Mataupu 5
Le Malo—Aiseā ua Tuai ai Lona “Oo Mai”?
1. I le manatu i le Roma 8:22, o ā fesili ua lāgā?
SA TUSI mai le aposetolo o Paulo: “Ua tatou iloa, ua oi faatasi, ma oono faatasi mea uma lava na faia.” (Roma 8:22) Aiseā ua faapenei ai? Aiseā ua faataga ai e le Atua taua, le solitulafono, o faamaʻi ma le puapuagatia i le 6,000 tausaga ua mavae e tusa ai ma talafaasolopito tusia? O le ā na sese, ua tatau ai nei i tagata, na faia ia ola e tusa ma tulafono tauatua, ona pagatia i le amioleaga? Aiseā ua lē faasaʻoina ai e lo tatou Tamā faalelagi lenei tulaga? Afai o le Malo o le vaifofo lea, ae aiseā lava ua tuai ai lona “oo mai”? Pe e mafai ea ona tatou faamoemoe moni faapea o le a toe suia e le Atua nei tulaga mataʻutia?
2. I lalo o le pule aoao a le Atua, ua tatau ona avea ai le lalolagi ma ā?
2 I lalo o le pulega silisili ese, po o le pule aoao, a “le Tupu o le vavau,” sa tatau lava ona iai pea tulaga uiga lelei i luga o le lalolagi talu mai le taimi o le foafoaga i Etena. A o faia e le uluai tane ma le fafine a la fanau, ma oo ina faatuputeleina ai le aiga faaletagata i le faitau afe o miliona o auaiga, sa tatau i le lalolagi atoa ona avea o se parataiso matagofie, e faatumulia i le featani fiafia ma le alofa faatuaoi o ituaiga filemu o tagata.—Faatusatusa i le Failauga 2:24.
3. (a) I le ā le foliga na foafoaina ai le tagata? (e) O le ā le mea na tofia ai le uluai ulugalii e fai? (i) O le ā le fesili e tatau nei ona tatou fesili ai?
3 O le fuafuaga lena a Lē na Foafoaina Mea ma le alofa mo lenei lalolagi ina ua ia foafoaina le tagata i ona lava foliga mamā tau amio ma faia ai le fafine mai le tamaloa. Auā ua taʻu mai ia i tatou e le faamatalaga o le foafoaga a le Tusi Paia e faapea:
“Na faia e ia o i laua o le tane ma le fafine. Ua faamanuia foi le Atua ia te i laua, ma ua fetalai atu le Atua ia te i laua, Ia fanafanau ia, ma ia uluola, ma ia tumu ai le lalolagi, ia faatoilalo i ai, ma ia pule i iʻa i le sami, ma manu felelei, atoa ma mea ola uma e fetolofi i le eleele. . . . Ua silasila atu le Atua i mea uma ua na faia, faauta foi, ua lelei lava.” (Kenese 1:26-31)
Aiseā la, ua lē “lelei” ai foafoaga a le Atua i luga o le lalolagi i aso nei?
NA LUʻIA LE PULE AOAO A LE ATUA
4. (a) O le ā le tulafono a le Atua e sili, ma aiseā? (e) O ai na manao e fai tulafono e ese, ma na faapefea ona ia faia na mea?
4 Sa faavaeina le foafoaga i tulafono a le Atua. Ma ua matilatila i nei mea le tulafono o le alofa. O le Atua lava ia “o le alofa.” (1 Ioane 4:8) Peitai sa aliali mai i inā se tasi o lē e manao na te faia ni tulafono e ese mo tagata. O “se tasi” lena sa avea o se ‘alo o le Atua,’ o se agelu e lē vaaia, e aunoa ma se faaletonu o se tasi lea o i latou o ē na ‘alaga fiafia’ ina ua foafoaina e Ieova le lalolagi ma mea uma o iai. (Iopu 38:7) O lenei agelu na liua o ia e ia lava ma satani, o se fili o le Atua. Na manao o ia e tutoatasi, na manao e tapuai atu ia te ia lava ma na amata ai ona faaolaolaina se uiga fouvale. (Efeso 2:1, 2; faatusatusa i le Luka 4:5-7.) Na ia faufau e faaaogāina o tatou uluai mātua faaletagata mo ona lava manaoga manatu faapito. Na faapefea la ona ia galue e faatatau i lenei mea?
5, 6. (a) O le ā le poloaiga faigofie na tuu atu e le Atua ia Atamu? (e) O le ā le auala a Satani na uia, ma aiseā ua tonu ai ona taʻua o ia o “le Tiapolo”?
5 I le faatoaga faaparataiso o Etena, o Atamu lava ma Eva na la mauaina mea lelei mai i le pulega a Ieova. Na saunia e le Atua mea uma e manaomia e tausia ai i laua i le itu faaleagaga ma le itu faaletino. Ina ia la tumau manuia, na ia finagalo ai ia i laua e usiusitai foi ia te ia o lo la Alii Pule Aoao. I lenei itu na ia tuuina atu ai ia Atamu se poloaiga faigofie, ia aua lava neʻi ʻai i le “laau e iloa ai le lelei ma le leaga.” Sa faatatau foi lenei mea ia Eva ina ua uma ona foafoaina o ia. E lē faapea na taofia mai e le Atua se mea ia i laua, auā o isi laau uma i le faatoaga na saunia ni fua eseese matagofie ma le susua. Peitai ane, afai la te lē usitai i le Atua ma aai i lenei fua e tasi, o le a la ‘feoti ai lava.’ Ma le poto lava, e auala i se gata, na faalatalata muamua atu ai le agelu fouvale o Satani ia Eva, ma faapea atu: “Lua te le oti lava; auā ua silafia e le Atua, o le aso lua te aai ai [i le fua o le laau], e pupula ai o oulua mata; ona avea ai lea o oulua e pei ni atua o loo iloa le lelei ma le leaga.”—Kenese 2:17; 3:1-5.
6 Ua foliga mai ai o le Atua o se pepelo. Peitai o Satani o ia moni lava lea o le pepelo. Ma le tonu lava, o lena “tamā o le pepelo” na oo foi ina taʻua o le Tiapolo, o lona uiga “o lē Taufaaleaga.” (Ioane 8:44) O se luʻi tuusaʻo lava lena i le pule aoao a Ieova, i lona tulaga Tautupu i luga o ana foafoaga ola. Na ia faauiga faapea na taofia e le Atua le poto e tatau ona la maua, o le tulaga tautupu o le Atua sa lē faatuatuaina, o le a sili atu lo la manuia pe a tutoatasi i laua, i le faia o a laua lava tulaga o le “lelei ma le leaga.”
7. O ā vala na lē taulau ai le ulugalii faaletagata i lalo o le tofotofoga?
7 Na faapefea ona tali atu le fafine i lenei faamatalaga taufaaleaga? Sa lē taulau ona leoleoina lona loto, sa ia faatagaina le tuʻinanau sese e mauaa ai i inā. O lena tuʻinanau na oo ina fua mai, o lea na faaseseina ai o ia i le faia ma le loto i ai o le agasala i le lē usiusitai i le Atua. I lenei mea na ia manatu faatauvaa ai foi i le tulaga ulu o lana tane, o lē sa tatau ona ia faanoi muamua i ai. Ma na faapefea la ona tali atu le tane? ‘Sa leʻi olegia Atamu,’ ae peitai na ia filifili e aufaatasi ma Eva, i le auai ma le loto i ai ma ia i ana faiga fouvale. Pagā se aso faavauvau mo o tatou uluai mātua, atoa foi ma tagata uma!—Kenese 3:6, 7; 1 Timoteo 2:14; faatusatusa i le Iakopo 1:14, 15.
8. (a) O le ā le faasalaga tonu ma le saʻo na faaooina atu e le Atua ia Atamu ma Eva? (e) I le taimi na la feoti ai, sa iai ea ni o la “solu” na ō i le lagi pe ō i hele e faapuapuagatia ai? (i) O le ā le tupu ua pule mai ia i tatou, ma aiseā?
8 Na faaalia e Atamu ma Eva le matuā lē amanaiaina o le pule aoao a le Atua. O lea la, ina ia tusa ai ma lana tulafono, na faasilasila atu ai e le Atua lo la faasalaga o le oti, i le taʻuina atu ia Atamu e faapea:
“Auā o le efuefu oe, e te toe foi atu lava i le efuefu.” (Kenese 3:19)
Sa leʻi faauigaina i inei e le Atua e na o le tino o Atamu o le a oti, ae faapea o se “solu” i totonu po o se “agaga” o le a sola ese mai lona tino ina ia ola ai pea i le lagi po o hele. E leai, auā o Atamu lava ia sa o se “solu.” E pei ona faapea mai le tala o le foafoaga, i le Kenese 2:7: “Ona faia lea e Ieova le Atua le tagata i le efuefu o le eleele, ma ua mānava i ona pogaiisu le mānava ola; ona avea ai lea o le tagata ma tagata ola [“solu ola,” NW].” I le taimi na tatau ai, ona feoti uma ai lea o Atamu ma Eva—o ni solu. Ma talu ai ona o tagata uma o fanau a Atamu o lē na pisipisia i le agasala, o i tatou uma lava la ua tuufaasolo mai i ai le agasala ma le oti. “O le tagata [solu] e agasala e oti ia.” (Esekielu 18:4, 20) Ioe, tatou te feoti uma lava, auā o i tatou o “solu”. Ua oo mai le oti e pule pe malo e pei se tupu i o tatou luga.—Roma 5:12, 14; 6:12; Failauga 3:19, 20; 9:5, 10; Salamo 6:5; 115:17.
LE FINAUGA I LE FAAMAONI O LE TAGATA
9. O le ā le isi finauga na lāgā i Etena?
9 Ae peitai ane, sa lē na o le pule aoao a le Atua na fesiligia i le fouvalega i Etena. Na lagā ai foi le isi finauga. Talu ai ona o uluai tagata lava na tuuina e le Atua i luga o le fogaeleele na oo ina lē faamaoni i lalo o tofotofoga, pe na iai ea la se mea na sasi ai le foafoaga a le Atua? E mafai moni ea ona faapea ane sa “lelei atoatoa” ana galuega uma lava?
10. (a) Pe sa ponā ea le foafoaga a le Atua, ma aiseā ua e tali mai ai faapena? (e) E ono mafai faapefea e tagata ona faaalia mai i latou lava o loo i ‘foliga o le Atua’?
10 Sa ono mafai ona faaumatia vave loa e le Atua Atamu ma Eva ma toe foafoaina loa se isi paaga faaletagata. Peitai pe o le a lē avea lena o se faamaoniga e faapea ai o lana uluai foafoaga na ponā? Sa leʻi ponā. Na pau lava ua filifilia e o tatou uluai mātua e faaaogā lo la filifiliga saoloto tauamio i le auala sese. Ana faapea o i laua o ni masini e tatau ona faia ai le mea saʻo i lalo o so o se tulaga lava, o lona uiga la semanū e leai so la mafaufau saʻo sa iai. Semanū foi la e lē o iai i laua i ‘foliga o le Atua.’ O Ieova na te faia pea lava mea ia lelei atoatoa, i le auala saʻo, auā o ia o le alofa. E finagalo o ia e faapena foi i ana foafoaga ola atamamai ona uunaia e le alofa i le faia o le mea tonu.—Kenese 1:26, 27; 1 Ioane 5:3.
11. O le ā le malamalamaga i le Teuteronome 32:4, 5 ua susulu atu i le tulaga i tuā i inā?
11 Ua tusia e faatatau ia Ieova: “O le Papa, e sao lava lana galuega; auā e tonu ona ala uma lava; o le Atua faamaoni, e le o ia te ia se amioletonu, o le amiotonu ma le amio saʻo lava ia.” O lana foafoaga, o tagata, e mafai foi ona faamaoni, amiotonu ma amio saʻo. O lea na ia faatagaina ai Atamu ma Eva ia fananau mai ni fanau. E ui lava ina ua tuufaasoloina mai ia i latou nei uiga agasala mai o latou mātua, peitai o le a iai lava nisi o i latou o ē o le a faamaonia lo latou alofa lē maluelue mo Lē na Foafoaina i latou ma faamaonia lo latou faamaoni ia te ia, e tusa lava pe i o latou tino lē lelei atoatoa ma o loo feagai i latou ma tofotofoga matuitui ma sauāga e ono oo ane ia te i latou. Peitai o isi foi tagata latou te ‘faia mea leaga’ ma faaalia ai i latou lava e lē o ni fanau a le Atua. O la latou lava filifiliga lena, o le pona la e tuuaʻia lava i latou ae e lē o le Atua.—Teuteronome 32:4, 5.
12, 13. (a) Na faapefea ona faifaia e Satani le Atua e uiga ia Iopu? (e) O le ā le tali na saunia e Iopu, ma o le ā na iʻu i ai mo ia?
12 Ua faaalia i le Tusi Paia i le tusi o Iopu faapea na uunaia e Satani le Tiapolo i luma o le Atua lenei finauga o le faamaoni o le tagata. O le tagata o Iopu, o lē sa ola e tusa ma le 2,500 tausaga ina ua mavae le liliu ese o Atamu, sa “sao lana amio ma le amiotonu, o lē ua mataʻu i le Atua, ma ʻaloʻalo ese i mea leaga.” Na faifaia e Satani le Atua faapea o le amio saʻo a Iopu e lē moni, ma e auauna o ia, i le Atua mo na o mea lava na te mafai ona maua mai ai. O lea la na faatagaina ai e le Atua Satani e tofotofoina Iopu. Na matuā mafatia lava Iopu i le leiloa o ana mea totino; na fasiotia lana fanau e toʻa 10 i se mala faafuaseʻi; o ia lava foi na taia i se maʻi papala, ma na mulimuli ane o lana lava avā na taufaifai ia te ia, i le faapea atu: “Ua e taofi mau pea ea i lau amiotonu? ina faifai ia e oe o le Atua, ma e oti ai”! O le mea na sosoo ai, sa tatau ia Iopu ona finau atu i faifaiga taufaaleaga a le aufaamafanafana pepelo e toatolu.—Iopu 1:6–2:13.
13 I nei tofotofoga uma sa taofi mau lava Iopu i lana faaiʻuga e faapea:
“Seia oo lava i loʻu oti ou te le faateaina lava laʻu amio sao!”
Sa ia faamaoni i le Atua, o lea na ia saunia ai se tali malosi i tuuaʻiga a Satani. O le mea lea na tauia ai Iopu e Ieova i lona foaiina atu ia te ia taisautualua o mea uma lava sa ia te ia muamua. Na faamanuiaina foi o ia i le toe mauaina o atalii e toafitu ma afafine e toatolu—o afafine sa sili ona lalelei i le nuu uma.—Iopu 27:5; 42:10-15.
14. Ua faapefea e isi ona tali atu faapena i le tuuaʻiga a Satani, ma o le ā le faaaʻoaʻoga sili ona matagofie o lenei mea?
14 Ae ui lava i lea, o Iopu ua na o se toatasi lea mai le faitau selau o afe o auauna faamaoni a le Atua o ē ua faafiafiaina Lona finagalo i le tuuina atu o se tali i tuuaʻiga sese a Satani e faapea o ē alolofa ia Ieova e usiusitai ma auauna ia te ia ona o mafuaaga manatu faapito. O le faaaʻoaʻoga sili ona matagofie o lenei mea o le Alo lava lea o le Atua, o Iesu, o lē, a o iai i le lalolagi, “na onosai i le satauro, na faatauvaa ia te ia le mā,” o ia mea uma ona o le olioli e auauna pea lava pea e lē manatu faapito i le tofiga na tuuina atu e le Atua ia te ia.—Eperu 12:2.
TALIINA LE LUʻI A LĒ TAUFAIFAI
15. Aiseā e mafai ai ona faapea atu ua faamaonia le itu a Ieova i le finauga?
15 Nei la, ua toeitiiti ona uma lea o le taimi atofaina. I le vaitaimi o ni tausaga se 6,000 ua faamaonia ai e Ieova lana itu i le taliina o le luʻi. Ua ia faaalia lava na te mafaia ona maua ma e iai foi tane ma fafine o i le lalolagi o ē o tausisi i le faamaoni e tusa lava po o ā sauāga po o isi tofotofoga aasa ua aumaia e Satani ia te i latou. Ua faaaogāina e le Tiapolo togafiti leaga uma ia i latou, peitai e iʻuvale uma lava. Ua faafiafiaina e auauna faamaoni a le Atua le finagalo o lo latou Tamā, auā ua latou saunia mo ia se tali i lē o loo “faifai” i le Atua, o le fili sili lea, o Satani.—Faataoto 27:11.
16. (a) O le ā le manumalo ua uma ona auai i ai nisi o ē faamaoni i le Atua? (e) Aiseā e ono mafai ai e tagatanuu o le Malo ona iai se lagona mautinoa i o latou pule?
16 I lea lava taimi e tasi, ma ona e lē fia faamaimau taimi, na filifilia mai ai e Ieova mai ia i latou nei, ni tagata faamaoni, o ē o le a pule faatasi ma Keriso i le malo faalelagi. E ui lava ina molia sese i latou e Satani “i luma o lo tatou Atua i le ao ma le po,” ua latou manumalo lava ia te ia ona o “le upu o la latou mau, ua latou le faapelepeleina foi lo latou ola ua oo i le oti.” E pei o lo latou Faaaʻoaʻo, o Iesu Keriso, ua latou naunau ai e faaalia le uiga silisili o lo latou alofa mo le Atua ma o latou tuaoi i le foaiina atu o o latou lava ola. Maeu le mautinoa o le a mafai ona maua e tagata i le malo faalelagi ua faia aʻe ia Keriso ma lana 144,000 o tupu lagolago—o i latou uma lava na tofotofoina ma faamaonia o ni ē tumau i le faamaoni!—Faaaliga 12:10, 11; 14:1-5; 20:4; Ioane 15:13.
17. O ai e fai ma o latou tofi le nofoaga faalelalolagi o le Malo?
17 O isi, e pei o Iopu, o ē na feoti ma le faamaoni i le Atua i taimi a o lumanai le Faa-Kerisiano, ua mautinoa i ai “le toetu mai e sili ona lelei” i totonu o le “lalolagi fou.” (Eperu 11:35; 2 Peteru 3:13) E avea i latou ma vaega o “isi mamoe” a le “leoleo mamoe lelei” o Iesu Keriso, faatasi ai ma le faamoemoe o le ola e faavavau i le lalolagi parataiso. I le ma lea, o latou na o ē pei ni mamoe e faaalia le agalelei i “uso” faauuina o Keriso i le taimi o le “faaiuga o le faiga o mea” ua valaauina e fai mo latou tofi lenei nofoaga faalelalolagi o le Malo. (Ioane 10:11, 16; Mataio 24:3; 25:31-46) E faasaoolaina i latou pe a tatalaina mai e agelu o le lagi matagi o le “puapuaga tele” i luga o lo tatou lalolagi. Pe e te manao ea e avea ma se tasi o lena “motu o tagata e toatele” o ē o le a faasaoina pe a “oo mai” le malo o le Atua e olopalaina atunuu amioleaga? Atonu e te mafaia ona faia faapena! Auā, i le avea ma sē e tausisi i le faamaoni, e mafai foi la e oe ona faamaonia faapea ua na o le ala lava o le Atua e mafai ona taʻitaʻia ai i le olioli tumau i le ola.—Faaaliga 7:1-3, 9, 13, 14.
18. (a) Aiseā o le a lē taitai ai ona toe manaomia le faamaonia o le pule aoao a Ieova? (e) O ai nei o loo iai se faamoemoe pupula? (Salamo 37:11, 29)
18 Pe a nutipalaina e le malo o le Atua Satani ma lana faiga leaga o mea, ona lē toe taitai lea ona manaomia le faamaonia o le pule aoao a le Atua. O finauga na lāgā e le fouvale o Satani o le a taliina i le taimi lava lea ma mo taimi uma lava i le lumanai. (Nauma 1:9) O i inei tonu lava i lenei lalolagi, o le a faamaonia ai le saʻo, le amiotonu, ma le mamalu o le pulega e faavaeina i le tulafono a le Atua o le alofa, ma i lea taimi o le a “oo mai” le Malo e faapaiaina le suafa sili o le Alii Pule Aoao o Ieova. Maeu se faamoemoe matagofie o loo tauaao mai e le malo o le Atua mo i latou o le ‘foafoaga o loo oi’ o ē o loo auauna nei i le Atua i le faamaoni! Po o e tatalo ea ma le faanaunau mo lona “oo mai”?—Roma 8:22-25.
[Pusa i le itulau 44]
AISEĀ UA UMI AI ONA FAATAGAINA E LE ATUA LE AMIOLEAGA?
● E faatumauina ai le saʻo, le amiotonu, le mamalu ma le mautu o le pule aoao a Ieova faalevateatea
● E faaalitino ai mo taimi uma faapea o ituaiga uma lava o pulega faaletagata e fia tutoatasi mai le Atua e na ona taʻitaʻiina atu ai i le faanoanoa ma le malaia
● E saunia ai mo le faataunuuina o folafolaga o le Malo o le Atua, ma le filifiliga ma le tofotofoina o suli o le Malo
● E faatagaina ai se taimi mo le faamaoniga, e pei ona iai i fono faamasino, e mafai e auauna a le Atua ona tausisi i le faamaoni e tusa lava po o ā tofotofoga mai ia Satani
● E faaalia ai o le usitai, ua faavae i le tulafono a le Atua o le alofa, ua na o lea le auala e taʻitaʻiina ai i le olioli e tumau i le olaga
● E tali atu ai ma le maeʻaeʻa lelei i le luʻi a Satani ma e faavaeina sea faaiʻuga faaletulafono manino o le a lē toe taitai ona manaomia ina ia faapaiaina ai le suafa o Ieova ma lana pule aoao.