Ia Saʻilia Muamua Tagata e Tautatala i Isi Gagana
1. Aiseā ua tofia faapitoa ai faapotopotoga i oganuu e tele gagana e tautatala ai?
1 I le Penetekoso 33 T.A., na amata ai ona “tautatala i gagana eseese” soo o Iesu i ē na asiasi ane, mai i isi vaega o le lalolagi. (Galu. 2:4) O le iʻuga, e 3,000 i latou na papatisoina. O le toʻatele o ē na asiasi ane sa tautatala foʻi i gagana taatele, e pei o le faa-Eperu po o le faa-Eleni. Peitaʻi, e finagalo Ieova ia faailoa atu le feʻau o le Malo i a latou lava gagana. Talu ai e vave ona tali mai tagata i le tala lelei pe a faalogo i a latou lava gagana. O lea la, i aso nei, ua tofia faapitoa faapotopotoga taʻitasi i oganuu e iai tagata e tautatala i isi gagana.—Tagaʻi i le tusi Faamaopoopo, itu. 107, pala. 2-3. O vaega e tautatala i isi gagana, e leai sa latou oganuu faapitoa, ae e latou te galulue i oganuu a le faapotopotoga o loo iai, ma faapotopotoga e lata ane.
2. (a) O le ā le uiga o le saʻilia o tagata e tautatala i isi gagana, ma o fea e tatau ona faia ai? (e) E faapefea ona galulue felagolagomaʻi faapotopotoga i le galueaʻiina o oganuu e tele ai gagana? (i) O le ā e tatau ona tatou faia pe a maua se tagata fiafia e tautala i se isi gagana?
2 E faigofie le talaʻi mai i lea fale i lea fale, pe afai e tasi le gagana e tautatala ai tagata i se oganuu. Ae e faigatā pe afai e tele gagana e tautatala ai. A o talaʻia e isi faapotopotoga e tautatala i isi gagana la tatou oganuu, e latou te aumaia faamatalaga o tagata e tautatala i la tatou gagana na latou tau i ai. Peitaʻi, o le matafaioi autū o le saʻilia o tagata e tatou te talaʻi i ai, e paʻū lava i le faapotopotoga po o le vaega e tautatala i lau gagana. (Tagaʻi i le pusa “Ia Fesoasoani le Tasi i le Isi.”) O lea la, e manaʻomia ona faia se sao i le saʻilia o tagata e tautatala i isi gagana, ma suʻe mea e latou te nonofo ai. E faapefea ona saʻili tagata e tautatala i isi gagana?
3. E faapefea ona iloa e se faapotopotoga po o se vaega oganuu e saʻilia ai tagata, ma le tele o le taimi e faaalu ai?
3 Faamaopoopoina o le Galuega o le Saʻilia o Tagata: E faalagolago le tele o le taimi e faaalu i le saʻilia o tagata i oganuu e tele ai gagana, i tulaga o lou vaipanoa. Mo se faaaʻoaʻoga, e toʻafia tagata i le oganuu e tautatala i lenā gagana? E toʻafia le ʻautalaʻi i lenā vaipanoa? E fia tuatusi ua maua e le faapotopotoga po o le vaega? E lē tatau ona tutusa le tele e saʻilia ai e le faapotopotoga oganuu taʻitasi, ae atonu e filifili e taulaʻi atu i vaipanoa e toʻatele tagata e nonofo ai ma isi oganuu e lē mamao tele. Peitaʻi, e tāua tele ona iai se faatulagaga e maopoopo lelei mo le saʻilia o tagata, ina ia maua e le toʻatele le avanoa e valaau ai i le suafa o Ieova.—Roma 10:13, 14.
4. (a) E faapefea ona faamaopoopo le galuega o le saʻilia o tagata e tautatala i isi gagana? (e) O ā nisi o auala e saʻilia ai tagata e tautatala i lau gagana?
4 Ina ia ʻalofia le fesopoaʻi o le galueaʻiina o vaipanoa e iai tagata e tautatala i isi gagana, e tatau i le ʻautoeaina aemaise lava le ovasia o le auaunaga, ona faamaopoopo ma vaavaaia lelei le galuega o le saʻilia o tagata. (1 Kori. 9:26) O vaega e tautatala i isi gagana, e mafai ona taʻimua ai se uso agavaa, atonu o se toeaina po o se auauna o le faiva ua filifilia e le ʻautoeaina. Ua faatulaga e le tele o faapotopotoga ma vaega se auala masani e muaʻi saʻilia ai tagata, atonu e ala i le faaaogāina o se tusi telefoni po o le Initaneti e suʻe ai igoa e taatele i lenā gagana. Ona telefoni atu lea pe asiasi iā i latou ina ia maua mai o latou tuatusi. Pe afai e tāua ona faia faapea, e ono faatulaga e le ʻautoeaina o se faapotopotoga o loo lagolagoina se vaega, ia le faapotopotoga atoa e auai i le saʻilia o tagata e tautatala i isi gagana.—Tagaʻi i le pusa “Le Auala e Saʻilia ai Ē e Tautatala i Lau Gagana.”
5. (a) O ā nisi o fautuaga mo tagata talaʻi o loo auai i le saʻilia o tagata e tautatala i isi gagana? (e) O le ā le tala e fai atu pe a auai i le galuega o le saʻilia o tagata?
5 E tatau ona iai so tatou sini i taimi uma e tatou te saʻilia ai tagata e tautatala i isi gagana. Talu ai o lenei galuega o se vaega o la tatou faiva, e tatau la ona tatou laʻei onomea o ni tagata talaʻi. Ua iloa e le toʻatele o le faataʻitaʻi o a latou taulimaga ma tautatala i le gagana a o saʻilia tagata, ua fesoasoani iā i latou e maelega ai pea ma faaleleia ai o latou tomai e tautatala ai i lenā gagana. E ono faaaofia i la tatou lipoti o le talaʻiga le taimi na tatou faaalu e saʻilia ai tagata, ae lē o le taimi na faaalu e saunia ai faafanua ma lisi o le oganuu. Pe a tatou maua se tasi e tautala i lenā gagana, e tatau ona tatou taumafai e faasoa atu i ai le tala lelei, ma ia vave faailoa atu i le ovasia o le auaunaga po o se tasi ua ia tofia, ina ia toe faafou faamaumauga o le oganuu. E tatau ona faia faapea e tusa lava pe na fiafia le tagata pe leai. E ui lava e tāua le galuega o le saʻilia o tagata e tautatala i isi gagana, ae e tatau ona tatou paleni ma auai i vala uma o le faiva.—Tagaʻi i le pusa “Le Tala e Fai Atu i le Galuega o le Saʻilia o Tagata.”
6. O ā ni luʻi pe a saʻilia tagata logonoa?
6 Saʻilia o Tagata e Logonoa: E iai luʻi i le saʻilia o tagata logonoa, ma e manaʻomia ai taumafaiga fitā ma maumauaʻi. E lē mafai ona mātaulia se tagata logonoa e ala i le sipela o lona igoa, vala eseese o foliga vaaia po o ona lavalava. E lē gata i lea, e ono mumusu tagata o le aiga ma uō a ē e logonoa e faailoa mai faamatalaga o loo mananaʻo ai tagata talaʻi. O fautuaga o loo mulimuli mai mo le saʻilia o tagata logonoa, e ono fesoasoani foʻi pe a saʻilia i latou e faaaogāina se gagana tautala.
7. (a) O ā taumafaiga e faia ina ia maua ai tagata logonoa? (e) O ā ni auala e tatou te ʻalofia ai le masalosalo o le tagata e ona le fale?
7 Ua taulau manuia faapotopotoga ma vaega e faaaogāina le gagana a tagata logonoa, i le saʻilia o tagata logonoa i vaipanoa e nonofo ai tagata. Atonu o loo iloa e le tagata o le aiga se tuaoi, tagata e faigaluega pe aʻoʻoga faatasi o loo faaaogāina le gagana logonoa. Atonu o loo ia mātauina se faailoilo i le auala e faailoa mai ai o loo iai ni tamaiti logonoa i lenā vaipanoa. Atonu e iai sona tauaiga e logonoa. Ae ia manatua, e ono masalosalo tagata pe a e asiasi atu. Peitaʻi, e tele mea e mafai ona e faia e faatoʻafilemu ai le tagata o le aiga, e ala i ou uiga faaleuō, ia faapupuu, tuusaʻo ma faaaloalo au faamatalaga. O nisi ua maua iʻuga lelei e ala i le faaali atu o le DVD faale-Tusi Paia i le gagana logonoa, a o talosaga atu i le tagata o le aiga pe e na te iloaina se tagata logonoa. Ona taʻu atu lea o loo latou fia faasoa atu se faamoemoe mai le Tusi Paia i ē e logonoa. Pe afai e faatalatū le tagata o le aiga e taʻu mai faamatalaga, atonu o le a ia taliaina lou tuatusi po o se valaaulia mo sauniga, ona tuu atu lea i le tagata logonoa.
8. E faapefea ona fesoasoani se isi faapotopotoga i le faapotopotoga o tagata logonoa?
8 E valaaulia e se faapotopotoga o loo iai se vaega logonoa e faatasi pe faalua i le tausaga, se faapotopotoga e lata ane e fesoasoani iā i latou i le saʻilia o tagata logonoa i la latou oganuu. E latou te taʻimua i le faatasiga mo le talaʻiga ma faataʻitaʻi le auala e faatino ai lea galuega. E tofia se tagata talaʻi se toʻatasi o le faapotopotoga logonoa i taavale taʻitasi, ma tuu atu i ai se faafanua o le oganuu tonu e galulue ai.
9. E faapefea ona saʻilia tagata logonoa i nofoaga e masani ona faatasitasi ai?
9 E mafai foʻi ona saʻilia tagata logonoa i nofoaga e masani ona latou faatasitasi ai mo faigāmālōlōga, ma aʻoga mo tagata logonoa. Ia laʻei talafeagai, ma ia faautauta e ala i le talanoa atu i se tagata se toʻatasi pe toʻalua, nai lo o le talanoa atu i se vaega toʻatele. Pe a sologa lelei le talanoaga, e mautinoa o le a maua mai ni faamatalaga aogā i nofoaga e latou te nonofo ai.
10. E faapefea ona saʻilia e le ʻautalaʻi tagata logonoa i nofoaga o pisinisi?
10 O se isi auala, o le saunia o faafanua mo oganuu pisinisi, ona asiasi atu lea i ai i le taimi talafeagai. Atonu e mafai ona vaevae faafanua i ituaiga o pisinisi, e pei o pamu penisini, fale tā lavalava, faleʻaiga, faletalimālō, po o isi ituaiga pisinisi. O le faia faapea, o le a tasi ai le taulimaga e faaaogā e le ʻautalaʻi, ma fesoasoani e faaleleia atili ai o latou tomai. Mo se faaaʻoaʻoga, o le tele lava o faletalimālō, e nonofo ai tagata logonoa, o lea la, e mafai ona tatou faamatala puupuu atu la tatou galuega i lē e faatōʻai i ai faamatalaga mo le faletalimālō, ma tuu atu i ai se DVD ma se valaaulia mo le sauniga, e na te faaooina atu i mālō logonoa. E mafai foʻi ona tatou fesili atu i nisi o pisinisi, pe e iai ni tagata faigaluega po o nisi e logonoa e masani ona asiasi atu. Pe afai e iai se aʻoga mo tagata logonoa i le oganuu, e mafai ona tuu atu i ai nisi o a tatou DVD mo la latou potu tusi.
11. Aiseā ua avea ai le galuega o le saʻilia o tagata o se vala tāua o le talaʻiga?
11 O se Galuega e Tāua: O le saʻilia o tagata e tautatala i se isi gagana e alu ai le tele o le taimi. E lē gata i lea, o nisi tagata atonu e fesuisuiaʻi mea e nonofo ai, ma avea ai o se luʻi le toe faafou o faamaumauga mo le oganuu. Ae ui i lea, ona o loo faatupulaʻia oganuu, o le galuega la o le saʻilia o tagata, o se vala tāua o le talaʻiga. E lē faailoga tagata Ieova, o lē na tuuina mai le tofiga ia talaʻi. (Galu. 10:34) E finagalo o ia “ina ia faaolaina ituaiga uma o tagata, ma ia maua le poto saʻo i le upu moni.” (1 Timo. 2:3, 4) O lea la, seʻi o tatou galulue felagolagomaʻi ma Ieova ma isi ina ia maua tagata o ituaiga gagana uma, o ē e “loto mamā ma lelei.”—Luka 8:15.
[Pusa i le itulau 5]
Ia Fesoasoani le Tasi i le Isi
Pe a manaʻomia e se faapotopotoga po o se vaega le fesoasoani i le saʻilia o ē e tautatala i la latou gagana, e faafesootaʻi e le ovasia o le auaunaga le ʻautoeaina o le faapotopotoga o se isi gagana. E lelei pe a faafesootaʻi na o faapotopotoga e lata ane, po o faapotopotoga e tele tagata e tautatala i le gagana. Ona faailoa atu lea e lenei faapotopotoga i le ʻautalaʻi, pe afai e latou te tau i so o se tasi e tautatala i la latou gagana, e tatau ona latou tusia i lalo le tuatusi ma avatu i le ovasia o le auaunaga, ina ia avatu i le faapotopotoga po o le vaega o loo talosagaina le fesoasoani. Pe afai e fesili mai isi faapotopotoga po o vaega e tautatala i isi gagana, ona ia tuu atu lea i ai o le tuatusi. E mafai ona galulue ovasia o le auaunaga o faapotopotoga o loo aofia ai, e fai se faatulagaga e aogā ina ia galueaʻiina ai oganuu e tele gagana e tautatala ai tagata, ma faasino tagata fiafia i le faapotopotoga po o le vaega e talafeagai ona auai ai.
Pe a tau se tagata talaʻi i se tasi e tautala i se isi gagana e faaalia le fiafia (po o se tasi e logonoa), e tatau ona latou vave faatumu le pepa Please Follow Up (S-43) ma tuu atu i le failautusi a le faapotopotoga. O lenei auala o le a vave ai ona maua e le tagata le fesoasoani faaleagaga.—Tagaʻi i La Tatou Faiva o le Malo 5/11 itu. 3.
[Pusa i le itulau 6]
Le Auala e Saʻilia ai Ē e Tautatala i Lau Gagana
• Fesili atu i isi—tagata aʻoga o le Tusi Paia, tagata o le aiga, ē e faigaluega faatasi, ma isi.
• Faaaogā le tusi telefoni e suʻe ai igoa e taatele i le gagana. E ono maua foʻi i le Initaneti po o le kamupani fai telefoni na igoa ma tuatusi.
• Ia saʻiliʻili ma le faautauta i nofoaga e ofoina ai auaunaga i le lautele, e pei o faletusi, ofisa o le malo ma kolisi.
• Siaki le nusipepa mo faasilasilaga e faatatau i faatasitasiga ua faatulagaina e vaega e tautatala i isi gagana.
• Asiasi atu i faleoloa ma pisinisi o loo tautuaina manaʻoga o tagata e tautatala i isi gagana.
• Pe a maua se faatagaga mai le pulega, ia faatū se laulau o loo tuu ai ni lomiga i se nofoaga o pisinisi, iunivesite, po nofoaga o femalagaaʻiga, ia e masani ona maua ai tagata e tautatala i isi gagana.
• Pe afai e faatagaina i le tulafono o lou atunuu, faatau se faasino tusi po o se polokalame i le komepiuta e mafai ona faia ai saʻiliʻiliga i le Initaneti.
[Pusa i le itulau 7]
Le Tala e Fai Atu i le Galuega o le Saʻilia o Tagata
O le a ʻalofia le masalosalo o le tagata o le aiga pe afai e faaleuō, faamaoni ma tuusaʻo se taulimaga. E masani lava e aogā ona faaali muamua atu le lomiga i le gagana a le tagata.
Pe a uma ona faafeiloaʻi atu, e te ono faapea atu: “O loo matou saʻilia ē e tautatala i le gagana ․․․․․, ina ia mafai ona matou faasoa atu iā i latou le faamoemoe o loo i le Tusi Paia. Pe e te silafia se tasi e mafai ona matou talanoa atu i ai?”
Pe a saʻilia tagata logonoa, e te ono faapea atu: “Mālō. E iai se mea ou te fia faaali atu iā te oe. [Faaaogā se masini vitiō feaveaʻi e faaali atu ai se mau mai i le New World Translation—O loo i le DVD.] O se vaega lenei o le Tusi Paia i le gagana logonoa faa-Amerika. E faaopoopo atu i le Tusi Paia, e tele a matou vitiō e lē faatauina ua saunia mo le faamalieina o manaʻoga faaleagaga o ē e logonoa. Pe e te silafia se tasi e logonoa pe e faalēlelei lana faalogo o loo ia faaaogāina le gagana logonoa?” Pe afai e lē manatuaina e lē e ona le fale se tasi, e lelei pe a taʻu atu i ai se faataʻitaʻiga o ni nofoaga atonu na e vaai ai i se tagata logonoa, e pei o le galuega, aʻoga po o le tou vaipanoa.