ECIGABI C’OKUYIGA CA 11
LWIMBO 57 Rhuhubiri Abantu Boshi
Oyige Obushiru bwa Yezu omu Mukolo gw’Amahubiri
“Nyakasane . . . abarhuma babirhi babirhi embere zage, mpu bamushokolere okuja omu ngasi cishagala [lugo] na ngasi hantu anagere yenene.”—LK. 10:1.
EBI ECI CIGABI CISEGIZE
Njira ini wakayigamwo obushiru bwa Yezu omu mukolo gwawe gw’amahubiri.
1. Borhere buguma buhi burhuma abantu ba Yehova baba lubero n’Abakristu b’obwihambe?
OBUSHIRU bw’abakozi ba Yehova omu mukolo gw’amahubiri kali kantu kaguma kajira babe lubero n’Abakristu b’obwihambe. (Tt. 2:14) Ciru akaba ntyo, hali amango wakabona oku kuli kuzibu okuciyumva oshagalukire omukolo gw’amahubiri. Nkaba wanaciyumva aka mugula muguma w’obushiru waderhaga ntya: “Hali amango nyumva ntagwerhi irala ly’okuhubiri.”
2. Bici byakarhuma mango malebe kwaba kuzibu okugendekera rhwaba n’obushiru omu mukolo gw’amahubiri?
2 Nkaba rhwanaciyumva rhushagalukire bwenene okujira ebindi bigabi by’omukolo mutagatifu kulusha omukolo gw’okuhubiri. Bulya gurhi? Nkaba rhwanabona amalehe ga ho n’aho n’okuciyumva oku rhwahikirizize kantu kalebe erhi rhurhabala oku mukolo gw’okuyubaka n’okushibirira enyumpa z’eciteokrasi, oku mukolo gw’okuhâna oburhabale omu mango g’obuhanya, erhi okuha bene wirhu na bali birhu omurhima. Rhunashagalukire ehali y’omurhûla n’obuzigire rhucibonera amango rhuli rhwakola haguma na bene wirhu na bali birhu, rhunanamanye oku banashagalukire ebi rhubajirira. Oku bundi, nkaba rhwanaba rhugwerhe myaka minji rhuli rhwahubiri omu eneo yo n’eyo cikone bantu basungunu bone bali bayemera omwanzi gwirhu. Erhi kandi, nkaba rhwanarhimanana n’abantu balahira omwanzi gwirhu. Kandi rhumanyire oku, oku rhwagendekera rhwayegera obuzinda, ko n’abantu bagendekera bahagalika bwenene omwanzi gwirhu. (Mt. 10:22) Bici byakarhurhabala lyo rhugendekera rhwaba n’obushiru omu mukolo gw’amahubiri erhi ciru okubuyushûla?
3. Gurhi olwiganyo luli omu Luka 13:6-9, Mashi Bible, luyerekinemwo obushiru bwa Yezu?
3 Kugerera olwiganyo lwa Yezu, rhwanaciyigiriza kantu kalebe lugenda okuba n’obushiru omu mukolo gwirhu gw’amahubiri. Ensiku zoshi al’igwerhe obushiru omu mukolo gwage hanw’igulu. Kobinali oku akasanzi kajaga kagera, ko anagendekire ajira binji bwenene omu mukolo gwage. (Osome Luka 13:6-9, Mashi Bible.) Ak’omuhinzi wakag’ikola omw’ishwa ly’emizabibu wajiraga myaka isharhu ali acihangana okushibirira omurhi gw’omutini gurhakag’ileheka, Yezu ajijire hofi myaka isharhu ali ahubiri Abayahudi, n’obo banji muli bo barhakag’iyankirira omwanzi gwage. Ciru akaba ntyo, Yezu arhalekaga okubahubiri, ali nk’oyo muhinzi w’omw’ishwa ly’emizabibu wagendekeraga alangalira oku ogo murhi gw’omutini gwakalehesire. Lubero n’oko, ayushûla obushiru bwage ly’ahuma oku murhima gwabo.
4. Bintu bini bihi rhwayiga lugenda olwiganyo lwa Yezu?
4 Mw’eci cigabi, rhwaganirira gurhi Yezu ayerekinemwo obushiru, ci bwenene omu myezi ndarhu mizinda y’omukolo gwage. Okuciyigiriza lugenda ebi ayigirizize n’okuyiga ebi ajijire kwarhurhabala rhugendekere rhwaba n’obushiru ene. Lekagi rhuganirire bintu bini olwiganyo lwa Yezu lwakarhuyigiriza: (1) Al’isegize obwenge oku kujira obulonza bwa Yehova, (2) al’ihugûsirwe obulebi bw’Ebibliya, (3) al’iyegemire oburhabale bwa Yehova, na (4) agendekire alangalira oku bantu baguma na baguma bakamuyumvirhizize.
ASEGIZE OBWENGE OKU KUJIRA OBULONZA BWA YEHOVA
5. Gurhi Yezu ayerekinemwo oku al’isegize obwenge oku kujira obulonza bwa Mungu?
5 Yezu akag’ihubiri n’obushiru ‘omwanzi mwinja gw’Obwami’ bulya al’imanyire oku go mukolo Mungu al’ilonzize ajire. (Lk. 4:43) Amahubiri, go gwali mukolo gw’obulagirire bwenene omu kalamo ka Yezu. Ciru n’oku buzinda bw’omukolo gwage, ajire “agera omu bishagala n’omu ngo,” ly’aja ayigiriza abandi. (Lk. 13:22) Kandi, akomerezize abandi banafunzi lyo bakola haguma naye omu mukolo gw’amahubiri.—Lk. 10:1.
6. Lushangi luhi omukolo gw’amahubiri gujira haguma n’eyindi mikolo y’eciteokrasi rhwakaba rhugwerhe? (Olole n’enfoto.)
6 Ene nalyo, okuhubiri omwanzi mwinja go mukolo gw’obulagirire Yehova na Yezu balonzize rhujire. (Mt. 24:14; 28:19, 20) Omukolo gw’amahubiri gujira olushangi lwa hofi-hofi bwenene haguma n’eyindi mikolo y’eciteokrasi. Kwa lwiganyo, rhunayubake Enyumpa z’Obwami ly’abantu rhuhubiri bayish’iharamizamwo Yehova. Na kandi, omukolo rhujira oku Beteli n’ahandi hantu gunarhabale oku mukolo gw’amahubiri. Rhunahâne oburhabale omu mango g’obuhanya arhali mpu lyo rhuha bene wirhu na bali birhu oburhabale kone, cikone kandi lyo rhubarhabala bashub’igalukira enkomedu yabo y’ekiroho ehiziremwo okuhubiri. Erhi rhuhugûkwa obulagirire bw’omukolo gw’amahubiri, n’okukengera oku go mukolo gw’obulagirire Yehova alonzize rhujire, oko kunarhushumye rhukahubiri ngasi mango. János, mugula muguma w’omu Hongrie, adesire ntya: “Nancikengeze oku nta mukolo gw’eciteokrasi gwakarhôla enafasi y’omukolo gw’okuhubiri; okuhubiri go mukolo gwirhu gw’obulagirire bwenene.”
Ene, okuhubiri omwanzi mwinja go mukolo gw’obulagirire bwenene Yehova na Yezu balonzize rhujire (Olole ecifungo ca 6)
7. Bulya gurhi Yehova alonzize rhugendekere rhwahubiri? (1 Timoteyo 2:3, 4)
7 Rhwanayushûla obushiru bwirhu omu mukolo gw’amahubiri omu kubona abantu nk’oku Yehova ababona. Alonzize bantu banji nk’oku byakanahashikana bayumve omwanzi mwinja, banayemere okuli lugenda ye. (Osome 1 Timoteyo 2:3, 4.) Muli ntyo, anarhukomereze lyo rhuba n’obulenga bunji omu kuganirira abandi omwanzi guyokola obuzine. Kwa lwiganyo, ebroshire Ozigire Abantu—ly’Ojira Abanafunzi ehânyire amahano minja gakarhurhabala okurhondeza enganîro erhi rhunagwerhe omuhigo gw’okujira abanafunzi. Ciru akaba abantu barhayemiri okukolera Mungu ene, banaba n’obulyo bw’okujira ntyo embere z’okuhwa kw’amalibuko madarhi. Omu mango gayisha banakengera ebi rhwababwizire, nkaba bananalonza okukolera Yehova. Cikone erhi rhwakagendekera rhwahubiri, lyone byakaba ntyo.
AL’IHUGÛSIRWE OBULEBI BW’EBIBLIYA
8. Gurhi okumanya obulebi bw’Ebibliya kwashumize Yezu akolese akasanzi kage?
8 Yezu al’ihugûsirwe gurhi amalebi g’Ebibliya gakahikirire. Al’imanyire oku omukolo gwage gwakayusize myaka isharhu n’enusu yone. (Dan. 9:26, 27) Kandi al’imanyire ebyalebagwa lugenda mangaci na gurhi akafîre. (Lk. 18:31-34) Yezu alesire ebi al’imanyire bishumye oku akolesagya akasanzi kage. Enyanya z’oko, ahubiri n’obushiru ly’ayusa omukolo al’ihâbirwe ajire.
9. Bulya gurhi amalebi g’Ebibliya ganarhushumye okuhubiri n’obushiru?
9 Okuhugûkwa amalebi g’Ebibliya kwanarhushumya rhuhubiri n’obushiru. Rhumanyire oku akasanzi kacisigire k’okuhwa kw’er’igulu kakola kali kasungunu. Rhumanyire oku ebiri byajirikana omw’igulu n’oborhere bw’abantu ene, biyerekine ebi Ebibliya yali erhi yalebire byakabire omu nsiku nzinda. Rhuli rhwacibonera gurhi entambala egarhi k’Oburhegesi Bukulu bw’Igulu Lyoshi bwa Angleterre na Amérique n’Oburhegesi bw’e Russie n’ababulunzire okuboko, eri yahikiriza obulebi lugenda omwami w’emukondwè n’omwami w’emwenè “omu mango ga buzinda.” (Dan. 11:40, Mashi Bible) Kandi, rhuhugûsirwe oku Oburhegesi Bukulu bw’Igulu Lyoshi bwa Angleterre na Amérique bushushanyizibwe n’enshando z’ensalamu eganirirwe omu Daniyeli 2:43-45. Rhuyemire n’obwalagale oku, nk’oku obo bulebi buyerekine, hano hofi-hofi Obwami bwa Mungu bwashereza amarhegesi ga bene bantu. Ago malebi goshi gayerekine ngahi akasanzi kahika, ganali garhushumya rhubone oku omukolo gw’okuhubiri guli gwa kujirwa duba-duba.
10. Omu zindi njira zihi amalebi g’Ebibliya gakarhushumya rhugendekere rhwahubiri n’obushiru?
10 Kandi amalebi g’Ebibliya ganarhuhe omwanzi rhulalikira okuganirira abandi. Carrie, mwali wirhu muguma olama omu République Dominicaine, adesire ntya: “Ebiragane bya Yehova by’okuhuma oku murhima lugenda akasanzi kinja bwenene kayisha, binanshumye okuganirira abandi okuli.” Ashubir’iderha ntya: “Erhi mbona amazibu abantu bali balwisa ene, nampugûkwe oku ebyo biragane birhanyerekiri niene, cikone nabo bibayerekire.” Amalebi g’Ebibliya ganarhuhe omurhima rhurhalekaga okuhubiri bulya rhumanyire oku Yehova ali haguma na nirhu. Leila, mwali wirhu muguma olama e Hongrie, adesire ntya: “Olwandiko lwa Izaya 11:6-9 lunanshumye okuganirira omwanzi mwinja ciru n’abantu babonekana nka barhaguyemere. Manyire oku nta muntu orhakashanja kugerera oburhabale bwa Yehova.” Na Christopher, mwene wirhu muguma w’e Zambie, adesire ntya: “Nk’oku olwandiko lwa Marko 13:10 lwalebire, omwanzi mwinja guli gwalandira omw’igulu lyoshi, n’enyanya z’oko, nanciyumve oku ngwerhe olukengwa lw’okurhabala omu kuhikiriza obo bulebi.” Malebi gahi g’Ebibliya gakushumya ogendekere wahubiri?
AL’IYEGEMIRE OBURHABALE BWA YEHOVA
11. Bulya gurhi Yezu al’ishinganine okuyegemera oburhabale bwa Yehova ly’agendekera ahubiri n’obushiru? (Luka 12:49, 53)
11 Yezu ayegemire oburhabale bwa Yehova ly’agendekera ahubiri n’obushiru. Ciru akaba Yezu akag’iganira n’abantu omu njira y’obukenge, al’imanyire oku omwanzi mwinja gw’Obwami gwakarhumire bantu baguma na baguma bakunira n’oku banji bakaguhagalisire (Osome Luka 12:49, 53.) Enyanya z’amahubiri ga Yezu, ebirongozi by’amadîni byalonzize kanji-kanji okumuniga. (Yn. 8:59; 10:31, 39) Cikone Yezu agendekera ahubiri bulya al’imanyire oku Yehova ali haguma naye. Adesire ntya: “Ntali nienene, ci nie n’olya wantumaga. . . . arhandekaga niene, bulya ensiku zoshi njira ebimusimisa.”—Yn. 8:16, 29.
12. Gurhi Yezu arheganyizemwo abanafunzi bage lyo bagendekera bahubiri erhi bakahagalisirwe?
12 Yezu akengezize abanafunzi bage oku bakayegemire oburhabale bwa Yehova. Abayemezize kanji-kanji oku Yehova akabarhabire, ciru n’amango bakabire bali balibuzibwa. (Mt. 10:18-20; Lk. 12:11, 12) Co carhumire ababwira babe ba kucikema. (Mt. 10:16; Lk. 10:3) Abarhegesire barhasezagya abantu barhalonzizi okuyumvirhiza omwanzi gwabo. (Lk. 10:10, 11) Anababwira bayake erhi bakalibuzibwe. (Mt. 10:23) Ciru akaba Yezu ali wa bushiru anal’ilangalire Yehova, arhakag’icihira omu mazibu amango kurhali kwa bulagirire.—Yn. 11:53, 54.
13. Bulya gurhi wanayemera n’obwalagale oku Yehova akurhabala?
13 Ene, rhulagirire oku burhabale bwa Yehova lyo rhugendekera rhwahubiri n’obushiru amango rhuli rhwahagalikwa. (Maf. 12:17) Bulya gurhi wanayemera n’obwalagale oku Yehova akurhabala? Enyanya z’ebi Yezu aderhaga biri omu Yowane cigabi ca 17. Yezu ahûnyire Yehova alange entumwa zage, na Yehova ashuzize ogo musengero. Ecitabu c’Ebijiro by’Entumwa ciganirire gurhi Yehova arhabire entumwa lyo zigendekera zahubiri n’obushiru ciru akaba zakag’ilibuzibwa. Omw’isala lyage, kandi Yezu ahûnyire Yehova alange balya bakabire n’obuyemere mw’ebi entumwa zakag’iyigiriza. Nawe oli muguma muli bo. Yehova arhasag’ileka okushuza oku isala lya Yezu; akurhabala nk’oku arhabalaga entumwa.—Yn. 17:11, 15, 20.
14. Gurhi rhumanyiremwo oku rhwaba n’obuhashe bw’okugendekera rhwahubiri n’obushiru? (Olole n’enfoto.)
14 Oku obuzinda bugendekire bwayegera, ko kwanaba kuzibu kuli rhwe okuhubiri omwanzi mwinja n’obushiru. Cikone Yezu arhuyemezize n’obwalagale oku rhwahâbwa oburhabale rhulagirireko lyo rhugendekera rhwajira ogo mukolo n’obushiru. (Lk. 21:12-15) Aka Yezu n’abanafunzi bage, rhunaleke abantu bone bahige erhi bayumvirhiza erhi nanga, rhunanayake okuja kadali k’obûmu-bûmu. Ciru n’amango omukolo gwirhu guhirirweho ebihanzo, bene wirhu babire n’obuhashe bw’okugendekera bayaliza omwanzi mwinja, bulya bayegemire Yehova c’arhali emisi yabo bonene. Nk’oku Yehova anahâga abakozi bage obuhashe omu kagana karhanzi, ene ali arhuha obuhashe lyo ‘rhuyigiriza omwanzi gwa Nnâmahanga n’obwalagale’ nk’oku alonzize. (2 Tm. 4:17) Wanayemera n’obwalagale oku erhi wakayegemera Yehova, waba n’obuhashe bw’okugendekera wahubiri n’obushiru.
Ciru n’amango omukolo gwirhu guhirirweho ebihanzo, abahubiri b’obushiru banalonze enjira z’okuganirira abandi obuyemere bwabo bufunda-funda (Olole ecifungo ca 14)a
AGENDEKIRE ALANGALIRA OKU BANTU BAGUMA NA BAGUMA BAYUMVIRHIZA
15. Bici biyerekine oku Yezu al’ilangalire oku omukolo gwage gw’amahubiri gwakabire n’amalehe minja?
15 Yezu al’ilangalire oku hakabire abantu bakayumvirhizize omwanzi mwinja. Oko kwamurhabire agendekere ashagalukira omukolo gwage gw’amahubiri. Kwa lwiganyo, oku buzinda bw’omwaka gwa 30 Kano Kasanzi Kirhu (K.K.K.), Yezu abona bantu banji bali babidu okuyumvirhiza omwanzi akag’ihubiri anabashushanya n’ishwa liyezire liri hofi h’okusarulwa. (Yn. 4:35) Hofi mwaka muguma enyuma z’aho, abwira abanafunzi bage ntya: “Emyaka [emburho] y’okusarulwa eri minji.” (Mt. 9:37, 38) N’enyuma z’aho, kandi ashub’isegeza ntya: “Emyaka y’okusarulwa eri minji, . . . hunagi Nn’emyaka arhume abakozi omu myaka yage.” (Lk. 10:2) Yezu, arhahezagya obulangalire oku hakabire abantu bakayumvirhizize omwanzi mwinja, anakag’ishagaluka erhi bakajijire ntyo.—Lk. 10:21.
16. Gurhi enyiganyo za Yezu ziyerekinemwo oku rhushinganine rhugendekere rhwalangalira oku abantu bayemera omwanzi rhuhubiri? (Luka 13:18-21) (Olole n’enfoto.)
16 Yezu ayigirizize abanafunzi bage bagendekere balangalira oku abantu bayemera omwanzi bakag’ihubiri, n’oko kwakabahîre omurhima bagendekere baba n’obushiru. Rhuganirire nyiganyo ibirhi omu nyiganyo zage. (Osome Luka 13:18-21.) Yezu ashushanyize omwanzi lugenda Obwami n’emogomogo nsungunu-ngunu, mogomogo y’esinapi, ehikira okuba nduluma y’omurhi. Akolesize olwiganyo lw’eyo mogomogo ly’ayigiriza oku omwanzi gw’Obwami gwakalandire omu njira y’okusomeza n’oku ntabyo byakahanzize oko kurhabaga. Kandi, akolesize olwango erhi levire ly’ayerekana gurhi amwanzi gw’Obwami gwakalandire bwenene n’okulerha empindûlo zirhakabonekine ho n’aho. Co carhumire Yezu arhabala abanafunzi bage babone oku omwanzi bakag’ihubiri kobinali gwakayanyire amalehe minja.
Aka Yezu, rhunagendekere rhwalangalira oku bantu baguma na baguma bayemera omwanzi rhuhubiri (Olole ecifungo ca 16)
17. Bulya gurhi rhushinganine rhugendekere rhwalangalira oku abantu baciyemera omwanzi rhuhubiri?
17 Okurhanya oku biri byahikirizibwa kugerera omukolo gw’amahubiri omw’igulu lyoshi ene, kunarhushumye rhugendekere rhwahubiri n’obushiru. Ngasi mwaka, emiliyoni y’abantu basimisibwe banahike aha Kukengera Olufû lwa Yezu n’okuyiga Ebibliya haguma na nirhu. Amagana g’ebihumbi by’abantu bali babatizibwa n’okucilunga haguma na nirhu omu mukolo gw’okuhubiri. Rhurhamanyiri bantu banga baciyemera omwanzi gwirhu, cikone rhumanyire oku Yehova ali ashubuza ehitû hy’abantu bayish’iyokoka amalibuko madarhi gayisha. (Maf. 7:9, 14) Yehova, Nn’emyaka [Nn’emburho z’okusarulwa], alangalire oku bantu banji baciyemera omwanzi mwinja, co cirhumire rhwagendekera rhwahubiri.
18. Bici rhulonzize abantu bacibonere okubirhuyerekire?
18 Ensiku zoshi abanafunzi ba Yezu banamanyikane kugerera obushiru bwabo omu mukolo gw’amahubiri. Erhi abantu babona entumwa ziri zaganira n’oburhwali, “babamanya mwo abantu bakazag’igenda boshi na Yezu.” (Ebj. 4:13, Mashi Bible) Amango abantu bali barhubona omu omukolo gw’amahubiri, lekagi bacibonere oku nirhu rhuli rhwayiga obushiru bwa Yezu.
LWIMBO 58 Rhulonze Abîra b’Omurhûla
a AMAHUGÛLO G’ENFOTO: Mwene wirhu muguma ali aha mulume muguma obuhamirizi bufunda-funda aha stasyo.