E Mafai Ona E Talaʻi Lē Fuafuaina!
1. (a) O le ā le talaʻi lē fuafuaina? (e) E toʻafia o loo auai i lenei sauniga na maua le upu moni i se talaʻiga lē fuafuaina?
1 E toʻafia nisi i la outou faapotopotoga na maua le upu moni i se talaʻiga lē fuafuaina? Atonu e faateʻia oe i le tali. O le talaʻi lē fuafuaina, o le faailoa atu lea o le tala lelei i tagata e tatou te feiloaʻi i ai i aso taʻitasi: pe a faimalaga, asiasi i tauaiga ma tuaoi, faia o faatauga, i aʻoga, i galuega, ma mea faapena. I se vaega e sili atu i le 200 o Molimau papatisoina, e 40 pasene o i latou na mauaina le upu moni e ala i se talaʻiga lē fuafuaina! O lea la, o se auala aogā tele lea e talaʻi ai.
2. O ā faaaʻoaʻoga o le talaʻi lē fuafuaina o loo taʻua i le Tusi Paia?
2 Sa masani ona talaʻi lē fuafuaina le ʻautalaʻi i le uluaʻi senituri. O se faaaʻoaʻoga, a o faimalaga Iesu i Samaria, na talaʻi atu o ia i se fafine na asu vai i le vaieli o Iakopo. (Ioa. 4:6-26) Na amata e Filipo se talanoaga ma se alii tāua o Aitiope o lē sa faitau i le tusi o Isaia i le fesili atu i ai e faapea: “Po ua e malamalama i mea ua e faitauina?” (Galu. 8:26-38) A o falepuipui le aposetolo o Paulo i Filipi, na talaʻi atu o ia i le pule o le falepuipui. (Galu. 16:23-34) Mulimuli ane, a o taofia Paulo i lona lava fale, na ‘talileleia e ia i latou uma na ō atu iā te ia, ma talaʻi atu le malo o le Atua iā i latou, ma aʻoaʻo atu mea e faatatau i le Alii o Iesu Keriso.’ (Galu. 28:30, 31) E mafai foʻi ona e talaʻi lē fuafuaina e ui ina e matamuli. E faapefea?
3. O le ā e fesoasoani iā i tatou e manumalo ai i le matamuli?
3 Amataina o se Talanoaga: E toʻatele i tatou e faigatā ona talanoa atu i se isi e lē masani ai. E oo foʻi i ē e tatou te masani ai, e lē faigofie ona talanoa i ai i le upu moni. Pe a mafaufau loloto i le lelei o Ieova, o upu moni tāua ua ia foaʻi mai i ana auauna, ma le tulaga pagatia o tagata i le lalolagi, ua uunaʻia ai i tatou e talaʻi atu. (Iona 4:11; Sala. 40:5; Mata. 13:52) E tatou te talosaga atu foʻi iā Ieova e fesoasoani mai, ia ‘mafai ai ona tatou lototetele.’ (1 Tesa. 2:2) Ua fai mai se tagata aʻoga i Kiliata: “Ua ou iloa le aogā o le tatalo pe a faigatā ona ou talanoa atu i tagata.” Afai e faigatā ona e talanoa atu, ia fai lemū sau tatalo puupuu.—Nee. 2:4.
4. O le ā le sini e mafai ona tatou faia, ma aiseā?
4 E lē tau manaʻomia ona amata se talanoaga i se upu tomua po o se mau pe a e talaʻi lē fuafuaina. Ae e lelei ona fai se sini ia faamasani muamua i tagata ona faatoʻa faaofi atu ai lea o le tala lelei. Ua faamatala mai e le toʻatele o le ʻautalaʻi, o le auala lea ua latou maua ai le lototele e faailoa atu le tala lelei. A lē fia talanoa le tagata, aua le faamalosia. Ia faamuta ma le faaaloalo le talanoaga ma faaauau au mea o fai.
5. O le ā le auala e talaʻi lē fuafuaina ai se tasi tuafafine matamuli?
5 Ina ua alu se tasi tuafafine matamuli e faatau i le maketi, e tilotilo muamua i le tagata ma ataata i ai. Afai e ataata mai le tagata, ona fai atu lea o sana tala puupuu i ai. Afai e tali lelei mai le tagata, e uunaʻia ai o ia e faaauau le talanoaga. E faalogologo lelei i le tagata ma mafaufau po o le ā se mataupu o le Tusi Paia e ono fiafia i ai le tagata. E tele lomiga ua ia tufaina atu ona o le faia faapea, ma amata ai foʻi se suʻesuʻega faale-Tusi Paia.
6. E faapefea ona amata se talanoaga pe a talaʻi lē fuafuaina?
6 Faamaʻite se Talanoaga: O le ā lau tala e fai atu e faamaʻite ai se talanoaga? Ina ua talanoa Iesu ma le fafine i le vaieli, sa amata e ia se talanoaga i le talosaga atu mo sina vai inu. (Ioa. 4:7) Atonu la e mafai ona e faamaʻite se talanoaga e ala i lou faafeiloaʻi māfana pe fai se fesili i isi. A o talanoa ma se tagata, atonu o le a e maua ai le avanoa e faailoa atu ai se manatu mai i le Tusi Paia ma totō ai le fatu o le upu moni. (Fai. 11:6) Ua taulau nisi e ala i le fai atu o se faamatalaga e faaoso ai le naunau ma le fia iloa. O se faaaʻoaʻoga, a o e faatali e vaai le fomaʻi, e mafai ona amata se talanoaga i le faapea atu, “Ua ou fiafia lava ona o le a ou lē toe maʻi.”
7. E faapefea ona aogā lou mātauina o mea, i lau talaʻi lē fuafuaina?
7 O lou mātauina o mea, e aogā e amata ai talanoaga. Pe a tatou mātauina se matua e amiolelei lana fanau, ia faamālō ma fesili i ai, “O le ā se mea o e faia ua lelei ai si au fanau?” Ua mātauina e se tasi tuafafine mea o talanoa i ai isi i le galuega, ona ave lea i ai o lomiga e fua i mea e fiafia i ai le ʻaufaigaluega. Ina ua ia iloa o le a faaipoipo se teine e la te faigaluega faatasi, na ia ave i ai se Awake! o loo faamatala ai le auala e sauniuni ai se faaipoipoga. Na mafai ai ona talanoa atili e uiga i le Tusi Paia.
8. E faapefea ona amata ni talanoaga e ala i a tatou lomiga?
8 O se isi auala e amata ai talanoaga, o le faitau lea o a tatou lomiga a o tilotilo mai tagata. E suʻe e se uso Le Olomatamata po o le Ala Mai! i se ulutala e faaoso naunau, ma faitau lemū i ai. Afai e na te mātauina se isi i ona autafa o tilotilo atu i lana mekasini, ona fesili lea i ai, pe fai foʻi se faamatalaga puupuu e uiga i le mataupu. O le faia faapea, e masani ona amata ai ni talanoaga ma avatu ai se molimau. E mafai foʻi ona tuu se lomiga i se mea e mafai ona faitau i ai le ʻaufaigaluega po o tamaiti aʻoga, ma faaoso ai le naunau ma fesili e uiga i le lomiga.
9, 10. (a) E faapefea ona tatou saʻilia ni avanoa e talaʻi lē fuafuaina ai? (e) E faapefea ona e faia lenā mea?
9 Saʻili Avanoa e Talaʻi Atu Ai: Ona o le faanatinati o le galuega talaʻi, aua tatou te manatu, o le talaʻi lē fuafuaina o se mea e teʻi lava ua tupu. Ae e tatau ona tatou saʻili avanoa e avatu ai se molimau a o faia a tatou galuega masani. Ia mafaufau mamao i tagata e te ono feiloaʻi i ai, ma manatunatu i le auala e amata ai se talanoaga faaleuō. Ia alu ma ave lau Tusi Paia ma ni lomiga e avatu iā i latou e fiafia.—1 Pete. 3:15.
10 O le mataʻalia, ua maua ai e le toʻatele o tagata talaʻi avanoa e talaʻi ai lē fuafuaina. E faaaogā e se tuafafine e nofo i fale e matuā malu puipuia le potu e fai ai taaloga e fai ai ana paso, e tuufaatasi ai ata o vaaiga matagofie o le natura. Pe a tutū tagata ma talanoa atu i le manaia o le ata, ona ia faaaogā lea o le avanoa e faamatala ai iā i latou le folafolaga o loo i le Tusi Paia e uiga i le “lagi fou ma le lalolagi fou.” (Faaa. 21:1-4) Faamatala ni auala e maua ai avanoa e talaʻi lē fuafuaina ai.
11. E faapefea ona toe asia tagata fiafia e maua i talaʻiga lē fuafuaina?
11 Toe Asi Tagata Fiafia: Afai e te maua se tagata fiafia, ia taumafai e toe asi. Afai e talafeagai, ia fai i ai: “E ese loʻu fiafia i la ta talanoaga. O fea ou te maua i ai oe ina ia faaauau ai la ta talanoaga?” O nisi tagata talaʻi e tuu atu i le tagata lona tuatusi ma le numera o lana telefoni ma faapea atu: “E ese le manaia o la ta talanoaga. A e fia malamalama atili i le mataupu na ta talanoaina, faafesootaʻi mai aʻu i laʻu numera lea.” Afai e lē mafai ona e alu e asi, fai se fuafuaga ia vave ona asia e le faapotopotoga e vaaia le oganuu e nofo ai le tagata, e ala i le faatumu o le pepa Please Follow Up (S-43), ma ave i le failautusi o lau faapotopotoga.
12. (a) Aiseā e faamaumau ai ma lipoti taimi e tatou te talaʻi lē fuafuaina ai? (e) O ā iʻuga ua maua mai i le talaʻi lē fuafuaina? (Tagaʻi i le pusa “Aogā o le Talaʻi Lē Fuafuaina!”)
12 E tatau ona lipoti le taimi e talaʻi lē fuafuaina ai. O lea, ia faamautinoa o faamaumau na taimi, e tusa lava pe na o ni nai minute i le aso. Manatu i le mea lenei: Afai e talaʻi lē fuafuaina tagata talaʻi uma mo le lima minute i aso taʻitasi, e sili atu ma le 17 miliona itula e maua i masina taʻitasi!
13. O le ā e ao ona uunaʻia ai i tatou e talaʻi lē fuafuaina?
13 Ua iā i tatou māfuaaga e sili ona lelei e talaʻi lē fuafuaina ai; o le alofa i le Atua ma tuaoi. (Mata. 22:37-39) Ua tumu o tatou loto i le talisapaia o Ieova ma ona uiga, ma ua uunaʻi ai i tatou e tautatala atu e faatatau i “le matagofie o le mamalu o lona malo.” (Sala. 145:7, 10-12) O le alolofa moni i o tatou tuaoi, ua uunaʻia ai i tatou e faaaogā avanoa uma e faailoa atu ai le tala lelei a o lava le taimi. (Roma 10:13, 14) O le mafaufau ma sauniuni mamao, e mafai ai e i tatou uma ona talaʻi lē fuafuaina ma maua ai le olioli e ala i le faailoa atu o le upu moni i se tagata loto faamaoni.
[Faamatalaga faaopoopo i le itulau 4]
E lelei ona fai se sini e faamasani muamua i tagata ma amata ai talanoaga
[Faamatalaga faaopoopo i le itulau 5]
O le mataʻalia, ua maua ai e le toʻatele o le ʻautalaʻi avanoa e talaʻi lē fuafuaina ai
[Pusa i le itulau 5]
Fautuaga i le Amataina o Talanoaga
◼ Tatalo mo le fesoasoani ia mafai ona tautala atu
◼ Talanoa i tagata e foliga mai e faaleuō ma e lē o faanatinati
◼ Tilotilo i ai, ataata, ma fai atu se tala i se mea o loo lua fiafia uma i ai
◼ Ia faalogologo lelei
[Pusa i le itulau 6]
Aogā o le Talaʻi Lē Fuafuaina!
◼ A o faatalitali se uso i se fale taavale o fai ai lana taavale, na talaʻi atu i tagata na iai i inā ma tufa i ai tusi valaaulia o le lauga lautele. I se tauaofiaga i le tausaga na sosoo ai, na faafeiloaʻia ai o ia ma le māfana e se uso e lē masani ai. O ia o se tasi o tagata i le faletaavale na ave i ai e le uso se tusi valaaulia! Na alu lenei tamāloa e faalogologo i le lauga lautele ma manaʻo ai e fai sana suʻesuʻega faale-Tusi Paia, ma o lea ua papatiso uma i laʻua ma lona toʻalua.
◼ E manatu se tuafafine na maua le upu moni e ala i le talaʻiga lē fuafuaina, o lana oganuu faapitoa i latou e feiloaʻi i ai, ona o lana fanau. E aofia ai ona tuaoi ma mātua o tamaiti e feiloaʻi i ai i le aʻoga ma fono a mātua. I so o se taimi e faatoʻā feiloaʻi ai ma isi mātua, e fai atu ma lona lotoatoa e faapea, e ese le aogā o le Tusi Paia i le tausiga o lana fanau, ona faaauau lea ona talanoa i isi mea. Talu ai o lea ua ia faailoa atu ona talitonuga, ua faigofie ai ona ia talanoa e uiga i le Tusi Paia i isi taimi. O lona faia faapea ua mafai ai ona fesoasoani i tagata e toʻa 12 ina ia papatiso.
◼ Na faaaogā e se tuafafine le avanoa e talaʻi ai i se tagata fai inisiua na asiasi atu iā te ia. Na fesili o ia i le tagata, po o ia fia maua se olaga e mautinoa o le a maua ai le soifua mālōlōina, fiafia, ma e tumau e faavavau. Na tali mai le tamāloa, ioe, ma fesili po o lē fea inisiua lea e faatatau i ai lana tala. Na faasino i ai e le tuafafine folafolaga a le Tusi Paia ma ofo i ai sa tatou lomiga, ma e tasi le pō ae uma ona faitau e le tamāloa. Na faia sana suʻesuʻega faale-Tusi Paia, auai i sauniga, ma mulimuli ane papatiso.
◼ A o malaga se tuafafine i le vaalele, na talanoa i le fafine sa nofo i ona tafatafa ma talaʻi i ai. Ina ua taunuu le malaga, na avatu e le tuafafine i le fafine lona tuatusi ma lana telefoni, ma faalaeiau le fafine e fai sana suʻesuʻega pe a asia o ia e Molimau a Ieova. I le aso na sosoo ai, na asia ai lenei fafine e Molimau a Ieova. Na fai le suʻesuʻega a le fafine, ma na vave ona agaʻigaʻi i luma ma papatisoina, ma e leʻi umi ae faia foʻi ana suʻesuʻega faale-Tusi Paia e toʻatolu.
◼ O se uso ua 100 tausaga ma e tauaso, e mau i se fale o tagata matutua. O lana tala e masani ona fai, “E tatou te manaʻomia le Malo.” Ua fia malamalama ai nisi teine tausimaʻi ma isi tagata matutua i lenei Malo, ma ua maua ai le avanoa o le uso e talaʻi atu ai. Na fesili se tasi fafine e faigaluega ai i inā, po o ā ana mea o le a fai i le Parataiso. Na tali le uso, “O le a faaleleia ai laʻu vaai ma laʻu savali, ma ou te lē toe manaʻomia loʻu nofoa faataavalevale.” Ona o le uso e tauaso, e fai i le fafine e faitau atu mekasini iā te ia. Ina ua asiasi atu le afafine o le uso, na fai i ai le fafine e manaʻo e ave mekasini i le fale. Na fai se isi teine tausimaʻi i le afafine o le uso, “O le faaupuga lea ua masani ai i matou i inei: ‘E tatou te manaʻomia le Malo.’”
◼ A o tū se tuafafine i le laina i se faleʻaiga, na ia lagona atu tala a toeaina i ona autafa e uiga i mataupufai o le malo. Na faapea le tala a le isi toeaina, e lē mafai e le malo ona foʻia o tatou faafitauli. Na faapea ifo le tuafafine, ‘O loʻu avanoa lelei lava lea.’ Sa fai sana tatalo puupuu ma sōsō atu loa i toeaina. Na taʻu atu i ai lona igoa ma faamatala i ai, o le a foʻia e le Malo o le Atua faafitauli o tagata, ma ofo i ai le polosiua sa iā te ia. Ae savali ane loa ma le pule o le faleʻaiga. Na manatu le tuafafine a nei e tuli o ia e le pule. Ae na fai atu le pule, o le la sa faalogologo mai, ma e manaʻo foʻi i sana polosiua. Na alu atu foʻi ma se isi tagata faigaluega sa faalogologo atu, o loo tagi o ia, ona sa suʻesuʻe muamua ma ua manaʻo e toe fai lana suʻesuʻega.