Watchtower MIKANDA I MU INTERNETE
Watchtower
MIKANDA I MU INTERNETE
Kisongye
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILO
  • w14 6/1 esak. 27-29
  • Totompele kudya mukate wa muwa?

Tatui bapete video.

Etufuile namu lusa, kui kintu kibakutshishua kukafika kui video.

  • Totompele kudya mukate wa muwa?
  • Kitenta kya Mulami akilungula Bufumu bwa Yehowa—2014
  • Tu mitue twa mianda
  • Mianda i mumune
  • MUKATE AUNYINGISHA ESHIMBA DYA MUNTU
  • MUKATE WA MUWA
  • Yesu—“Mukate wa muwa”
    Yesu—Nyi eshinda, binyibinyi na muwa
  • Akitulongiesha kilengieleshi kia Yesu kia mikate
    Kitenta kia Mulami kia kulonga akilungula Bufumu bua yehowa (kia kulonga)-2024
Kitenta kya Mulami akilungula Bufumu bwa Yehowa—2014
w14 6/1 esak. 27-29
Nshe bana mwina Isaleele apingi mikate na mwana aye

Totompele kudya mukate wa muwa?

BATURISTE abaadi na nsala. Kutemba mu ma mbalo akala a kibundji kya Beeteleeme kubaadi kwibape nsala, na abaadi na lukalo lwa kutompa kidibwa kampanda. Umune a kwabadi nkumona restora mwabakwete kupana falafele​—mukate wa pita wabadiyaa na kameta, katungulu, na bingi bikuba. Kino kidibwa ki mwenyi kibaadi kibape bukome bwa kutungunuka na lwendo lwabo.

Kudya wawa mukate wa pita ubabadi tabauku, kubaadi bu mwanda wa kukanya bwa bano benyi mu dyadya efuku. Eshina Beeteleeme adipatuula “Nshibo ya mikate,” na abaadi abekyela mikate mu ino mbalo munda mwa bipwa binunu. (Luuta 1:22; 2:14) Mukate wa pita ngumune wa ku mikate ibuwa ya Beeteleeme.

Kubapu kukila bipwa bi peepi na binunu binanka, peepi na kushi kwa Beeteleeme, Saraa mukashi a Abrahame, baadi mukite “mikate” yekyele kalolo bwa kudisha benyi basatu balukilo. (Kibangilo 18:6) Abimweka shi “bukula bwibuwa” bubaadi Saraa muteekye nabo bubaadi abukatukila ku blé mumonga sunga ku orje. Saraa baadi na kya kubumba uno mukate bukidibukidi na pangi kwiwekyela pa mabwe e kaalo.​—1 Banfumu 19:6.

Uno mwisambo aulesha shi mu kifuko kya Abrahame babaadi abekyela yabo mikate. Mwanda tababaadi bashale mbalo imune, Saraa na bafubi baye tababaadi bakumbeene kwekyela mikate mu nfuulo bu yaya ibaabadi naayo mu kibalo kyabo kya Ure. Aye batshile bukula bwibuwa bwa ntete ibaabadi naayo mu kyakya kibalo. Babaadi abakitshi uno mufubo wibukopo ku bukwashi bwa ebwe dya mpelwa sunga kinwe na mwishi.

Bipwa nkama inanka kunyima, Miiya ya Moyiise ibaadi ayitekye shi tabatanga ebwe dya mpelwa bu kyeeko, mwanda kibaadi bu ‘muwa wa muntu.’ (Miiya Ikituulwe 24:6) Yehowa baadi amono ebwe dya mpelwa bu kintu ki na muulo mwanda kifuko takibaadi kikumbene kwekyela mikate y’efuku kushi ebwe dya mpelwa.​—Tala kashibo akamba shi: “Kutwa na kwekyela kw’efuku n’efuku mu mafuku a kala.”

MUKATE AUNYINGISHA ESHIMBA DYA MUNTU

Bifundwe abyakula pabitale mukate misusa 350, na bafundi ba Bible abalesha mukate bu kyakudya. Yesu baadi muleshe shi baaba abafubila Efile Mukulu mbalombeene kwela ntenko na lukulupilo looso shi: “Etupe lelo kyakudya kyatudi nakyo lukalo.” (Mateo 6:11) Pano Yesu baadi alesha shi twibakumbeene kukulupila mwi Efile Mukulu bwa kupeta kidibwa ky’efuku.​—Misambo 37:25.

Kadi kwi kintu ki na muulo ukata kukila mukate sunga kidibwa. Yesu bambile shi: “Ta mpenda ku byakudya kwikele muntu na muwa nya, nku kishima kyooso akituku mukanwa mw’Efile Mukulu.” (Mateo 4:4) Ano mayi ngatale mafuku abaadi beena Isaleele bakulupile mu byabya bibaadi Efile Mukulu ebapa efuku dyooso. Bino bibabangile mafuku apela kunyima kw’abo kukatuka mu Ejiipitu. Peepi na mweshi ushima kasha batwela mu kabaaka ka Sinayi, na bilamino byabo bya byakudya tabibaadi abyende na kupwa kapelakapela. Na kinyongwa pamwanda washi abakyebe kufwa na nsala mu kabaaka kaume, abadidile abo nkwamba shi: ‘Tubaadi atudi mikate atwikuta’ mu Ejiipitu.​—Efilu 16:1-3.

Kushi mpaka, mukate wa mu Ejiiptu ubaadi mwenyi. Mu mafuku a Moyiise, bantu abaadi abauku kwekyela kalolo, abaadi abatusha mikate ibuwa ilekenelekene na bitumbula mu Ejiipitu. Kadi Yehowa tabaadi na binangu bya kuleka mwilo waye kushi mikate ya mishindo yooso. Baadi mwibalee shi: “Nakenunokyesha mikate”. Kushi mpaka, uno mukate wa mwiyilu ubaadi aumweka bwee ku namashika bu, “tuntu tutoka” tubaadi atumweka bu mulemba sunga bu lume. Mususa wa kumpala ubetumwene Beena Isaleele, babayipwishe shi: “Kino nkinyi?” Moyiise bebalungwile shi: “Mmukate awinupa nfumu bwa kudya.” Babaadi bewitanyine bu “mana,”a na uno mukate ubaadi wibakwashe munda mwa bipwa 40 bibalondo.​—Efilu 16:4, 13-15, 31.

Beena Isaleele abasangula mana, mukate aufiki mwiyilo

Kumpala ano mana a mu kipaso abaadi akemeshe Beena Isaleele. Abaadi mwenyi bu “bitumbula byele buki,” na bibaadi byakudya bibungi kwi muntu ooso. (Efilu 16:18) Kadi mu kukila kwa mafuku, ababangile kukutwa bidibwa bilekenelekene bibabadi abadi mu Ejiipitu. Ababangile kuwunawuna shi: “Takuki kipaso kya kumona kintu su nkimune dimo kya ku byooso byabya! tatumono nka penda mana.” (Mbadiko 11:6) Kunyima abakwile na nsungu shi: “Mashimba ngetufudiile na kino kyakudya kya mpombo.” (Mbadiko 21:5) “Mukate wa mwiyilu” ubabangile kwikala ushi na mwenyi kwabadi na tababaadi abeukumiina dimo nya.​—Misambo 105:40, EEM.

MUKATE WA MUWA

Eyendo, mukate, anka bu bingi bintu byooso, ngulombeene kumweka bu wi na muulo upela. Kadi Bible kwete kwakula bwa ungi mukate wa pabwao ushi ulombeene kushimisha muulo. Uno mukate, ubaadi Yesu mupwandikishe na mana ababadi basabuule kwi beena Isaleele, ngulombeene kutusha myabi ya looso.

Yesu balungwile bantu abaadi abamutemesha shi: “Ne mukate wa muwa. Mu kabaaka ba mashenu abaadi badye mana, anka abo nkufwa. Tala bi mukate uyikye mwiyilu: eudi tafu nya. Ami ne mukate aufiki mwiyilu. Adi uno mukate ekala na muwa wa looso. Dingi mukate wampana mmbidi yande ipanwe bwashi ba pano bekale na muwa.”​—Yowano 6:48-51.

Bantu bebungi abaadi abatemesha Yesu tababaadi bapushe mushindo ubaadi Yesu mwakule bishima “mukate” na “mbidi” bya mu kinfwanyi nya. Kadi kino kileshesho kibaadi kikumbane. Mukate ubaadi aukwasha beena Yuuda efuku dyooso, anka bu bibaadi mana akwashe beena Isaleele munda mwa bipwa 40 mu kabaaka. Sunga byekala shi mana abaadi aafiki kwi Efile mukulu, taabaadi aapa bantu muwa wa looso nya. Kadi ku lungi lupese mulambu wa Yesu, autusha buno bwedi kwi bantu abalesha lukumiino mwadi. Eyendo aye nyi “mukate wa muwa.”

Pangi nsaa yodi na nsala, okimbaa kyakudya. Na we mulombeene kutumbula Efile Mukulu bwa “kyakudya ky’efuku.” (Mateo 6:11) Bu byatusangela kidibwa kibuwa, tabitungu twilwankane muulo winao “mukate wa muuwa,” Yesu Kidishitu.

Mushindo kinyi watudi bakumbene kulesha shi, bilekene na beena Isaleele ba mu mafuku a Moyiise bakutwe lutumbu, tatukwete kwata uno mukate na muulo upeela? Yesu bambile shi: “Su nwi bamfule, kimbayi bwa kulama mayi ande.” (Yowano 14:15) Nsaa yatukokyela mayi a Yesu, twi na lukulupilo lwa kudya mukate bwa buwa bwetu bwa looso.​—Miiya Ikituulwe 12:7.

a Kishima “mana” akifiki pangi ku mwaku “man hu?” wa mu kina Ebreeyi aupatuula shi: “Kino nkinyi?”

Kutwa na kwekyela kw’efuku n’efuku mu mafuku a kala

Mwana mukashi kwete kutwa bukula ku maboko

Kupela bukula. Bakashi abaadi abapele bukula ku maboko efuku dyooso, uno nyi ngumune wa ku mifubo ibaabadi abakitshi bwee ku namashika. (Myeele 31:15; Mateo 24:41) Mu mafuku a bankambwa ba beena Isaleele, bantu abaadi abakunu blé mumonga ngofu, na uno blé baadi atuusha ntete i na bipusu bibukopo kukatusha. Bino bibaadi abyelesha mufubo bukopo, mwanda bibaadi abitungu kupuula blé mu kinyengyelo sunga mu kinwe. Kumpala, abaadi abamyamina blé mema, kutwa bwa kukasha bipusu, na kumwanyika mu kanya. Akupu, babaadi abaungu bwakukatusha bipusu kumpala kwa kutwa mu kiwe.

Bwa kupeta bukula bwa kifuko kishima bibaadi abyata nsaa ibungi, na “kudila kwa mabwe a mpelwa” kubaadi kupalakane mu bibundji bya mafuku a kala. (Yeelemiya 25:10) Abaadi abafubu dingi na mabwe akata ababadi abakaka kwi nyema nsaa ibaadi sha ebwe akyebe kufuba pamutwe pa mufubi mukashi.​—Mateo 18:6.

Mwana mukashe kwete kutuusha mikate yekyele mu ka nfuulo

Kwekyela kwa mikate. Ungi mufubo ubabadi abakitshi efuku dyooso nyi kwekyela mikate. Bakashi abaadi abasobo bukula na mema, ababumbu mikate, akupu abeyekyela. (Kibangilo 18:6) Bangi bakashi abaadi abekyela mikate pa mabwe e kaalo, bangi namu abaadi abekyela mu nfuulo ipeela. (Beena-Levi 2:4; Yeeshaya 44:15) Bantu bende nkumo, bu Faraone, abaadi abekyesha mikate kwi bantu abauku kwekyela mikate kalolo, kadi kunyima kwa bipwa bantu booso ababangile kuula mikate. (Kibangilo 40:17; 1 Samwele 8:13; Yeeshaya 55:2) Mu Yeelusaleme mubaadi, “musese wa bantu abashikaa mikate” mu mafuku a Yeelemiya, na kimune kya ku bimano byamo abaadi abekitamina bu ‘kimano kya ma nfuulo’ mu mafuku a Neemi.​—Yeelemiya 37:21; Neemi 12:38.

    Mikanda ya mu Kisongye (2011-2025)
    Tuuka
    Tuela
    • Kisongye
    • Tumina muntu
    • Byokumina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pabitale bya kufubisha
    • Bya kufubisha
    • Bya kufuamisha yobe
    • JW.ORG
    • Tuela
    Tumina muntu