APANDISE
Yesu Kidishitu ndjo Mesiya baadi mulayibwe
BWA kwitukwasha bwashi tutundule Mesiya, Yehowa baadi mutakule batemuki bebungi bwashi bafunde mu Bible myanda itale kutandjikwa kwa yawa baadi mulayibwe shi ekala Mukuudi a bantu, pabitale mudimo waye na lufu lwaye. Ino myanda yooso ibaadi Bible mutemukye ngilombane kwi Yesu Kidishitu. Yooso ngya binyibinyi mu myanda yooso na ayitukanyisha. Bwa kwibipusha kalolo, tubande kutala ingi myanda ibaabadi batemukye pabitale kutandjikwa kwa Mesiya na pabitale byakekala ku bukinga bwaye.
Mutemuki Yeeshaya baadi mutemukye’shi Mesiya akatandjikwa mu kifuko kya Nfumu Daavide. (Yeeshaya 9:7) Kushi mpaka, Yesu batandjikilwe mu kifuko kya Daavide.—Mateo 1:1, 6-17.
Mika, ungi mutemuki a Efile Mukulu, baadi mutemukye’shi uno mwana akekala nfumu na’shi akatandjikwa ku “Beteleeme Efrata.” (Mika 5:2) Mu mafuku abatandjikilwe Yesu, kubaadi bibundji bibidi mu Isaleele bibaabadi abetamina bu Beteleeme. Kimune kibaadi lupese lwa kunundu pepi na Nazareete, na kingi pepi na Yeelusaleme mu Yuda. Beteleeme baadi pepi na Yeelusaleme abaadi abamwitamina bu Efrata. Yesu batandjikilwe binyibinyi mu kyakya kibundji nka bu bibaadi bileshe butemuki!—Mateo 2:1.
Bungi butemuki bwa mu Bible bubaadi abulesha shi Mwana a Efile Mukulu aketaminyibwa “dya mu Ejiipitu.” Pabaadi Yesu kii mwana mukinga abayiile naaye mu Ejiipitu. Abaadi baalukye naaye kunyima kwa lufu lwa Erode bwashi butemuki bulombane.—Osee 11:1; Mateo 2:15.
Mu kashibo ke mwisaki dya 200, maverse e mushi mwa mutwe wa mwanda awamba shi “Butemuki” mwi myanda itale Mesiya. Atukutekye bwashi otale mushindo wa adi epushene na ano maverse e mushi mwa mutwe wa mwanda awamba shi “Kulombana.” Su bokitshi byabya okyebe kunyingisha lukumino loobe mu Eyi dy’Efile Mukulu adyakula bya binyibinyi.
Pokwete kutalula ano maverse, tentekyesha shi abaadi bafunde ano matemuki aesambila kutandjikwa kwa Yesu bipwa nkama kumpala kwaye kutandjikwa. Yesu bakwile shi “Bii naa kya kulombana byooso, byabya, bibaabadi bafunde pa mwanda wande mu mukanda [mu Miiya] wa Moyise, wa Batemuki, na mu Misambo.” (Luuka 24:44) Anka bu abibilesha Bible patooka, ibaadi ilombane binyibinyi—ku kantu na kantu kooso!