Tolekyelanga bilubilo bya bangi bikubofushe
Ikalayi ‘anwifwileena lusa ku muntu na muntu.’—BEENA-KOLOSE 3:13.
NGONO: 121, 75
1, 2. Bible baadi mutemukye naminyi pabitale kutama kwa mwilo wa Yehowa?
MU NSENGA ishima kwi ndumbulwilo e na bantu bafule Yehowa na abakumiina kumufubila. Bano bantu nyi Batemwe ba Yehowa. Sunga byabadi na bilubilo, Yehowa kwete kukunkusha mwilo waye na kikudi kyaye kiselele. Binobino tubandeyi kutala ingi mishindo yaadi mwibelele myabi.
2 Mu kipwa kya 1914, kubaadi kasaka kapeela ka balangwidi ba Yehowa. Anka Yehowa mmwikelele myabi ku mudimo wa bulungudi. Nyi bwakinyi, bantu midiyo mbakumine kulonga binyibinyi bya mu Bible na kwikala Batemwe ba Yehowa. Yehowa baadi muleeshe kuno kufiima nsaa ibambile’shi: “Kisaka kipeela akiikala kya bantu kinunu, bee kuushy’abooso abekala kisamba kii na binunu bya bantu. Ami Yehowa naakumbasha uno mwanda bukidi apakumbana nguba aawo.” (Yeeshaya 60:22) Lelo uno tukwete kumona kulombana kwa buno butemuki. Bafubi ba Yehowa babafiimi ngofu tabadi mwilo ukata. Mu nsenga ishima mwi maumbo ebungi e na bungi bwa bantu bushaadile pe bungi bwa bantu be mu ndumbulwilo a Yehowa.
3. Bafubi b’Efile Mukulu mbaleeshe’shi be na kifulo mushindo kinyi?
3 Mu ano mafuku a kunfudiilo, Yehowa mmukwashe bantu baye bwa kunyingisha kifulo munkatshi mwabo. Bu bi “Efile Mukulu nkifulo,” abo namu bakwete kumwambula. (1 Yowano 4:8) Yesu bapeele balondji baye mwiiya wa’shi “nwikale anwifulêna kifulo.” Bebalungwile dimo’shi: “Su anwifulêna kifulo, byabya bantu boso abakeûku’shi nwi balongi bande.” (Yowano 13:34, 35, EEM) Mu mafuku ashaale, bafubi ba Yehowa mbaleeshe kino kifulo munkatshi mwabo mpa na nsaa ayitukeena miilo ngoshi. Bu kileshesho, mu ngoshi ya kabidi ya nsenga ishima, bantu midiyo 55 mbafwe ku ngoshi. Kadi bafubi ba Yehowa tambatwelakane mu ngoshi sunga kwipaa bantu nya. (Badika Mika 4:1, 3.) Bino mbibakwashe bwa kushaala ‘besuule ku mase a muntu ooso.’—Bikitshino 20:26.
4. Bwakinyi kufiima kwa bungi bwa mwilo wa Yehowa akwitukaanyisha?
4 Mwilo w’Efile Mukulu ukwete kwenda na kufiima sunga mbyabadi bebashikwe kwi Satana. Aye nyi “efile a pano pa nsenga.” (2 Beena-Kodinda 4:4) Satana kwete kukunkusha mafumu ooso a politike e pa nsenga, mpa na myanda yabapalakasha ku bisashi na ku Internete, na dingi kwete kufuba na bino bintu bwa kwimika mudimo wetu wa kulungula mukandu wibuwa. Anka te na ngobesha ya kwiwimika nya. Byabya, Satana auku’shi kubamushaadila kapindji kapeela, ngi bwakinyi kwete kutungunuka na kutompa kwitukutshishwa kulangwila Yehowa.—Kibafumbwilwe 12:12.
OKASHALA NKA NA LULAMATO NSAA AYIKITSHI BANGI BILUBILO SU?
5. Bwaikinyi bangi bantu mbalombeene kwitwinyongosha? (Tala kifwatulo ki kumbangilo.)
5 Bafubi b’Efile Mukulu mbalongye’shi abitungu bafule Efile Mukulu na bantu. Yesu bambile’shi: “‘Ofule Efile Mukulu oobe n’eshimba dyoobe dyooso, na kikudi kyoobe kyooso, mpaa na kinangu kyoobe kyooso.’ Dyadya ngi [eyi] dikata na dya-kumpala. Eyi dyaakabidi dii na muulo umune nadyo dii bino: ‘Ofule muntu-noobe buu’be nabeene.’” (Mateo 22:35-39) Byabya, Bible aleesha’shi bantu booso mbatandjikwe na kukutwa kwa kupwidika pa mwanda wa mulwisho wa Adame. (Badika Beena-Looma 5:12, 19.) Byabya ingi nsaa mwina kakongye mmulombeene kwakula sunga kukita mwanda awitufiitshisha munda. Apakitshika mwanda wi byabya, twi balombeene kukita kinyi? Kifulo kyetu bwa Yehowa akishaala nka kibukopo su? Atukashaala nka na lulamato kwadi na kwi mwilo waye su? Bible etulungula pabitale bangi bafubi b’Efile Mukulu babaadi bakule na kukita myanda ibaadi inyongweshe bangi bantu. Tubandeyi kutala dilongyesha dyatudi balombeene kupeta ku ino myanda ibaadi ibafikile.
Kuleka Yehowa na mwilo waye pa mwanda wa’shi ungi muntu e mu kakongye bakula sunga kukita mwanda wibubi nkukutwa kwa binangu (Tala kikoso kya 6)
6. Eli baadi mukutwe kunyooka bana baye naminyi?
6 Twate kileshesho, Eli baadi tshite mwakwidi mukata e panundu mu Isaleele, anka, bana baye babidi tababadi abanemeka miiya ya Yehowa nya. Bible amba’shi: “Bâna balume ba Eli abadi be bubi. T’abadi abatshînyi Yehowa nya.” (1 Samwele 2:12, EEM) Eli baadi auku nka’shi bana baaye babaadi abakitshi myanda ibubi ngofu. Sunga mbyabya, tabaadi ebanyooko bi kapu nya. Pa mwanda wa byabya, Yehowa banyookyele Eli na bana baaye. Na kunyima kwa papa, bekulu ba Eli tambafube’nyi mudimo wa bu tshite mwakwidi mukata e panundu nya. (1 Samwele 3:10-14) Byabya, su bodya kwikala mu aa mafuku a Eli na kuuka’shi bana baye bakwete kukita myanda ibubi, bibadya nkukokosha su? Ino myanda ibadya kubofusha lukumiino loobe mwi Yehowa, na kuleka kumufubila su?
7. Daavide bakitshine mulwisho kinyi ukata, na Efile Mukulu batshibile kino kilumbu naminyi?
7 Daavide baadi na ngikashi ibuwa bukile, ngi bwakinyi Yehowa baadi mmufule ngofu. (1 Samwele 13:13, 14; Bikitshino 13:22) Sunga mbyabya, Daavide baadi mukite mwanda wibubi bukile. Pabayile Uriya ku ngoshi, Daavide batambukile lusandji na Betesheba mukashi a Uriya, aye nkumupa eyimi. Daavide tabaadi mukumine’shi ungi muntu awukye uno mwanda nya. Ngi bwakinyi batumine eyi’shi baketanyine Uriya aye nkumulungula’shi ende ku nshibo yaaye. Daavide baadi akulupila’shi Uriya akefikeena peepi na mukashi’aye Betesheba bwa’shi bantu bambe’shi Uriya ngi nshaaye na yawa mwana. Kadi Uriya bapelele kwenda kwaye. Pa mwanda wa byabya, Daavide baatshile kitshibilo kya kwipayisha Uriya ku ngoshi. Daavide, na ba mu kifuko kyaye babakyengyele ngofu pa mwanda wa uno mulwisho ukata ubakitshine. (2 Samwele 12:9-12) Anka Yehowa pa mwanda wa lusa lwaye baadi mulekyele Daavide. Baadi auku’shi Daavide e na lukalo lwa kukita bibuwa. (1 Banfumu 9:4) Su bodya kwikala mu aa mafuku, bodya kupusha naminyi bwa uno mwanda ubakitshine Daavide? Bodya kuleka kufubila Yehowa su?
8. (a) Mpyeele mutumiibwa bakutshilwe kulombasha mayi aaye naminyi? (b) Kunyima kwa Mpyeele kukita kilubilo, bwakinyi Yehowa baadi muyididiile na kufuba naye?
8 Kingi kileshesho kya mu Bible nkya Mpyeele mutumiibwa. Yesu bamusangwile bwadya kwikala mutumiibwa aaye. Sunga mbyabya, ingi nsaa Mpyeele baadi akula sunga kukita myanda ishii buwa. Bu kileshesho, Mpyeele bambile’shi takalekye Yesu sunga bangi booso bamuleka. (Maako 14:27-31, 50) Kadi kunyima kwa’bo kukwata Yesu, batumiibwa booso, mpa na Mpyeele babamulekyele. Kunyima Mpyeele bapelele Yesu misango isatu. (Maako 14:53, 54, 66-72) Byabya, Mpyeele benyongwele ngofu bwa kilubilo kyaye. Ngi bwakinyi Yehowa bamufwidile lusa atungunuka na kufuba naaye. Su bodya kwikala mulongi a Yesu mu aa mafuku na kuuka uno mwanda ubakitshine Mpyeele, bodya kutungunuka na kukulupila mwi Yehowa su?
9. Bwakinyi okumina’shi Efile Mukulu akitaa nka myanda ilulame?
9 Bino bileshesho abituleesha’shi bangi bafubi ba Yehowa babakitshine myanda ibubi na kwinyongosha bangi ngofu. Apakitshika mwanda wi byabya lelo uno, obe namu okitaa naminyi? Opelaa kwenda mu bisangilo sunga kupela Yehowa na mwilo waye? Oshingula’shi Yehowa e na lusa na atengyelaa bwa’shi yawa muntu elangye su? Kadi ingi nsaa mbilombeene kwikala’shi muntu mukite mulwisho ukata akutwa kwinyongola bwa mulwisho waye. Mu yaya nsaa otulaa lukulupilo lobe mwi Yehowa’shi auku uno mwanda na akeulumbuula mu nsaa ilombane su? Mmulombeene kukatusha pangi yawa muntu mu kakongye. Oshinkamishaa’shi Yehowa akitaa nka myanda ibuwa na ilulame?
LAMA LULAMATO LOBE
10. Sunga mbibaabadi bamulwishishe kwi Yuudase Iskaryote na Mpyeele, Yesu bakitshine kinyi?
10 Mu Bible, atubadika pabitale bantu babaadi balame lulamato lwabo mwi Yehowa sunga bibadi bangi bantu ba munkatshi mwabo abakitshi bilubilo bikata. Yesu mmwikale kileshesho kibuwa. Kunyima kwaye kukita luteko bufuku bushima bwa’shi Nshaaye amukwashe, basangwile batumiibwa 12. Anka umune a kwabadi , Yuudase Iskaryote, bamupanyine. Dingi’nyi, Mpyeele mutumibwa bapelele’shi tauku Yesu. (Luka 6:12-16; 22:2-6, 31, 32) Yesu tabaadi mufiitshile Yehowa munda sunga bangi batumibwa pabaabadi bamulwishe nya. Anka, Yesu bashadile nka na lulamato kwi Nshaaye na atungunuka na kumufubila. Ngi bwakinyi Yehowa mmumufute pa kumubuusha ku bafwe na kumutuula bu Nfumu a Bufumu bwa mwiyilu.—Mateo 28:7, 18-20.
11. Bible baadi mutemukye’shi bafubi ba Yehowa abakekala naminyi mu ano mafuku a ku nfudiilo?
11 Kileshesho kya Yesu akitulongyesha bwatudya kwikala na lulamato kwi Yehowa na mwilo waye. Twi na tubingilo twibungi twa kushaala na lulamato kwabadi. Atumono Yehowa byakwete kuludika bafubi baaye mu ano mafuku a ku nfudiilo. Kwete kwibakwasha bwa kulungula mukandu wibuwa mu nsenga ishima, na nka penda abo nyi bakwete kukita uno mudimo. Be mu buumune bwa binyibinyi na be na muloo mwanda Yehowa kwete kwibalongyesha. Yehowa balesheshe kalolo uno mwanda nsaa ibakwile’shi: “Mbaaba bafubi bande abeele tukundakunda bwa muloo awikala mu mashimba aabo.”—Yeeshaya 65:14.
Abitungu tushinkamishe n’eshimba dimune’shi Yehowa akitaa myanda nka na kululama
12. Abitungu twikale atumono bilubilo bya bangi bantu naminyi?
12 Twi na muloo wibungi mwanda Yehowa kwete kwitukunkusha na kwitukwasha bwa’shi tulombashe myanda ibugi ibuwa. Mu kwilekeena na mwilo w’Efile Mukulu, bantu be mu ndumbulwilo a Satana ta be na muloo na lukulupilo lwa binyibinyi mu mafuku aafiki nya. Kuleka Yehowa na mwilo waye pa mwanda wa’shi ungi muntu e mu kakongye bakula sunga kukita mwanda wibubi nkukutwa kwa binangu! Anka, abitungu tushaale na lulamato kwi Yehowa na kulonda buludiki bwaaye. Na dingi abitungu tuukye bya kwikala atumono na bya kukita nsaa ayikitshi bangi bilubilo.
ABITUNGU OKITE NAMINYI?
13, 14. (a) Bwakinyi abitungu’shi twifwidishene lusa ku muntu na muntu? (b) Mmulayilo kinyi watushi balombeene kwilwankana?
13 Abitungu okite kinyi su umune a ku bakwetu bakula sunga kukita mwanda aukulwisha kwishimba? Bible etupa dino elango: “Tokwatanga nsungu bukidi, mwanda nsungu aibombelaa mu mashimba a batshikame.” (Mulungudi 7:9) Booso bwetu twi bakutwe kupwidika na atukitaa bilubilo. Byabya tatwi balombeene kukulupila’shi bakwetu bekale abakula na kukita nka myanda ilulame nsaa yooso nya. Na tabibuwa twikale nka atunangusheena pa bilubilo byaabo nya. Su tubakitshi byabya, atukashimisha muloo wa kufubila Yehowa. Na dingi, lukumiino lwetu mwadi alukabofula, na twi balombeene mpa na kukatuka mu ndumbulwilo aaye. Yaya nsaa abiketwelela bukopo bwa kufubila Yehowa na kukulupila nkashaala mu nsenga ipya.
14 Byabya, nkinyi kilombeene nkukwasha bwa kulama muloo oobe ku mudimo wa Yehowa nsaa i bangi abakitshi myanda ayikwinyongosha? Ikala otentekyesha uno mulayilo awitunyingisha: “Eyendo, naakapanga eyilu dipya na nsenga ipya; byabya bantu taabatentekyesha dimo myanda ya-kala, taayiibafwila dimo ku mashimba nya.” (Yeeshaya 65:17; 2 Mpyeele 3:13) Yehowa akakupa ino myabi yooso su botungunuka na kwikala na lulamato kwadi.
15. Yesu betulongyeshe bwa kukita kinyi nsaa ayitulwishisha bangi?
15 Byabya, tatwabandile kutwela mu nsenga ipya nya. Ngi bwakinyi su mukwetu betwinyongosha, abitungu tunangusheene bwa kuuka akikumiina Yehowa’shi tukite. Bu kileshesho, Yesu bambile’shi: “Su anwe nwafwiila bantu lusa ku bilema biabo, Shenu a mwiulu akenufwila n’anwe namu lusa; anka su’nwe tanulekyela bantu bilubilo byabo, Shenu takalekyela namu bienu bilubilo nya.” Na Mpyeele pabayipwishe Yesu su twi kufwila muntu lusa “misusa musambobidi,” Yesu bamwalwile’shi: “Ntankulungula’shi mpaa na ku misusa musambobidi nya, anka mpaa na ku misusa makumi musambobidi kufudisha misusa musambobidi.” Yesu betulongyeshe’shi abitungu twikale atufwila bangi lusa.—Mateo 6:14, 15; 18:21, 22, Kilombeno kipya 2014.
16. Yoosefe mmwitulekyele kileshesho kinyi?
16 Kileshesho kya Yoosefe akitulongyesha byatudi balombeene kukita su bangi bantu mbetushikwe. Yaakobo na Rashele babaadi batande nka penda Yoosefe na mwin’aye. Yaakobo baadi na bangi bana ekumi, kadi baadi mufule Yoosefe kukila bangi bakwabo booso. Ngi bwakinyi babaadi abakwatshila Yoosefe kyutu. Babaadi bamushikwe ngofu abo nkumupaana bu mpika, akupu bakamuudisha mu Ejiipitu. Kunyima kwa bipwa bibungi, nfumu a mu Ejiipitu batudile Yoosefe bu kindonda kyaaye mu eumbo dishima mwanda Yoosefe baadi na kinangu kya kufuba kalolo. Kunyima kwa mafuku, bakwabo na Yoosefe babafikile mu Ejiipitu bwa kuula bya kudya pa mwanda wa nsaala ibatwelele mu kibundji. Pabaabamwene Yoosefe, tambamutundule nya, kadi’ye bapwile kwibatundula. Sunga mbibaabadi bamulwishishe, tamwibanyookye nya. Anka bebatompele bwa kuuka su mbapwe kushintuula binangu byaabo. Nsaa ibamwene’shi mbapwe kushintuluka, Yoosefe bebalungwile’shi ne mukwenu. Kunyima, baadi mwibanyingishe amba’shi: “Tanutshinanga nya. Nenulumbulwila abikyebibwa bwa muwa wenu na wa bana beenu.”—Kibangilo 50:21.
17. Okumiina kukita kinyi nsaa yabakulwishisha?
17 Tentekyesha’shi bu bi muntu ooso e na byaye bilubilo, n’obe namu we kulwishisha bangi. Byabya su bomono’shi bolwishisha mukwenu, londa elango dya mu Bible. Mutekye lusa, na okimbe bya kutwesha butaale naye. (Badika Mateo 5:23, 24.) Atupushaa buwa nsaa ayitufwila bangi lusa. N’atwe namu abitungu twikale atufwila bangi lusa. Mukanda wa Beena-Kolose 3:13 awitulungula’shi: “Ikalayi na lwishinko ku muntu na muntu, dingi, su muntu e na kilumbu na ungi efwileneeyi lusa ku muntu na muntu bu binufwile Yehowa lusa.” Su twi na kifulo na bakwetu binyibinyi, ta twi balombeene kwibalamina nsungu bwa mwanda upwe kukila wabadi betukitshine nya. (1 Beena-Kodinda 13:5) Na dingi su tubafwila bangi lusa, Yehowa namu etufwila lusa. Byabya nsaa yabetukitshina bilubilo, twikale atwibafwila lusa bu abitufwilaa Nsheetu Yehowa.—Badika Misambo 103:12-14.
Su bodya kwikala mu Isaleele mafuku abaadi Eli na bana baye, bodya kukita naminyi?