Mazino Anga Nnâmahanga Ajira?
Ishuzo ly’Ebibliya
Nnâmahanga ajira izino luguma lyone ly’okuli. Linayandikwe יהוה omu Cihabraniya na kanji kanji linahindulwe “Yehova” omu Mashi.a Kugerera omulêbi wage Izaya, Nnâmahanga aderha ntya: “Niè Yehova. Elyo lyo izino lyani.” (Izaya 42:8, NWT) Er’izino libonekine hofi kali 7 000 omu mandishi ga mîra g’Ebibliya, lyo libonekine kanji bwenene kulusha agandi mazino goshi bahamagalamwo Nnâmahanga, erhi kulusha agandi mazino goshi g’abantu.b
Ka Yehova ajira agandi mazino?
Ebibliya eyerekine oku Nnâmahanga ajira izino liguma lyone, cikone ekolesize agandi mazino manji g’obukulu na zindi nderho nyinji z’okumuhamagala. Eliste eri ah’idako eyerekine mazino maguma maguma g’obukulu ga Nnâmahanga na nderho nguma nguma z’okumuhamagala; ngasi luderho na ngasi izino ly’obukulu liyerekine cigabi ciguma c’oborhere bwage.
Izino ly’obukulu |
Olwandiko |
Amahugûlo |
---|---|---|
Allah |
(Ntâlo) |
Oluderho lw’Eciharabu “Allah” lirhali izino ly’okuli, cikone liri izino lya bukulu lihugwirwe “Nnâmahanga.” Abahindula Ebibliya omu Ciharabu n’omu zindi ndimi banakolese oluderho “Allah” aha nafasi ya “Nnâmahanga.” |
Ogala-byoshi |
Omurhondêro 17:1 |
Agwerhe obuhashe bulushire obwa ngasi muntu erhi ngasi kantu. Oluderho lw’Ecihabraniya ʼEl Shad·daiʼ, “nnâmahanga Ogala-byoshi,” luli kali nda omu Bibliya. |
Alfa na Omega |
Amafulûlo 1:8; 21:6; 22:13 |
‘Murhanzi na Muzinda’ erhi ‘Murhondêro na Buzinda,’ kw’okuderha oku nta wundi Nnâmahanga Ogala-byoshi wabireho embere za Yehova n’enyuma zage harhakaba wundi. (Izaya 43:10) Alfa na Omega eri herufi ya burhanzi n’enzinda y’olufabé lw’Ecigiriki. |
Omushosi w’ensiku |
Daniyeli 7:9, 13, 22 |
Arhagwerhi murhondêro; ayorha abaho ensiku n’amango embere za ngasi muntu erhi ngasi kantu.—Ennanga 90:2. |
Mulemi |
Izaya 40:28 |
Ye walemaga ebintu byoshi. |
Larha |
Mateyo 6:9 |
Ye Muhanyi w’Obuzine. |
Nnâmahanga |
Omurhondêro 1:1 |
Ngasi muntu erhi ngasi kantu bakaharamya; Olya w’emisi bwenene. Oluderho lw’Ecihabraniya ʼElo·himʼ luli omu obunji (pluriel), n’oko kuyerekine obukulu bwa Yehova, irenge lyage n’obwinja bwage. |
Nyamuzinda wa banyamuzinda |
Olushika 10:17 |
Ye Nnâmahanga mukulu bwenene, orhashushini na “banyamuzinda b’obwihambe” bantu baguma baguma baharamya.—Izaya 2:8. |
Omwigiriza |
Izaya 30:20, 21 |
Anahâne enyigirizo nyinja n’obulongozi bwinja.—Izaya 48:17, 18. |
Mulemi |
Ennanga 149:2 |
Ye wajiraga ebintu byoshi bibeho.—Amafulûlo 4:11. |
Nnâmahanga w’Obushagaluke |
1 Timoteyo 1:11, NWT |
Aba wa mwishingo n’obushagaluke.—Ennanga 104:31. |
Mumvirhiza w’amasala |
Ennanga 65:2 |
Ye nnene anayumvirhize ngasi isala omuntu asalire n’obuyemere. |
Oderhwa mpu Mba ho |
Olubungo 3:14, Mashi Bible |
Anabe ngasi kantu kahunyirwre ly’ahikiriza obulonza bwage. Kandi ezo nderho zahindwirwe ntya: “Naba ngasi kantu ndonzize okuba” erhi “Naba Ngasi Kantu Ncishozire Okuba.” Mpindulo ya Rotherham (The Emphasised Bible; Biblia—Tafsiri ya Ulimwengu Mupya) Ago mahugûlo garhurhabire okuhugûkwa izino Yehova liyerekinwe omu mulongo gukulikire.—Olubungo 3:15, NWT. |
Bumvu |
Olubungo 34:14, King James Version |
Arhalembera enterekêro yage ehabwe owundi muntu erhi akandi kantu. Kandi olo luderho lwahindwirwe “arhalembera luhali” na “amanyikine oku anahûne abantu bacishwekere ko ye ye nnene.”—God’s Word Bible; Biblia—Tafsiri ya Ulimwengu Mupya. |
Mwami w’ensiku n’amango |
Amafulûlo 15:3 |
Oburhegesi bwage burhajira murhondêro na buzinda. |
Nnawirhu |
Ennanga 135:5 |
Murhegesi erhi patro, omu Cihabraniya ʼA·dhohnʼ na ʼAdho·nimʼ. |
Nyamuzinda w’engabo |
Izaya 1:9; Abaroma 9:29, Mashi Bible |
Aba komanda w’emirhwe ya bamalahika. Kandi oluderho “Nyamuzinda w’engabo” lwanahindulwa “Nyakasane w’Emirhwe” na “Nnawirhu w’emirhwe y’Empingu.”—Abaroma 9:29, NET Bible, amahugûlo g’idako. |
Nnâmahanga w’Enyanya-Bwenene |
Ennanga 47:2, Mashi Bible |
Y’eba enyanya za byoshi. |
Mwimana |
Emigani 9:10, Mashi Bible |
Y’eba mwimana erhi mutagatifu bwenene kulusha ebindi biremwa byoshi (engeso zage zicîre zinaba nyinja). |
Mubumbi |
Izaya 64:8, NWT |
Agwerhe obuhashe enyanya z’abantu n’amashanja nka kula omubumbi ajira obuhashe enyanya z’ibumba.—Abaroma 9:20, 21. |
Cokola |
Izaya 41:14 |
Ayokwire erhi kugula bene bantu kurhenga omu caha n’olufû kugerera engombôlo ya Yezu Kristu.—Yowane 3:16. |
Lwala |
Ennanga 18:2, 46 |
Aba lwakiro lw’okunali ye na nshôko y’obucire. |
Muciza |
Izaya 45:21 |
Anarhulikuze omu buhanya erhi bushereze. |
Lungere |
Ennanga 23:1 |
Anashibirire abakozi bage. |
Nnawirhu Murhegesi Mukulu |
Omurhondêro 15:2 |
Agwerhe obuhashe bunene bwenene; omu Cihabraniya ʼAdho·naiʼ. |
Ow’Enyanya Bwenene |
Daniyeli 7:18, 27 |
Ye murhegesi w’enyanya bwenene. |
Amazino g’Ahantu omu Mandiko g’Ecihabraniya
Hali mazino maguma maguma g’ahantu gali omu Bibliya gabamw’izino lya Nnâmahanga, cikone ago garhali gandi mazino ga Nnâmahanga.
Izino ly’ahantu |
Olwandiko luli mwer’izino |
Amahugûlo |
---|---|---|
Yehova-jire |
Omurhondêro 22:13, 14 |
“Yehova Ahâna.” |
Yehova-nisi |
Olubungo 17:15 |
“Yehova ye Mutungo Gwani gw’Ecimanyiso,” erhi “Ibendera Lyani.” (Mashi Bible) Yehova ali Nnâmahanga abakozi bage bakalangalira oku abalanga n’okubarhabala.—Olubungo 17:13-16. |
Yehova-shalomu |
Abaciranuzi 6:23, 24 |
“Yehova Guba Murhûla.” |
Yehova-shammah |
Ezekiyeli 48:35, amahugûlo g’idaku, American Standard Version |
“Yehova Ali Aho.” |
Bulya gurhi rhushinganine okumanya n’okukolesa izino lya Nnâmahanga?
Nnâmahanga anabone oku izino lyage, Yehova, liri lya bulagirire; co carhumaga aliyandikisa kali bihumbi omu Bibliya.—Malakiya 1:11.
Yezu, Mugala wa Nnâmahanga, ayerekîne kanji kanji obulagirire bw’izino lya Nnâmahanga. Kwa lwiganyo, asengera Yehova ntya: “Izino lyawe likuzibwe [licesibwe, NWT].”—Mateyo 6:9; Yowane 17:6.
Okumanya izino lya Nnâmahanga n’okukalikolesa kali kantu ka burhanzi omuntu ashinganine okujira ly’aba mwîra wa Yehova. (Ennanga 9:10; Malakiya 3:16) Obo bwira bwanarhabala omuntu ayunguke n’eci ciragane ca Nnâmahanga: “Namulikuza kulya kuba acinyishwekirekwo, namucinga kulya kuba amanyire izino lyani.”—Ennanga 91:14.
Ebibliya edesire ntya: “Haba ba nnâmahanga bw’obwihambe emalunga n’en’igulu, neci kwo binali, hali ‘bannâmahanga’ banji b’obwihambe, hali na ‘ba nyakasane’ banji b’obwihambe.’” (1 Abakorinti 8:5,6, Mashi Bible) Cikone eyerekine n’obwalagale oku Nnâmahanga muguma w’okuli izino lyage ye Yehova.—Ennanga 83:18.
a Bantu baguma baguma basomire bwenene bahugûla enderho z’Ecihabraniya banaderhe mpu izino lya Nnâmahanga likwanine lidehwe “Yahweh.
b Obofofi “Yah” bw’izino lya Nnâmahanga bubonekine hofi kali 50 omu Bibliya, kwa lwiganyo, omu luderho “aleluya,” kw’okuderha “Mukuze Nnâmahanga.”—Amafulûlo 19:1.