Lomiga Faale-Tusi Paia I LE INITANETI
Lomiga Faale-Tusi Paia
I LE INITANETI
Faa-Samoa
ā
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • ʻ
  • TUSI PAIA
  • LOMIGA
  • SAUNIGA
  • w94 4/1 itu. 20-24
  • Se Olaga Tauia, Faaoaina i le Auaunaga ia Ieova

Leai se vitiō o maua i lenei vaega.

Faamalie atu na iai se faalētonu i le kopiina o le vitiō.

  • Se Olaga Tauia, Faaoaina i le Auaunaga ia Ieova
  • Le Olomatamata Faasilasilaina le Malo o Ieova—1994
  • Tamaʻi Ulutala
  • Mataupu e Taitutusa
  • Se Afiafi na Suia ai Loʻu Olaga
  • La Ma Faiva i Uluai Tausaga
  • Se Suiga na Tofotofoina ai Lo Ma Faatuatua
  • Faasaoina i ni Avanoa Itiiti
  • Fesoasoani i se Tofotofoga
  • Iu le Taua —Faaauau La Matou Auaunaga
  • O le Auala a Ieova e Sili ona Lelei e Ola ai
    Le Olomatamata Faasilasilaina le Malo o Ieova—1992
  • Filifili e Auauna iā Ieova
    Le Olomatamata Faasilasilaina le Malo o Ieova—2006
  • Auauna Atu i Lalo o le Tausiga Alofa a Ieova
    Le Olomatamata Faasilasilaina le Malo o Ieova—1996
  • E Silia i le 50 Tausaga o ‘Alu Atu’ Pea
    Le Olomatamata Faasilasilaina le Malo o Ieova—1996
Faitau Atili
Le Olomatamata Faasilasilaina le Malo o Ieova—1994
w94 4/1 itu. 20-24

Se Olaga Tauia, Faaoaina i le Auaunaga ia Ieova

E PEI ONA FAAMATALAINA E LEO KALLIO

O le tausaga e 1914, ma o se aso matagofie i le tau faaiuiuga o le tau mafanafana i si o matou tamai pitonuu o Turku, o se aai i Finilani. Na faafuasei lava ona faataapeina le saogalemu i tala o se taua tele ua pa mai. E leʻi pine ae faatumulia le aai i ē e mafaufau i le uiga o mea o loo tutupu. O foliga paū o tagata matutua, na avea o se mea e tau mānatu ai i matou o tamaiti, po o le ā le mea o le a tupu. Sa na o le iva oʻu tausaga i le taimi lena, ma o loo oʻu manatuaina le suia o le taaalo fiafia o tamaiti i taaloga o le taua.

E UI lava sa leai se sao o Finilani i le Taua Muamua a le Lalolagi (1914-1918), ae sa faaleagaina e se taua a le atunuu lava ia i le 1918. Sa faaaogā e tauaiga ma uo auupega e faasagatau ai i le tasi, ona o talitonuga eseese i faiga faapolotiki. Sa oo i ai lo matou aiga e toafitu i lenei feitagaiga. O loʻu tamā, o lē sa matuā tuusao atu i le faailoaina mai o ona manatu, sa pueina ma faasalaina i tausaga e fitu i le falepuipui. Sa toe tatalaina mulimuli mai o ia, ae i lea taimi, ua lē lelei lona soifua maloloina.

Sa pagatia lo matou aiga mai le fia ʻaai ma faamaʻi a o faagasolo lenei taimi leaga. Sa feoti oʻu tuafāfine laiti e toatolu. Sa faalogo le uso matua o loʻu tamā o lē sa nofo i le aai o Tampere e uiga i lo matou puapuaga, ma valaauliaina ai loʻu tamā ma loʻu tinā ma i maʻua le fanau e toalua o loo totoe, ina ia matou ō atu e nonofo faatasi ma ia.

I tausaga mulimuli ane, a o nonofo ai pea i Tampere, sa ou fetaui ai i se teine tausaafia e igoa ia Sylvi. Sa tutusa lelei o ma talaaga. Sa fasiotia lona tamā i le taua a le atunuu lava ia, ma na ave ai loa o ia, o lona uso matua, ma lona tinā e se tasi o uo mamae a lo latou aiga, o Kaarlo (Kalle) Vesanto mai le taulaga o Pori, ma latou nonofo i lona aiga. Sa faia ni fuafuaga mo se galuega a le tinā o Sylvi, ma se fuafuaga mo teine ina ia ō i le aʻoga. Mulimuli ane, na siitia atu Sylvi i Tampere e faigaluega ai, ma o i inā na ma fetaui ai.

Se Afiafi na Suia ai Loʻu Olaga

I le 1928, na ma faamau ai ma Sylvi, ma i le tasi aso, na ma malaga ai i Pori e asiasi ia Kalle Vesanto ma lona aiga. O le mea lenei na tupu sa matuā silisili ona aafia ai loʻu olaga. Na avea Kalle ma sē e pule ma tausia aʻe ni solofanua, ae ua faamutaina lena pisinisi. Ua avea o ia ma lana avā ma tagata talaʻi maelega o le tala lelei o le Malo o le Atua. O loo faamatalaina i le 1990 Yearbook of Jehovah’s Witnesses le auala na ia totogia ai ni tamaloloa ina ia tusia upu nei, “E Faitau Miliona o loo Soifua Nei, o le a Lē Taitai ona Maliliu” i se pa puipui i fafo o lona fale fogafalelua. Sa matuā lapopoa mataitusi ina ia faigofie ai ona faitau mai i nofoaafi o loo fepasiai solo.

I lena po, na ma talatalanoa ai ma Kalle seia oo i le tafa o ata o le vaveao. Na ou fesili, “Aisea? Aisea? Aisea?” ae na faamatala mai e Kalle. Sa ou aʻoaʻoina totino upu moni faavae o le Tusi Paia i le po atoa. Sa ou tusia i lalo mau o loo faamatalaina mai ai aʻoaʻoga eseese. Mulimuli ane, ina ua ou toe foi i le fale, sa ou tago loa i laʻu tamai api ma tusitusi i lalo mau uma na, i le upu i le upu. Ona ou te leʻi masani lelei i le Tusi Paia, na ou faaaogāina ai lenei tamai api e molimau atu ai ia i latou i le fauga fale sa ou faigaluega ai. A o oʻu faaalialia atu aʻoaʻoga a lotu sese, sa ou iloaina ai loʻu toe taʻua o upu a Kalle: “Ua ooleina moni outou uso e!”

Na tuu mai e Kalle ia te aʻu le tuatusi o se tamai fale i Tampere, lea o loo faia ai e Tagata Aʻoga o le Tusi Paia e toʻa 30, a latou sauniga. O i inā na ou faapupuu ai i le tulimanu e latalata i le faitotoa i tafatafa o le uso o Anderson, o lē ona le tamai fale. Sa ou auai i se tulaga lē faifaipea, ae na faamaonia le fesoasoani o le tatalo. Pe a tutupu faafitauli matuia i le galuega, ona ou tatalo loa lea e faapea: “Le Atua e, faamolemole, afai e te fesoasoani mai ia te aʻu ina ia ou manumalo i nei tulaga faigata, ou te folafola atu o le a ou auai i sauniga uma.” Ae sa faasolo ina leaga tulaga o mea. Ona ou iloa ai lea, o lea ou te manao e faatau atu laʻu auaunaga ia Ieova, o lea na toe sui ai laʻu tatalo e faapea: “Po o le ā lava e tupu, ou te folafola atu o le a ou auai i sauniga uma.” I lena tulaga, sa faaitiitia ai oʻu tulaga faigata, ma avea ai aʻu o sē e auai pea i sauniga.—1 Ioane 5:14.

La Ma Faiva i Uluai Tausaga

I le 1929, na ma faaipoipo ai ma Sylvi, ma i le 1934, na faatinoina ai lo ma tuuina atu ia Ieova i le papatisoga i le vai. I na aso, sa aofia i la ma faiva le aveina i fale o tagata o laau pese ma lipine lapotopoto sa pueina ai lauga, ma tuufesili atu i ai ma le agalelei, pe e mafai ona ma tuuina atu se lauga faale-Tusi Paia e aunoa ma se totogi. E masani ona fiafia tagata e valaaulia i maʻua i totonu, ma a uma ona latou faalogologo i lauga ua uma ona pueina, ona matou fetufaai lea i se talanoaga, ma taliaina nisi o a ma lomiga.

Faatasi ai ma le faatagaga a faipule silisili, sa ma taina ai na lava lauga faale-Tusi Paia e ala atu i masini faaleotele leo i malae taalo. Ma i vaiaai, ma te faapipiiina ai mea faaleotele leo i se taualuga po o le tumutumu o se alaasu. I nisi taimi, ma te taina ai na lauga i luma o le vaituloto lea e faatasitasi ai se motu o tagata. Sa ma aveina na masini faaleotele leo i se vaa ma taualo lemu atu i uta. I Aso Sa, ma te malaga ai i se pasi ina ia talaʻi i oganuu maotua, e faaaogāina ai a ma masini faaleotele leo faapelepeleina ma le anoanoai o lomiga.

Se Suiga na Tofotofoina ai Lo Ma Faatuatua

I le 1938, na ou ulu ai i le faiva faataimiatoa o se paeonia, ae sa faaauau foi ona ou galue o se leipiliki. I le tau e totogo ai mea na sosoo ai, na maua ai soʻu valaaulia mai le ofisa o le lālā a le Sosaiete ina ia avea ma faifeau femalagaai, lea ua taʻua nei o le ovasia tau matagaluega. O le filifiliga ina ia taliaina sa lē faigofie, ona sa ou fiafia e galulue faatasi ma la matou faapotopotoga i Tampere. E lē gata i lea, ona ua iai lo maʻua lava fale; sa iai foi le ma tama tama e ono tausaga le matua, o Arto, o lē na toeitiiti lava amata ana aʻoga; ma sa fiafia Sylvi i lana galuega o se faatauoloa. Peitai, ina ua uma ona talatalanoa faatasi, na ou taliaina ai loa lenei faaeaga faaopoopo o le auaunaga o le Malo.—Mataio 6:33.

Ona amataina foi lea o se isi vaitaimi faigata. Na amata le taua ia Novema 30, 1939, ina ua savalia Finilani e fitafita a le Soviet. Na faaigoaina le taua o le Taua o le Taumalulu, na tauina lava seia oo ia Mati o le 1940, ina ua malilie Finilani ina ia sainia se filemu. Sa foliga mai sa auai foi mea faalenatura i le taua, ona o se taumalulu lea e sili ona matautia lona malulu ou te manatuaina. Sa ou malaga mai lea faapotopotoga i le isi faapotopotoga i se uila vilivae, a o paʻū ifo le fua o le malulu i le sili atu i le 22 tikeri i lalo ifo o le selo Fahrenheit po o le [31 tikeri i lalo ifo o le selo Celsius!]

I le 1940, na faasaina ai le galuega a Molimau a Ieova i Finilani. Mai le taimi lena, na tuuina ai le toatele o talavou Molimau i Finilani i le falepuipui ma faamalosia ina ia nonofo ai i inā i lalo o tulaga sauā. Ae e faafetai ai, ona sa mafai ona ou tautua i faapotopotoga i le taimi atoa o le taua lona lua a le lalolagi, mai le 1939 seʻi oo i le 1945. Sa manaomia ai i lenei mea loʻu alu ese mai ia Sylvi ma Arto mo ni masina i lea taimi ma lea taimi. E sili atu i lena, sa iai se faamatauga faifai pea o le pueina ona o le faia pea o se galuega e lē faatulafonoina.

Atonu sa avea aʻu o se vaaiga uigaese, i le tietie i se uila vilivae ua soo i atopau, se ʻato o lomiga, ma se laau pese ma lipine pese lapotopoto. O se tasi o mafuaaga na ou tauaveina ai le laau pese, ina ia faamaonia ai, e faapea e lē o aʻu o se sipai e faapaʻū mai i parasuti e tusitusia faamatalaga mo tagata Rusia pe a oo ina pueina aʻu. Seʻi tagai la i ai, sa ono mafai ona ou finau atu e faapea, ana fai o aʻu o se tagata e faapaʻū mai i se parasuti, sa tatau la ona nuti lipine pese lapotopoto i le taimi na ou puna ifo ai.

Ae ui i lea, a o asiasi atu i se tuaoi sa lapataia e uiga i se sipai, sa sese ai se aiga Molimau e faapea o aʻu o se tasi o i latou. Sa ou tuʻituʻi i le faitotoa o lo latou fale i se po pogisa o le taumalulu, ma sa matuā fefefe i latou e tatala le faitotoa. O lea sa ou faaaluina ai lena po atoa i se fale e tuu ai manu, ma tanumia i lalo o vao mamago ina ia taumafai e faamafanafana ai. I le taeao na sosoo ai, na faamanino ai lea faailoga sese, ma ou te faapea atu, i laʻu asiasiga atoa, sa faaalia ai e sui o le aiga le talimalo faapitoa mo aʻu!

I tausaga o le taua, sa na o maʻua ma le uso o Johannes Koskinen sa tautua i faapotopotoga i le ogatotonu ma le itu i mātū o Finilani. Sa tofu i maʻua ma oganuu tetelē e tausia, o nisi pe tusa ma le 400 maila po o le [600 kilomitaa] le uumi. Sa tele naua faapotopotoga e asiasia, sa mafai ai ona ma nonofo mo le na o le tailua i le taitolu aso i faapotopotoga taitasi. Sa seāseā tuutaimi nofoaafi i le faasologa o a latou femalagaaiga, ma sa lē tele foi ni pasi ma sa matuā tutumu foi, ma o se mea ofoofogia le ma taunuu i nofoaga sa ma faamoemoe i ai.

Faasaoina i ni Avanoa Itiiti

I le amataga o le Taua o le Taumalulu, na ou alu ai i le ofisa o le lālā i Helsinki ma aumai pusa tetele e fa o lomiga sa faasaina ina ia ou alu ma ave i le nofoaafi, ina ia tufatufa atu i faapotopotoga. A o iai i le taulaga o nofoaafi i Riihimäki, sa ou faalogoina ai se leo o faailo o osofaiga mai le vanimonimo. Sa faamaulu e fitafita sa i totonu o le nofoaafi ni suti o le malulu, ma faatonuina loa le pasese ina ia tuua vave le nofoaafi ma agaʻi atu i se laufanua gaogao e fesagai ma le fale o nofoaafi.

Sa ou fai atu i fitafita ina ia laʻu atu aʻu pusa, ma taʻu ia i latou le tāua o ia pusa. E toafā i latou sa tofu ma le pusa e amo, ma sa matou tamomoe mo le 200 iata po o le tusa ma le 183 mita i le laufanua e ufitia atoa i le aisa. Sa matou faapauu i le palapala, ma sa tauvalaau mai se tasi ia te aʻu: “Sole, tagata sivili, aua neʻi e toe gaoioi! Afai e iloa mai e tagata o loo faatoulu maia pomu i sina gaoioi, o le a latou pomuina mai i tatou.” Sa ou fia isuisu tele, o lea na liuliu malie aʻe ai loʻu ulu ina ia tilotilo atu i le vanimonimo, ma na ou faitauina ai vaalele e 28!

Na faafuasei lava ona galulu le eleele mai i pomu pāpā. E ui lava na sao le fale mo le taulaga o nofoaafi, ae sa lavea le nofoaafi lea na matou malaga mai ai. Pagā se vaaiga matagā o le nofoaafi ua faaleagaina ma le alauamea o nofoaafi ua femilosai solo! I le taeao na sosoo ai, sa mafai ona toe faaauau laʻu malaga ma aʻu pusa, ma toe faaauau le malaga a fitafita i le isi nofoaafi. Na avea le tasi o i latou ma Molimau ina ua uma le taua, ma sa ia taʻu mai ia te aʻu e faapea, sa talatalanoa fitafita mulimuli ane e uiga i le tagata ese sivili ma ana pusa.

I se taimi mulimuli ane, i le malaga atu o le uso o Koskinen e galue i le faapotopotoga laitiiti i Rovaniemi i le itu i mātū o Finilani, sa pueina a o leʻi alu ese mai le nofoaafi. Sa faafalepuipuiina o ia, ma i lea nofoaga sa matuā faamoamoaina ai o ia. Ina ua oo i le taimi ou te alu ai e galue i lena lava faapotopotoga, sa faia ni aʻu fuafuaga ina ia ou alu ese mai le nofoaafi i le tamai taulaga o nofoaafi o Koivu. O i inā na fuafuaina ai e le tuafafine o Helmi Pallari mo aʻu ina ia faaauau laʻu malaga i se taavale toso e felauai ai susu. Sa manuia laʻu asiasiga i le Faapotopotoga i Rovaniemi. Ae peitai, a o oʻu tuua inā, sa ou fetaiai ai ma ni faafitauli.

I lo ma agaʻi atu i le taulaga o nofoaafi, sa ma fetaiai ai ma laʻu paga, ma ni fitafita se toalua, o ē e siakiina pepa faamaonia a ē uia lea vaipanoa. Na ou faapea atu, “Aua e te tilotilo ia i latou. Ia taulai saʻo pea i luma lau vaai.” Sa ma savavali atu i lo la va, e pei lava la te lē o iai. Ona amata lea ona la tuliloa mai i maʻua. Mulimuli ane, i le taulaga o nofoaafi, sa mafai ona ou alofia i laua i le toatele o tagata ma feosoi ai i le nofoaafi o loo alu. Sa tele mea ofoofogia i le galuega femalagaai i na aso!

E faatasi ona pueina aʻu ma ave atu i le nofoaga mo le auaunaga faafitafita. O le fuafuaga ina ia auina atu aʻu i le taua. Ae na tatagi le telefoni, ma na taliina e le alii ofisa o le vaega faafitafita o lē na sauni e fesiligia aʻu. Sa mafai ona ou lagona atu le leo i le telefoni o eē mai e faapea: “Aisea tou te aumaia soo ai nei tagata mamai ma le lē aogā? Pau le mea matou te faia, o le toe faafoi atu o i latou. Matou te manaomia tagata malolosi mo le galuega!” E faafetaia ai, ona sa ou tauaveina se pepa faafomai e faailoa ai se faafitauli tau le soifua maloloina sa ia te aʻu. Ina ua ou tuuina atu lenei tusi, sa faatagaina loa aʻu ou te alu, ma sa faaauau ma le lē motusia ai laʻu galuega i faapotopotoga.

Fesoasoani i se Tofotofoga

Sa faaauau ona aasa le taua matautia, ma sa pueina ai laʻu uo o Ahti Laeste. Na vili mai lona toalua ia te aʻu. Ina ua ou oo atu i lo la fale, na ou mauaina ai i ana pepa se pepa faamaonia mai i leoleo e avatu ai ia Ahti se faatagaga ina ia tuuina atu se lauga ua uma ona pueina i paka mo le lautele o le aai. Na matou taunuu i le fale faamasino ma le pepa faamaonia. Ina ua maeʻa ona latou faitauina le tuuaiga, sa ou tuuina atu loa le pepa faamaonia i le uso o Laeste. Sa faatonu atu e le faamasino se fitafita e aumai se laau pese ma ni taulimaga o le Tusi Paia ua pueina ina ia faalogologo i ai le faamasinoga. Ina ua maeʻa ona faalogologo i taulimaga taitasi, ona taʻua loa lea e le faamasino e faapea, e leai se mea sese o ona iloaina mai i faamatalaga ua taʻua.

Ona auina atu loa lea o Ahti, o lana avā ma aʻu i fafo o le poletito e faatali ai mo le faaiuga o le faamasinoga. O i inā na matou tutū ai ma le polepolevale. Mulimuli ane, na matou faalogoina se leo o faapea mai: “O lē na molia, faamolemole ulufale mai i le potu faamasino.” Sa faasaolotoina le uso o Laeste! Sa faatumulia moni o matou loto i le faafetai ia Ieova, a o faaauau pea la matou galuega, o le uso ma le tuafafine o Laeste i la laua galuega i la latou faapotopotoga, ma o aʻu ma laʻu galuega i le galuega femalagaai.

Iu le Taua —Faaauau La Matou Auaunaga

Sa aveesea faasasaaga i la matou galuega talaʻi ina ua uma le taua, ma sa tatalaina mai uso mai le falepuipui. I le tele o tausaga o laʻu auaunaga, sa faagaeetia aʻu i le matafaioi na faia e tuafāfine Kerisiano i le galuega o le Malo, ma i le lagolagoina o a latou tane. Ae maise lava o loʻu faafetai mo le faataulagaina ma le lagolagosua a Sylvi. O le iuga, sa mafai ona ou faaauau pea i le galuega femalagaai mo le 33 tausaga e lē motusia, ma mulimuli ane galue o se paeonia faapito.

Sa ma faalaeiauina ma Sylvi ia Arto ina ia amata ona paeonia pe a uma aʻoga, ia aʻoaʻo le gagana Peretania, ma ia auai i le Aʻoga Faale-Tusi Paia a le Olomatamata o Kiliata i le Iunaite Setete. Sa faauu o ia mai Kiliata i le 1953. Mulimuli ane, na faaipoipo atu o ia ia Eeva, ma sa faia faatasi so la sao i vala eseese o le auaunaga faataimiatoa, e aofia ai galuega i le matagaluega, le auaunaga i Peteli, ma le paeonia faapitoa. I le 1988, sa siitia atu ai i laua i Tampere, le aai o loo matou nonofo ai, ina ia fesoasoani i le tausiaina o maʻua ma Sylvi, a o faaauau pea ona la auauna o ni paeonia faapito.

Sa ma olioli ma Sylvi i ni olaga faamanuiaina ma le faaoaina faatasi ma le anoanoai o mea o loo manatua pea e faalaeiauina ai i maʻua, e ui lava ua matuā faaitiitia nei lo ma malosi. O se matuā taui lava le mafaufau atu i le faatuputeleina ua vaaia. Ina ua amata ona ou asiasi i faapotopotoga i le 1939, sa na o le 865 le au talaʻi o le Malo i Finilani, ae ua sili atu nei i le 18,000!

Ina ua ou amata i le faiva faataimiatoa i tuā i le 1938, sa ou leʻi iloaina e faapea e 55 tausaga mulimuli ane ai, o loo oʻu olioli pea i le saosaolaumea ai. E ui lava i tausaga matua, ae o loo ma faaauau pea i le malosi o Ieova, i le tepa taulai atu i lo tatou taui ua folafolaina mai. Tatou te faatuatuaina upu a le faisalamo e faapea: “Auā e lelei Ieova; e faavavau lava lona alofa; e oo atu lava lona faamaoni i lea tupulaga ma lea tupulaga.”—Salamo 100:5.

[Ata i le itulau 21]

Sa faatinoina e Leo ma Sylvi Kallio lo la tuuina atu ia Ieova i le 1934

[Ata i le itulau 23]

O se ata lata mai nei o Leo ma Sylvi a o lalata atu i laua i le taʻi 60 tausaga o le la auaunaga tuutoina atu

    Lomiga Faa-Samoa (1971-2026)
    Log Out
    Log In
    • Faa-Samoa
    • Lafo Faamatalaga
    • Faapolokalame
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Aiāiga Faapitoa
    • Aiā Faaletulafono
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Lafo Faamatalaga