ECIGABI C’OKUYIGA 45
Gurhi Yehova Arhurhabalamwo lyo Rhuhikiriza Omukolo Gwirhu gw’Amahubiri?
“Bamanya oku haba omulêbi ekarhi kabo.”—EZE. 2:5.
LWIMBO 67 “Hubiri Neno”
EBI RHWAYIGAa
1. Bici rhumanyire byakarhuhikira omu kalamo, na bici rhuyemire n’obwalagale?
RHUMANYIRE oku bantu balebe banarhuhagalika amango rhuli rhwajira omukolo gw’amahubiri. Buzira karhinda, rhwahagalikwa bwenene omu mango gayisha. (Dan. 11:44; 2 Tm. 3:12; Maf. 16:21) Cikone, rhwanayemera n’obwalagale oku Yehova ayish’irhuha oburhabale rhulagirireko. Bulya gurhi? Ensiku zoshi, Yehova arhabire abakozi bage bahikirize bwinja emikolo abahâga ciru yakabire mizibu gurhi. Kwa lwiganyo, leki rhuganirire bintu biguma na biguma byahikiraga omulebi Ezekiyeli omu kalamo kage, erhi ali ahubiri Abayahudi bahêkagwa e Babiloni.
2. Gurhi Yehova adesire lugenda abantu Ezekiyeli akag’ihubiri, na bici rhwaganirira mw’eci cigabi? (Ezekiyeli 2:3-6)
2 Bantu ba gurhi Ezekiyeli akag’ihubiri? Yehova ayerekine oku bali bantu bagwerhe “irhwe lizibu,” “n’omurhima gudundagwire,” na “bagoma.” Bali bagalu-galu nka mishugi, na babi nka mpiri. Co carhumaga Yehova abwira Ezekiyeli kanji-kanji erhi: “Orhabayobohaga”! (Osome Ezekiyeli 2:3-6.) Ezekiyeli abire n’obuhashe bw’okuhikiriza omukolo gwage gw’amahubiri bulya (1) Yehova ye wamurhumaga, (2) akag’ihâbwa emisi kugerera iroho litagatifu lya Nnâmahanga, na (3) obuyemere bwage bwasezire kugerera Akanwa ka Nnâmahanga. Gurhi ebyo bintu bisharhu byarhabiremwo Ezekiyeli? Na gurhi birhurhabalamwo ene?
YEHOVA YE WARHUMAGA EZEKIYELI
3. Nderho zihi zahîre Ezekiyeli emisi, na gurhi Yehova amuyemezizemwo n’obwalagale oku amurhabala?
3 Yehova abwira Ezekiyeli erhi: “Nkola nakurhuma.” (Eze. 2:3, 4) Ezo nderho zishinganine zibe erhi zahîre Ezekiyeli emisi. Bulya gurhi? Bulya bibonekine oku Ezekiyeli akengire oku Yehova akolesize ezo nderho erhi acishoga Musa na Izaya oku babe balebi bage. (Lub. 3:10; Iz. 6:8) Na kandi, Ezekiyeli al’imanyire oku Yehova arhabire abo balebi bombi lyo bahima amazibu bakag’irhimanana nago. Co cirhumire, erhi Yehova abwira Ezekiyeli kabirhi koshi erhi: “Nkola nakurhuma,” oyo mulebi agwerhe ecirhumire cinja c’okulangalira oburhabale bwa Yehova. Na kandi Ezekiyeli ayandisire kanji-kanji ntya: “Akanwa ka Nyakasane [Yehova, NWT] kantindakwo.” (Eze. 3:16) Na kanji-kanji, ayandisire erhi “Oluderho lwa Nnâmahanga, lwanacintinda kwo.” (Eze. 6:1) Kobinali, Ezekiyeli al’iyemire n’obwalagale oku Yehova wamurhumaga. Ishe wa Ezekiyeli ali kuhani, buzira karhinda byanahashikana oku ayigirizize Ezekiyeli oku ngasi mango Yehova akag’ibwira abalebi bage oku abarhabala. Kwa lwiganyo, Yehova abwizire Izaki, Yakobo, na Yeremiya erhi: “Ndi haguma nawe.”—Murh. 26:24; 28:15; Yer. 1:8.
4. Ntanya zihi z’okuhâna omurhima zazibuhize Ezekiyeli?
4 Gurhi Baisraheli banji bakajijire lugenda omukolo gw’amahubiri Ezekiyeli akag’ijira? Yehova aderha ntya: “Olubaga lw’Abisraeli lurhâkuyumve, bulya barhâlonza banyumve.” (Eze. 3:7, Mashi Bible) Bulya olo lubaga lurhayumvirhizagya Ezekiyeli, lwabonekana oku lurhalonzizi okuyumvirhiza Yehova. Ezo nderho zayemeza Ezekiyeli n’obwalagale oku abantu okulahira oku barhamuyumvirhize, arhali k’okuderha oku anayabirwe n’omukolo gw’obulebi. Na kandi Yehova ayemeza Ezekiyeli n’obwalagale oku amango olubanja akag’iyaliza lwakahikirire, abantu bali “bamanya oku haba omulêbi ekarhi kabo.” (Eze. 2:5; 33:33) Buzira karhinda, ezo ntanya z’okuhâna omurhima zahîre Ezekiyeli emisi al’ilagirireko ly’ahikiriza omukolo gwage gw’amahubiri.
YEHOVA YE RHURHUMIRE NIRHU ENE
Aka Ezekiyeli, nirhu abantu banaba barhasimisibwi n’omwanzi gwirhu n’okurhuhagalika, cikone rhumanyire oku Yehova ali haguma na nirhu (Olole ecifungo ca 5-6)
5. Bici olwandiko lwa Izaya 44:8 ludesire byakarhuha oburhwali?
5 Okumanya oku Yehova ye warhuhâga omukolo gw’amahubiri, kunarhuhe nirhu oburhwali. Yehova arhuhîre olukengwa omu kurhuhamagala “bahamirizi” bage. (Iz. 43:10) Luli lukengwa lunene bwenene! Nk’oku Yehova abwiraga Ezekiyeli erhi: “Orhabayobohaga,” nirhu Yehova arhubwizire ntya: “Murhajugumaga.” Bulya gurhi rhurhashinganini rhukayoboha abarhuhagalika? Bulya aka Ezekiyeli, rhwarhumirwe na Yehova, rhunagwerhe oburhabale bwage.—Osome Izaya 44:8.
6. (a) Bici biyerekine oku Yehova arhurhabala? (b) Bici birhurhuliriza n’okurhuha emisi?
6 Yehova arhuyemezize n’obwalagale oku arhurhabala. Kwa lwiganyo, embere Yehova aderhe erhi: “Muli bahamirizi bani,” arhang’iderha ntya: “Hano oyikira enyishi, naba ndi haguma na nawe; hano ogera omu nyishi ngali, orhâzike, ciru wakagera omu muliro, orhâkahya ciru gwakalîka engulumira.” (Iz. 43:2, Mashi Bible) Amango rhuli rhwajira omukolo gwirhu gw’amahubiri, hali amango rhwakarhimanana n’ebihanzo biri nka nyishi ngali, n’amarhangulo gali nka muliro. Ciru akaba ntyo, kugerera oburhabale bwa Yehova rhunagendekere rhwahubiri. (Iz. 41:13) Nk’oku byali omu mango ga Ezekiyeli, bantu banji ene barhayumvirhiza omwanzi rhuyaliza. Rhunabîke omu bukengere bwirhu oku oko kulahira omwanzi rhuyaliza, arhali k’okuderha oku rhurhish’ijira omukolo gw’amahubiri bwinja. Rhunarhulirizibwe n’okuba n’emisi omu kumanya oku Yehova anashagaluke bwenene erhi rhugendekera rhwayaliza omwanzi mwinja n’obwishwekerezi. Entumwa Paolo yayandika ntya: “Ngasi muntu ayish’ihembwa nk’oku anakozire.” (1 Kr. 3:8; 4:1, 2) Mwali wirhu muguma wamajira myaka minji omu mukolo gw’obupainiya adesire ntya: “Okumanya oku Yehova anagishe obushiru bwirhu, kunampe omwishingo.”
EZEKIYELI AHÂBIRWE EMISI KUGERERA IROHO LITAGALITIFU LYA NNÂMAHANGA
Ezekiyeli ali abona ecibonekerezi c’omutuga gwa Yehova gw’omu mpingu, n’eco cibonekerezi camamuyemeza n’obwalagale oku Yehova amurhabala ahikirize omukolo gwage gw’amahubiri (Olole cifungo ca 7)
7. Gurhi byakabire ngasi mango erhi Ezekiyeli akarhanyize oku cibonekerezi abonaga? (Olole enfoto eri oku cijalada c’eyi gazeti.)
7 Ezekiyeli acibwinire oku iroho litagatifu lya Nnâmahanga lijira buhashe bunji. Ebi Ezekiyeli abonaga omu cibonekerezi, byamurhabire ohugûkwa oku iroho litagatifu lya Nnâmahanga lyarhabire bamalahika b’obuhashe lyanakag’ilongoza amapine g’omutuga munene bwenene gw’olwiganyo gw’omu mpingu. (Eze. 1:20, 21) Gurhi Ezekiyeli ajijire? Ayandika ebi abonaga mw’eco cibonekerezi. Adesire ntya: “Erhi mbona ebyo, nahirimira obusu.” Enyanya z’okusomerwa bwenene, Ezekiyeli ahirimira okw’idaho. (Eze. 1:28, Mashi Bible) Enyuma z’aho, ngasi mango erhi Ezekiyeli akarhanyize kw’eco cibonekerezi c’okusomeza, akazibuhize obulangalire bwage oku kugerera oburhabale bw’iroho litagatifu lya Nnâmahanga, akahikirizize omukolo gwage gw’amahubiri.
8-9. (a) Bici byahikire Ezekiyeli erhi Yehova amubwira oku ‘ayimuke’? (b) Gurhi Yehova ahîremwo Ezekiyeli emisi ly’ahash’ihubiri omu eneo yage nzibu?
8 Yehova arhegeka Ezekiyeli ntya: “Mwene-omuntu, yimuka, hali ebi nakubwira.” Ezo nderho nʼiroho lya Nnâmahanga byahire Ezekiyeli emisi yʼekandalala alʼilagirireko lyʼayimuka. Ayandika ntya: ‘[Iroho] lya Nnâmahanga ly’ampebamwo obuhashe lyananyimusa.’ (Eze. 2:1, 2, Mashi Bible) Enyuma z’aho, n’omu mukolo gwage goshi gw’amahubiri, Ezekiyeli akalongozibwa n’“okuboko” kwa Nnâmahanga, k’okuderha iroho lyage litagatifu. (Eze. 3:22; 8:1; 33:22; 37:1; 40:1) Iroho litagatifu lya Nnâmahanga lyaha Ezekiyeli emisi y’okuhubiri abantu bali “cikanyi-cirhagomba n’omurhima muzibu” b’omu eneo akag’ihubirimwo. (Eze. 3:7) Yehova abwira Ezekiyeli ntya: “Namajira obusu bwawe buzibu nk’obusu bwabo, n’amalanga gawe mazibu nk’amalanga gabo. Amalanga gawe nagazibuhya nka diyamâ, yo elusha ibuye okuzibuha. Orhabayobohaga, orhabarhinyaga.” (Eze. 3:8, 9) Yehova ali nk’obwizire Ezekiyeli ntya: ‘Orhalekaga amarhwe mazibu g’abantu gakuvune omurhima. Nakuzibuhya.’
9 Enyumza z’aho, iroho litagatifu lya Nnâmahanga lyahêka Ezekiyeli omu eneo akag’ijiriramwo omukolo gw’amahubiri. Ezekiyeli ayandika ntya: “Okuboko kwa Nyakasane [Yehova, NWT] kungwerhe buzirho.” Oyo mulebi ajijire mugobe muguma ali ayiga omwanzi al’ishinganine aj’iyaliza ly’aguhugûkwa bwinja. (Eze. 3:14, 15) Buzinda, Yehova ahêka Ezekiyeli ebwa kabanda n’erhi ali eyo ‘[iroho] lya Nyamubaho lyanacimujamwo.’ (Eze. 3:23, 24) Ezekiyeli al’ikola agwerhe ebi al’ilagirireko byoshi ly’arhondera omukolo gw’amahubiri.
ENE, IROHO LITAGATIFU LYA NNÂMAHANGA LINARHUHE EMISI RHULAGIRIREKO
Nk’oku byali omu kanga ka Ezekiyeli, bici birhurhabala ene lyo rhugendekera rhwajira omukolo gw’amahubiri? (Olole ecifungo ca 10)
10. Burhabale buhi rhulagirireko lyo rhuhikiriza omukolo gwirhu gw’amahubiri, na bulya gurhi?
10 Burhabale buhi rhulagirireko lyo rhuhikiriza omukolo gwirhu gw’amahubiri? Lyo rhubona ishuzo, rhucib’irhanya oku byahikiraga Ezekiyeli. Embere arhondere omukolo gwage gw’amahubiri, iroho litagatifu lya Nnâmahanga lyamuha emisi al’ilagirireko. Ene, iroho litagatifu lya Nnâmahanga lyone lyakarhurhabala rhuhikirize bwinja omukolo gwirhu gw’amahubiri nk’oku lyarhabalaga Ezekiyeli. Bulya gurhi? Bulya Shetani anarhulwise bwenene lyo rhuleka omukolo gwirhu gw’amahubiri. (Maf. 12:17) Bantu banji banakarhanya mpu Shetani ajira misi minji bwenene n’oku rhurhakahash’imuhima omw’ivita rhuli rhwamulwisa. Cikone, kugerera omukolo gwirhu gw’amahubiri rhuli rhwahima Shetani! (Maf. 12:9-11) Omu njira nci? Erhi rhujira omukolo gw’amahubiri, rhunabe rhuli rhwayerekana oku rhurhayobohiri Shetani. Ngasi mango erhi rhuhubiri, Shetani anahimwe. Bicigi rhwakayemera n’obwalagale omu kubona oku rhugwerhe obuhashe bw’okuhikiriza omukolo gwirhu gw’amahubiri ciru akaba rhuli rhwahagalikwa? Rhwanayemera n’obwalagale oku iroho litagatifu linarhuhe emisi n’oku rhuba rhuyemirwe na Yehova.—Mt. 5:10-12; 1 Pt. 4:14.
11. Bici iroho litagatifu lyakarhujirira, na gurhi rhushinganine rhujire lyo rhugendekera rhwalihabwa?
11 Bindi bici rhuyizire omu kumanya oku Yehova ahîre Ezekieli emisi al’ilagirireko ly’ahikiriza omukolo gwage gw’amahubiri? Iroho litagatifu lya Nnâmahanga lyarhuha emisi rhulagirireko lyo rhulwisa ngasi mazibu rhwakarhimanana nago omu mukolo gw’amahubiri. (2 Kr. 4:7-9) Cikone, bicigi rhwakajira lyo rhugendekera rhwahabwa iroho litagatifu lya Nnâmahanga? Rhushinganine rhugendekere rhwakalihûna Yehova burhahusa n’okuyemera n’obwalagale oku ayumvirhiza amasala girhu. Yezu ayigirizize abanafunzi bage ntya: “Mugendekere mwahûna, . . . mugendekere mwalonza, . . . mugendekere mwakomamba.” Bulya Yehova ‘anahe iroho lyage litagatifu abamuhûna lyo.’—Lk. 11:9, 13, NWT; Ebj. 1:14; 2:4.
AKANWA KA NNÂMAHANGA KAKAG’IZIBUHYA OBUYEMERE BWA EZEKIYELI
12. Kushimbana na Ezekiyeli 2:9–3:3, ngahi ecitabu cizinge carhengaga na bici byalimwo?
12 Arhali iroho litagatifu lya Nnâmahanga lyone lyahîre Ezekiyeli emisi, cikone kandi ahabirwe emisi kugerera Akanwa ka Nnâmahanga. Omu cibonekerezi, Ezekiyeli abona okuboko kufambasire ecitabu cizinge. (Osome Ezekiyeli 2:9–3:3.) Ngahi eco citabu cizinge carhengaga? Bici byamuli? Gurhi cazibuhizemwo obuyemere bwa Ezekiyeli? Leki rhulole. Eco citabu cizinge carhengaga ebwa ntebe ya Nnâmahanga. Nkaba Yehova akolesize muguma muli balya bamalahika bani Ezekiyeli abonaga embere lyo bamulerhera eco citabu. (Eze. 1:8; 10:7, 20) Eco citabu cizinge calimwo enderho za Nnâmahanga zalimwo omwanzi guyerekire olubanja Ezekiyeli alishinganine ayalize kuli Abaisraheli bagoma bal’ihamisibwe e Babiloni. (Eze. 2:7) Ogo mwanzi gw’olubanja gwali muyandike oku bukurasa bombi bw’eco citabu cizinge.
13. Bici Yehova abwizire Ezekiyeli ajire na cirya citabu cizinge, na bulya gurhi cali cinunu?
13 Yehova abwira omulebi wage oku alye eco citabu cizinge ‘anaciyigurhe.’ Omu kurhumikira, Ezekiyeli alya eco citabu cizinge coshi. Bici eci cigabi c’eco cibonekerezi cal’ihugwîre? Ezekiyeli alishinganine ahugûkwe bwinja ogo mwanzi embere aguyalize. Alishinganine ayemere ogo mwanzi lyo gumushumya ahubiri. Buzinda, kantu kalebe ka kusomeza kajirikana. Ezekiyeli abona oku eco citabu cizinge ‘câli cinunu nka buci.’ (Eze. 3:3) Bulya gurhi? Bulya Ezekiyeli akag’ibona oku olukengwa lw’okurhumwa na Yehova lwali lununu erhi lwinja bwenene. (Enna. 19:8-11) Avuzire omunkwa bwenene okubona Yehova ayemire okumukolesa nka mulebi wage.
14. Bici byarhabire Ezekiyeli ly’aba n’obuhashe bw’okuhikiriza omukolo ahabagwa?
14 Enyumza z’aho, Yehova abwira Ezekiyeli ntya: “Ebinwa byoshi nkubwizire, obibikirire emurhima, onabiyumvirhize n’amarhwiri gombi.” (Eze. 3:10) Kugerera ago mahano, Yehova abwira Ezekiyeli oku abîke omu bukengere bwage enderho zali nyandikwe mw’eco citabu cizinge n’okukazirhanyako bwenene. Okujira ntyo kwarhuma obuyemere bwa Ezekiyeli bwasêra. Na kandi, amanya omwanzi gwal’igwerhe emisi alishinganine abwire abantu. (Eze. 3:11) Omu kuba n’Akanwa ka Nnâmahanga omu murhima n’oku milomo yage, Ezekiyeli aba n’obuhashe bw’okuhikiriza omukolo ahabagwa.—Oshushanye n’Ennanga 19:14.
ENE, AKANWA KA NNÂMAHANGA KANAZIBUHYE OBUYEMERE BWIRHU
15. Bici rhushinganine ‘rhubikirire emurhima’ lyo rhugendekera rhwajira omukolo gwirhu gw’amahubiri?
15 Lyo rhugendekera rhwajira omukolo gw’amahubiri, nirhu rhugwasirwe rhuleke Akanwa ka Nnâmahanga kagendekere kazibuhya obuyemere bwirhu. Rhushinganine ‘rhubikirire emurhima’ ebi Yehova arhubwira byoshi. Ene, Yehova anarhuganize kugerera Akanwa kage kayandike, Bibliya. Gurhi rhwakajira ly’Akanwa ka Nnâmahanga kagendekera kalongoza entanya zirhu, oku rhuciyumva, n’ebirhushumya okujira bintu bilebe?
16. Gurhi rhugwasirwe rhukajira Akanwa ka Nnâmahanga, na gurhi rhushinganine rhujire lyo kabumba omurhima gwirhu?
16 Nka kula rhulya ebiryo by’omubiri n’okuleka e estoma ebishwe lyo bijira omukolo omu mubiri gwirhu, rhunalisibwe omu hali y’ekiroho erhi rhuciyigiriza Akanwa ka Nnâmahanga n’okurhanya kw’ebi rhwaciyigirizagya. Ly’isomo rhuyizire lugenda okulya cirya citabu cizinge. Lugenda Akanwa ka Nnâmahanga, Yehova aba alonzize ‘rhukayigurhe,’ k’okuderha rhukahugûkwe bwinja. Rhwanajira ntyo kugerera isala, okusoma, n’okurhanya. Burhangiriza, rhunashenge lyo rhurheganya omurhima gwirhu guyankirire bwinja entanya za Nnâmahanga. Enyuma z’aho, rhunasome cigabi cilebe c’Ebibliya. Buzinda, rhunarhang’ihulika hitya lyo rhurhanya bwenene kw’ebi rhwasomaga. Bici okujira ntyo kwakarhulerhera? Oku rhwagendekera rhwarhanya, ko rhwanagendekera rhwahugûkwa Akanwa ka Nnâmahanga, ko kanagendekera kaseza obuyemere bwirhu.
17. Bulya gurhi kuli kwa bulagirire rhukarhanya bwenene kw’ebi rhuli rhwasoma omu Bibliya?
17 Bulya gurhi okusoma Ebibliya n’okurhanya kw’ebi rhuli rhwasoma kuli kwa bulagirire bwenene? Okujira ntyo kwanarhuha emisi y’ekandalala rhulagirireko lyo rhuyaliza Omwanzi mwinja gw’Obwami ene na lyo rhuhash’iyaliza omwanzi gw’olubanja omu mango gayisha. Na kandi, erhi rhurhanya oku morhere minja ga Yehova, obwîra bwirhu haguma naye bunagendekere bwasêra. Omu kujira ntyo, rhunashagalukire akantu kanunu bwenene, k’okuderha omurhûla gw’ekandalala n’okurhimukwa.—Enna. 119:103.
RHUGENDEKERE RHWAJIRA OMUKOLO GW’AMAHUBIRI
18. Bici abantu b’omu eneo yirhu bayish’ihugûkwa, na bulya gurhi?
18 Ezekiyeli ali mulebi, cikone rhwehe rhurhaba balebi. Ciru akaba ntyo, rhuhizire okugendekera rhwayaliza omwanzi gwa Yehova gwalongozibagwa n’iroho lyage guli omu Kanwa kage Bibliya, kuhika amango arhubwira oku omukolo gw’okuhubiri gwahwire. Omu mango gw’okutwa olubanja, abantu b’omu eneo yirhu barhakaderha oku barhahabagwa burhonde erhi oku Nnâmahanga abayibagire. (Eze. 3:19; 18:23) Lubero n’oko, bayish’ihugûkwa oku omwanzi rhwakag’ihubiri gwakag’irhenga emwa Nnâmahanga.
19. Bici byakarhuha emisi lyo rhuhikiriza omukolo gwirhu gw’amahubiri?
19 Bici byakarhuha emisi lyo rhuhikiriza omukolo gwirhu gw’amahubiri? Biri birya bintu bisharhu byahaga Ezekiyeli emisi. Rhunagendekere rhwajira omukolo gw’amahubiri bulya rhuba rhumanyire oku rhwarhumirwe na Yehova, rhunahabwe emisi kugerera iroho lyage litagatifu, n’obuyemere bwirhu bunasêre kugerera Akanwa ka Nnâmahanga. Kugerera oburhabale bwa Yehova, rhuhizire okuhikiriza omukolo gwirhu gw’amahubiri n’okulembera “kuhika oku buzinda.”—Mt. 24:13, Mashi Bible.
LWIMBO 65 Fanya Maendeleo!
a Mw’eci cigabi, rhwabona bintu bisharhu byarhabire omulebi Ezekiyeli ahikirize bwinja omukolo gwage gw’amahubiri. Okuganirira gurhi Yehova arhabire omulebi wage, kwarhuma rhwaba n’obulangalire oku nirhu arhurhabala rhuhikirize omukolo gwirhu gw’amahubiri.