මළ මුහුදේ ලියවිලි පිළිබඳ සැබෑව අනාවරණය කිරීම

විසිවන සියවසේ ශ්‍රේෂ්ඨතම පුරාවිද්‍යාත්මක සොයාගැනීම සිදු වූයේ මළ මුහුදේ ලියවිලි සොයාගත් දා බව ඇතමෙක් විශ්වාස කරති. ඒවා සොයාගත්තේ කෙසේද? වසර 50කට පමණ ඉහතදී, බෙඩුවින් ජාතික එඬේර කොලුවෙක් ගල් කැටයක් ගුහාවකට විසි කළේය. මෙම ගල් කැටය වැදී යමක් බිඳෙන හඬ ඔහුට ඇසිණ. එය මැටි භාජනයක් බිඳෙන හඬක් විය. ගුහාව වෙත කුතුහලයෙන් ගිය ඔහුට ලියවිලි කිහිපයක් සම්බ විය. ඒවා මළ මුහුදේ ලියවිලි ලෙස පසුව ප්‍රසිද්ධ වූ ලියවිලි රාශිය අතරින් මුලින්ම සොයාගත් ඒවාය.

මෙම ලියවිලි විශාරදයන්ගේ මෙන්ම පොදු ජනයාගේ ඉමහත් අවධානයට ලක් වී ඇති අතර මතභේදයට පවා තුඩු දී තිබේ. මහජනයාට මෙම ලියවිලි සම්බන්ධයෙන් ඇත්තේ වියවුල්සහගත මෙන්ම වැරදි පින්තූරයකි. ක්‍රිස්තියානීන්ගේ සහ යුදෙව්වන්ගේ විශ්වාසයන්ට පහරක් විය හැකි තොරතුරු මෙම ලියවිලිවල ඇති බවට බියෙන්, මෙම ලියවිලිවල තොරතුරු අනාවරණය නොකිරීමට මහ පරිමාණයෙන් කුමන්ත්‍රණයක් දියත් වන බවට දූසමාන ආරංචිද පැතිර ඇත. කෙසේවෙතත්, මෙම ලියවිලිවල ඇති වැදගත්කම කුමක්ද? පනස් වසරකට පසුව මෙම ලියවිලි පිළිබඳ සැබෑව අනාවරණය වී ඇද්ද?

මොනවාද මේ මළ මුහුදේ ලියවිලි?

මළ මුහුදේ ලියවිලි යනු පුරාණ යුදෙව් අත්පිටපත් කාණ්ඩයකි. ඒවායින් වැඩි හරියක්ම ලියා ඇත්තේ හෙබ්‍රෙව් බසිනි. සමහරක් ඇරමයික බසින්ද, අතළොස්සක් ග්‍රීක් බසින්ද ලියා ඇත. ඇකිළිය හැකි මෙම ලියවිලිවලින් හෝ ඒවායින් කැඩී ආ කුඩා කොටස්වලින් වැඩි හරියක් අවුරුදු 2,000කටත් වඩා පැරණිය. ඉන් අදහස් කරන්නේ යේසුස්ගේ උපතටත් පෙර ඒවා ලියන ලද බවය. බෙඩුවින් ගෝත්‍රිකයන් සොයාගත් මුල් ලියවිලි අතරේ දීර්ඝ ලියවිලි හතක් තිබිණ. මේවා දිරාපත් වෙමින් පවතී. සමහර ඒවාවලට සෑහෙන හානියක් සිදු වී ඇති අතර තවත් ඒවාවලට එතරම්ම හානියක් සිදු වී නැත. අවට ගුහාවල තවදුරටත් ගවේෂණය කළ විට, වෙනත් ලියවිලි මෙන්ම ඒවායින් කැඩී ආ කොටස් දහස් ගණනක්ම හමු විය. මළ මුහුද අසල පිහිටි කුම්රාන්වල 1947 සිට 1956 දක්වා කළ ගවේෂණවලදී, ලියවිලි අඩංගු ගුහා 11ක් සොයාගන්නා ලදි.

ඇකිළිය හැකි ලියවිලි සහ ලියවිලිවල කොටස් සියල්ලම තෝරා වර්ග කළායින් පසු, ලියවිලි 800ක් ඇති බව පෙනී ගියේය. මින් සියයට 25ක්, එනම් ලියවිලි 200ක් පමණ හෙබ්‍රෙව් බයිබලයේ කොටස්වල පිටපත්ය. මීට අමතරව, බයිබලයට බාහිරව ඉපැරණි යුදෙව්වන්ගේ ලේඛන කිහිපයක් දක්නට ලැබේ. මේවාට බයිබලයේ කොටසක් නොවන ද්විතීය සම්මත ග්‍රන්ථ සහ අතිරේක යුදෙව් ආගමික ලියවිලි ඇතුළත් වේ.a

විශාරදයන්ගේ උනන්දුවට විශේෂයෙන්ම හේතු වූයේ කලින් ප්‍රසිද්ධ නොවූ ලියවිලි කිහිපයකි. මේවා අතර, යුදෙව් ව්‍යවස්ථාව ගැන දුන් අර්ථකථනයන් කිහිපයක්, කුම්රාන්හි තිබූ නිකායේ සමාජ රටාවට බලපෑ නීති මාලාවක්, උත්සවාකාර අවස්ථාවලදී යොදාගැනෙන කවි සහ යාච්ඤා මෙන්ම බයිබල් අනාවැකි ඉටුවීම සහ අන්තිම දවස් සම්බන්ධයෙන් පැවති මතයන් අනාවරණය කළ වෙනත් දේවධර්මීය කෘතිද විය. එමෙන්ම, බයිබලය පිළිබඳ ඉතා පැරණි විවරණ කිහිපයක්ද ඒ අතර විය. මේවා බයිබල් පාඨ සම්බන්ධයෙන් ඡේදයක් ඡේදයක් පාසා විස්තර කර ඇති වර්තමාන විවරණවලට පාර කැපූ පුරෝගාමී කෘතීන් ලෙස සැලකිය හැක.

මළ මුහුදේ ලියවිලි ලේඛනගත කළේ කවුද?

පුරාණ ලියවිලි ලියා ඇත්තේ කවදාදැයි සොයා බැලීමේදී හෙළි වී ඇත්තේ ඒවා පිටපත් කරන ලද්දේ පො.යු.පෙ. තුන්වන සියවසත් පො.යු. පළමුවන සියවසත් අතර බවය. ඒ ලියවිලි පො.යු. 70 සිදු වූ යුදෙව් දේවමාළිගාවේ විනාශයට පෙර යෙරුසලමෙන් පලාගිය යුදෙව්වන් විසින් මෙම ගුහාවල සඟවනු ලැබුවා යන්න ඇතැම් විශාරදයන්ගේ මතයයි. කෙසේවෙතත්, මෙම ලියවිලිවල අඩංගු දෑ දෙස බලද්දී, එම මතයට කිසිදු පදනමක් නැති බව පර්යේෂණ පැවැත්වූ විශාරදයන්ගෙන් බහුතරයක් කියා සිටිති. මෙම ලියවිලිවල අන්තර්ගත මතයන් සහ චාරිත්‍ර, යෙරුසලමේ එවකට පැවති ආගමික බලධාරීන්ගේ මතයන් සහ චාරිත්‍රවලට පටහැනිව දිව ගිය ඒවාය. ඒ ලියවිලි ආරක්ෂා කරගත් නිකායිකයින්, යෙරුසලමේ සිටි පූජකයන්ව සහ දේවමාළිගා සැලැස්ම දෙවි විසින් ප්‍රතික්ෂේප කරනු ලැබූ බව විශ්වාස කළේය. එමෙන්ම කාන්තාරයේ විසූ මොවුන්ගේ නමස්කාර පිළිවෙත දේවමාළිගයේ කළ සේවයට යම් ආදේශකයක් ලෙස දෙවි සැලකූ බවටද ඔවුන් අතර මතයක් පැවතිණ. මෙවැනි කාරණා ඇතුළත් ලියවිලි සමූහයක් යෙරුසලමේ දේවමාළිගාවේ බලධාරීන් විසින් සඟවයි කියා සිතීම උගහටය.

කුම්රාන්හි පිටපත් කරන්නන් කණ්ඩායමක් සිටි බවට පැවසිය හැකි වුවත්, ලියවිලිවලින් වැඩි හරියක් වෙනත් ස්ථානවලදී එකතු කොට, නිකායවාදීන් විසින් කුම්රාන්වල තැන්පත් කළා විය හැක. ඇත්තෙන්ම මළ මුහුදේ ලියවිලි, විවිධ ආගමික මත අඩංගු ග්‍රන්ථ සමූහයකින් යුත් පුස්තකාලයක් ලෙසද සැලකිය හැක. සාමාන්‍යයෙන් පුස්තකාලයක අඩංගු පොත් පත්වල විවිධ මත ඉදිරිපත් කර තිබුණත්, පාඨකයන් ඒ සෑම මතයක්ම අනිවාර්යයෙන්ම අනුමත නොකරන බව පැවසිය යුතුය. කෙසේවෙතත් මෙම ලියවිලි අතරින් එකම ලියවිල්ලේ පිටපත් කිහිපයක් සොයාගත හැකි අතර, එම කණ්ඩායම විශේෂ උනන්දුවක් දැක්වූයේ කුමන විෂයන්වලටද කියා එමගින් තීරණය කළ හැක.

කුම්රාන්හි වැසියන් එසනිවරුන්ද?

කුම්රාන්හි පුස්තකාලයට මෙම ලියවිලි අයත් නම්, එහි වැසියන් කවුරුන්ද? මෙම ලියවිලි එසනිවරුන්ට අයත් වූ බවට මුලින්ම අදහස් දැක්වූයේ 1947දී යෙරුසලමේ හෙබ්‍රෙව් සරසවිය වෙනුවෙන් ලියවිලි තුනක් ලබාගත් ආචාර්ය එලියේසර් සූකෙනික්ය.

එසනිවරුන් යනු මුල් සියවසේ විසූ ලේඛකයන් වූ ජොසීෆස්, ඇලෙක්සැන්ඩ්‍රියාවේ ෆයිලෝ සහ ජ්‍යෙෂ්ඨ ප්ලිනි යන අය සඳහන් කළාවූ යුදෙව් නිකායකි. එසනිවරුන්ගේ මූලාරම්භයන් සම්බන්ධයෙන් මතයන් රැසක් පවතින අතර, පො.යු.පෙ. දෙවන සියවසේ මකබි කැරැල්ලෙන් පසු පැවති විප්ලවකාරි අවදියේදී ඔවුන් නැඟී සිටි බවට සාක්ෂි ඇත.b එම කාලපරිච්ඡේදයේදී එවැනි කණ්ඩායමක් සිටි බව ජොසීෆස් වාර්තා කරන අතර, ඔවුන්ගේ ආගමික මතිමතාන්තර ඵරිසිවරුන්ගේ සහ සද්දුසිවරුන්ගේ ඒවාවලට වඩා වෙනස් වූ ආකාරයද ඔහු විස්තර කළේය. එසනිවරුන් කණ්ඩායමක් යෙරිකෝව සහ ඒන්-ගෙදිය අතර මළ මුහුද අසබඩ පදිංචි වූ බව ප්ලිනි සඳහන් කළේය.

මළ මුහුදේ ලියවිලි හැදෑරූ විශාරද ජේම්ස් වැන්ඩර්කැම් කියන්නේ “කුම්රාන්හි විසූ එසනිවරුන් යනු වඩාත් විශාල එසනි ප්‍රජාවකින් ආ සුළු පිරිසක් පමණක්” බවයි. ජොසීෆස් පැවසූ ආකාරයට එසනිවරුන්ගේ මුළු සංඛ්‍යාව හාරදාහක් පමණ විය. සෑම සාක්ෂියක්ම නොගැළපුණද, එහි සිටි කණ්ඩායම සම්බන්ධයෙන් කුම්රාන්හි ලියවිලිවලින් ඇඳෙන පින්තූරය ඒ යුගයේ විසූ කිසිදු යුදෙව් කණ්ඩායමකට වඩා එසනිවරුන්ට අදාළ වන බව කිව හැක.

ක්‍රිස්තු ධර්මය කුම්රාන්හි ආරම්භ වූ බව ඇතමුන්ගේ අදහසයි. එනමුත් කුම්රාන් නිකාය සහ මුල් ක්‍රිස්තියානීන් අතර ආගමික මතයන් සම්බන්ධයෙන් කැපීපෙනෙන වෙනස්කම් කිහිපයක්ම දැකගත හැකි වේ. කුම්රාන්හි විසූ සමාජය සබත් දවස සම්බන්ධයෙන් ඉතා දැඩි පිළිවෙතක් අනුගමනය කළ අතර, චාරිත්‍රානුකූල පවිත්‍රකම රැකීමට ඔවුන් අන්තයටම ගිය බව ලියවිලිවලින් පෙනී යයි. (මතෙව් 15:1-20; ලූක් 6:1-11) එසනිවරුන් සමාජයෙන් වෙන්ව සිටි ආකාරය, දෛවය සහ අමරණීය ආත්මය පිළිබඳ ඔවුන්ගේ විශ්වාසය මෙන්ම බ්‍රහ්මචර්යාව සහ නමස්කාරයේදී දේවදූතයන් සමඟ පංගුකාරයන් වීම සම්බන්ධයෙන් පැවති අද්භූත අදහස් පිළිබඳව කරුණු රාශියක් ගෙනහැර දැක්විය හැක. මේවා, ඔවුන් යේසුස්ගේ සහ මුල් ක්‍රිස්තියානීන්ගේ ඉගැන්වීම්වලට පටහැනිව දිවගිය මාර්ගයක් ඔස්සේ ගිය බවට පැහැදිලි සාක්ෂි වේ.—මතෙව් 5:14-16; යොහන් 11:23, 24; කොලොස්සි 2:18; 1 තිමෝති 4:1-3.

කුමන්ත්‍රණයක් නැහැ, හෙළි නොකළ කිසිවක්ද නැහැ

මළ මුහුදේ ලියවිලි සොයාගෙන වසර කිහිපයක් ගතවීමෙන් අනතුරුව, මුලින් සොයාගත් ලියවිලි ලොව වටා විශාරදයන්ට ලබාගත හැකි වන පරිද්දෙන් ප්‍රකාශන රැසක් නිකුත් කරන ලදි. එනමුත්, සිව්වන ගුහාව ලෙස නම් කළ ගුහාවේ තිබූ ලියවිලි කොටස් දහස් ගණන යම් පිළිවෙළකට අනුව සකස් කිරීම මහත් ගැටලුවක් විය. මෙම ලියවිලි නැඟෙනහිර යෙරුසලමේ (ඒ කාලයේ යොර්දානයේ කොටසක්) පලස්තීනයේ පුරාවිද්‍යා කෞතුකාගාරයේ වැඩ කළ ජාත්‍යන්තර මට්ටමින් එකතු වූ කුඩා විශාරදයන් කණ්ඩායමක් සතු විය. මෙම කණ්ඩායමට යුදෙව් නැතහොත් ඊශ්‍රායෙල් ජාතික විශාරදයන් ඇතුළත් වූයේ නැත.

මෙම කණ්ඩායම, තම පර්යේෂණවල ප්‍රතිඵල නිල වශයෙන් ප්‍රකාශයට පත් කරන තෙක් ඒ ලියවිලි මහජනයාට මුදා නොහැරීම සඳහා එක්තරා ප්‍රතිපත්තියක් අනුගමනය කළේය. එම කණ්ඩායමේ සිටි විශාරදයන් ගණන නිශ්චිත සංඛ්‍යාවකට සීමා කරන ලදි. කණ්ඩායමේ සාමාජිකයෙකු මියගිය විට, ඔහු වෙනුවට පත් කළේ එක අලුත් විශාරදයෙකු පමණි. ඔවුන්ට පැවරී තිබූ කාර්යය දෙස බලන කල, වඩාත් විශාල කණ්ඩායමක් අවශ්‍ය වූ බව පෙනී ගිය අතර, පුරාණ හෙබ්‍රෙව් සහ ඇරමයික යන භාෂා දෙක සම්බන්ධයෙන් වැඩි විශේෂඥ දැනුමක්ද අවශ්‍ය විය. ජේම්ස් වැන්ඩර්කැම් මෙසේ අදහස් දැක්වීය. “ප්‍රවීණයන් අටදෙනා කොතරම් දක්ෂ වුවත්, ඔවුන්ට ලියවිලි කොටස් දසදහස් ගණනක් සාර්ථක ලෙස පරිශීලනය කිරීමට නොහැකි විය.”

වර්ෂ 1967, දින-හයේ යුද්ධයෙන් පසු, නැඟෙනහිර යෙරුසලම ඊශ්‍රායෙලයේ පරිපාලනය යටතට පැමිණි අතර, එම ලියවිලි ඔවුන්ගේ භාරයට ගන්නා ලදි. එහෙත්, එම ලියවිලි පිළිබඳව පර්යේෂණ කළ කණ්ඩායම අනුගමනය කළ ප්‍රතිපත්තිය සම්බන්ධයෙන් කිසිදු සංශෝධනයක් නොකරන ලදි. සිව්වන ගුහාවේ ලියවිලිවල තොරතුරු ප්‍රකාශයට පත් කිරීමේ ප්‍රමාදය වසර කිහිපයක සිට දශක ගණනක් දක්වා ඇදී යද්දී, විශාරදයන් කිහිපදෙනෙක්ම ඒ පිළිබඳව ආන්දෝලනයක් ඇති කළෝය. වර්ෂ 1977දී, ඔක්ස්ෆඩ් සරසවියේ ආචාර්ය ගේසා වෙර්මෙෂ් එය හැඳින්වූයේ 20වන සියවසේ ඇති වූ ඉතා නින්දාසහගත ශාස්ත්‍රීය ගර්හාව ලෙසය. ඉන් අනතුරුව, මෙම ලියවිලිවලින් ක්‍රිස්තියානි ධර්මයට මරු පහරක් එල්ල වනවා යන බියෙන්, කතෝලික සභාව ලියවිලි පිළිබඳ තොරතුරු උවමනාවෙන්ම සඟවන බවට දූසමාන ආරංචි පතළ වීමට පටන්ගත්තේය.

කෙසේ හෝ 1980 ගණන්වල මෙම කණ්ඩායමේ සාමාජිකයන් සංඛ්‍යාව විශාරදයන් 20දෙනෙකු දක්වා වැඩි කරන ලදි. ඉන්පසුව, 1990දී, යෙරුසලමේ හෙබ්‍රෙව් සරසවියේ ප්‍රධාන සංස්කාරක එමන්වල් ටෝව්ගේ මඟ පෙන්වීම යටතේ මෙම කණ්ඩායම විශාරදයන් 50කටත් වැඩි සංඛ්‍යාවක් දක්වා පුළුල් කරනු ලැබීය. ඉතිරිව තිබූ ලියවිලි සියල්ල වෙනත් අයට හැදෑරීමට හැකි වන පිණිස සංස්කරණයක් ප්‍රකාශයට පත් කිරීම සඳහා නිශ්චිත කාල සීමාවක්ද නියම කරන ලදි.

අවසාන වශයෙන් 1991දී ලොවට යම් සැනසුම් සුසුමක් හෙළිය හැකි විය. මුලින්ම, ප්‍රකාශයට පත් නොවූ මළ මුහුදේ ලියවිලිවල ප්‍රාථමික සංස්කරණයක් ප්‍රසිද්ධ කරනු ලැබීය. පරිගණක ආධාරයෙන් මෙය සංස්කරණය කළේ විශාරද කණ්ඩායමේ වචන සූචිය පදනම් කරගෙනය. කැලිෆෝර්නියාවේ සැන් මැරීනෝහි පිහිටි හන්ටිංටන් පුස්තකාලය සෑම මළ මුහුදේ ලියවිල්ලක්ම ඡායාරූපගත කර තිබූ නිසා, ඕනෑම විශාරදයෙකුට ඒවා පරිශීලනය කළ හැකි බවට එම ආයතනය මගින් දැනුම් දීම ඊළඟ වැදගත් පියවර විය. වැඩි කලක් යෑමට මත්තෙන්, කලින් ප්‍රකාශයට පත් නොකළ ඡායාරූප සමන්විත මළ මුහුදේ ලියවිලිවල ඡායා පිටපත් සංස්කරණයක් නමැති කෘතිය ප්‍රකාශයට පත් කළ නිසා, එහි තොරතුරු හැදෑරීම තවත් පහසු විය.

මේ අනුව, පසුගිය දශකය දෙස බලන කල, සෑම මළ මුහුදේ ලියවිල්ලක්ම පර්යේෂණය සඳහා ලබාගැනීමට හැකි වී තිබේ. මෙම පර්යේෂණ මගින් හෙළි වූයේ කිසිදු කුමන්ත්‍රණයක් නොතිබූ බවත්, යම් සඟවාගත් ලියවිලි නොතිබූ බවත්ය. එමනිසා, සම්පූර්ණ විග්‍රහයක් කරගත හැකි වන්නේ, මෙම ලියවිලිවල අවසාන නිල සංස්කරණ ප්‍රකාශයට පත්වීමත් සමඟය. දැන් මළ මුහුදේ ලියවිලි හැදෑරීමට නව පරම්පරාවක් සූදානමින් සිටියි. කෙසේවෙතත්, මෙම පර්යේෂණවලින් බයිබල් ශිෂ්‍යයන්ට ඇති ප්‍රයෝජනය කුමක්ද?

[පාදසටහන්වල]

[3වන පිටුවේ පින්තූරය]

මළ මුහුද අසල පිහිටි ගුහා අතුරින් පුරාණ ලියවිලි සොයාගත් ගුහා කිහිපයක්

[3වන පිටුවේ පින්තූරයේ හිමිකම් විස්තර]

3, 4, 6 පිටුවල ඇති ඇකිළිය හැකි ලියවිලිවල කොටස්, Israel Antiquities Authority අනුග්‍රහයෙනි

[5වන පිටුවේ පින්තූරයේ හිමිකම් විස්තර]

Shrine of the Book Israel Museum, Jerusalem අනුග්‍රහයෙනි