Guwuursha
1. Bayira Baabiloone Bade Afa
Bayira Baabiloone kaphu ammaꞌno baala riqibbannota mayinni anfeemmo? (Yohaannisi Ajuuja 17:5) Hanni aante noo taje laꞌno:
Ise alame woꞌmate aana loossanni noote. Bayira Baabiloone ‘gosatenna gaꞌrete’ aana ofoltinota kulloonni. Qoleno tini mancho “baattote mootoolla aana [mookkinote].”—Yohaannisi Ajuuja 17:15, 18.
Bayira Baabiloone poletiku woy daddalu dirijjitta riqibbannota diꞌꞌikkitino. Mayira yiniro, Bayira Baabiloone baꞌu woyite ‘baattote aani mootoollanna’ “daddalaasine” dibaꞌino.—Yohaannisi Ajuuja 18:9, 15.
Ise Maganu suꞌma xonsiissino. Bayira Baabiloone woxenna ayirrinye afiꞌrate yite, tenne alame gashshooti ledo namoontino woy jaaloontino daafira foorate yinoonni. (Yohaannisi Ajuuja 17:1, 2) Ise daga baala soꞌrisiissino. Qoleno batinyu manni reyora xaꞌmantannoti iseeti.—Yohaannisi Ajuuja 18:23, 24.
2. Buuramino Moote Leellannohu Mamooteeti?
Qullaawu Maxaafi giddo, buuraminohu leella geeshsha “7 hige 7 dirinna 7 hige 62 diri” saꞌꞌannota masaalloonni.—Daanieeli 9:25 nabbawi.
Hatti yanna hanaffinohu mamooteeti? Hatti yanna 455 K.A. hanaffino. Hatte yannara, Gashshaanchu Nehimiya Yerusaalamete katama ‘gatamarara’ hakkiira haꞌrino.—Daanieeli 9:25; Nehimiya 2:1, 5-8.
Hatti yanna mageeshsha keeshshitanno? “7 hige 7 diri” 49 diro ikkanno; “7 hige 62 diri” qole 434 diro ikkanno. Hakko daafira, kuni baalunku diri mitteenni (49+434) 483 diro ikkanno.
Tini yanna gooffinohu mamooteeti? 455 K.A. kayinse 483 diro kiirrummoro, 29 M.D. iillineemmo.a Yesuusi cuuaminohunna buuraminohu hakko dirooti!—Luqaasi 3:1, 2, 21, 22.
3. Mundee Horoonsiꞌne Xaginsanni Ogimma
Xiwamino mancho umisi mundee horoonsiꞌne xaginsanni ogimma no. Kuri giddo mite mundee woleho aate; woy meessi mundee ganaanni horoonsiꞌnara wodhate; Kiristaanu kayinni konni garinni xagisiꞌra dihasiꞌranno.—Marro 15:23.
Ikkollana Kiristaanu horoonsiꞌra doodhara dandaannoti wole xaginsanni ogimmano no. Kuri giddo mite mundee laisiisiꞌrate, himodayalisis, himodayilushini, woy seeli-salveeji yinanni ogimmaati woy wodananna shombo riqiwe loosanno uduunnichinni xaginsanni ogimmaati. Mittu mittunku Kiristaanchi biso darrannisi yannara, dhibba laisiisiꞌrate mundeesi aanno woyite, woy wolu garinni xagisiꞌranno woyite mundeesi hiissinanniro umisi doodha hasiissannosi. Mittu mittunku akimichi tenne ogimma addi addi garinni horoonsiꞌrara dandaanno. Konni daafira, mittu Kiristaanchi biso dadhara, dhibba laisiisiꞌrara, woy wolu garinni xagisiꞌrara albaanni, mundeesi ma assinara hendoonniro afa hasiissannosi. Aante noo xaꞌmuwa hedi:
Gama mundee bisiꞌyanni fulte massaaru giddoonni saꞌanno gede assinironna haꞌrinshose shiima yanna uurrituro, tenne mundee bisiꞌya kifile ikkitino gede asse laeemmo gedenna ‘baattote aana duꞌnama’ hasiissannokkite gede asse laꞌꞌammora tiiꞌꞌiꞌya fajjannoe?—Marro 12:23, 24.
Biso darrannie woyite gama mundee bisiꞌyanni fultanno gede assine kaꞌne, hattee mundee wole xagga ledo karsiinse bisiꞌya giddora qollanniha ikkiro, Qullaawu Maxaafinni qajeelino tiiꞌꞌiꞌya bushiishannoenso fajjannoe?
4. Minaanninna Minaama Babbaxxe Heeꞌra
Maganu Qaali minaanninna minaama babbaxxe heeꞌra hasiissannonsakkita kulanno; qoleno babbaxxitinori wolu ledo adhama dandiitannokkita xawise kulanno. (1 Qorontoosi 7:10, 11) Mitu Kiristaani aante noo coyibbanni kainohunni babbaxxe heeꞌra doodhara dandaanno:
Maatete hasiisannore wonsha giwa: Minaanni maatesira hasiisannore wonsha giweenna maate heeshshote hasiisannore hoogge qarranturo.—1 Ximootewoosi 5:8.
Gane baasa gawajjannoha ikkiro: Minaanni (minaamano ikkitara dandiitanno) galtesi ganeenna fayyimmase baasa gawajjantanno woyite woy ise lubbosera waajjitanno deerra iillitanno woyite.—Galatiyu Sokka 5:19-21.
Galtete Yihowa ledo noose jaaloomi baasa gawajjamannoha ikkiro: Minaanni (minaamano ikkitara dandiitanno) minaamasi Yihowara soqqama horonta dandiitannokki gede assannoha ikkiro.—Soqqamaasinete Looso 5:29.
5. Ayyaanna Ayirrisa
Kiristaanu Yihowa dadillissanno ayyaanna diayirrisanno. Ikkollana, mittu mittunku Kiristaanchi mannu ayyaanna ayirrisanno woyite assanno coyibba lainohunni maa doodha hasiissannosiro afate, Qullaawu Maxaafinni qajeelino tiiasi horoonsiꞌra hasiissannosi. Hanni aante noota mite lawishshuwa laꞌno.
Mittu manchi ‘Hawalle keere iillishihe!’ yiihero. “Galateemmohe” yite agurattora dandaatto. Manchu lede afa hasiꞌrannoha ikkiro, ayyaana ayirrisattokkihu mayiraatiro kulattosira dandaatto.
Yihowa Farciꞌraasincho ikkitinokki galtekki ayyaanu barra fiixise ledo sagale itattora koyissuhero. Tiiꞌꞌikki haꞌratto gede fajjannoheha ikkiro, koyishshu basera Magano magansidhannokki daga budi heeꞌriro, hakko coyira karsamattokkita galtekkira balaxxe kula dandaatto.
Loosiisannohe manchi ayyaanu woggara damoozikki aana woxe ledihero. Konne woxe adha giwa hasiissannohe? Giwa hasiissannohekkiha ikkara dandaanno. Isi hakkonne woxe adhittoro ayyaana ayirrisoottohu gede asse laꞌꞌannonso, woxe ledinohehu dancha looso loosootto daafira galatannoheta leellishate yeeti?
Mittu manchi ayyaanu woggara afansha uyihero. Afansha aannohe manchi togo yaahera dandaanno: “Ayyaana ayirrisattokkita afoommo; kayinni konne afansha aammohera hasiꞌroommo.” Hakku manchi afansha uyinohehu shaqqado ikkino daafira ikkara dandaanno. Wole widoonni kayinni, kuni manchi ammanakki jife laꞌꞌanni nooha woy ayyaanaho karsamatto gede assate woꞌnaalanni noohalla ikka? Tenne xaꞌmo heditto gedensaanni, hakkonne afansha adhattoronna teꞌee umikki doodha dandaatto. Doodhineemmo doorshi baalunkunni danchu tiiꞌꞌi heeꞌrankeranna Yihowara ammanama hasiꞌneemmo.—Soqqamaasinete Looso 23:1.
6. Taraawanno Dhibba
Manna banxeemmo daafira, taraawanno dhibba wolu mannira sayinseemmokki gede lowo geeshsha qorophineemmo. Taraawanno dhibbi amadinonketa anfummoro woy amadinonkeha ikkara dandaanno yine huluullammummoro, wolu mannira sayinseemmokki gede qoropha hasiissannonke. Hatto assineemmohu, Qullaawu Maxaafi “Manna umikki gede assite baxi!” yee hajajanno hajajo agadhineemmo daafiraati.—Roomu Sokka 13:8-10.
Taraawanno dhibbi amadinosi manchi tenne hajajo agadhannota leellisha dandaannohu hiittoonniiti? Togoo manchi wolootaho baxille leellishate yee insa sunqa woy hanqafa dihasiissannosi. Isi mitootu maatensa fayyimma agarate yite mininsara koyisa hooggusiro koffi yaa dihasiissannosi. Qoleno, kuni manchi cuuamara albaanni dhibbasi cimeeyyete bisi qineessaanchira kula hasiissannosi. Hatto assasi wolootu cuuantannori fayyimma agarate mito coye biddi assate kaaꞌlitanno. Taraawanno dhibbi amadannosi gede assitasira dandiitanno heeshsho heeꞌrino manchi, adhamate hede jaalooma hanafara albaanni umisi fajjonni mundeesi laisiisiꞌra hasiissannosi. Konni garinni, Qullaawu Maxaafi “Mittu mittunku woleho woyyannore hedo ikkinnina, umisira woyyannore calla laoonke” yee amaalanno amaale harunsannota leellishanno.—Filiphisiyusi Sokka 2:4.
7. Woxunna Higgete Ledo Xaadooshshe Afiꞌrino Coye
Woxu ledo xaadooshshe afiꞌrino sheemaate baalanka borreessine wodhinummoro kalaqamannoha lowo qarra gatisa dandiineemmo. Mittu manchi konne sheemaate eanni noohu ammanate rodiisi ledo ikkiro nafa borreesse wodha danchate. (Ermiyaasi 32:9-12) Ikkollana, woxu woy wolu coyinni kainohunni mito woyite Kiristaanu mereero coyi kawa kaꞌaa higara dandaanno. Togoo woyite hajo laꞌannonsa roduuwi kawa kaꞌaa higino coye keeshshitukkinni salaametenni uminsa tira hasiissannonsa.
Shaaꞌꞌa ikkinokki coyi tuncu yiinkero lawishshaho, woxenke hanaanqiro woy suꞌmanke hunniro maa assa hasiissannonke? (Maatewoosi 18:15-17 nabbawi.) Togoo woyite Yesuusi kulinoha sase coye assa hasiissanno:
Kalaqamino qarra umiꞌne tirate woꞌnaalle.—Kiiro 15 lai.
Tini tirtannokkiha ikkiro, songote giddonni gikki yitinore mitto woy lame roduuwa adhite haꞌra dandaatto.—Kiiro 16 lai.
Songote cimeeyyera kula hasiissannohehu tenne baala assiteenna coyi tidhama hoogiro callaati.—Kiiro 17 lai.
Roore woyite, roduuwanke kassanse yoote minira dimassineemmo; mayira yiniro, hatto assa Yihowanna songo mishantanno gede assitanno. (1 Qorontoosi 6:1-8 nabbawi.) Ikkollana yoote minira haꞌne biddi assa hasiissanno coyi heeꞌrara dandaanno: lawishshaho adhanna adhama diigantanno woyite, ooso lossiꞌrate qoosso xaꞌmiꞌrate, adhama diigantu gedensaanni minaama woy minaanni muranno woxi daafira, kaasa xaꞌmiꞌratenna dhaansu ledo xaadooshshe afidhino hajora yoote minira haꞌra dandiinanni. Mittu Kiristaanchi togoo coye yoote mine salaametenni tirate woꞌnaalasi, Qullaawu Maxaafi amaale ledo sumuu yitannokkita diꞌꞌikkitino.
Mittu manchi wole giddeesse bushiishiro (woy seyatiro), qaaqquulle bushiishiro, manna gane gawajjiro, lowo coye mooriro, lubbo shiiro, woy wole togoota buutote jaddo loosironna mittu Kiristaanchi tenne gashshaanote kuliro, tini Qullaawu Maxaafi amaale ledo sumuu yitannokkita diꞌꞌikkitino.
a 455 K.A. kayise 1 K.A. geeshsha 454 diro ikkanno. 1 K.A. kayise 1 M.D. geeshsha mitto dirooti (zeerote yinanni diri dino). Hakkiinni 1 M.D. kayise 29 M.D. geeshsha 28 dirooti. Kuni baalunku diri mitteenni 483 diro ikkanno.