FOOLIISHSHO LEE
Reyino Manni Hiikko No?
Reyineemmo wote hiikkineemmo?
Reyineemmohu mayiraati?
Reyo lainohunni halaale afa sheshifachchishshanno?
1-3. Reyo lainohunni mannu mayyee xaꞌmanno? Duuchcha ammaꞌno tenne xaꞌmora mayite dawartanno?
ALEENNI noo xaꞌmo mannu kumunni kiirranni dirira xaꞌmanni heeꞌrinote. Tini hasiissanno xaꞌmooti. Ayeeno ikkinummoro woyi ayeewano heeꞌnummoro, tenne xaꞌmo dawaro mitto mittonke kissanno.
2 Saꞌu fooliishshora, Yesuusi Kiristoositi wodote kakkalo hegere heeshsho afiꞌneemmo faro fantinonkehu hiittoonniitiro ronsoommo. Qoleno Qullaawu Maxaafi masaalinoti ‘reyo heedhannokki’ yanna nootano ronsoommo. (Ajuu[j]a 21:4) Reyineemmokki yanna dagga geeshsha kayinni baalinke reyineemmoreeti. Hayyichchu Nugusi Salamooni, “Lubbote noori reyitannota affino” yiino. (Mekibibi 9:5) Baalinke lubbote heeꞌrate lowo geeshsha sharrammeemmo. Ikkeennano reyineemmo wote hiikkineemmokka yine huluullamanke digattanno.
3 Banxeemmo manna shiiꞌnummoro lowo geeshsha xissiisiꞌneemmo. Miteekkine togo yine xaꞌminammora dandiineemmo: ‘Isi xa hiikke nookka? Qarramanni nookka? Isi xa ninke laꞌꞌanni nookka? Xa iso kaaꞌline anfeemmo? Isi ledo galagalle xaandammokka?’ Alamete nooti duuchcha ammaꞌno tenne xaꞌmora babbaxxitino dawaro qoltanno. Mite ammaꞌno, danchumma assite reyittoro iimira haꞌratto, bunshe assite reyittoro kayinni giirate giddora tungeennahe giiramatto yite rosiissanno. Mite qolte, mannu reyiro hundi awurransa ledo heeꞌrate ayyaanaame alame haꞌranno yitanno. Wole ammaꞌno kayinni, reyino manchi uullate woroonni noo alame mareenna firde uyinisi gedensaanni, wole biso uddire galagale ilamanno yitanno.
4. Reyo lainohunni duuchcha ammaꞌnora guto ikkitinoti qara assaawe hiitteeti?
4 Kuni baalunku rosi mitte qara ikkitino hedo afiꞌrino; hattino reyineemmo wote bisinke giddo reyikki gatannorichchi no yitannote. Biꞌree wariti ikko xaa yannati duuchcha ammaꞌno, reyineemmo wote laꞌꞌa, macciishshanna assaawa agurrummokkinni hegerera heeꞌneemmo gari no yitanno. Ikkina kuni hiitto ikke ikkanno? Laꞌꞌa, macciishsha, suꞌniissanna assaawa hattono wolere assa dandiineemmohu surrenke loossuro callaati. Reyineemmo wote surrenke loosa agurtanno. Surrenke loosa agurte heedheenna anfoonnikki garinni qaaga, assaawa hattono laꞌꞌanna macciishsha didandineeemmo.
REYINEEMMO WOTE ISI HIIKKINEEMMO?
5, 6. Qullaawu Maxaafi reyino manni noo gara lainohunni mayyee rosiisanno?
5 Reyineemmo wote hiikkineemmo yitanno xaꞌmo, surre kalaqinohura Yihowara kabbaade diꞌꞌikkitino. Isi tenne hajo lainohunni halaale ikkino coye afino; qoleno isi Qaalisi Qullaawu Maxaafi giddo reyitinori hiitto ikkite nooro xawisino. Qullaawu Maxaafi xawise togo yee rosiisanno: Mittu manchi reyanno wote, heeshsho nookkiha ikkanno. Reyonna heeshsho xaadannokki coyeeti. Reyino manni laꞌꞌa woyi macciishsha woyi assaawa didandaanno. Reyineemmo wote, giddonke reyikki gatannori mitturino dino. Reyitannokki lubbo woyi reyannokki fooli dinonke.a
Shaamu buwani hiikka higi?
6 Salamooni lubbote noori reyitannota affino yiihu gedensaanni, “Reyitinori kayinni mittore diaffanno” yee borreessino. Isi konne xinta ikkino halaale roore xawisate, reyitinori baxa ikko giwa dandiitannokkita coyiꞌrino; qoleno “[waammate] giddo loosu woyi iqqide woyi egenno woyi hayyo dino” yiino. (Mekibibi 9:5, 6, 10) Faarso 146:4 qolte, mittu manchi reyanno wote “hedosi baꞌanno” yitanno. Reyineemmore ikkinoommo daafira, bisinke reenna heeshshotenni heeꞌneemmo gari dino. Heeshshonke shaamu buwani gedeete. Shaamu buwani xoanno wote, horonta baꞌꞌanno ikkinnina wolewa haꞌrannowi dino.
REYO LAINOHUNNI YESUUSI MAYYIINO?
7. Yesuusi reyo mayinni lawisino?
7 Yesuusi Kiristoosi reyino manni noo gara lainohunni coyiꞌrino. Isi seekke egenninohu mittu Alaazaari yinanni manchi reyi yannara coyiꞌrinorinni tenne buuxa dandiinanni. Yesuusi rosaanosira, ‘Jaalinke Alaazaari goxino’ yee kulinsa. Yesuusi rosaano isi togo yiinsata, Alaazaari xiweennasi woyyimma afiꞌrate yee goxinoha lawinonsa. Yesuusi yiinohu kayinni dihattooti. Isi xawise, ‘Alaazaari reyino’ yiinsa. (Yohaannisi 11:11-14) Yesuusi reyo goxichchunni lawisinota huwati. Alaazaari ree noo yannara iimirano ikko giirate bayichcho dihaꞌrino. Sokkaanote ledo woyi biꞌree awurra ledo dixaadino. Wole biso uddire galagale ilamate wole alame dihaꞌrino. Haaqe nookkiha takki yiino goxichcho goxino manchi gede ree fooliishshire no. Wole xiqissano reyo goxichchu ledo lawissanno. Lawishshaho, Isxifaanoosi kinnatenni ganne shini wote Qullaawu Maxaafi iso, “goxi” yiino. (Soqqamaanote Looso 7:60, NW) Qoleno hawaariya Phaawuloosi yannasira reyite “goxxino” mannootire borreessino.—1 Qorontoosi 15:6, NW.
Yihowa manna kalaqinohu uullate aana hegerera heeꞌraraati
8. Maganunnihu umi alaami mannu reyara ikkinokkita mayinni anfeemmo?
8 Maganunnihu umi alaami mannu reyanno gedeetini? Deeꞌni! Yihowa mannu ooso kalaqinohu uullate aana hegerera heedhanno gedeeti. Albaanni konni maxaafira ronsummonte gede, Maganu umo kalaqinore ayiddaannanna ayiddaama hagiirsiissanno gannatera worino. Insara woꞌma fayyimma uyinonsa. Yihowa insara danchare calla hedinonsa. Mittu baxillaanchu anni oososi geedhite qarrantaranna reyitara hasiꞌrannoni? Horonta dihasiꞌranno! Yihowano oososi baxanno; qoleno uullate aana hegerera hagiidhitanni heedhara hasiꞌranno. Qullaawu Maxaafi mannu ooso lainohunni, “[Yihowa] hegerera heeꞌrate hasatto wodaninsara worino” yaanno. (Mekibibi 3:11) Maganu hegerera heeꞌrate hasatto oye kalaqinonke. Tenne hasattonke wonshate qixxaawo assino.
MANNU REYANNOHU MAYIRAATI?
9. Yihowa Addaami ma assitooti yiinosi? Tenne hajajo ayirrisa qarrissannota ikkitinokkihu mayiraati?
9 Hatto ikkina, mannu ooso mayira reyitanno? Tenne buuxate, uullate aana mittu manchinna mitte mancho calla noo waro mayi maikkinoro afa hasiissannonke. Qullaawu Maxaafi togo yee xawisanno: “Maganu Yihowa laꞌꞌate hagiirsiissannotanna itate baxissanno haqqe baala uullate giddonni mudhanno gede assi.” (Kalaqo 2:9) Ikkollana mittu hoolloonni coyi no. Yihowa Addaamira togo yee kulisi: “Kaashshu basera noo haqqe baalante aaninni guma ittanni hagiidha dandaatto. Danchanna busha badde kultanno haqqichcho guma kayinni ittooti; korkaatuno hatte haqqichcho guma itittoro reyatto.” (Kalaqo 2:16, 17) Tenne hajajo ayirrisa qarrissannota diꞌꞌikkitino. Addaaminna Heewani itannoti wole duuchcha haqqe no. Tini hajajo kayinni guuta heeshshonna wole batinynye dancha coye uyinonsa Maganira galata qoltanno faro fantinonsa. Tenne hajajo ayirrissinoha ikkoommero, galata qola calla ikkikkinni iima noo Anninsa silxaane ayirrissannotanna isi aannonsa biddishsha harunsitannota leellishshannonka.
10, 11. (a) Umi ayiddaanninna ayiddaama Maganoho hajajantukki gattinohu hiittoonniiti? (b) Addaaminna Heewani hajajama hoogansa shota coye ikkinokkihu mayiraati?
10 Umi ayiddaanninna ayiddaama kayinni Yihowara hajajamikki gati; kuni dadillisannoreeti. Sheexaanu mittu hamashshi widoonni hige Heewani, “Addinta Maganu kaashshu basera noo haqqe baalante aaninnni guma ittinoonte yiinoꞌneni?” yee xaꞌmise. Heewani togo yite qoltu: “Kaashshu basera noo haqqe guma ita dandiineemmo. Kaashshu basera mereeroho noo haqqichcho lainohunni kayinni Maganu, ‘Ise guma ittinoonte, reyitinannikki gede ise guma kissinoonte’ yiinonke.”—Kalaqo 3:1-3.
11 Sheexaanu qole togo yii: “Reya nafa direyitinanni. Maganu [hoolinoꞌnehu], hatte haqqichcho guma ittini barrinni jammarte illeꞌne faꞌnantannotanna bushanna dancha baddine affinannire isi gedeere ikkitinannita afinohuraati.” (Kalaqo 3:4, 5) Sheexaanu, Heewani hoolloonni haqqichcho guma itummaro horo afiꞌreemma yite heddara hasiꞌrino. Isi yiino garinni, Heewani bushanna dancha umisenni wossaꞌna hattono baxxure assa dandiitanno yaate. Qoleno Sheexaanu, Yihowa tenne haqqichcho guma ittiniro reyitinanni yaasi kaphphoho yee kassasino. Heewanino Sheexaanu yiinota ammante, hoolloonni haqqichcho guma tayisse ittu. Hakkiinnino ayiddaannisera uyiteenna isino iti. Lamunku tenne assitinohu afa hoogatenni diꞌꞌikkino. Maganu assitinoonte yiinonsare assitanni noota affino. Hoolloonni guma itansanni, qarrissannokkitanna korkaatunni uyinoonninsa hajajo affanni heedhenni ayirrissukki gattino. Tenne assansanni iimi Annansanna silxaanesi mishshinota leellishshino. Baxannonsa Kalaqaancho togo asse mishansa maarre saꞌnanni cubbo diꞌꞌikkino!
12. Addaaminna Heewani hajajama gibbuta Yihowara mayi macciishshaminosiro afate kaaꞌlannonkehu maati?
12 Lawishshaho, mittu itissenna uddisiisse lossiꞌroottohu umikki qaaqqi lophphe kae mishiheronna hajajama giwihero mayi macciishshamannohe? Godowikki lowo geeshsha xissiisiꞌranno. Hatteente gede Yihowa, Addaaminna Heewani isira badhe wodhituta mageeshshi geeshsha xissiisiꞌrinoro heda dandaatto.
Addaami kalaqaminohu bushshunniiti; reyi woteno bushsha higino
13. Yihowa, Addaami reyanno wote ma ikkanno yii? Hatto yaasi mayyaate?
13 Yihowa isira hajajantannokkire Addaaminna Heewani hegerera heedhanno gede assannohu mittu korkaatino dino. Isi umo kulinonsa garinni reyitino. Addaaminna Heewani heeshsho nookkire ikkitino. Insa ayyaanu biso uddidhe ayyaanaame alamera heeꞌrate dihadhino. Yihowa, Addaamira hajajama hoogasi kulisi gedensaanni yiinori tenne anfeemmo gede kaaꞌlannonke. Togo yiinosi: “Baattote giddonni fulootto daafira, baatto higatto. Bushsha ikkootto daafira, bushsha higatto.” (Kalaqo 3:19) Maganu Addaami baattote aaninni bushsha haare kalaqino. (Kalaqo 2:7) Hakkuyira albaanni Addaami wolewa mittowano dino. Konni daafira Yihowa Addaami bushsha higatto yaasi, Addaami heeshsho nookkiha ikkanno yaasiiti. Addaami kalanqisi bushshi gede heeshsho nookkiha ikkanno yaate.
14. Reyineemmohu mayiraati?
14 Addaaminna Heewani xaa geeshsha heeꞌrannonka; ikkollana insa Maganoho hajajama hoogansanni cubbo loossino daafira reyitino. Ninke reyineemmohu kayinni Addaami cubbinna reyo sirchisira baalaho saꞌino daafiraati. (Roomu Sokka 5:12) Addaami cubbi sirchu giddo mittono agurikki taraawanno xiwani gedeeho. Cubbu abbannoti reyo kayinni rumote. Reyo jaala ikkitukki diinaho. (1 Qorontoosi 15:26) Yihowa ninke konni kaajjadu diininni gatisate wodote kakkalo qixxeessino daafira lowo geeshsha galata hasiissannonke!
REYO LAINOHUNNI HALAALE AFA HORO UYITANNO
15. Reyo lainohunni halaale afa sheshifachchishshannota ikkitinohu mayiraati?
15 Qullaawu Maxaafi reyino manni noo gara lainohunni coyiꞌrannori sheshifachchishanno. Kageeshsha ronsummonte gede, reyino manni diqarramanni no; qoleno xissiisannonsari dino. Reyino manni ninke gawajje afannokki daafira, insa waajja dihasiissannonke. Insara ninke kaaꞌlo dihasiissannonsa; hattono insa ninke kaaꞌlite diaffanno. Ninke insa coyishiinshe dianfeemmo; insano ninke coyishiishshe diaffanno. Batinynyu ammaꞌnote marooti reyino manna kaaꞌline anfeemmo yite kaphphitanno; kore maroota ammananno manni qole insara woxe aanno. Halaale afa kayinni togoo kaphpho rosiissannori doggannonkekki gede agartannonke.
16. Batinynye ammaꞌno rosiissanno roso booreessinohu ayeeti? Booreessinohuna hiittoonniiti?
16 Qullaawu Maxaafi reyitinori noo gara lainohunni rosiisannore duuchcha ammaꞌno adhitanno? Diadhitanno. Mayira? Korkaatuno insa rosiissanno rosi Sheexaanu booreessinoho. Sheexaanu kaphphu ammaꞌno horoonsiꞌre, mannu maalinsa reyihu gedensaanni ayyaanaame alamera heeꞌneemmo yee ammananno gede assanno. Sheexaanu konne kaphpho wolu kaphphi ledo xaadise mannu ooso Maganu Yihowawiinni faffanno gede assanno. Tenne assannohu hiisseeti?
17. Cubbaataamu manni hegerera giiramanno yee rosiisa Yihowa suꞌma huntannohu mayiraati?
17 Umo qummi assininte gede, mite ammaꞌno mittu manchi bunshe asse reyiro wala yitanno giirara tungeenna hegerera giiramanno yite rosiissanno. Togo yee rosiisa Maganoho suꞌma huntanno. Yihowa baxillaancho Magano ikkino daafira mannu togo ikke giiramanno gede diassanno. (1 Yohaannisi 4:8) Mittu manchi hajajama giwino beettosi anga giirate duwe qorichchishinota kullihero mayi macciishshamannohe? Hakkonne mancho ayirrisatto? Wole agurina, isi ledo egennamatto? Horontanni diegennamatto! Kuni manchi lowo geeshsha kaajjadoho yite hedatto. Sheexaanu, ninkeno Yihowa manna hegere geeshsha giiratenni giiranno yine ammannammora hasiꞌranno!
18. Mannu reyino manna magansiꞌrannohu hiikkonne kaphphu roso ammaneeti?
18 Sheexaanu, mite ammaꞌno mannu reyihu gedensaanni lubbote noori ayirrinynye uyitannohanna galattannoha ayyaanaamo kalaqama ikkanno yite rosiissanno gede assanno. Konni rosi garinni, reyino manni ekera lubbote noorira kaaꞌlanno jaala woyi gawajjanno baarigaara ikkitara dandiitanno yaate. Batinynyu manni konne kaphpho ammananno. Kuni manni reyino manna waajjanno daafira insa ayirrisanno; qoleno magansiꞌranno. Qullaawu Maxaafi kayinni reyino manni goxe noota rosiisanno. Qoleno isi calla halaalaancho Magano ikkinoha Yihowa calla magansiꞌra hasiissannonketa rosiisanno; isi Kalaqaanchonkeetinna danchare baala uyinonkeho.—Ajuu[j]a 4:11.
19. Reyo lainohunni halaale afa wole hiikkonne Qullaawu Maxaafi roso huwanteemmo gede kaaꞌlitannonke?
19 Reyino manni noo gara lainohunni halaale afa, kaphphu rosinni soꞌrattokki gede agartannohe. Qoleno wole Qullaawu Maxaafi roso huwatatto gede kaaꞌlitannohe. Lawishshaho, mannu reyiro ayyaanaame alame haꞌrannokkita afittoro, gannate ikkitanno uullara hegere heeshsho afiꞌrate hexxo roore xabbe leeltannohe.
20. Aantanno fooliishshora hiitte xaꞌmora dawaro afiꞌneemmo?
20 Seeda yannara albaanni, keeraanchu manchi Iyyoobi togo yee xaꞌmino: “Manchu reyiro galagale heeꞌranno?” (Iyyoobi 14:14) Heeshsho nookkihunna ree fooliishshire noohu mittu manchi galagale lubbotenni heeꞌranno? Aantanno fooliishshora ronseemmonte gede, Qullaawu Maxaafi tenne xaꞌmora aanno dawaro addinta sheshifachchishshannote.
a “Lubbo” nna “foole” yaanno qaale lainohunni qoola 208-211 geeshsha noo Guwuursha lai.