikola ahikira aha aleka okukolera Yehova.

w20.12 buk. 19-20 cif. 15-16

“Yehova . . . Anacungule Abavunisire Omurhima”

Osome Ennanga 73:16-19, 22-25. Oyo Mulawi “aja omu nafasi ntagatifu nkulu ya Nnamahanga (mustari gwa 17, NWT).” Omo abuganana n’ababo bemezi, ahash’icija emurhima arhanya n’obwalagale omw’isala kuli ako kanga alimo. Ahikira aha arhondera abona oku alikola ali mw’entanya z’obuhwinja, zakamuhira omu murhego gw’okuleka okukolera Yehova. Ahikira aha akengukwa oku ba nyankola-maligo bali oku “ntuli” na kuhirigirha “bahirigirha.” Ly’ahikira aha aleka oko kucifinja okuyololoka kwa banyankola-maligo n’okuvunika omurhima, oyo Mulawi wayandikâga olo lulanga byahûna abone ebintu nk’oku Yehova abibona. Erhi ajira ntyo, acibiba n’omurhula n’obushagaluke. Aderha ntya: “Amango rhuli rhwembi [Yehova, NWT] igulu nta bununu mbwine liriko.”

16 Amasomo oko kwakarhuyigiriza. Irhondo rhurhacifinjaga ciru n’ehitya akalamo ka ba nyankola-maligo mpu bulya bamabonekana nka bayololosire. Omwishingo gwabo kwo guba nka kula ecihôho cihunjuka, omwishingo gwabo gurhalama emyaka n’emyaka. (Muh. 8:12, 13) Okucifinjabo kwanarhuma rhwavunika omurhima n’okushereza obwîra bwirhu haguma na Yehova. Co cirhumire, erhi akaba nawe okola oli wacifinja akalamo ka ba nyankola-maligo, ojire nk’oku oyo Mulawi ajiraga. Okakenga amahano ga Nnamahanga n’okuja haguma n’abinyu bali bakolera Yehova. Erhi wakazigira Yehova bwenene kulusha ebindi bintu byoshi, wanaba n’omwishingo gw’okunali. Na ntyo wanagendekera wabêra omu njira ehêsire ebwa ‘kalamo k’okunali.’​​—1 Tm. 6:19.

w14-ZS 15/4 buk. 4 cif. 5

Oyige Obuyemere bwa Musa

5 Gurhi rhwakahagalika “okucîsîmîsa omu byaha kasanzi kasungunu”? Orhayibagiraga oku omwishingo gw’ecaha guba gwa kasanzi kasungunu. Kugerera amasu g’obuyemere, obone oku “igulu kugera lyagera haguma n’irala lyalyo.” (1 Yn. 2:15-17) Orhanye bwenene oku mango gayishire g’abanya-byaha barhaciyunjuzizi. Bali oku “ntuli . . . kuhirigirha bahirigirha!” (Enna. 73:18, 19) Amango wamarhangulwa okujira ecaha, ocidose ntya: ‘Mango gahi gayisha ncilongize?’

w13-ZS 15/2 buk. 25-26 cif. 3-5

Orhalekaga Akantu Koshi-Koshi Karhume Orhaba n’Irenge

3 Omuzihi w’ennanga al’iyemire n’obwalagale oku Yehova akamugwasire n’okuboko kulyo n’okumulongoza ebw’irenge ly’okunali. (Osome Ennanga 73:23, 24.) Gurhi Yehova ajiramwo ntyo? Yehova analongoze abakozi bage birhohye ebw’irenge omu kubakengesa omu njira ziri lubero. Anabagishe omu kubarhabala bahugûkwe obulonza bwage. (1 Kr. 2:7) Balya bayumvirhiza Akanwa kage n’okumurhumikira anabagishe omu kubahashisa babe n’obwîra bwa hofi-hofi haguma naye.​—Yk. 4:8.

4 Kandi Yehova analangalire abakozi bage omu kubaha omukolo gw’amahubiri. (2 Kr. 4:1, 7) N’ogo mukolo gunalongoze ebw’irenge. Abakolesa ogo mukolo lyo bamukuza n’okurhabala abandi, Yehova abalaganyize ntya: “Nie numbikengêsa abankenga boshi.” (1 Sam. 2:30) Abo bantu banacijirire izino linja embere za Nnâmahanga, bananaderhwe bwinja n’abandi bakozi ba Nnâmahanga.​—Mig. 11:16; 22:1.

5 Gurhigi lugenda amango gayisha ga balya ‘bakacikubagira Nyakasane [Yehova, NWT] n’okushimba enjira zage’? Balaganyizibwe ntya: Yehova “akuyôlolola olye igulu, osheke obona oku enkola-maligo zahungumuka.” (Enna. 37:34) Bali balindirira olukengwa lurhankagerwa lw’okuyish’ihâbwa obuzine bw’ensiku n’amango.​—Enna. 37:29.

Obuhirhi bw’Ekiroho

it-2-F buk. 132

Leviyatani

Ennanga 74 haganirire gurhi Yehova ayokolagamwo abantu bage, n’omulongo gwa 13 n’ogwa 14 guyerekine omu njira y’olwiganyo okuyokolwa kw’Abaisraheli kurhenga e Misri. Oluderho “njoka y’omu mîshi [Heb., than·ni·nimʹ, bunji bwa tan·ninʹ]” lukolesibwe omu kuganirira “Leviyatani,” n’okuvunyungulwa kw’amarhwe ga Leviyatani kwanaba kuhugwîre okuhimwa Faraoni n’abasoda bage bahimagwa amango g’Olubungo. Etargumu ekolesize “emisi ya Faraoni” oku nafasi y’“amarhwe ga Leviyatani.” (Oshushanye na Eze 29:3-5, Mashi Bible, aha Faraoni ashushanyizibwe “[n’enjoka] nênene” y’omu lwishi eri omu kagarhi k’emibunda y’olwishi Nili; na kandi Eze 32:2.) Omu Izaya 27:1, izino Leviyatani (LXX, “wankuba-joka”) ali nk’oshushanyize oburhegesi, erhi ikubuliro ly’obulagirire bwenene lyarhambulwa n’olya ohamagalwa ‘njoka’ na “wankuba-joka.” (Maf 12:9) Buli buguma b’omu bulebi buganirire okugalulwa kw’Abaisraheli, na kandi nka biyerekinwe oku Yehova ‘ahana’ Leviyatani obo buhane bunabe buyerekire Babiloni. Cikone, omulongo 12 n’ogwa 13 gunabe guganirire e Asiriya n’e Misri. Ko kuderha oku, aha Leviyatani ahugwîre ikubuliro ly’omu igulu lyoshi erhi burhegesi buhagalika Yehova n’abakozi bage.

NSIKU 19-25/8

OBUGALE BW’AKANWA KA MUNGU ENNANGA 75-77

Orhakag’icikunga​—Bulya Gurhi?

w18.01-ZS buk. 28 cif. 4-5

K’Onabone Olubero Luba Egarhi k’Abantu

4 Enyuma za Paolo okuderha oku abantu bakabire ba kucizigira bonene na ba kuzigira ensaranga, Paolo ayandika oku abantu bakabire ba kucirhanyiza, ba kucikunga, na ba bucibone, kanji-kanji ago morhere ganayerekane oku omuntu ali acibona oku ali wa bulagirire bwenene kulusha abandi enyanya z’obuhashe bwage, iranga lyage, obuhirhi bwage, erhi cikono cage. Abantu ba ntyo banakalonza basimwe n’abantu n’okubakunga. Lugenda omuntu ocibona bwenene, Omusomi w’Ebibliya ayandika ntya: “Ajira ehy’amazabahu hisungunu omu murhima gwage aha aciharamiza.” Bantu baguma na baguma nabo banaderhe oku obucibone burhalusire olugero bunagayise, bunagayise abandi nabo babugwerhe.

5 Kobinali Yehova ashomba obucibone. Aba ashombire “amasu g’obucîbone.” (Mig. 6:16, 17, Mashi Bible) Obucibone bunarhume rhurhayegerera Nnâmahanga. (Enna. 10:4) Buba borhere bwa Ibilisi. (1 Tm. 3:6) Eby’okugayisa, kuli kubona oku ciru na bakozi baguma na baguma ba Yehova bayahukirwe n’obo borhere bw’obucibone. Uziya mwami w’e Yuda ayusize myaka minji ali mwishwekerezi. Ebibliya edesire ntya: “Cikone, erhi aba n’emisi, omurhima gwage gwaba n’obucibone na yene acilerhera obushereze, anajira omu kubula obwishwekerezi oku biyerekire Yehova Mungu wage omu kuja omu hekalu ya Yehova ly’ayocâ obukû oku mazabahu g’obukû.” Enyuma z’aho, Mwami Hezekiya ahikira aha aba wabucibone, cikone omu kasanzi kasungunu.​—2 Nga. 26:16, NWT; 32:25, 26.

w06-SW 15/7 buk. 11 cif. 3

Ebintu by’Obulagirire by’omu Citabu ca Kasharhu n’eca Kani c’Ennnanga

75:4, 5, (NWT, amahugûlo g’idako), 10​—Bici oluderho “ihembe” luhugwîre? Amahembe g’ensimba biba bikolanwa bijira obuhashe bw’okulwa ivita. Cikone, omu njira y’olwiganyo, oluderho “ihembe” luba luhugwîre obuhashe, erhi misi. Yehova anakuze amahembe g’abantu bage, omu kubajira bayololoke, cikone ‘anayandagaze [kutwa amahembe g’abantu babi].’ Rhurhonzirwe ‘rhurhahiraga emisi yirhu enyanya’ lyo rhurhag’iba n’entanya z’obucibone. Bulya Yehova ye oba enyanya bwenene, rhushinganine rhukabona emikolo rhuhâbwa omu cigamba oku erhenzire emwage.​—Ennanga 75:7, Mashi Bible.

Obuhirhi bw’Ekiroho

w06-SW 15/7 buk. 11 cif. 4

Ebintu by’Obulagirire by’omu Citabu ca Kasharhu n’eca Kani c’Ennanga

76:10 (NWT)​—Gurhi “oburhe bunji bwa mwene muntu” bukuzamwo Yehova? Hali amango rhurhakaba n’amalehe minja erhi Nnâmahanga akaleka bene bantu barhujirire omu njira mbi. Amazibu rhwakapata ganarhukomereza omu njira ndebe. Yehova analeke rhulibuke erhi akaba ago malibuko garhuhikira garhukomereza. (1 Petro 5:10) Nnâmahanga ‘anaciyinjihye n’oburhe bwabo bunji busigire.’ Gurhigi erhi rhwakalibuka kuhika rhufê? Oko nako kwanakuza Yehova bulya ababona gurhi rhuli rhwalembera n’obwishwekerezi nabo banalerhera Nnâmahanga irenge.

NSIKU 26/8–1/9

OBUGALE BW’AKANWA KA MUNGU ENNANGA 78

Okurhaba Bishwekerezi kwʼAbaisraheli​—Lwiganyo lw’Oburhonde

w96-SW 1/12 buk. 29-30

“Okengere Ensiku Zagezire”​—Bulya Gurhi?

Eby’okugayisa, kuli kubona oku kanji-kanji Abaisraheli bakag’irhogera omu caha c’okuyibagira. Bici oko kwadwirhe? “Bakaz’ishubirira barhangula Nnâmahanga n’okujira Omutagatifu w’Israheli burhe. Barhanaderhaga mpu bakengère kulya kuboko kwage, nisi erhi lulya lusiku abashugulaga omu nfune z’omubisha.” (Ennanga 78:41, 42) Buzinda, Yehova abaleka bulya bayibagire amarhegeko gage.​—Mateyo 21:42, 43.

Hali olwiganyo lwinja omwandisi w’ennanga arhusigiraga erhi ayandika ntya: “Nankâkengêra ebijiro bya Nyamuzinda, kanji kanji nkâkengera ebisômerine byage bya mîra. Nankâkengêra ogw’ebijiro byawe byoshi, nankâgerêreza ogw’ebisômerine byawe.” (Ennanga 77:11, 12, Mashi Bible) Okukarhanya n’okukengera omukolo mwishwekerezi rhwajiraga omu mango ga mîra n’ebijiro bya Yehova by’obuzigire kwakarhushumya, okurhuha omurhima, n’okurhushumya rhumushagalukire. Na kandi, ‘okukengera . . . [amango] ga mîra’ kwanacib’irhuha obushiru n’okurhushumya rhujire ebi rhwakanahasha n’okulembera n’obwishwekerezi.

w06-SW 15/7 buk. 17 cif. 16

‘Rhuyake Okukaciduduma’

16 Okuciduduma kunarhume rhwacisegezako obwenge n’okubusegeza oku mazibu girhu gali garhuhikira n’okuyibagira emigisho rhushagalukira rhuli Bahamirizi ba Yehova. Lyo rhuyaka okukaciduduma, rhushinganine rhukakengera eyo migisho. Kwa lwiganyo, ngasi muguma wirhu ajira olukengwa lwinja bwenene lw’okuhamagalwa okw’izino lya Yehova. (Izaya 43:10) Rhwanagendekeza obwîra bwa hofi-hofi haguma naye, rhwanahasha n’okuganiza ngasi mango olya “Oyumvêrheza emisengero [masala].” (Ennanga 65:2, Mashi Bible; Yakobo 4:8) Akalamo kirhu kajira omuhigo bulya rhuba rhuhugûsirwe obunywesi bwadesirwe lugenda ehaki ya Yehova y’okurhambula rhunanakengere oku luli lukengwa okubêra bishwekerezi kuli Nnâmahanga. (Emigani 27:11) Rhwanahubiri omwanzi mwinja g’Obwami ngasi mango. (Mateyo 24:14) Obuyemere omu nterekêro y’engombôlo ya Yezu Kristu bwarhuhashisa okuba n’ezamiri ecîre. (Yowane 3:16) Eyo eli migisho yakarhurhabala rhushagaluke ciru akaba rhuli rhwalembera mazibu gahi.

w11-SW 1/7 buk. 10 cif. 3-4

Ka Yehova Anaciyumve Bwinja Erhi Kubi?

Omuzihi w’ennanga adesire ntya: “Kanji kanji barhâhwaga barhâmugomera . . . omw’irungu.” (Mulongo gwa 40, Mashi Bible) “Bakâshubîrira barhangula Nnâmahanga.” (Mulongo gwa 41, Mashi Bible) Rhubwine oku oyu mwandisi ayerekine oku Abaisraheli bacibir’igalukira obugoma bwabo. Obo bugoma bwajirikine omu irungu kasanzi kasungunu enyuma z’okurhenga e Misri. Olubaga lwarhondera lwaciduduma lugenda Nnâmahanga, lwarhondera lwacidosa erhi alonzize okubashibirira erhi nanga. (Emibalè 14:1-4) Citabu ciguma cibamwo amahugûlo g’abahindula Ebibliya omu zindi ndimi cidesire oku enderho “bamugomire’’ zanahindulwa ‘bajira emirhima yabo ebe mizibu’ erhi ‘babwira Nnâmahanga nanga.’ Cikone, kugerera olukogo lwage, Yehova ababalira abantu bage erhi bayerekana oku baciyunjuzize. Cikone enyuma z’aho bacib’igalukira olugenzi lwabo lwa mîra lw’okugomera Nnâmahanga n’okugendekeza obo bugoma.​—Ennanga 78:10-19, 38.

Gurhi Yehova akag’iciyumva ngasi mango erhi abo bantu bakamugomire? Omulongo gwa 40 gudesire oku ‘bakâmugayisa.’ Eyindi tafsiri y’Ebibliya edesire oku “bakarhuma akunira.” Mahugûlo maguma g’Ebibliya gadesire ntya: “Olo luderho luhugwîre oku olungenzi lw’Abahabraniya lwakag’ilerha amazibu nk’oku olugenzi lw’omwana mulalahi lugalerha.” Nk’oku omwana orharhumikira arhuma ababusi bage baciyumva kubi omu murhima, Abaisraheli bagoma nabo “bakagayisa . . . Omwimana [Mutagatifu] w’Israheli.”​—Mulongo gwa 41, Mashi Bible.

Obuhirhi bw’Ekiroho

w06-SW 15/7 buk. 11 cif. 5

Ebintu by’Obulagirire by’omu Citabu ca Kasharhu n’eca Kani c’Ennanga

78:24, 25​—Bulya gurhi amana gahamagirwe ‘mugati gw’emalunga’ na “biryo by’abazibu”? Olo luderho lurhahugwîri oku amana gali biryo bya bamalahika. Okuhamagalwa ‘mugati gw’empingu’ kuhugwîre oku empingu gwakag’irhenga. (Ennanga 105:40) Bulya bamalahika, erhi “abazibu,” balama e mpingu, enderho “omugati gw’empingu [gwa bamalahika, NWT]” zihugwîre oku amana gakag’ihânwa na Nnâmahanga, olama e mpingu. (Ennanga 11:4) Kandi nkaba Yehova akag’ikolesa bamalahika ly’aha Abaisraheli amana.

    Ebicapo by’Amashi (2000-2025)
    Orhenge
    Ocimanyise
    • Mashi
    • Rhumira abandi
    • Ebisimirwe
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Amarhegeko gw’okukolesa eyi site
    • Amarhegeko gw’okubîka ihwê
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ocimanyise
    Rhumira abandi