ECIGABI C’OKUYIGA 46
Oku Yehova Arhurhabalamwo lyo Rhulembera Amazibu n’Omwishingo
‘Nyakasane [Yehova, NWT] adwirhe alinga amango ammubabalira; co cirhumire anayimuke mpu ammuyereke olukogo lwage.’—IZ. 30:18.
LWIMBO 3 Nguvu Yangu, Tumaini Yangu, Ninakutegemea
EBI RHWAYIGAa
1-2. (a) Madoso gahi rhwaganirira? (b) Bici biyerekine oku kobinali Yehova aba alonzize okurhurhabala?
YEHOVA anarhurhabala lyo rhulwisa amazibu garhuhikira omu kalamo kirhu n’okuba n’omwishingo omu mukolo rhumujirira. Omu njira zihi Yehova arhurhabalamwo? Na gurhi rhwakayunguka bwenene kugerera oburhabale arhuha? Ago madoso gashuzibwako mw’eci cigabi. Cikone, embere rhuganirire amashuzo g’ago madoso, rhurhang’ishuza kw’er’idoso lishushine nago: Ka kobinali Yehova aba alonzize okurhurhabala?
2 Oluderho Paolo akolesagya omu maruba ayandikiraga Abahabraniya lwanarhurhabala rhubone ishuzo. Ayandika ntya: “Nyakasane [Yehova, NWT] ye murhabazi wani; ntaco nankayoboha. Kurhi abantu bankanjira?” (Hb. 13:6) Ebitabu bihugûla enderho z’Ebibliya bidesire oku oluderho “murhabazi,” nk’oku lukolesibwe mw’olo lwandiko, luyerekire omuntu olibirha ly’ajirhabala muntu mulebe oli wahûna oburhabale. Obone omu bukengere bwawe gurhi Yehova ali ajira duba-duba ly’arhabala muntu mulebe oli omu mazibu. Kobinali wanayemera oku ago mahugûlo gayerekine oku Yehova aba alonzize okurhurhabala. Bulya Yehova ali aha burhambi bwirhu, rhwanahash’ilembera amazibu girhu n’omwishingo.
3. Njira zihi isharhu Yehova arhurhabalamwo lyo rhulembera amazibu girhu n’omwishingo?
3 Njira zihi nguma na nguma Yehova arhurhabalamwo lyo rhulembera amazibu girhu n’omwishingo? Rhuje omu citabu ca Izaya lyo rhushuza kw’er’idoso. Bulya gurhi? Bulya bulebi bunji b’omu bulebi Izaya alebaga omu kulongozibwa n’iroho litagatifu buyerekire abakozi ba Nnâmahanga b’ene. Kandi, kanji-kanji Izaya aganirire Yehova omu kukolesa enderho rhwakahugûkwa bwinja. Rhulole olwiganyo omu Izaya cigabi ca 30. Mw’eco cigabi, Izaya akolesize enyiganyo nyinja bwenene ly’ayerekana gurhi Yehova arhabalamwo abakozi bage. Ayandisire oku Yehova anarhurhabale (1) omu kuyumvirhiza bwinja amasala girhu n’okugashuzako, (2) omu kurhuha obulongozi, na kandi (3) omu kurhuha emigisho muli gano mango n’omu mango gayisha. Lekagi rhuganirire kwa buliri ezo njira isharhu Yehova arhurhabalamwo.
YEHOVA ANAYUMVIRHIZE AMASALA GIRHU
4. (a) Gurhi Yehova ahamagire Abayahudi b’omu mango ga Izaya, na buzinda bici alesire bibahikire? (b) Bulangalire buci Yehova ahîre Abayahudi bishwekerezi? (Izaya 30:18, 19)
4 Omu milongo mirhangiriza ya Izaya cigabi ca 30, Yehova ahamagire Abayahudi oku bali ‘bana bagoma,’ na kandi adesire oku ‘bakag’ilundika obubi oku bundi.’ Agendekire okuderha ntya: “Luli lubaga lugoma, . . . barhalonza okuyumva amarhegeko ga Nyakasane [Yehova, NWT].” (Iz. 30:1, 9) Bulya abantu barhayemeraga okuyumvirhiza, Izaya aleba oku Yehova akabalesire bahikirwe n’obuhanya. (Iz. 30:5, 17; Yer. 25:8-11) Na kobinali, bahamisibwa omu cihugo c’e Babiloni. Cikone, hali Bayahudi baguma na baguma bishwekerezi, na Izaya aleba omwanzi g’okubaha obulangalire. Ababwira oku lusiku luguma Yehova akabarhabire bagaluke omu cihugo cabo. (Osome Izaya 30:18, 19.) Na ntyo ko byabire. Yehova abarhabala barhenga e Babiloni. Cikone, hagezire myaka minji embere Yehova abalikuze. Enderho “Nyakasane [Yehova, NWT] adwirhe alinga amango ammubabalira” zal’iyerekine oku hakagezire kasanzi kalebe embere abo Bayahudi bishwekerezi balikuzibwe. Kobinali, Abaisraheli bayusize myaka 70 bahamisibwe e Babiloni embere abalisigire mulibo bayemererwe okugaluka e Yeruzalemu. (Iz. 10:21; Yer. 29:10) Erhi abantu bagaluka omu cihugo cabo, ahali h’okulaka emirenge y’amababale bakalaka emirenge y’omwishingo.
5. Bici olwandiko lwa Izaya 30:19 lurhuyemezize n’obwalagale?
5 Ene, rhwanahabwa omurhima kugerera ezi nderho: “Mango okabanda endûlu, àkufâ lukogo.” (Iz. 30:19) Izaya arhuyemezize n’obwalagale oku Yehova arhuyumvirhiza bwinja-bwinja erhi rhwakamulakira, n’oku ashuza duba-duba ensengero zirhu. Izaya ayushwire ntya: “Mango akayumva izu lyawe, akushûza.” Ezo nderho z’okuhâna omurhima zirhukengezize oku kobinali Larha wirhu aba alonzize okurhabala abamuhûna oburhabale. Okumanya ntyo kunarhurhabale rhulembere amazibu girhu n’omwishingo.
6. Gurhi enderho za Izaya ziyerekinemwo oku Yehova anayumvirhize amasala ga ngasi muguma w’omu bakozi bage?
6 Bindi bici olo lwandiko lurhuyemezize n’obwalagale lugenda amasala girhu? Yehova anayumvirhize isala lya ngasi muguma wirhu. Bulya gurhi rhudesire ntyo? Omu milongo mirhangiriza ya Izaya cigabi ca 30, enderho zikolesibwe ziyerekire bantu banji bulya Yehova ali aganiza abantu bage nka cigusho. Cikone, omu mulongo gwa 19, enderho zikolesibwe ziyerekire muntu muguma-muguma. Izaya ayandisire ntya: “Orhakâcirhoza mulenge bundi”; “mango okabanda endûlu, àkufâ lukogo”; “akushuza.” Bulya Yehova aba Larha w’obuzigire, arhakabwira omugala erhi omwali ovunisire omurhima erhi, “Oshinganine obe n’emisi aka mwene winyu erhi mwali winyu.” Cikone, anarhubone nka muntu muguma-muguma ananayumvirhize amasala ga ngasi muntu.—Enna. 116:1; Iz. 57:15.
Bici Izaya alonzagya okuhugûla erhi aderha ntya: ‘Murhalekaga [Yehova] aluhûka’? (Olole ecifungo ca 7)
7. Gurhi enderho za Izaya n’eza Yezu ziyerekinemwo oku kuli kwa bulagirire rhugendekere rhwashenga?
7 Erhi rhuyegera Nnâmahanga omw’isala n’okumubwira akantu kali karhulibuza, nkaba Yehova anarhang’irhuha emisi rhulagirireko lyo rhulembera. N’erhi akaba amazibu girhu garhahwiri duba-duba nk’oku rhwal’ilangalire, byanahûna rhugendekere okuhûna Yehova arhuhe emisi y’okugalembera. Arhuhûnyire rhukajira ntyo. Ezi nderho za Izaya ziyerekine ntyo: ‘Murhalekaga [Yehova] aluhûka.’ (Iz. 62:7) Bici ezo nderho zihugwîre? Rhugwasirwe rhugendekere rhwashenga Yehova, nka bantu barhamulekiri akasanzi k’okuluhûka. Enderho za Izaya zirhukengezize enyiganyo Yezu akolesagya lugenda isala ziri omu Luka 11:8-10, 13. Mw’olo lwandiko, Yezu arhuhire omurhima rhukasalira omu kugendekera ‘rhwakomamba’ n’okugendekera ‘rhwahûna’ lyo rhuhabwa iroho litagatifu. Kandi rhwanayinginga Yehova arhuhe obulongozi rhulagirireko lyo rhurhôla emihigo minja.
YEHOVA ANARHUHE OBULONGOZI
8. Gurhi enderho ziri omu Izaya 30:20, 21 zahikiriremwo omu mango ga mira?
8 Osome Izaya 30:20, 21. Erhi omurhwe gw’Abababiloni gujira mwaka muguma n’enusu guzungulusire Yeruzalemu, abantu bahikirwa na malibuko manji bwenene kuhika bahikira aha bakagabona nka cigabi c’akalamo kabo. Cikone, nk’oku omulongo gwa 20 na 21 guyerekine, Yehova al’ilaganyize Abayahudi oku bakaciyunjuza n’okushanja olugenzi lwabo, akabayokwire. Omu kuganirira Yehova nka ‘Mwigiriza [wabo] Mukulu,’ Izaya alaganya abantu oku Yehova akabayigirizize enjira nyinja y’okumuharamya. Ezo nderho zahikirira erhi Abayahudi barhenga omu kuhamisibwa e Babiloni. Yehova abonekana oku ali Mwigiriza wabo Mukulu, na kugerera obulongozi bwage, abantu bage bahasha okugalula enterekêro ecîre. Rhushagalusire bwenene okubona Yehova ali Mwigiriza wirhu Mukulu ene.
9. Ene, njira nguma ehi Yehova arhuhamwo obulongozi?
9 Izaya agendekire n’enderho zage z’olwiganyo omu kuderha oku rhuli nka banafunzi bali bayigirizibwa na Yehova omu njira ibirhi. Burhangiriza, Izaya adesire ntya: ‘Amasu gawe gakola gakâbona Omwigiriza wawe [Mukulu].’ Mw’olo lwiganyo, Omwigiriza aganirirwe nk’oyimanzire embere z’abanafunzi bage. Luli lukengwa kuli rhwe ene okuyigirizibwa naye. Gurhi Yehova arhuyigirizamwo? Anajire ntyo kugerera ikubuliro lyage. Rhuvuzire omunkwa bwenene oku bulongozi bw’obwalagale rhuhabwa kugerera er’ikubuliro! Enyigirizo rhuhabwa oku ntimanano zirhu z’ecigamba n’entimanano zirhu nkulu, ebicapo birhu, eprograme za JW Télédiffusion, na kugerera ezindi njira nyinji zinarhurhabale rhulembere amazibu girhu n’omwishingo.
10. Gurhi amarhwiri girhu gayumva “baderha omu nyuma [zirhu]”?
10 Izaya aganirire enjira ya kabirhi Yehova arhuyigirizamwo. Adesire ntya: “Amarhwiri gawe ganayumve baderha omu nyuma zawe.” Oyo mulebi aganirire Yehova nka mwigiriza oyumvirhiza oli walambagira enyuma z’abanafunzi bage n’okubalongoza omu kubayeresa enjira bageramwo. Ene, rhunayumve izu lya Nnâmahanga enyuma zirhu. Gurhi rhuliyumvamwo? Enderho za Nnâmahanga zalongozibagwa n’iroho litagatifu zayandisirwe omu Bibliya mira bwenene, kasanzi ka mira enyuma zirhu. Co cirhumire amango rhuli rhwasoma Ebibliya, rhunabe nk’abali bayumvirhiza izu lya Nnâmahanga liri lyaderha enyuma zirhu.—Iz. 51:4.
11. Lyo rhulembera n’omwishingo, bici rhushinganine rhujire, na bulya gurhi?
11 Gurhi rhwakayunguka bwenene n’obulongozi Yehova arhuha kugerera ikubuliro lyage n’Akanwa kage? Olole bintu bibirhi Izaya aganirire. Burhangiriza adesire erhi, “eyi yo njira.” Bwa kabirhi adesire erhi, “muyishimbe.” (Iz. 30:21) Rhurhashinganini rhumanye kone eyo “njira.” Kandi rhushinganine ‘rhuyishimbe.’ Kugerera Akanwa ka Yehova n’amahugûlo rhuhabwa n’ikubuliro lyage, rhunayige ebi Yehova alonzize rhujire. Kandi, rhunayige gurhi rhwakakolesamwo ebi rhuyigirizibwa. Lyo rhulembera n’omwishingo omu mukolo gwa Yehova, rhushinganine rhuyige n’okukolesa omu kalamo kirhu ebi rhuli rhwayigirizibwa. Erhi rhwakajira ntyo, lyone rhwakayemera n’obwalagale oku Yehova arhugisha.
YEHOVA ANARHUGISHE
12. Kushimbana n’olwandiko lwa Izaya 30:23-26, gurhi Yehova agishiremwo abantu bage?
12 Osome Izaya 30:23-26. Gurhi obo bulebi bwahikirizibwemwo lugenda Abayahudi bagalukaga omu cihugo c’e Israheli enyuma z’okuhamisibwa omu Babiloni? Bahabwa migisho minji, y’omubiri n’ey’ekiroho. Yehova agisha abantu bage omu kubaha biryo binji bwenene by’omubiri. Akantu k’obulagirire, abaha biryo binji bwenene by’ekiroho erhi enterekêro ecîre eja yagalulwa bunyi-bunyi. Ago mango, abantu ba Nnâmahanga bashagalukira migisho minji bwenene barhalisag’ihabwa bundi. Nk’oku omulongo gwa 26 guyerekine, Yehova ayushula bwenene obulangashane bw’ekiroho. (Iz. 60:2) Emigisho Yehova ahaga abantu bage yabarhabala bagendekera okumukolera n’omwishingo banaba n’emisi y’ekandalala bulya bal’igwerhe “obusime omu murhima.”—Iz. 65:14.
13. Gurhi obulebi lugenda okugalulwa kw’enterekêro ecîre bwahikirizibwemwo muli gano mango girhu?
13 K’obulebi lugenda okugalulwa kw’enterekêro ecîre burhuyerekire nirhu ene? Neci, kobinali! Omu njira nci burhuyerekiremwo? Kurhangira omu mwaka gwa 1919 muli Kano Kasanzi Kirhu (K.K.K.), emiliyoni y’abantu barhenzire omu buja bwa Babiloni Mukulu, k’okuderha amadini goshi g’obunywesi. Balongozibwe ahantu hinja bwenene kulusha Ecihugo c’Amalaganyo c’Abaisraheli. Balongozibwe omu paradizo y’ekiroho. (Iz. 51:3; 66:8) Eyo paradizo y’ekiroho byo bici?
14. Eparadizo y’ekiroho byo bici, na bandi bayilamiremwo ene? (Olole Amahugûlo ga Luderho Luguma.)
14 Kurhangira omu mwaka gwa 1919 muli Kano Kasanzi Kirhu (K.K.K.), Abakristu bashige amavurha bali bashagalukira okulama omu paradizo y’ekiroho.b Enyuma z’aho, Abakristu bagwerhe obulangalire bw’okuyish’ilama hanw’igulu, k’okuderha “ebindi bibuzi,” nabo bajire mw’eco cihugo c’ekiroho banali bashagalukira emigisho minji Yehova ali abaha.—Yn. 10:16; Iz. 25:6; 65:13.
15. Ngahi eparadizo y’ekiroho eba?
15 Ngahi eyo paradizo y’ekiroho eba muli gano mango? Abantu baharamya Yehova baba omu maeneo goshi g’igulu. Co cirhumire, eparadizo y’ekiroho balamamwo eba omw’igulu lyoshi. Muli ntyo, ciru rhwakaba rhulamire ngahi okw’igulu ene, rhwanaba omu paradizo y’ekiroho erhi rhwakagendekera rhwalunga enterekêro ecîre okuboko.
Bici ngasi muguma wirhu akajira ly’ayinjihya bwenene eparadizo yirhu y’ekiroho? (Olole ecifungo ca 16-17)
16. Gurhi rhwakakajira lyo rhugendekera rhwabona obwinja bw’eparadizo yirhu y’ekiroho?
16 Mw’ebi rhushinganine rhujire lyo rhugendekera rhwalama omu paradizo y’ekiroho, rhugwasirwe rhugendekere rhwaba ba kuvuga omunkwa enyanya z’ecigamba c’Ecikristu c’omw’igulu lyoshi. Gurhi rhwakajiramwo ntyo? Rhwanajira ntyo omu kusegeza obwenge oku bwinja bw’eyo paradizo, ahali h’okubusegeza oku buzamba bw’abantu bayilamiremwo. (Yn. 17:20, 21) Bulya gurhi okujira ntyo kuli kwa bulagirire? Orhanye kw’olu lwiganyo. Omu muzirhu mwinja rhushinganine rhubonemwo emirhi ya mbero nyinji. Ko n’oko, eparadizo y’ekiroho eri omu bigamba by’Ecikristu ene ebamwo bantu banji bali lubero bashushanyizibwe n’emirhi. (Iz. 44:4; 61:3) Rhushinganine rhujire okwirhu koshi lyo rhugendekera okusegeza obwenge oku bwinja bw’ogo “muzirhu,” ahali h’okubusegeza oku izabyo lya ngasi “murhi” guli eburhambi bwirhu. Rhurhakaleka obuzamba bwirhu rhwene erhi obuzamba bwa bene wirhu na bali birhu burhume rhurhabona obwinja bw’ecigamba c’Ecikristu c’omw’igulu lyoshi cibamwo ecinyabuguma.
17. Bici ngasi muguma wirhu akajira ly’agendekeza ecinyabuguma omu cigamba?
17 Gurhi ngasi muguma wirhu akajira ly’agendekeza eco cinyabuguma? Anajira ntyo omu kuba muntu wa kujira omurhûla. (Mt. 5:9; Rm. 12:18) Ngasi mango erhi rhujira okwirhu koshi lyo rhugendekeza omurhûla haguma n’abandi omu cigamba, rhunabe rhuli rhwayinjihya bwenene eyo paradizo yirhu y’ekiroho. Rhunakengere oku Yehova ye wakululaga ngasi muguma w’abalama omu paradizo y’ekiroho ly’aja omu nterekêro ecîre. (Yn. 6:44) Orhanye gurhi Yehova ashagaluka bwenene erhi abona rhuli rhwajira okwirhu koshi lyo rhugendekeza omurhûla n’ecinyabuguma egarhi k’abantu baba ba ngulo ndarhi kuli ye, k’okuderha abakozi bage!—Iz. 26:3; Hag. 2:7.
18. Bici rhushinganine rhukarhanyako kanji-kanji, na bulya gurhi?
18 Gurhi rhwakajira lyo rhuyunguka bwenene n’emigisho Yehova aha abakozi bage? Rhushinganine rhukarhanya bwenene kw’ebi rhuyiga omu Kanwa ka Nnâmahanga n’omu bicapo birhu biyimangire oku Bibliya. Oko kuyiga n’okurhanya kwanarhurhabala rhube n’amorhere g’Ecikristu garhushumya ‘rhuzigirane nk’abalondana’ na “ngasi muguma akakenga ababo” omu cigamba. (Rm. 12:10) Erhi rhurhanya bwenene oku migisho rhugwerhe muli gano mango, rhunazibuhye obwîra bwirhu haguma na Yehova. N’okurhanya oku migisho Yehova alaganyize okurhuha omu mango gayisha kunagendekere kwazibuhya obulangalire bwirhu bw’okumukolera emyaka n’emyaka omu mango gayisha. Ebyo byoshi byanarhurhabala rhukolere Yehova n’omwishingo ene.
RHUHIZIRE OKULEMBERA
19. (a) Kushimbana na Izaya 30:18, bici rhwakayemera n’obwalagale? (b) Bici byakarhurhabala lyo rhulembera n’omwishingo?
19 Yehova “anayimuke” ly’arhurhabala hano ashereza er’igulu ligalu-galu. (Iz. 30:18) Rhuyemire n’obwalagale oku Yehova, “Nyamuzinda mushinganyanya” arhaleke igulu lya Shetani ligendekere lyabaho kasanzi kaliri kulusha oku obushinganyanya bwage buhûnyire. (Iz. 25:9) Aka Yehova, nirhu rhuli rhwalinda bwenene oku olo lusiku lw’obucunguke lwahika. Embere luhike, rhuhizire okugendekera rhwashagalukira bwenene olukengwa rhugwerhe lw’okusalira, okuyiga Akanwa ka Nnâmahanga n’okukakolesa omu kalamo kirhu, n’okurhanya bwenene oku migisho ali arhuha. Erhi rhwakajira ntyo, Yehova arhurhabala lyo rhulembera n’omwishingo n’okugendekera rhwamuharamya.
LWIMBO 142 Tusiache Tumaini Yetu
a Mw’eci cigabi, rhwaganirira njira isharhu Yehova akolesa ly’arhabala abakozi bage balembere amazibu g’akalamo n’omwishingo. Rhwayiga binji lugenda ezo njira omu kuganirira Izaya cigabi ca 30. Amango rhuli rhwaganirira eco cigabi, rhwakengezibwa obulagirire bw’okukayegera Yehova kugerera isala, okuyiga Akanwa kage, n’okurhanya bwenene lugenda emigisho Yehova ali arhuha ene n’eyi arhuha omu mango gayisha.
b AMAHUGÛLO GA LUDERHO LUGUMA: “Eparadizo y’ekiroho” eri hali nyinja rhuharamyamwo Yehova omu cinyabuguma. Mw’eyo hali, rhujira biryo binji bwenene by’ekiroho birhalimwo enyigirizo z’amadîni g’obunywesi rhunagwerhe omukolo munji gw’okuhubiri omwanzi mwinja gw’Obwami bwa Nnâmahanga. Rhujira obwîra bwa hofi-hofi haguma na Yehova, rhunalamire omu murhûla haguma na bene wirhu na bali birhu, barhurhabala lyo rhulembera amazibu g’akalamo n’omwishingo. Rhunaje omu paradizo y’ekiroho erhi rhurhondera okuharamya Yehova omu njira eshinganine n’erhi rhujira okwirhu koshi lyo rhuyiga olwiganyo lwage.