Atiina Ae le Agaga o le Loto Faafetai
NA LAVEAIINA e se fomai i le setete o Niu Ioka le soifua o Marie i se tulaga o se faalavelave faafuasei. Peitai e lei tuuina atu se faafetai a Marie ua 50 ona tausaga i le fomai pe totogiina foi lana pili. Pagā se faailoaga o se lē loto faafetai e pei ona masani ai!
O loo taʻua e le Tusi Paia se mea faapena, ina ua ulu atu i le aai, na fetaiai ai Iesu ma tagata e toasefulu o ē na maua i le maʻi leaga o le lepela. Na latou alalaga atu ia te ia ma le leo tetele: “Le Alii e, Iesu, ia e alofa mai ia te i matou.” Na faatonuina e Iesu: “Ina o ia, ia faaali atu outou i ositaulaga.” Na talia e lepela lana faatonuga, ma a o faimalaga atu i le ala, na amata ona latou vaaia ma lagonaina le toe faafoisiaina o lo latou soifua maloloina.
Na faaauau pea lepela e toaiva ua faamaloloina i lo latou ala. Ae o le isi lepela, o se tagata Samaria, na toe foi atu e saili Iesu. O lenei tagata na muai avea ma lepela na vivii atu i le Atua, ma ina ua maua Iesu, na faapaʻū o ia i ona aao, ma faafetai atu ia te ia. Na tali atu Iesu e faapea: “E lei faamamāina ea le toatinoagafulu? A o ifea le toaiva? Ua le iloa ea ni e toe foi mai e vivii atu i le Atua, na o lenei tagata ese?”—Luka 17:11-19.
O se lesona tāua o loo faailoa mai e le fesili: “A o ifea le toaiva?” E pei o Marie, na iai i lepela e toaiva se faaletonu matuia—latou te lei faaalia le loto faafetai. Ua taatele i aso nei lena lē loto faafetai. O le ā le mafuaaga o lenei mea?
Le Mafuaaga Autū o le Lē Loto Faafetai
O le lē loto faafetai e pogai autū mai le manatu faapito. Seʻi manatunatu i o tatou uluai mātua, o Atamu ma Eva. Na foafoaina i laua e Ieova faatasi ma uiga faaleatua ma saunia mea uma mo lo la fiafiaga, e aofia ai se faatoaga matagofie e avea ma aiga, e lelei atoatoa le siosiomaga, ma galuega aogā ma le faamalieina. (Kenese 1:26-29; 2:16, 17) Peitai, i lalo o omiga o le faatosinaga a Satani mo lo laua lava lelei totino, i le avea o se ulugalii na la lē usiusitai ai ma tali atu ma le manatu faatauvaa i sauniuniga lelei a Ieova.—Kenese 3:1-5; Faaaliga 12:9.
Seʻi manatunatu foi i tagata o Isaraelu anamua, ia na filifilia e Ieova e avea ma ana meatotino faapitoa. Maeu le loto faafetai o mātua Isaraelu uma sa iai i le po o Nisani 14, 1513 T.L.M.! I lena po tāua, na fasiotia ai e le agelu a le Atua “ulumatua uma lava i le nuu o Aikupito” ae sopo loa i fale o tagata Isaraelu ia na faailogaina lelei. (Esoto 12:12, 21-24, 30) Ma ina ua laveaiina mai ʻau a Farao i le Sami Ulaula, ma loto ua faatumulia i le faafetai, ‘ona pepese ai lea o Mose ma le fanauga a Isaraelu ia Ieova.’—Esoto 14:19-28; 15:1-21.
Peitai, ina ua mavae ni nai vaiaso talu ona tuua Aikupito, “ona muimui lea o le faapotopotoga atoa uma o le fanauga a Isaraelu.” Pagā se vave ona latou paʻūū atu i le avea ma ē e lē loto faafetai! Na latou misia le “nonofo latalata i ulo e tunu ai tufaaga, na . . . aai foi le mea e ʻai ma maoona ai” ia na latou olioli ai i Aikupito, i le laueleele na latou nofo pologa ai. (Esoto 16:1-3) E manino la, o le manatu faapito e faasagatau i le atiina ae ma le faaalia o le loto faafetai.
I le avea o ni ē tupuaga mai i le tagata agasala o Atamu, ua fananau mai ai tagata uma lava ma se ila o le manatu faapito ma le māfuli atu ina lē loto faafetai. (Roma 5:12) O le lē faafetai o se vaega foi o le agaga manatu faapito lea e pulea ai tagata o lenei lalolagi. E pei o le ea lea o loo tatou manavaina, o lena agaga o loo i so o se mea ma e aafia ai i tatou. (Efeso 2:1, 2) O lea, tatou te manaomia ona atiina ae se uiga o le loto faafetai. E mafai faapefea ona tatou faia faapea?
Manaomia Ona Mafaufau Loloto!
Ua faamatala mai e le Webster’s Third New International Dictionary le loto faafetai o se “tulaga o le uiga faafetai: o le mafana ma le faaleuo atu i sē e agalelei ane ma uunaia ai o ia e toe taui atu se mea lelei ua faia.” E lē mafai ona faatonutonuina se faalogona i se masini e ki ma tapē; e tatau ona mapuna aʻe faalenatura mai totonu o se tagata. O le loto faafetai e sili atu nai lo o le faaalia o amioga faaaloalo po o uiga lelei; e tupu mai lea uiga i le loto.
E faapefea ona tatou aʻoaʻoina ina ia lagona le loto faafetai mai le loto? Ua faaalia mai e le Tusi Paia e faapea o o tatou faalogona e tele lava ina mapuna aʻe mai i mea tatou te manatunatu i ai. (Efeso 4:22-24) I le aʻoaʻoina ina ia lagona le loto faafetai, e amata mai le mafaufau loloto ma talisapaia le agalelei ua tatou mauaina. I le ogatusa ma lenei mea, ua faapea mai Dr. Wayne W. Dyer, o lē e galue i le matagaluega o le soifua maloloina tau le mafaufau e faapea: “E lē mafai ona ia te oe se faalogona e aunoa ma le oo ia te oe o se manatu.”
Seʻi fai ma faataitaiga le mataupu o le loto faafetai mo le foafoaga o loo siomia ai i tatou. Pe a e tagai i le lagi ua faatumulia i fetu i se po maninoa, o le ā sou faalogona e faatatau i mea ua e iloaina? Na faamatalaina e le tupu o Tavita lona maofa e faapea: “A ou vaai atu i lou lagi, o le galuega a ou tamatamai lima, o le masina atoa ma fetu na e faia; se a ea le tagata e te manatu mai ai ia te ia; ma le atalii o le tagata e te asiasi mai ai ia te ia?” Ma i le taaligoligoa o le po, na fepulafi ane ai fetu ia Tavita, ma uunaia ai o ia e tusi: “Ua tala mai e le lagi le mamalu o le Atua; ua faaalia foi e le va nimonimo le galuega a ona aao.” Aisea na aafia loloto ai Tavita i le lagi ua faatumulia i fetu? Na tali ma lava o ia e faapea: “Ou te manatunatu i mea uma na e faia; ou te mafaufau i galuega a ou aao.”—Salamo 8:3, 4; 19:1; 143:5.
O le atalii o Tavita o Solomona na ia talisapaia foi le aogā o le mafaufau e uiga i le ofoofogia o le foafoaga. Mo se faaaoaoga, e faatatau i le vaega a ao o loo faamalumalu e faia i le faamālūina o le laueleele, na ia tusi e faapea: “O loo tafe ifo vaitafe uma i le sami; a e le tumu ai le sami; o le mea e tafe mai ai vaitafe, e toe foi atu ia i ai.” (Failauga 1:7) O lea pe a mavae ona faamālūina e le timu ma vaitafe le laueleele, ona toe mitiia lea o vai mai i le sami ma liu ao. O le a faapeī lenei laueleele pe a aunoa ma lenei faamamāaga ma le faataamilosaga a le vai? Maeu se loto faafetai o Solomona sa iai ina ua mafaufau i nei manatu!
O se tagata e loto faafetai e faatāuaina foi lana faiā ma sui o lona aiga, uo, ma ē e masani. E uaʻi atu o ia i a latou gaoioiga alofa. Pe a ia iloiloina ma le talisapaia a latou galuega lelei, e lagona lona loto faafetai.
Faailoaga o le Loto Faafetai
Maeu le faigofie o le upu o le “faafetai!” E ese le faigofie o le faaleoina atu o lena faaupuga. Ma e ese le tele o avanoa e mafai ai ona faia faapea. Maeu le faafouina o se Faafetai mafana ma le faamaoni i se tasi o loo tatalaina ma taofi le faitotoa mo i tatou po o le tuu aʻe foi o se mea i luga na paʻū! O le faalogo atu i lena faaupuga e mafai ai ona avea le galue i se faleoloa po o le tautūina o meaʻai i se faleʻaiga po o le ave meli o ni galuega māmā, ma sili ona tauia.
O le lafoina o pepa (cards) o tusi faafetai o se auala talafeagai lea e faailoa ai le loto faafetai mo gaoioiga alofa. O le tele o pepa o tusi faafetai o loo maua i faleoloa ua lelei ona faaupuina ai lena lagona. Ae pe e lē o se faailoaga ea o le alofa totino le tusia o ni au lava upu faaopoopo o le talisapaia? O nisi e sili atu le lafo o se tusi e tusia lava e le tagata ia nai lo le faaaogā o pepa o tusi ua uma ona lomia.—Faatusatusa i le Faataoto 25:11.
Atonu o i latou e pito sili ona tatau i ai lo tatou loto faafetai o i latou e vavalalata ia i tatou i le aiga. Ua faapea mai le Tusi Paia i le avā amio lelei: “O lana tane foi ua vivii ia te ia.” (Faataoto 31:28) Pe e lē o faaupuga o le loto faafetai a le tane i lana avā e saosaolaumea i le siomaga filemu ma le faamalieina o le aiga? Ma pe e lē o se mea fiafia i le tane le sau i le aiga ae faafeiloai atu i le mafana ma le talisapaia e lana avā? O nei aso, ua tele omiga i faaipoipoga, ma pe a faatuputupulaia omiga, e faigofie ai lava ona mapuna aʻe le ita. O se tasi e loto faafetai ona uiga e nofo sauni e tuu atu ni avanoa ma e vave ona faatoese ma faamagalo.
E manaomia foi i talavou ona magafagafa e ofoina atu i o latou mātua faaupuga talisapaia mai le loto. O le mea moni, e lē lelei atoatoa mātua, peitai e lē o se mafuaaga lena e te lē fiafia ai mo mea ua la faia mo oe. O le alofa ma le uaʻi atu talu ona e fanau mai, e lē mafai ona faatauina. Pe afai na la aʻoaʻo ia te oe le poto o le Atua, ua ia te oe la le isi mafuaaga faaopoopo e loto faafetai ai.
“O fanau o le tofi mai ia Ieova,” ua faailoa mai e le Salamo 127:3. O lea e tatau ai i mātua ona vaavaai mo avanoa e faamālō atu ai i a latou fanau nai lo le tele ina māfuli atu e faifaipona i ni a latou masei laiti. (Efeso 6:4) Ma e maeu se faaeaga ua ia i latou e fesoasoani ai i ē iti o latou tausia e atiina ae le agaga o le loto faafetai!—Faatusatusa i le Faataoto 29:21.
Faafetai i le Atua
O Ieova le Atua o Lē Foai “mea lelei uma e foaifuaina mai, atoa ma mea alofa uma e atoatoa ona lelei.” (Iakopo 1:17) Ae maise lava e tāua le meaalofa o le ola, auā o mea uma ua ia i tatou po o ni mea o fuafua e fai, o le a lē aogā pe a leai se ola. Ua uunaia i tatou e le Tusi Paia e faapea “o loo ia [Ieova le Atua] le puna o le ola.” (Salamo 36:5, 7, 9; Galuega 17:28) Ina ia atiina ae se loto faafetai i le Atua, tatou te manaomia ona mafaufau loloto i ana sauniuniga ofoofogia ia ua faatumauina ai lo tatou ola faaletino ma le faaleagaga. (Salamo 1:1-3; 77:11, 12) O lea loto o le a uunaia ai i tatou e faaalia le talisapaia i upu ma gaoioiga.
O le tatalo o se tasi lea o auala iloga e faaalia ai lo tatou loto faafetai i le Atua. Na faailoa atu e le faisalamo o Tavita e faapea: “Ieova e, loʻu Atua, e tele lava mea ua e faia, o ou vavega ma ou manatu ia te i matou, e le mafai ona laulauina atu ai ia te oe; ou te fia faailoa ma tautala i ai, a e le mafaitaulia lava.” (Salamo 40:5) Tau ina ia faapena foi ona uunaia i tatou.
Na maumauai foi Tavita i le faaalia i le Atua o lona talisapaia e ala i upu na ia tautala atu ai i isi. Na ia faapea mai: “Ou te vivii atu ia te oe Ieova ma loʻu loto atoa; ou te taʻutaʻu atu foi ou vavega uma.” (Salamo 9:1) I le taʻutaʻu atu i isi e uiga i le Atua, faaleo atu o tatou manatu e ala i le fetufaai ma i latou o le upu moni mai lana Afioga, atonu o le auala pito sili lea e faailoa atu ai ia te ia lo tatou loto faafetai. Ma o le a fesoasoani lenei mea ia i tatou ia atili ai ona loto faafetai i isi vala o le olaga.
Ua fetalai mai Ieova: “O lē faia le viiga ma taulaga, o lē ava lea ia te au; ma le ua mafaufau i lona ala, ou te faailoa atu ia te ia le faaolataga.” Tau ina ia e tofo i le olioli lea e maua mai i le faaalia o lou loto faafetai ia te ia.—Salamo 50:23; 100:2.
[Ata i le itulau 7]
O le ola o se meaalofa mai le Atua. Ia faamautinoa le faaopoopo i ai o ni au lava gaoioiga totino