FOOLIISHSHO ONTE
Wodote Kakkalo Bayira Maganu Eltooti
Wodote kakkalo maati?
Ise qixxeessinoonnihu hiittoonniiti?
Wodote kakkalo atera mayi horo uyitannohe?
Ati tenne qixxaawora galata qola dandaattohu hiittoonniiti?
1, 2. (a) Mitte elto atera lowo horo uyitannohehu ma assituherooti? (b) Wodote kakkalo, afiꞌrate halchatto elto baalantenni roore waaga afidhinote yineemmohu mayiraati?
KAGEESHSHI geeshsha uyinoonnihe elto giddo roore horo uyitinoheti hiittenneeti? Horo uyitanno elto, lowo waaga fushshitannota calla diꞌꞌikkitino. Isinni, mitte elto uyitanno horo keennannihu, hatti elto fushshitanno woxi deerrinni diꞌꞌikkino. Hatteentenni, mitte elto hagiirsiissuhero woyi heeshshokkira addinta hasiise noohere wonshituhero, hatti elto atera lowo horo uyitinohe yaate.
2 Afiꞌrate halchatto elto baalantenni roortannoti mitte baxxitino elto no. Tini elto Maganu mannu oosora uyino eltooti. Yihowa ninkera lowo coye uyinonke; ikkollana uyinonke coyi giddo baalanka roortannoti, Beettosi Yesuusi Kiristoosi wodote kakkalo asse uyinonke eltooti. (Maatewoosi 20:28) Tenne fooliishshora aanchine laꞌneemmonte gede, wodote kakkalo lowo hagiirre uyitannohe daafiranna heeshshokkira addinta hasiisannore wonshitannohe daafira lowo horo afidhino eltooti. Yihowa ate lowo geeshsha baxannoheta leellishannohu qaru coyi, wodote kakkalooti.
WODOTE KAKKALO MAATI?
3. Wodote kakkalo maati? Tini elto uyitanno horo seekke buuxate ma assa hasiissannonke?
3 Haranchunni, wodote kakkalo Yihowa mannu ooso cubbunninna reyotenni gatisate assino qixxaawooti. (Efesooni 1:7) Qullaawu Maxaafi rosiisannoha konne roso buuxate, hunda Edenete kaashshu basera mayi ikkinoro afa hasiissannonke. Wodote kakkalo ninkera mageeshshi horo uyitannonkero seekkine buuxa dandiineemmohu, Addaami cubbo loosi yannara huninori maatiro anfummoro callaati.
4. Addaami guuta ikke noo yannara heeshshosi hiittoote?
4 Yihowa Addaami kalaqi wote, mitto lowo geeshsha muxxe ikkinore yaano guuta maalu heeshsho uyinosi. Addaami hatte heeshsho heeꞌri yannara hiittoohoro hanni hedi. Guuta mannimmanna guuta surre noosi daafira, dixiwamanno, digeedhanno hattono direyaanno. Guuta mancho ikkino daafira Yihowa ledo baxxino fiixoomi noosi. Qullaawu Maxaafi, Addaami “Maganu beettooti” yaanno. (Luqaasi 3:38) Mittu qaaqqi baxillaanchu annisi ledo heeꞌre hagiidhannonte gede, Addaami Maganu Yihowa ledo danchu fiixoomi noosi daafira hagiidhanni heeꞌrino. Yihowano konne uulla noo beettosi coyishiishino; hagiirsiisanno loosono uyinosi; qoleno maa assa hasiissannosirono kulinosi.—Kalaqo 1:28-30; 2:16, 17.
5. Qullaawu Maxaafi, Addaami “Maganu daninni” kalaqamino yaasi mayyaate?
5 Addaami “Maganu daninni” kalaqamino. (Kalaqo 1:27) Togo yaa kayinni Addaami dana Magano lawanno yaa diꞌꞌikkino. Konni maxaafira fooliishsho 1 aana ronsummonte gede, Yihowa illete leellannokki ayyaanaati. (Yohaannisi 4:24) Konni daafira Yihowara maalunna mundeete bisi dinosi. Addaami Maganu daninni kalaqamino yaa, isirano baxillu, hayyo, taashsho, wolqanna woluno konne lawannohu Maganunnihu gedee akati noosi yaate. Addaami Annasi lawannoti wole doogono no; hattino Addaamira baxinore doodhate mabte noosi. Konni daafira Addaami, biddi assine worroonni garinni calla loossanno maashine gedeeha diꞌꞌikkino. Isi umisi wossaꞌna dandaanno; qoleno bushunna danchu maatiro umisi doodha dandaanno. Maganoho hajajama doodhoommero, uullate aana Gannatete heeꞌrannonka.
6. Addaami Maganoho hajajama hoogi wote maa huꞌnino? Isi assinori oososi gawajjinohu hiittoonniiti?
6 Konninni buuxa dandiinanninte gede, Addaami Maganoho hajajama hoogasinni reyaanno gede farandisi wote, bayira coye huꞌnino. Loosino cubbi guuta heeshshosinna hatte heeshshonni afiꞌranno atoote baala hooganno gede assinosi. (Kalaqo 3:17-19) Addaami muxxe ikkitino heeshsho umisira calla huꞌninoha ikkikkinni oososino hatte heeshsho hoogganno gede assino; kuni dadillisanno coyeeti. Maganu Qaali togo yaanno: “Mittu manchinni [Addaaminni] kainohunni cubbu tenne alame ei, cubbu daafinni reyono daggu. Hattono mannu duuchchu cubbo loosinohura reyo manna duuchchaho iillitu.” (Roomu Sokka 5:12) Addaho, ninke baalinke Addaamiwiinni cubbo ragiꞌnoommo. Konni daafira, Qullaawu Maxaafi Addaami isonootonna oososi cubbohonna reyote borojje asse ‘hirinota’ kulanno. (Roomu Sokka 7:14) Addaaminna Heewani uminsa fajjonni Maganoho hajajama giwa doodhitinohura, mitte hexxono dinonsa. Ninkenna wole oosonsa kayinni hiikkineemmoyya?
7, 8. Xaphphoomunni wodo hiikkonne lame coye amaddino?
7 Yihowa mannu ooso konni qarrinni fushshate wodote kakkalo qixxeessino. Wodo maati? Xaphphoomunni wodo lame coye amaddino. Umihu, wodo mittorichcho agursiisate woyi hirame bainorichcho qoꞌlate baantanni woxeeti. Wodo mitto usuranynya tirsiisate baantanni woxi gedeeti. Layinkihu, wodo mitto coye kiisate baantanni woxeeti. Wodo mittu manchi woyi mitturichchi abbino gawajjo dhaawate woyi kiisate baantanni woxi gedeeti. Lawishshaho, mittu manchi mitte dano abbiro, hatte danonni daafamino coyi ledo taalo ikkanno woxe baatanno.
8 Addaami ninke baalaho abbinota bayira gawajjo dhaawa dandiinannihu hiittoonniiti? Cubbunna reyote borojjimmanni fula dandiineemmohu hiittoonniiti? Yihowa wodote kakkalo hiittoonni qixxeessinoronna hatti kakkalo atera mayi horo uyitannohero hanni laꞌno.
YIHOWA WODOTE KAKKALO QIXXEESSINOHU HIITTOONNIITI?
9. Baꞌino heeshshora baatate hiittoo wodo hasiissanno?
9 Addaami huninoti guuta maalaame heeshsho ikkitino daafira, guunte xeꞌinoti maalaame heeshsho baꞌino heeshsho qoltara didandiitanno. (Faarso 49:7, 8) Konni daafira hasiissanno wodo, baꞌino heeshsho ledo taalo ikkitannote. Kuni coyi Maganu Qaali giddo, “Lubbote bayichcho lubbo” yitanno guuta higge ledo sumuu yaannoho. (Marro 19:21) Ikkina Addaami huninote guuta lubbo woyi heeshsho waagi ledo taalo ikkannori mayi nooyya? Baꞌino heeshsho ledo taaltanno ‘wodo,’ wole guuta maalaame heeshshooti.—1 Ximootewosi 2:6.
10. Yihowa wodote kakkalo qixxeessinohu hiittoonniiti?
10 Yihowa wodote kakkalo qixxeessinohu hiittoonniiti? Guuta ayyaanaame oososi giddonni mitto uullara soyatenniiti. Ikkollana Yihowa oososi giddo mitto illete leellinosiha haare soyinoha diꞌꞌikkino. Lowo geeshsha muxxe ikkinosiha mitto Beettosi soyino. (1 Yohaannisi 4:9, 10) Kuni Beetti giddeessinisikki, iima noo bayichchosi agure dayi. (Filiphphisiyusi 2:7) Konni maxaafira saꞌu fooliishshora ronsummonte gede, Yihowa Beettisi heeshsho Maariyaami godowira sayisi wote maalale assino. Maganunnihu qullaawu ayyaani kaaꞌlonni, Yesuusi mitteno cubbu gawajjo iillitusikkinni guuta qaaqqo ikke ilamino.—Luqaasi 1:35.
Yihowa mitto Beettosi ninkera wodo asse uyinonke
11. Mittu manchi miliyoonetenni kiirranni mannira wodo ikka dandaannohu hiitto ikkeeti?
11 Mittu manchi miliyoonetenni kiirranni mannira wodo ikka dandaannohu hiitto ikkeeti? Tenne afate, balanxe miliyoonetenni kiirranniri mannu ooso cubbaataamma ikkitinohu hiittoonniitiro laꞌno. Addaami cubbo loosasinni muxxe ikkitinota guuta heeshsho heeꞌrate kaayyo huninota qaagi. Konni daafira oososira hatte heeshsho ragisiisa didandiino. Hatteentenni, cubbonna reyo calla ragisiisino. Qullaawu Maxaafi “gedensi Addaami” yaannohu Yesuusi kayinni, guuta maalaame heeshsho noosiho; qoleno isi horonta cubbo diloosino. (1 Qorontoosi 15:45) Konni garinni, Yesuusi ninke gatisate Addaami bayichcho riqiwi. Isi guuta heeshshosi wodo asse aatenninna Maganoho woꞌmunni woꞌma hajajamatenni, Addaami cubbira waaga baatino. Konni daafira Yesuusi, Addaami oosora hexxo heedhanno gede assino.—Roomu Sokka 5:19; 1 Qorontoosi 15:21, 22.
12. Yesuusi lowo geeshsha qarramasi maa leellishshino?
12 Qullaawu Maxaafi, Yesuusi reyaara albaanni iilleennasi cince sainoha mitto mittonka qarra kulanno. Yesuusa lichchetenni lowo geeshsha gannoonnisi; jaddote suta suntoonnisi; qoleno haqqaho sunte shetinse shinoonnisi. (Yohaannisi 19:1, 16-18, 30; qoola 204-206 noo Guwuursha lai.) Yesuusi togoonta qarrama hasiissinosihu mayiraati? Konni maxaafira albaange, mannu ooso giddo qarru iilleennasi Yihowara ammanamannohu diheeꞌranno yee Sheexaanu hettisaminota ronseemmo. Yesuusi lowo qarri iillisirono, ammaname hakkonne qarra baala dandee saꞌꞌasinni Sheexaanu hettisammera dancha tumo qolino. Daawuloosi baxire yiirono, baxinore doodhate mabte noosihu mittu guutu manchi Maganoho woꞌmunni woꞌma ammanaminoha ikka dandaannota Yesuusi leellishino. Muxxete Beettisi ammanaminoha ikkasinni, Yihowa lowo geeshsha hagiidhinoti dihuluullissannote!—Lawishsha 27:11.
13. Wodote kakkalo shiqqinohu hiittoonniiti?
13 Wodote kakkalo shiqqinohu hiittoonniiti? Niisaani yinannihu Yihudootu aganira 14ki barra 33 M.D., Maganu guuta ikkinohanna cubbu noosikki Beettosi shinanni gede fajji. Konni garinni, Yesuusi guuta maalaame heeshshosi “mitte hige duuchchu wotira” kakkalo asse shiqishino. (Ibiraawuyaani 10:10, NW) Yesuusi reyihunni sayikki barra, Yihowa ayyaanaame heeshsho oye reyotenni kayisisi. Yesuusi Addaami ooso gatisate wodo asse uyinoteha guuta maalaame heeshshosi waaga iima Maganoho shiqishino. (Ibiraawuyaani 9:24) Yihowano Yesuusiha kakkalote waaga, mannu ooso cubbunna reyote borojjimmanni fushshate wodo asse haaꞌrino.—Roomu Sokka 3:23, 24.
WODOTE KAKKALO ATERA MAYI HORO UYITANNOHE?
14, 15. ‘Cubbinkera maaro’ afiꞌrate maa assa hasiissannonke?
14 Cubbaataamma ikkinummorono, wodote kakkalonni woxunni hidhine anfannikki atoote afiꞌneemmo. Maganu uyinonketi tini bayira elto xaa yannara ikko konni kaꞌira mayi horo uyitannonkero hanni laꞌno.
15 Cubbu maaro afiꞌra. Guuntete xeꞌne ragiꞌnoommo daafira, gara ikkino coye assate lowo sharro xaꞌmannonke. Ninke baalinke coyiꞌneemmo coyinni ikko assineemmo assootinni soꞌneemmo. Ikkollana Yesuusite wodote kakkalo widoonni ‘cubbinkera maaro’ afiꞌra dandiineemmo. (Qolasiyaasi 1:13, 14) Ikkeennano maaro afiꞌrate, cubbinkera addinta gaabba hasiissannonke. Qoleno umonke heeshshi assine Yihowawa shiqanna Beettisite wodote kakkalora noonke ammananni kaꞌne maaro xaꞌmira hasiissannonke.—1 Yohaannisi 1:8, 9.
16. Magano keeraanchu tiiꞌꞌinni magansiꞌneemmo gede kaaꞌlannonkehu maati? Keeraanchu tiiꞌꞌi mayi horo afiꞌrino?
16 Maganu albaanni keeraancho tiia afiꞌra. Ninkenee kassasanno tiiꞌꞌi, hexxo mudhineemmo gede assannonke; qoleno waagu noonkekkiri gede ikke macciishshamannonke gede assannonke. Ikkollana guuntete xeꞌne heedhunkerono, wodote kakkalo widoonni afiꞌneemmo maaronni Yihowa iso keeraanchu tiiꞌꞌinni magansiꞌneemmosi gede irkisannonke. (Ibiraawuyaani 9:13, 14) Tini qolte Yihowa guulletenni coyishiishate kaaꞌlitannonke. Konni daafira, huxuxxi yinummokki iso huucciꞌra dandiineemmo. (Ibiraawuyaani 4:14-16) Keeraancho tiia afiꞌra wodanu harshammo heedhannonke gede, ninkeneera ayirrinynyu heeꞌrannonke gedenna hagiirre afiꞌneemmo gede kaaꞌlitannonke.
17. Yesuusi ninkera reyinonke daafira mayi atoote afiꞌneemmo?
17 Gannate ikkitanno uullara hegere heeshsho afiꞌrate hexxo. Roomu Sokka 6:23, “Cubbunni afiꞌnanni gumi reyote” yitanno. Tini xiqise qolte, ‘Maganu aanno elto kayinni Mootichchinke Yesuusi Kiristoosi widoonni hegere heeshshooti’ yitanno. Konni maxaafira fooliishsho sasete, Gannate ikkitanno uullara heeꞌranno atoote ronsoommo. (Ajuu[j]a 21:3, 4) Hegere heeshshono ikko wole konni kaꞌaa afiꞌneemmo atoote baala afiꞌneemmohu Yesuusi reyinonke daafiraati. Konne baala atoote afiꞌrate, wodote kakkalora galata qola hasiissannonke.
GALATA QOLA DANDAATTOHU HIITTOONNIITI?
18. Wodote kakkalora Yihowa galata hasiissannonkehu mayiraati?
18 Wodote kakkalora Yihowa lowo geeshsha galata hasiissannonkehu mayiraati? Mitte elto roorenkanni muxxe ikkitannohu, hatte elto uyinonke manchi yannasi, wolqasi woyi woxesi kakkalo assinoha ikkirooti. Wodaninke lowo geeshsha hagiidhannohu, mittu manchi elto uyinonkehu ninke lowo geeshsha baxinonkehura ikkinota anfummorooti. Maganu wodo qixxeessate lowo coye kakkalo assino daafira, wodote kakkalo duuchchante eltonni roore muxxe eltooti. Yohaannisi 3:16, ‘Maganu alame lowo geeshsha baxino daafira mitto Beettosi reyote sayise uyino’ yitanno. Yihowa ninke baxannonketa leellishshannoti qara taje, wodote kakkalooti. Yesuusino giddeessinisikki heeshshosi ninkera sayise uyino daafira, wodote kakkalo isino baxannonketa leellishshanno. (Yohaannisi 15:13) Konni daafira wodote kakkalo, Yihowanna Beettisi ninke mitto mittonke baxxannonketa ammanneemmo gede assitankera hasiisanno.—Galatiya 2:20.
Wodote eltora galatu nooheta leellishatto doogga giddo mitte, Yihoware roorse rosate
19, 20. Maganu uyinonketera wodote eltora galatu noonketa hiitte doogganni leellisha dandiineemmo?
19 Ikkina Maganu uyinonketera wodote eltora galatu nooheta leellisha dandaattohu hiittoonniiti? Umihunni, wodote elto uyinonkehure Yihoware ledde afate jawaati. (Yohaannisi 17:3) Konne maxaafa horoonsidhe Qullaawa Maxaafa xiinxallakki, Yihoware ledde afatto gede kaaꞌlitannohe. Yihoware ledde affanni haꞌritto kiiro, iso bashshonni roore baxxatto. Iso roore baxittoro qolte, hagiirsiisannosire assatto.—1 Yohaannisi 5:3.
20 Yesuusite wodote kakkalora ammana nooheta leellishi. Yesuusa lainohunni togo yinoonni: ‘Beetto ammanannohura hegere heeshsho noosi.’ (Yohaannisi 3:36) Yesuusa ammannoommota hiittoonni leellisha dandiineemmo? Iso ammannoommota leellisha hasiissannonkehu afuunni calla diꞌꞌikkino. Yaaqoobi 2:26, ‘Loosu nookki ammana reyitinote’ yitanno. Addaho, halaalaancho ammana “loosunni” yaano assineemmo assootinni leeltanno. Yesuusa ammannoommota leellinsheemmo doogga giddo mitte, coyiꞌneemmo coyinni calla ikkikkinni assineemmo assootinni isi lawishsha harunsate sharro assate.—Yohaannisi 13:15.
21, 22. (a) Diru dirunku ayirrinsanni Mootichchu Hurbaati ayyaaniwa haꞌra hasiissannonkehu mayiraati? (b) Fooliishsho 6 nna 7 aana maa ronseemmo?
21 Diru dirunku ayirrinsanniha Mootichchu Hurbaati ayyaana beeqqi. Niisaani aganira 14ki barra 33 M.D. Yesuusi, Qullaawu Maxaafi “Mootichchu Hurbaate” yaanno ayyaana xintino. (1 Qorontoosi 11:20 NW; Maatewoosi 26:26-28) Konne ayyaana Kiristoosi reyo Qaagooshsheetino yinanni. Yesuusi konne ayyaana xintinohu, hawaariyaatesino ikkito insara gedensaanni addu Kiristaana ikkitinori baalunku isi reyi wote heeshshosi wodo asse uyinonketa qaagganno gede assateeti. Konne ayyaana lainohunni Yesuusi, ‘[Ayeewoteno] konne qaagooshshiꞌyara asse’ yee hajajino. (Luqaasi 22:19) Qaagooshshu ayyaana ayirrisa, Yihowanna Yesuusi wodote elto aatenni lowo geeshsha baxxinonketa qaangeemmo gede assitannonke. Diru dirunku Yesuusi reyo Qaagooshshe ayirrinsanniwa haꞌratenni wodote kakkalora galatu noonketa leellisha dandiineemmo.a
22 Yihowa uyinonketi wodote elto addinta lowo waaga afidhinote. (2 Qorontoosi 9:14, 15) Tini woxunni hidhine afiꞌnannikki elto reyitinorira nafa lowo horo uyitanno. Horo uyitannonsahu hiittoonniitiro fooliishsho 6 nna 7 aana ronseemmo.
a Mootichchu Hurbaati mayi tiro afiꞌrinoro ledde buuxate, qoola 206-208 geeshsha noo Guwuursha lai.