Ebicapo Bikolesibwe omu Ibugu ly’Entimanano Omukolo n’Akalamo k’Omukristu
© 2024 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
NSIKU 6-12/5
OBUGALE BW’AKANWA KA MUNGU ENNANGA 36-37
“Irhondo Orhabâga Burhê Erhi Banyankola-Maligo Barhumire”
w17.04-ZS buk. 10 cif. 4
Bintu Bihi Birhaciyish’ihabe Amango Obwami bwa Mungu Bwayisha?
4 Bintu bihi biri byarhuhikira ene enyanya z’abantu babi? Enyuma z’okuleba oku kano kasanzi kakahiziremwo “amango madarhi,” entumwa Paolo yalongozibwa n’iroho litagatifu ly’eyandika ntya: “Abantu babi bohe n’endyalya, kushaya bashaya omu mabi.” (2 Tm. 3:1-5, 13, Mashi Bible) Ka wabwine oku ezo nderho z’obulebi ziri zahikirira? Bantu banji egarhi kirhu balibuzibwe n’abantu babi, bahikirwe n’amalibuko enyanya z’abantu babi, bakolerwa n’obuminya, bajirirwa akabôlo enyanya z’irangi ly’omubiri, banajirirwa amagosa mazibu bwenene. Baguma na baguma egarhi k’abo bantu babi barhafulika ebintu bibi bakajira, abandi ziba ndyalya zikafulika ebi ziri zajira omu kuciyerekana nka bashinganyanya. Cikone, ciru akaba rhurhacijirirwa kubi, ebijiro by’abantu babi binarhulibuze. Rhunaciyumve kubi bwenene erhi rhumanya ebijiro byabo bibi. Erhi bajirira abana kubi, abashosi, n’abandi barhagwerhi cahalira, oko kunarhuyobohye. Ebijiro abo bantu babi bakajira binarhume babonekana nka nsimba nkali, erhi ciru nka bazimu. (Yk. 3:15) Akantu k’okushagalusa, kuli kubona oku ahali Akanwa ka Yehova kaganirire eyo myanzi mibi yone, kaganirire emyanzi minja.
Yehova Anagishe Abababalira Ababo
10 Okubîka akarhinda kwanarhulerhera amazibu. Okubîka akarhinda ko kuba nka kubarhula omuzigo muzirho, na Yehova aba alonzize rhushagalukire omurhûla gulerhwa n’okurhûla omuzigo gwa ntyo. (Osome Abefezi 4:31, 32.) Yehova arhuyinginzire oku ‘rhuleke okukunira, rhucîke oburhe burhugwerhe.’ (Enna. 37:8) Erhi rhwakakolesa er’ihano lyanarhurhabala. Okubîka akarhinda, kwanashereza amagala girhu n’obukengere bwirhu. (Mig. 14:30) Okubîka akarhinda ntako kwakajira owarhugokezagya, kuli nka kula wakanywa sumu omanye mpu ye munywire. Cikone erhi rhubabalira abandi, rhunabe erhi rhucijirire aminja. (Mig. 11:17) Rhunabe n’omurhûla omu bwenge n’omu murhima, rhunanahashe okugendekera embere omu mukolo gwa Yehova.
w03-SW 1/12 buk. 13 cif. 20
“Obe na Mwishingo Munji Bwenene Muli Yehova”
20 Enyuma z’aho, “abatûdu bo balya igulu.” (Ennanga 37:11a) Cikone abo “batûdu” bo bandi? Oluderho lwahindwirwe “batûdu” lurhenzire omu luderho luhugwîre “kulibuza, kurhohya.” Neci, “abatûdu” bali balya bali balindirira Yehova n’obwirhohye oku arhenza obubule bw’obushinganyanya boshi bukabalibuza. “Balirya banayumve omurhûla munji-munji.” (Ennanga 37:11b) Ciru na bunola rhuli rhwaba na murhûla munji bwenene omu paradizo y’ekiroho ecigamba c’okunali c’Ecikristu cigenderiremwo.
Obuhirhi bw’Ekiroho
it-2-F buk. 341
Hirhondo, Ntondo
Okurhulirira, okubaho ensiku zoshi, erhi obulî. Nk’oku baderha, okurhulirira n’okubaho ensiku zoshi kuba kw’entondo. (Iz 54:10; Hab 3:6; oshushanye na Enna 46:2.) Co cirhumire, erhi omwandisi w’ennanga aganirira obushinganyanya bwa Yehova omu kuderha oku buli nka “ntondo za Nnâmahanga” (Enna 36:6, NWT) nkaba ahugûlaga oku obushinganyanya bwa Yehova burhankadundwa. Erhi, okuba entondo ziba ndîri, nkaba oko kuyerekine oku obushinganyanya bwa Nnâmahanga buba bulushire bwenene obwa bene bantu. (Oshushanye na Iz 55:8, 9.) Nk’oku Amafulûlo 16:20 hadesire, “entondo zahirigirha” enyuma z’okubulagwa kw’ibakuli lya kali nda ly’obukunizi bwa Nnâmahanga. Oko kulonzize okuyerekana oku ciru n’ebintu bilîri nka ntondo birhankafulumusire okubulagwa kw’obukunizi bwa Nnâmahanga.—Oshushanye na Yer 4:23-26.
NSIKU 13-19/5
OBUGALE BW’AKANWA KA MUNGU ENNANGA 38-39
Orhagendekeraga Wacitumuza Okurhalusire Olugero
“Amasu Gawe Gakazilola Embere”
12 Osome 1 Yowane 3:19, 20. Entanya z’okucitumuza kantu kalebe zinarhuhikire mango oku gandi. Kwa lwiganyo, bantu banji banacitumuze lugenda ebintu bajirâga amango barhalicimanya okuli. Abandi banacitumuze ebintu bajirâga enyuma z’okubatizibwa. (Rm. 3:23) Kobinali, rhunalonze okujira ebishinganine erhi ebiri binja, cikone “rhweshi rhweshi rhunahabuke kanji.” (Yk. 3:2; Rm. 7:21-23) Ciru akaba rhurhashagalukira okucitumuza kantu kalebe, cikone oko kwanarhulerhera bunguke bulebe. Bulya gurhi rhudesire ntyo? Bulya okucitumuza kantu kalebe kwanarhurhabala rhukubule olugenzi lwirhu n’okuhîga okurhacigalukira eco caha.—Hb. 12:12, 13.
13 Haligi agandi mango rhugendekera rhwacitumuza okurhalusire olugero, kandi erhi kugendekera rhwacitumuza bintu bilebe n’obu rhwabihungamire na Yehova ayerekana oku arhubabalire. Oko kucitumuza kwa ntyo kwanaba kubi bwenene. (Enna. 31:10; 38:3, 4) Bulya gurhi? Rhuganirire olwiganyo lwa mwali wirhu muguma wagendekeraga acitumuza ebyaha ajirâga omu mango gageraga. Adesire ntya: “Nakarhanya oku ntashinganini okucihâna omu mukolo gwa Yehova bulya ntashinganini okuyishicunguka.” Bantu banji muli rhwe banaciyumve ak’oyo mwali wirhu. Kuli kwa bulagirire rhuyake omurhego gw’okucitumuza okurhalusire olugero. Orhanye kunganaci Shetani akashagaluka erhi rhwakakacitumunza mpu rhurhashinganini okukolera Yehova n’obu acirhuzigire!—Oshushanye n’olwandiko lwa 2 Abakorinti 2:5-7, 11.
w02-SW 15/11 buk. 20 cif. 1-2
Gurhi Rhwakajiramwo Ensiku z’Akalamo Kirhu Zibe za Kushagalusa Yehova?
ENSIKU z’akalamo kirhu zinabonekane ziri nyi bwenene na za kugera duba. Omwandisi w’ennanga Daudi arhanyize bwenene oku bofi bw’akalamo n’oko kwamushumya ashenge ntya: ‘Nyamuzinda ombwire amango nafâ [obuzinda bwani], nsiku inga nalama lyo mmanya oku ndi mulandahuhwa [kunganaci akalamo kani kali kofi, NWT]. Ensiku zani wazigerera aha luhi, n’akalamo kâni kali nka busha emunda oli.’ Daudi al’ilonzize alame akalamo k’okushagalusa Yehova, kugerera enderho zage n’ebijiro byage. Ayerekine oku ayegemire Nnâmahanga, erhi aderha ntya: “Wene nkola njira ncîkubagira.” (Ennanga 39:4, 5, 7, Mashi Bible) Yehova amuyumvirhiza. Kobinali alabirizize ebijiro bya Daudi anamuhemba kushimbana nabyo.
Biba bilembu okuba na binji bya kujira ngasi muniti n’okugwarhwa na mikolo minji mw’aka kalamo kali kagera duba-duba. Oko kwanarhulerhera amahangayiko, ci bwenene bulya hali binji bya kujira na binji bya kuyiga na kasanzi kasungunu bwenene k’okubijira. Aka Daudi, ka rhunacihangane okulama akalamo kakarhuma rhwayemerwa na Nnâmahanga? Buzira karhinda, Yehova analole n’okulabiriza bwinja-bwinja ngasi muguma wirhu. Hamagera myaka 3600 mulume muguma ohamagalwa Ayubu wal’iyobohire Nnâmahanga, ayemire oku Yehova akag’ilabiriza enjira zage n’emihigo yage yoshi. Ayubu akacidosa ntya: “Hano aj’émulondôlo gwa ngasi byàbîre, kurhi nashuza?” (Ayubu 31:4-6, 14) Byanahashikana okugera ensiku zirhu embere za Nnâmahanga omu kuhira ebintu by’ekiroho oku nafasi ntanzi, okurhumikira amarhegeko gage, n’okukolesa akasanzi kirhu n’obwenge. Lekagi rhukarhôla ebyo bintu kwa buzibu-zibu.
Ocibizibuhya Obwîra Bwawe Haguma na Yehova
Okaganiza Yehova ngasi mango. Sho wawe w’omu mpingu amanyire oku entanya z’okucitumuza zirhahwiri zanarhuma waba n’amazibu gw’okumushenga. (Rm. 8:26) Ciru akaba ntyo, ‘okashenga burhahusa,’ obwire Yehova kunganaci olonzize okuba mwîra wage. (Rm. 12:12) Andrej akengire ntya: “Nakagicitumuza n’okuyumva enshonyi bwenene. Cikone, enyuma za ngasi isala nakacibic’iyumva omurhula omu bwenge.” Erhi akaba orhaba omanyire ebi wakakahira omu masala gawe, wanalola amasala ga Mwami Daudi waciyunjuzagya gali omu Ennanga 51 na 65.
Obuhirhi bw’Ekiroho
Oyerekane oku Oli Muntu wa Kulangalirwa
16 Okucihasha kuli kwa bulagirire erhi akaba rhulonzize abandi barhulangalire. Obo borhere bunarhurhabale rhushube oku kanwa amango rhukola rhwafulûla mwanzi mulebe gw’ihwe. (Osome Emigani 10:19.) Okucihasha kwanaba kuzibu amango rhuli rhwakolesa esite z’e Enternete z’okuganira na bantu banji. Erhi akaba rhurhabiri masu, rhwanamanyisa bantu banji bwenene mwanzi mulebe gw’ihwe buzira kulonza. N’enyuma z’okurhuma mwanzi mulebe kugerera ebyombo by’ecielektroniki, rhurhakacimanya gurhi gwakolesibwa erhi mazibu manganaci gwakalerha. Kandi, oborhere bw’okucihasha bunarhurhabale rhuhulike amango abashombanyi birhu bali bajira okwabo koshi lyo rhufulûla ebintu byakahira bene wirhu na bali birhu omu mazibu. Oko kwanarhuhikira amango abapolisi bali barhudosa amadoso omu cihugo omukolo gwirhu guhanzibwemwo goshi-goshi erhi bigabi bilebe byago. Muli ako kanga erhi omu kandi, rhwanakolesa akanuni k’Ebibliya kadesire oku ‘rhulange akanwa [kirhu] kugerera akantu k’okushweka akanwa.’ (Enna. 39:1, NWT) Rhushinganine rhube ba kulangalirwa n’abantu boshi, babe bantu b’omu mulala gwirhu, abîra birhu, bene wirhu na bali birhu, erhi bandi bantu. Na lyo rhuba bantu ba kulangalirwa, rhushinganine rhube n’oborhere bw’okucihasha.
NSIKU 20-26/5
OBUGALE BW’AKANWA KA MUNGU ENNANGA 40-41
Bulya Gurhi Oshinganine Okarhabala Abandi?
w18.08-ZS buk. 22 cif. 16-18
Abantu Bahâna Baba ba Bushagaluke
16 Okuderha okuli, abantu bahâna barhahâna mpu lyo abandi babagalulira kantu kalebe. Yezu al’imanyire bwinja ntyo erhi ayigiriza ntya: “Nka wajira idinye, onahamagale abakenyi, ebirema, abakunagizi n’emihurha . . . [wanayish’iba n’oemwishingo, NWT] kulya kuba barhagwerhi eci bakugalulira!” (Lk. 14:13, 14) Mwandisi muguma w’Ebibliya walongozibagwa n’iroho litagatifu adesire ntya: “Omuntu w’olukogo kugishwa agishwa.” N’owundi aderha ntya: “Ow’omwishingo ali muntu oshibirira omukenyi.” (Mig. 22:9, Mashi Bible; Enna. 41:1, NWT) Kobinali, rhushinganine rhukahâna bulya rhunabe n’omwishingo omu kurhabala abandi.
17 Erhi Paolo agalukira enderho za Yezu zidesire oku “haba bushagaluke bunji omu kuhâna kulusha omu kuhâbwa,” arhakag’iganirira okuha abantu ebintu by’omubiri byone cikone kandi akag’iganirira okubaha omurhima, obulongozi, n’okuha oburhabale balya babulagirireko. (Ebj. 20:31-35, NWT) Entumwa Paolo yarhuyigirizize kugerera enderho n’ebijiro, oku kuli kwa bulagirire bwenene rhukaba bakucihâna omu kukaha abandi akasanzi kirhu, emisi yirhu, n’omu kubashibirira n’okubayeresa obuzigire.
18 Abajira obusagasi omu kuyiga enkomedu z’abantu bavumbwire oku okuhâna kunajire abantu babe ba bushagaluke. Mwanzi muguma guyerekine oku, “abantu banaderhe oku banaciyumve bashagalusire bwenene erhi bajirira abandi aminja.” Abo bantu bajira obusagasi omu kuyiga enkomedu z’abantu banaderhe oku erhi rhurhabala abandi rhunaciyumve oku “akalamo kirhu kagwerhe omuhigo kanali ka bulagirire bulya oko kunahikirize amalagirire ga bene bantu.” Co cirhumire, abalenga banahanûle abantu bakajira emikolo y’okucihâna lyo baba n’amagala minja n’obushagaluke. Kobinali ebyo bintu byoshi bavumbwire birharhusomezizi, bulya Yehova, Mulemi wirhu w’obuzigire anarhubwire ensiku zoshi oku okuhâna kunarhume rhwaba n’omwishingo.—2 Tm. 3:16, 17.
w15-ZS 15/12 buk. 24 cif. 7
Yehova Akurhabala
7 Erhi rhwakaba rhulwazire, rhwanahûna Nnâmahanga oburhulirize, obwenge, n’oburhabale, nk’oku abakozi bage b’omu mango ga mîra bakag’ijira. Mwami Daudi ayandika ntya: “Ow’omwishingo ali muntu oshibirira omukenyi; Yehova amuyokola omu nsiku z’obuhanya. Yehova amulanga n’okumujira agendekere alama” (Enna. 41:1, 2, NWT) Okuderha okuli, Daudi arhalonzagya okuderha oku omuntu mwinja wakag’ishibirira abakenyi wal’ilamire omu kasanzi kage akalanzirwe omu njira y’ecisomerine n’oku arhakafîre ciru n’ehitya. Ezo nderho zalongozibagwa n’iroho litagatifu zihugwîre oku Nnâmahanga akarhabire oyo muntu mwishwekerezi. Omu njira ehi? Daudi aderha ntya: “Yehova amurhabala oku ncingo alwalire; amango g’obulwala bwage wahindula loshi encingo yage.” (Enna. 41:3, NWT) Kobinali, omuntu wakag’ishibirira omukenyi al’ishinganine ayemere n’obwalagale oku Nnâmahanga al’imanyire amazibu gage anal’imanyire obwishwekerezi bwage. Na kandi, obuhashe bw’okucikubûla Nnâmahanga ahîre omubiri erhi alema omuntu bwakamurhabire afume.
w17.09-ZS buk. 12 cif. 17
Oyige Olwiganyo lwa Yehova lw’Obonjo
17 Arhali okumanya kone oku obonjo buba bwinja ko kantu k’obulagirire bwenene kakakushumya olonze okuba nabo. Akantu k’obulagirire bwenene kashinganine kakushumye liri irala lyawe ly’okuyiga olwiganyo lwa Yehova Nnâmahanga, n’okumukuza bulya ye Nshôko y’obuzigire n’obonjo. (Mig. 14:31) Arhuhirireho olwiganyo lwinja bwenene. Lekagi rhuyige olwiganyo lwage lw’okugendekeza obuzigire egarhi ka bene wirhu n’okuba n’obwîra bwinja haguma n’abalungu birhu omu kukababêra obonjo.—Gl. 6:10; 1 Yn. 4:16.
Obuhirhi bw’Ekiroho
it-1-F buk. 1261
Yehova
Emyanzi yoshi eri omu Bibliya eganirire okuhalirwa k’oburhegesi bukulu bwenene bwa Yehova, n’oko kuyerekine omuhigo murhangiriza gwa Yehova Nnâmahanga: okucêsibwa kw’izino lyage. Oko kucêsibwa kuli kurhenza izinga lyoshi lyahizirwe oku izino lya Nnâmahanga. Cikone ahanyuma n’oko kone, oko kuhûnyire ebiremwa byoshi by’obwenge by’empingu na hanw’igulu bikenge er’izino litagatifu. Oko kuhugwîre kuli ebyo biremwa okuhugûkwa n’okukenga oburhegesi bukulu bwenene bwa Yehova, okujira ntyo buzira kusezibwa, okulonza okumukolera, n’okushagalukira okujira obulonza bwage, enyanya z’okuba bimuzigire. Isala Daudi ashengaga Yehova liri omu Ennanga 40:5-10 liyerekine bwinja entanya za ntyo n’okucêsibwa k’okunali kw’izino lya Yehova. (Olole gurhi ntumwa nguma yakolesize eco cigabi c’ennanga okubiyerekire Yezu Kristu omu Hb 10:5-10.)
NSIKU 27/5–NSIKU 2/6
OBUGALE BW’AKANWA KA MUNGU ENNANGA 42-44
Okolese Bwinja Enyigirizo Yehova Arhuha
w06-SW 1/6 buk. 9 cif. 4
Ebintu by’Obulagirire by’omu Citabu ca Kabirhi c’Ennanga
42:4, 5, 11; 43:3-5. Erhi rhwakaberulwa n’ecigamba c’Ecikristu kasanzi kalebe enyanya za birhumire biguma na biguma birhankayâkwa, okukengera omwishingo rhwagwerhe omu kucilunga haguma n’abandi omu mango gageraga kwanarhurhabala. Ciru akaba burhangiriza nkaba oko kwanarhuma rhwaciyumva kubi bwenene enyanya z’okuba kahumba, kandi kushinganine kurhukengeze oku Nnâmahanga ye lwakiro lwirhu n’oku rhushinganine rhumulindirire lyo rhuhikira okuciyumva bwinja.
w12-ZS 15/1 buk. 15 cif. 2
Okujira Akasanzi k’Ifunzo Kabe ka Kushagalusa Bwenene na ka Kulerha Amalehe
1 ISALA: Akantu karhanzi rhushinganine rhujire kuli kushenga. (Enna. 42:8) Bulya gurhi? Rhushinganine rhujire okuyiga Akanwa ka Nnâmahanga cibe cigabi c’enterekêro yirhu. Co cirhumire, rhushinganine rhukahûna Yehova arhurhabale rhube n’obukengere burhuzize n’okumubwira arhuhe iroho lyage litagatifu. (Lk. 11:13) Barbara okola ogwerhe kasanzi kanji omu mukolo g’obumisiyonere, adesire ntya: “Ngasi mango nanshenge embere z’okusoma erhi kuyiga Ebibliya. Enyuma z’aho, nanciyumve oku Yehova ali haguma na nani n’oku ayemire ebi ndi najira.” Okushenga embere z’ifunzo kunayigule obukengere bwirhu n’omurhima gwirhu lyo rhuyemera buzira karhinda ebiryo binji by’ekiroho biri embere zirhu.
w16.09-ZS buk. 6 cif. 11-12
“Orhalekaga Amaboko Gawe Garhame”
11 Na kandi enyigirizo za Yehova zihânwa oku ntimanano zirhu z’Ecikristu, entimanano nkulu, n’amasomo g’eciteokrasi zinarhuzibuhye bwenene. Oko kukomerezibwa kwanarhushumya rhwenene, kwanarhurhabala rhucihirireho emihigo y’ekiroho, n’okuhikiriza mikolo minji y’Ecikristu. (Enna. 119:32) K’onalonze bwenene okuba n’emisi erhenga mw’ezo nyigirizo za ntyo?
12 Yehova arhabire Abaisraheli okuhima Abamaleki n’Abaetiyopiya, anaha Nehemiya n’Abayahudi bal’imulunzire okuboko obuhashe bw’okuyusa omukolo gw’okuyubaka buhyahya enkuta z’e Yeruzalemu. Ko n’oko Nnâmahanga arhuha nirhu emisi lyo rhugendekera rhwasêra buzibu-zibu amango rhwamahagalikwa, amango rhwamaderhwa kubi, n’amango rhugwerhe amahangayiko lyo rhugendekera rhwahikiriza omukolo gwirhu gw’amahubiri. (1 Pt. 5:10) Rhurharhanya oku Yehova arhujirira ebisomerine. Lubero n’oko, rhushinganine rhujire ecirhu cigabi. Oko kuhiziremwo okusoma Akanwa ka Mungu ngasi lusiku, okurheganya n’okuja oku ntimanano ngasi mugobe, okulisa obukengere n’omurhima gwirhu kugerera ifunzo lirhu rhwene n’enterekêro y’omulala, n’okuyegemera Yehova ensiku zoshi kugerera isala. Rhurhalekaga ciru n’ehitya okushimbulira ebindi bintu n’emikolo kurhôle enafasi y’enjira Yehova akolesa ly’arhuzibuhya n’okurhuha omurhima. Erhi wakabona oku amaboko gawe gakola gajire garhama muli kaguma k’ebyo bintu, ohûne Nnâmahanga oburhabale. Enyuma z’aho wacibonera gurhi iroho litagatifu ‘lyakushumya, n’okukuha irala n’emisi y’okujira.’ (Fl. 2:13, NWT) Bicigi wakajira ly’ozibuhya amaboko g’abandi?
Obuhirhi bw’Ekiroho
it-1-F buk. 417
Nyambwe
Kanji-kanji Ebibliya enakolese nyambwe ly’ehâna olwiganyo lugenda kanga kalebe. Ayubu, omu kuganirira ehali yage mbi bwenene, aderha erhi: “banyambwe bàhindusire bene wirhu.” (Ayu 30:29) Omu kuganirira okuhimwa kw’ibonya-nshonyi kw’abantu ba Mungu, omwandisi w’ennanga, nkaba wakag’irhanya oku hantu h’okulwira ivita banyambwe barhimanine lyo balya emirhumba y’abanizirwe (oshushanye na Enna 68:23), alaka ntya: “Warhuvungunyulire omu bulumba bwa banyambwe.” (Enna 44:19, NWT) Erhi Abababiloni bagorha evile y’e Yeruzalemu omu mwaka gwa 607 Embere za Kano Kasanzi Kirhu (E.K.K.K.) oko kwalerha ishali lidarhi, lyarhumaga abazire barhondera bajirira abana babo ebijiro by’obuminya. Na kandi lugenda oko, Yeremiya ayerekana olubero egarhi k’obuminya ‘b’olubaga lwage’ n’oku banyambwe bashibirira abana babo.—End 4:3, 10.
NSIKU 3-9/6
OBUGALE BW’AKANWA KA MUNGU ENNANGA 45-47
Olwimbo Lugenda Obuhya bw’Omwami
w14-ZS 15/2 buk. 9-10 cif. 8-9
Oshagalukire Obuhya bw’Omwana-Buzi!
8 Osome Ennanga 45:13, 14a, Mashi Bible. Omuhya mukazi ayerekinwe oku “ali mwinja-mwinja” okubiyerekire obuhya bwa mwami. Omu Amafulûlo 21:2, omuhya mukazi ashushanyizibwe n’evile, Yeruzalemu Muhyahya, anayambirhe nka “muhya odwirhe alinga iba.” Eco cishagala [vile] c’empingu cali ciyunjwire “bukuze bwa Nnâmahanga” cinali calangashana, “nk’ibuye lya ngulo ndarhi, ak’ibuye lya yaspi liri lyagera mw’amasu nka kristale.” (Maf. 21:10, 11, Mashi Bible) Okulangashana kwa Yeruzalemu Muhyahya kuganirirwe bwinja omu citabu c’Amafulûlo. (Maf. 21:18-21) Co cirhumire birhasomezizi okubona omwandisi w’ennanga aganirire omuhya mukazi oku “ali mwinja-mwinja”! Bishinganine bibe ntyo, bulya obuhya bwa Mwami empingu yo bwajirirwa.
9 Omuhya mukazi ahêsirwe emw’Omuhya mulume, ko kuderha Omwami w’Ecimasiya. Arhondire amurheganya omu ‘kumushuka n’amishi haguma n’oluderho.’ Ali ‘mutagatifu na mweru-kweru.’ (Ef. 5:26, 27) Omuhya mukazi wage kandi agwasirwe abe ayambirhe bwinja bwenene mw’ako kasanzi. Na kobinali, ayambirhe bwinja! ‘Emyambalo yage eri miluke n’enusi nshige kw’ennoro. Bamuhêkera mwami n’emyambalo yage y’obutonebutone.’ Okubiyerekire obuhya b’Omwana-buzi, “bamuhîre mpu ayambale emyambalo minja y’ecitani, eri ya kulangashana enacîre. Eyo myambalo minja y’ecitani eyerekine emikolo y’obushinganyanya y’abantu bimana [batagatifu, NWT].”—Maf. 19:8, Mashi Bible.
Bici Ecitabu c’Amafulûlo Cihugwîre Okubiyerekire Amango Gawe Gayisha
10 Gurhi Yehova ayish’ijira ago mango bahira abakozi bage kw’ecirhero? Arhubwizire ntya: “Oburhe bwananyisha emalanga.” (Eze. 38:18, 21-23) Ecitabu c’Amafulûlo cigabi ca 19, ciganirire ebyayish’iba enyuma z’aho. Yehova anarhume Omugala ly’alanga abakozi bage n’okubulabuza abashombanyi bage. Yezu ayish’iba ali haguma n’“emirhwe y’abalwi b’omu malunga,” ko kuderha, bamalahika bishwekerezi na balya 144000. (Maf. 17:14; 19:11-15) Gurhi er’ivita lyanahwe? Okuhererekezibwa kw’abantu boshi na ngasi ikubuliro lyoshi lihagalika Yehova!—Osome Amafulûlo 19:19-21.
11 Ocihangane okubona omu bwenge bwawe, gurhi abakozi bishwekerezi ba Nnâmahanga bayish’iciyumva hano babona oku Nnâmahanga ashereza abashombanyi bage! Kobinali ako kayish’iba kasanzi ka kushagalusa bwenene! Ciru akaba hayish’iba mwishingo munji omu mpingu amango Babiloni Mukulu asherezibwa, hali akandi kantu kayish’ilerha mwishingo munji. (Maf. 19:1-3) “Obuhya bw’Omwana-buzi,” ko kantu k’okushagalusa bwenene kaganirirwe omu citabu c’Amafulûlo—Maf. 19:6-9.
12 Mangaci obo buhya bwajirwa? Balya 144000, bayish’iba bakola bali omu mpingu embere ivita lya Armagedoni lirhondere. Cikone, arhali ago mango g’obuhya bw’Omwana-buzi bwayish’ijirwa. (Osome Amafulûlo 21:1, 2.) Obuhya bw’Omwana-buzi bwanajirwe enyuma z’ivita lya Armagedoni n’enyuma z’okuhererekezibwa kw’abashombanyi ba Nnâmahanga boshi.—Enna. 45:3, 4, 13-17.
it-1-F buk. 1041
Ivita
Oku buzinda bw’er’ivita, igulu lyayish’ishagalukira omurhûla omu myaka cihumbi. Olulanga ludesire oku “[Yehova] ajîre aho afunga amalwa [amavita] oku igulu lyoshi, avuna emiherho, avuna amatumu, n’empenzi [engale z’okulwa entambala, Mashi Bible] azidûlika muliro,” lwahikirire oburhangiriza erhi Nnâmahanga alerhera ecihugo c’Abaisraheli omurhûla omu kushereza ebikolanwa by’ivita by’abashombanyi babo. Okw’ivita lya Armagedoni, enyuma za Kristu okuhima abalerha ivita, igulu lyoshi lyayish’ishagalukira murhûla munji na gwa kurhimusa. (Enna 46:8-10) Abantu bayish’ihâbwa obuzine bw’ensiku n’amango bali balya batuzire ‘engôrho zabo . . . mw’enfuka, n’amatumu gabo bagatulamwo emigushu . . . barhanacicîyigiriza okulwa amatumu [ivita].’ “Ntyo kwo akanwa ka Nyamuzinda w’emirhwe kadesire.”—Iz 2:4; Mik 4:3, 4.
Obuhirhi bw’Ekiroho
w17.04-ZS buk. 11 cif. 9
Bici Byayish’irhenga Hano Obwami bwa Nnâmahanga Buyisha?
9 Bici byayish’irhôla enafasi y’amakubuliro galyalyanya? Enyuma ly’ivita lya Armagedoni, ka hali ikubuliro lyoshi-lyoshi lyayish’iba hano igulu? Ebibliya erhubwizire ntya: “Rhunadwirhe rhwalinga, nka kulya arhulaganyagya, amalunga [mpingu] mahyahya n’igulu lihyahya mwayish’iba obushinganyanya.” (2 Pt. 3:13) Empingu ya mîra n’igulu lya mîra, kuli kuderha amaguvernema galyalyanya n’abagalunga okuboko birhaciyish’ihabe. Bici byayish’irhôla enafasi yabyo? Enderho “malunga [mpingu] mahyahya n’igulu lihyahya” zihugwîre oku hayish’iba eguvernema mpyahya n’ecigusho cihyahya ca bene bantu eyo guvernema yarhambula. Obo Bwami bwarhambulwa na Yezu Kristu, bwayish’iyerekana n’obwimana amorhere ga Yehova Nnâmahanga, oba Nnâmahanga opanga ebintu bwinja. (1 Kr. 14:33) Co cirhumire “igulu lihyahya” ly’ayish’ipangwa bwinja. Hayish’iba abalume binja b’okushibirira ebintu. (Enna. 45:16) Kristu na balya 144000 barhambula haguma naye, bayish’ikabaha obulongozi. Orhanye oku mango ikubuliro liguma, ligwerhe ecinyabuguma, lirhakanalyalyanya ciru n’ehitya, ly’ayish’irhôla enafasi y’amakubuliro galyalyanya goshi!
NSIKU 10-16/6
OBUGALE BW’AKANWA KA MUNGU ENNANGA 48-50
Mwe Babusi, Muzibuhye Obulangalire bw’Omulala Gwinyu omw’Ikubuliro lya Yehova
Enterekêro y’Okuli Yanayushula Omwishingo Gwawe
11 Rhunahe Yehova enterekêro erhi rhuciyigiriza Akanwa kage n’okuyigiriza abana birhu okubimuyerekire. Esabato yakagiha Abaisraheli obulyo bw’okuleka emikolo yabo ya ngasi lusiku lyo bazibuhya obwîra bwabo haguma na Yehova. (Lub. 31:16, 17) Abaisraheli bishwekerezi bakagiyigiriza abana babo okubiyerekire Yehova n’obwinja bwage. Na nirhu rhushinganine rhukacihiriraho akasanzi k’okusoma n’okuciyigiriza Akanwa ka Nnâmahanga. Eco ciba cigabi c’enterekêro rhuha Yehova cinanarhurhabale okumuyegera. (Enna. 73:28) Erhi rhuyiga Ebibliya haguma omu mulala rhunarhabale abana birhu bacijirire obwîra bwa hofi-hofi haguma na Larha wirhu w’obuzigire w’omu mpingu.—Osome Ennanga 48:13.
w11-SW 15/3 buk. 19 cif. 5-7
Ogwerhe Ebirhumire by’Okuba n’Omwishingo
“Mugeregere omu Sayuni munazunguluke mwo! Muganje emilunga eba mwo. Musingirize olukuta lwage, mulolereze enyumpa nzibuzibu [milunga elamwamwo] zirimwo, lyo mubona ebi mwanaganirire emîmo yanayishe.” (Enna. 48:12, 13, Mashi Bible) Mw’olo lwandiko omwandisi w’ennanga ayinginga Abaisraheli balabirize Yeruzalemu bwinja-bwinja. Ka wanarhanya oku bintu binja by’okukengerwa emilala y’Abaisraheli bakag’ibalamira omu vile ntagatifu oku madinye ga ngasi mwaka bakag’iganirira, n’obwinja bw’ehekalu yayo bakag’ibona? Bagwasirwe babe bashumibwe ‘okubiganirira emîmo yanayishe.’
Orhanye oku mwamikazi w’e Sheba, oku murhondero al’igwerhe akarhinda lugenda eraporo ziyerekire oburhegesi bwinja bwenene bwa Solomoni n’obwenge bunji bwenene agwerhe. Bici byamuyemezize oku ebintu akag’iyumva byali by’okuli? Aderha erhi: ‘Ntalonzagya okuyemera ebi nakazagiyumva baganira, . . . kuhika niene namahika n’okubona n’amasu gani.’ (2 Nga. 9:6) Kobinali ebi rhucibonera n’‘amasu girhu’ byanarhushumya bwenene.
Gurhi wakarhabalamwo abana bawe lyo babona obwinja bw’ikubuliro lya Yehova n’‘amasu gabo’ bone? Erhi akaba haba ebiro by’etawi by’Abahamirizi ba Yehova biba hofi n’emwinyu, mucihangane okubilambagirira. Kwa lwiganyo, omu cihugo cabo Mandy na Bethany, Ebeteli yali oku bilometre 1500 n’aha bakuliraga. Ciru akaba ntyo ababusi babo bakag’ipanga emibalamo y’okulambagirira Ebeteli ngasi mango, ci bwenene amango abananyere babo bajaga bakula. Bahugwîre ntya: “Embere rhulambagirire Ebeteli, rhwakag’irhanya oku haba hantu ha marhegeko mazibu n’oku haba hantu ha bashosi bone. Cikone rhwarhimana emisole yakag’ikolera Yehova bwenene yanal’ishagalukire emikolo! Rhwabona oku ikubuliro lya Yehova lirhal’ihwerire mw’ehyo hieneo hisungunu rhwal’ilamiremwo, na ngasi kulambagirira Ebeteli kwakag’irhuyushulira emisi y’ekiroho.” Okubona ikubuliro lya Nnâmahanga kwa hofi-hofi kwashumya Mandy na Bethany okurhondera omukolo gw’obupainiya, ciru banalalikwa okukakola oku Beteli nka bavolontere ba kasanzi kalebe.
w12-ZS 15/8 buk. 12 cif. 5
Mucigendese nka Bacikala b’Obwami!
5 Okuyiga ehistware. Omuntu olalikire okuba cikala wa guvernema ndebe ya bene bantu, ashinganine ayige ehistware y’ecihugo c’eyo guvernema. Ko n’oko, balya boshi balalikire okuba bacikala b’Obwami bwa Nnâmahanga bashinganine baciyigirize bintu binji lugenda obo Bwami. Rhuganirire olwiganyo bene Kora bakag’ikolera omu Israheli ya mîra barhusigire. Bal’ishagalukire bwenene e vile y’e Yeruzalemu n’enafasi yayo y’okuharamiza banal’ishagalukire okukaganirira ehistware y’eyo vile. Arhali amabuye n’ensima byo byal’ibasimisize bwenene, cikone ebi eyo vile n’enafasi yayo y’okuharamiza byal’ishushanyize byo bal’ibasimisize bwenene. Yeruzalemu co cali “cishagala [vile] ca Mwami mukulu,” Yehova, bulya ho hali hantu hakulu h’enterekêro ecîre. Aho ho bakag’iyigirigiza abantu amarhegeko ga Yehova. Abantu bal’irhambwirwe na Mwami w’e Yeruzalemu bo Yehova akag’iyereka olukogo lwage n’obuzigire. (Osome Ennanga 48:1, 2, 9, 12, 13, Mashi Bible.) Aka bene Kora, k’ojira irala ly’okuyiga n’okuganirira ehistware y’ecigabi ca hanw’igulu c’ikubuliro lya Yehova? Oku wagendekera wayiga binji bwenene lugenda ikubuliro lya Nnâmahanga na gurhi Yehova arhabala abantu bage, ko n’Obwami bwa Nnâmahanga bwagendekera bwaba bw’okunali kuli we. Irala lyawe ly’okuhubiri omwanzi mwinja gw’Obwami lyayushuka bwenene.—Yer. 9:24; Lk. 4:43.
Obuhirhi bw’Ekiroho
it-2-F buk. 799-800
Obugale
Bo nk’ishanja liyololosire, Abaisraheli bagwerhe biryo binji n’ebinyobwa (1Bam 4:20; Muh 5:18, 19), n’obugale bwabo bwakag’ibalanga oku mazibu g’obukenyi. (Mig 10:15; Muh 7:12) Cikone, ciru akaba kwalipatine n’omuhigo gwa Yehova oku Abaisraheli bashagalukire okuyololoka kugerera omukolo gwabo muzibu (oshushanye na Mig 6:6-11; 20:13; 24:33, 34), Yehova arhabulaga bwabarhonda lugenda omurhego gw’okumuyibagira ye nka Nshôko y’obuhirhi bwabo n’okurhondera balangalira obugale bwabo. (Lush 8:7-17; Enna 49:6-9; Mig 11:4; 18:10, 11; Yer 9:23, 24) Bakengezibwa oku obugale buba bwa kasanzi kalebe (Mig 23:4, 5), burhankahânyirwe emwa Nnâmahanga nka ngombôlo ya kuyokola omuntu kurhenga omu lufû (Enna 49:6, 7), burhanagwerhe bulagirire boshi-boshi oku muntu wafîre (Enna 49:16, 17; Muh 5:15). Bayeresibwa oku okucishwekera oku buhirhi okurhalusire olugero kwakarhumire baba n’enkomedu y’okurhaba bikubagirwa n’okurhayemerwa na Yehova. (Mig 28:20; oshushanye na Yer 5:26-28; 17:9-11.) Na kandi bal’ihîrwe omurhima ‘bakenge Yehova kugerera ebintu [byabo] by’engulo ndarhi.”—Mig 3:9, NWT.
NSIKU 17-23/6
OBUGALE BW’AKANWA KA MUNGU ENNANGA 51-53
Ebi Wakajira ly’Oyaka Okujira Amagosa Mazibu
w19.01-ZS buk. 15 cif. 4-5
Gurhi Wakalangamwo Omurhima Gwawe?
4 Omu Emigani 4:23, oluderho “murhima” lukolesibwe luganirire “omuntu w’ekandalala” erhi “muntu wani w’omu lwihweko.” (Osome Ennanga 51:6, NWT, n’amahugûlo g’idako.) Omu zindi nderho, oluderho, “murhima” luhugwîre entanya zirhu rhwene, oku rhuciyumva, ebirhushumya, n’amarala girhu. Kuli oku rhuyorha kobinali omu kandalala, carhali oku rhubonekana kone embuga.
5 Lyo rhuhugûkwa obulagirire bw’okushibirira omuntu wirhu w’ekandalala, rhurhôle olwiganyo lugenda amagala g’omubiri. Burhangiriza, lyo rhugendekera rhwaba n’amagala minja g’omubiri, rhushinganine rhukalya ebiryo binja, rhunashinganine rhukacikomereza [kujira esporo] ngasi mango. Ko n’oko lyo rhugendekera rhwaba n’ehali nyinja y’ekiroho, rhushinganine rhukalya ebiryo binja by’ekiroho by’okurhuyubaka n’okukomereza ngasi mango obuyemere bwirhu muli Yehova. Oko kucikomereza kuhiziremwo okukolesa ebi rhuli rhwayiga n’okuganirira abandi oku biyerekire obuyemere bwirhu. (Rm. 10:8-10; Yk. 2:26) Bwa kabirhi, omu kulaba kone oku rhuli rhwabonekana embuga hali amango rhwakarhanya mpu rhugwerhe amagala minja na kumbi ciru rhukola rhuba rhulwazire omu kandalala. Ko n’oko hali amango rhwakarhanya mpu rhugwerhe obuyemere busêzire, bulya rhunakajira ebintu by’ekiroho ngasi mango, cikone amarala mabi ganaba gali garhukuliramwo. (1 Kr. 10:12; Yk. 1:14, 15) Rhugwasirwe rhukakengera oku Shetani aba alonzize arhuhiremwo entanya zage. Omu njira zihi akalonza okujiramwo ntyo? Na bici rhwakajira lyo rhucilanga?
w15-ZS 15/6 buk. 14 cif. 5-6
Wanagendekera Waba n’Olugenzi Lucîre
5 Enjira y’obulagirire rhwakayerekanamwo oku rhuyegemire Yehova loshi kuli omu kugendekera rhwamushenga arhurhabale rhulwise entanya zizinzire. Erhi rhuyegerera Yehova kugerera isala, naye anarhuyegerere. Anarhuhe iroho lyage litagatifu, ko kuderha oku anazibuhye omuhigo gwirhu gw’okuhagalika entanya z’okujira eby’enshonyi n’okugendekera rhwaba n’olugenzi lucîre. Lekagi rhumanyise Nnâmahanga irala lirhu linji ly’okulonza okumushagalusa kugerera engererezo z’omurhima gwirhu. (Enna. 19:14) Ka rhunahûne Yehova n’obwirhohye arhulabirize ly’abona ngasi “njira mbi”, ko kuderha ngasi marala garhashinganini erhi ntanya zirhashinganini byakarhuma rhwajira ecaha? (Enna. 139:23, 24) Ka ngasi mango rhunamusemberere arhurhabale rhugendekere rhwabêra bishwekerezi amango rhwanarhimanana n’irhangulo?—Mt. 6:13.
6 Oku rhwaleragwa erhi olugenzi lwirhu lw’omu mango ga mîra, nkaba byanaba byakuzize muli rhwe irala ly’okulonza okujira ebi Yehova aba ashombire. Ciru na mw’ako kanga, anarhurhabala rhujire empindulo z’obulagirire lyo rhugendekera rhwamukolera nk’oku aba ayemire. Mwami Daudi al’ihugûsirwe bwinja oko. Enyuma z’okujira obugonyi haguma na Betisheba, Daudi ahûna Yehova ntya: “Oleme omurhima muhyahya muli nie, . . . onampiremwo iroho lihyahya, lirya lisêzire buzibu-zibu.” (Enna. 51:10, 12, NWT) Olugenzi lw’okujira ecaha lwanashumya bwenene omubiri gwirhu gurhaba mwimana, cikone Yehova anarhuhiramwo iroho ligwerhe obulonza, ko kuderha irala ly’okumurhumikira. Ciru amarala mabi gakaba gakola gagwerhe emizi bwenene muli rhwe n’okulonza okuhunyanga entanya zirhu zicîre, Yehova analongoza enjira zirhu lyo rhuhasha okurhumikira amarhegeko gage n’okulama kushimbana nago. Anacîka ngasi kantu kakarhujira kubi karharhurhambulaga.—Enna. 119:133.
Obuhirhi bw’Ekiroho
it-1-F buk. 663
Doegi
Muedomu wakag’ikola nka lungere mukulu wa Mwami Sauli, ogo gwali mukolo gwa bulagirire bwenene gw’obwimangizi. (1Sam 21:7; 22:9) Buzira karhinda Doegi ali muntu wacilungaga omu ishanja ly’Israheli. Okuba ali “mushweke embere za Yehova” e Nobi, nkaba enyanya za ciragane cilebe ajiraga, enyanya z’okurhaca omu njira ndebe, erhi enyanya z’okuba n’ebimanyiso by’olushomyo, Doegi abwine erhi Kuhani Mukulu Ahimeleki aha Daudi emigati migoshole n’engorho ya Goliati. Enyuma z’aho, erhi Sauli abwira abakozi bage oku arhanyize oku bali bamujirira ekomplo, Doegi afulûla ebi abonaga e Nobi. Enyuma z’okuhamagala kuhani mukulu n’abandi bakuhani b’e Nobi n’okudosa Ahimeleki amadoso, Sauli arhegeka abalibisi banige abo bakuhani. Erhi balahira okujira ntyo, Doegi, oku irhegeko lya Sauli, buzira kurhindira aniga bakuhani 85 boshi. Enyuma z’okujira eco cijiro cigalugalu, Doegi ashereza e Nobi, ayirha bacikala bayo boshi, abarho n’abashosi, n’ebishwekwa byayo.—1Sam 22:6-20.
Nk’oku enderho z’oku murhondero gw’Ennanga 52 ziyerekine, Daudi ayandika ntya oku biyerekire Doegi: “Orhaderha oburhali bunywesi, ojira olulimi lwoji nka lugembe, orhagerêreza okurhali kuyirha. Osîma amabi ahâli h’aminja, osîma obunywesi ahâli h’okuli. Osîma ngasi luderho lwa kukuniza, ojira obulenzi ekanwa.”—Enna 52:2-4, Mashi Bible.
NSIKU 24-30/6
OBUGALE BW’AKANWA KA MUNGU ENNANGA 54-56
Nnâmahanga Ali Eluhande Lwawe
w06-SW 1/8 buk. 22-23 cif. 10-11
Obe n’Obwenge—Orhinye Nnâmahanga!
10 Mango maguma, Daudi ayakira emwa Akishi, mwami w’e vile y’Abafilistini y’e Gati, emunda Goliati alamaga. (1 Samweli 21:10-15) Abakozi ba mwami baderha oku Daudi aba mushombanyi w’ishanja lyabo. Gurhi Daudi ajijire mw’ako kanga kakahizire obuzine bwage omu mazibu? Ayigulira Yehova omurhima gwage kugerera isala. (Ennanga 56:1-4, 11-13) Ciru akaba byahûnyire acijire nka musirhe ly’arhenga mw’ako kanga, Daudi al’imanyire oku kobinali Yehova ye wamuyokwire omu kugisha obushiru bwage. Okuba Daudi al’iyegemire Yehova n’omurhima gwage goshi n’okumulangalira, oko kwayerekana oku kobinali Daudi akag’iyoboha Nnâmahanga.—Ennanga 34:4-6, 9-11.
11 Aka Daudi, rhwanayerekana oku rhuyobohire Nnâmahanga omu kulangalira eciragane cage c’okurhurhabala rhulwise amazibu girhu. Daudi aderha ntya: “Olangîse Nyakasane [Yehova, NWT] enjira zawe, onacîkubagire ye, wàbona ebi akola.” (Ennanga 37:5) Oko kurhahugwîri oku rhwanahira kone amazibu girhu omu maboko ga Yehova buzira kujira ebi rhwakanahasha n’okukarhanya kone oku arhurhabala. Daudi arhashengaga kone mpu Yehova amurhabale n’enyuma z’aho abula bujira kantu kalebe. Akolesize obuhashe bw’obwenge n’obw’omubiri Yehova amuhîre ly’alwisa ago mazibu gamuhikiraga. Ciru akaba ntyo, Daudi al’imanyire oku bene bantu barhankahima amazibu omu kuyegemera obushiru bwabo bonene. Ntyo ko binashinganine bibe kuli rhwe. Enyuma z’okujira ngasi kantu rhwakanahasha, rhushinganine rhuleke ebisigire omu maboko ga Yehova. Kobinali, kanji-kanji nta kantu rhwakajira aha nyuma n’okuyegemera Yehova. Omu kanga ka ntyo go mango rhushinganine rhuyerekane oku kobinali rhunayobohe Nnâmahanga. Rhwanaba n’oburhulirize kugerera ezi nderho za Daudi z’okurhenga oku murhima: “Obwîra bwa hofi-hofi haguma na Yehova buba bwa balya bamurhinya.”—Ennanga 25:14, NWT.
cl-SW buk. 243 cif. 9
Nta Kantu Kankahasha “Okurhunanula oku Buzigire bwa Nyamuzinda”
9 Kandi Yehova anabone oku obulembedu bwirhu buli bwa bulagirire bwenene. (Mateyo 24:13) Okengere oku Shetani alonzize oleke Yehova. Ngasi lusiku obêra mwishwekerezi kuli Yehova lunabe lundi lusiku wahânyire ishuzo oku buhalazi bwa Shetani. (Emigani 27:11) Mango maguma na maguma okulembera karhaba kantu kalembu. Amazibu g’amagala, amazibu g’okubula ensaranga, amazibu g’ekandalala, n’agandi mazibu byanajira ngasi lusiku luli lwagera libe irhangulo. Erhi ebi omuntu anal’ilangalire byakabula bwahikirira omu kasanzi anal’ibilinzire, oko nako kwanavuna omurhima. (Emigani 13:12) Okulembera amango rhuli rhwarhimanana n’amazibu ga ntyo kuli kwa bulagirire bwenene omu masu ga Yehova. Co carhumaga Mwami Daudi ahûna Yehova abîke emirenge yage omu “ndaha,” ayushula ntya buzira karhinda koshi-koshi: “Ka . . . erhakola eri miyandike omu citabu cawe wani?” (Ennanga 56:8, Mashi Bible) Kobinali, Yehova anabone emirenge yoshi n’amalibuko rhuli rhwalembera amango rhugendekire rhwabêra bishwekerezi kuli ye oku biri bya ngulo ndarhi, ananabikengere. Nabyo biba bya bulagirire omu masu gage.
Obuzigire Bunarhurhabale Okuhima Oboba
16 Shetani aba amanyire oku rhuba rhuzigire obuzine. Cikone anaderhe oku rhwanaleka ngasi kantu rhugwerhe, ciru n’obwîra bwirhu haguma na Yehova, lyo rhulanga obuzine bwirhu. (Ayu. 2:4, 5) Obo buli bunywesi bwenene! Cikone, bulya Shetani ye “nn’olufû,” anakalonza okukolesa oboba bwirhu bw’akaburhano okubiyerekire olufû ly’arhushumya rhuleke okukolera Yehova. (Hb. 2:14, 15) Omu kanga kaguma na kaguma, abantu ba Shetani banayobohye Abahamirizi ba Yehova oku babaniga lyo balahira obuyemere bwabo. Erhi kandi, anakolesa akanga kazibu rhulimo k’okubukwa duba-duba ly’arhushumya rhuvune amarhegeko ga Yehova. Badogtere erhi abantu b’omulala gwirhu barhali Bahamirizi ba Yehova banarhuseza oku rhuyemere okuhirwamwo omuko, n’obo okujira ntyo kuli kuvuna irhegeko lya Nnâmahanga. Kandi erhi muntu mulebe analonza okurhushumya lyo rhuyemera njira ndebe y’okubukwa erhapatini n’Amandiko.
17 Ciru akaba rhurhaba rhulonzize okufâ, rhuba rhumanyire oku Yehova arhakaleka okurhuzigira ciru rhwakafâ. (Osome Abaroma 8:37-39.) Erhi abîra ba Yehova bafâ, anagendekere ababîka omu bukengere bwage, banabe nk’abacizîne. (Lk. 20:37, 38) Aba agwerhe irala ly’okubagalulira obuzine. (Ayu. 14:15) Yehova alipire ibeyi likali bwenene lyo ‘rhubona obuzine bw’ensiku n’amango.’ (Yn. 3:16) Rhumanyire oku Yehova aba arhuzigire bwenene ananarhushibirire. Co cirhumire, ahali h’okuleka Yehova amango rhulwazire erhi amango rhuli omu kanga kazibu, rhunamuhûne arhurhulirize, arhuhe obwenge, n’emisi. Ntyo ko Valérie n’iba bajijire.—Enna. 41:3.
Obuhirhi bw’Ekiroho
it-2-F buk. 646
Okumanya Embere z’Akasanzi Ebyayish’iba, Okupanga Embere z’Akasanzi Ebyayish’iba
Obulyalya bwa Yuda bwahikirizize obulebi bwa Nnâmahanga bwanayerekana oku Yehova n’Omugala banamanye embere z’akasanzi ebyayish’iba. (Enna 41:9; 55:12, 13; 109:8; Ebj 1:16-20) Ciru akaba ntyo, kwanaba kunywerha okuderha oku Nnâmahanga ali apanzire embere erhi kurheganya embere oku Yuda ye wakabire n’olugenzi lwa ntyo. Amalebi gali gadesire oku mwîra wa hofi-hofi wa Yezu ye wakamuhânyire, cikone garhayerekanaga n’obwalagale ndi muguma omu bîra bage ba hofi-hofi wakajijire ntyo. Na kandi amakanuni g’Ebibliya gayerekine n’obwalagale oku Nnâmahanga arhapangaga embere z’akasanzi ebijiro bya Yuda. Akanuni ka Nnâmahanga kaganiragwa n’entumwa Paolo kadesire ntya: “Ntaye olambûliragekwo amaboko duba-duba, onamanye wankashangira ebyaha bya bene. Ocilange mucêse.” (1Tm 5:22; oshushanye na 3:6.) Akantu kayerekine oku Yezu al’ilonzize acishoge omu njira y’obwenge na nyinja abaganda bage 12, kuli kuba Yezu ayusize obudufu boshi ali ashenga Ishe embere amanyise omuhigo gwage. (Lk 6:12-16) Erhi akaba Nnâmahanga ali erhi apanzire embere z’akasanzi oku Yuda aba ncuku, oko kwakarhumire haba ebintu birhapatini egarhi k’obulongozi bwa Nnâmahanga n’amahano gage, n’erhi rhwakashimba akanuni, Nnâmahanga akabire ashangire oku byaha oyo muntu ajiraga.
Bibonekine n’obwalagale oku erhi Yezu acishoga Yuda nka ntumwa, omurhima gwa Yuda gurhal’iyerekine kantu koshi-koshi oku akabire ncuku. Alesire ‘omuzî . . . gulula [gulimwo sumu] gumumeremwo’ n’okumuzinza, n’oko kwarhuma ahabuka anayemera obulongozi bwa Shetani, omu kuba cishambo na ncuku ahali h’okuyemera obulongozi bwa Nnâmahanga. (Hb 12:14, 15; Yn 13:2; Ebj 1:24, 25; Yk 1:14, 15; olole YUDA No. 4.) Erhi oko kuhabuka kuhika oku lugero lulebe, Yezu aba n’obulyo bw’okusoma omu murhima gwa Yuda n’okuderha embere z’akasanzi oku ye wamuhâna.—Yn 13:10, 11.