Watchtower MIKANDA I MU INTERNETE
Watchtower
MIKANDA I MU INTERNETE
Kisongye
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILO
  • mwbr24 Mweshi wa 3 esak. 1-11
  • Mikanda yatudi bafubishe mu Programe a bisangilo bia Buina Nkidishitu na mudimo wetu (03/2024)

Tatui bapete video.

Etufuile namu lusa, kui kintu kibakutshishua kukafika kui video.

  • Mikanda yatudi bafubishe mu Programe a bisangilo bia Buina Nkidishitu na mudimo wetu (03/2024)
  • Mikanda yatudi bafubishe mu Bwina Kidishitu na mudimo wetu Programe a bisangilo—2024
  • Tu mitue twa mianda
  • LUBINGO LUA 4-10/3
  • LUBINGO LUA 11-17/3
  • LUBINGO LUA 18-24/3
  • LUBINGO LUA 25-31/3
  • LUBINGO LUA 1-7/4
  • LUBINGO LUA 8-14/4
  • LUBINGO LUA 15-21/4
  • LUBINGO LUA 22-28/4
  • LUBINGO LUA 29/4–5/5
Mikanda yatudi bafubishe mu Bwina Kidishitu na mudimo wetu Programe a bisangilo—2024
mwbr24 Mweshi wa 3 esak. 1-11

Mikanda yatudi bafubishe mu Programe a bisangilo bia Buina Nkidishitu na mudimo wetu

© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania

LUBINGO LUA 4-10/3

BUPETA BUA MUIYI DI’EFILE MUKULU | MISAMBO 16-17

“Yehowa, miabi yoso yandi nayo ngifikye nka kodi”

w18.12 26 ¶11

Ba nsongwa, nwibakumbene kwikala na nshalelo a muloo

SANGULA BA KUUKU BE BUWA

11 Badika Misambo 16:3. Davide badi auku bya kupeta ba kuuku be buwa. Bakuku babasangwile mbaba babadi bafule Yehowa, na bino bibamupele “muloo ukata.” Bayitamine bakuku baye bu “beselele” mwanda babadi abakimbi bya kulonda miiya i selele ya Yehowa. Ungi mufundji a misambo badi mupushe nka byabya pabitale kusangula bakuuku aye nkufunda’shi: “Nyi kuku a baba boso abakunêmekâ, bakwete abakôkyela makoma [mayi] ôbe.” (Misambo 119:63, EEM) Anka byatumwene mu mwisambo ushaale, nobe namu we mukumbene kupeta ba kuuku bebuwa munkatshi mwa baba bafule na kukokyela Yehowa. Eyendo’shi, twekala penda na ba kuuku balongo nobe nya.

w14-F 15/2 29 ¶4

‘Bandila bi buwa bua Yehowa’

Davide bafundile’shi: ‘Yehowa mbupyanyi bwande, na kyande kipulu. Kyaabampangila ngi kikile kulongama. (Mis. 16:5, 6) Davide baadi na lutumbu bua “bupianyi” buaye, kuamba’shi kuikala mu kipuano ki buwa na Yehowa na muabi wa kumufubila. Nka bu Davide, tui kupeta nkalakashi i bungi, anka tui na miabi i bungi ya mu kikudi! Biabia, tutungunukie na kusangeela lulanguilo lua binyibinyi, na “kubandila bi buwa” bua ntempelo a mu kikudi a Yehowa.

w08-F 15/2 3 ¶2-3

Tuula Yehowa kumpala kobe nguba oso

2 Oso a kuatudi e kulongiela bi bungi kui bantu ba mu Bible abaukibua kalolo bu Abrahama, Sara, Moyise, Luta, Davide, Eshitele, Mpoolo mutumibua, na bangi. Anka, miisambo ya bantu bashi’abakamba kuukibua ikuitukuasha dingi. Kunangushena ku mianda y’abalondo mu Bible kui kuitukuasha bua kukita mianda mu kuipushena na mayi a mufundi a misambo, bafundile’shi: “Nee na Yehowa kumpala kwande ngub’oso, byaadi ku [mboko] yande ilume, ntshi kuponeshwa.” (Mis. 16:8) Tui kupusha ano mayi naminyi?

3 Ke bungi, musalayi baadi akuata lupete luaye ku mboko ilume, na lualua lupese talubaadi lukaluilue muanda baadi mukuate ngabo ku mboko yaye ikashi. Anka, baadi mu kukaluilua su muinaye baadi aluila ku mboko yaye ibalume. Su tuekala atutentekiesha Yehowa nsaa yoso na kukita kikiebe ki’eshimba diaye, etukaluila. Binobino, tutaluule bi kulonga miisambo ya mu bible kulombene kunyingisha lukumiino luetu bua’shi ‘tuikale nka na Yehowa kumpala kuetu.’

Mabue a muulo a mu kikudi

it-2-F 697

Muan’eyiso

Kishima kia mu kina Ebelu ʼishôn (Miy. 32:10; Nki. 7:2), p’abekisanga na kishima ʽayin (eyiso), akipushisha kishima ku kishima “ka muana kalume k’eyiso”; mu mushindo umune, kishima bath (muana mukashi) kiabaadi bafubishe mu mukanda wa Kwidila kua Yelemiya 2:18 akilesha “muana mukashi a eyiso,” bino bioso bishima abiakuila muan’eyiso. Bino bioso bishima bibidi mbebifubishe bua kushimika kasele mu Misambo 17:8 (ʼishôn bath-ʽayin), kishima ku kishima, “muana mulume, muana mukashi a eyiso” (“muan’eyiso”). Bino abikiebe kulesha bupeela bu’atuimonaa muiyiso dia ungi muntu.

Eyiso ndibofule na di kibaaba ngofu; su kanyeene sunga katete ka lusenga kemutuela, kipindi ki’eyiso ki’abetamina bu globe oculaire akitundula musango umune. Kifiita ki’eyiso (cornée) kikingiile muan’eyiso, abitungu kuikikaluiila na kuikipasukila, muanda kiatapika sunga kuela mulemba pa muanda wa maladi, mbilombene kukutshisha muntu kumona kalolo, sunga kufua meso. Na kalolo koso, Bible afubisha kishima “muan’eyiso” bua kulesha kintu akitungu kulama kalolo ngofu. Nyi abitungu kulama miiya y’Efile Mukulu. (Nki. 7:2) P’akuila mushindo ubaadi Efile Mukulu mupasukile Isalele, Miiya Ikituulwe 32:10 ayamba’shi baadi muibabambe nka bu “muan’eyiso dyaye.” Davide baadi mutekie bua’shi Efile Mukulu amukaluile na kumupasukila bu “muan’eyiso.” (Mis. 17:8) Baadi akumiina’shi Efile Mukulu amukaluile bukidi bukidi apamuluisha beshikuanyi. (Tala Sek 2:8; muabadi bafubishe kishima kia mu kina Ebelu bavath ʽayin, “muan’eyiso.”)​—Tala EYISO.

LUBINGO LUA 11-17/3

BUPETA BUA MUIYI DI’EFILE MUKULU | PSALM 18

“Yehowa . . . mmupaashi ande”

w09-F 1/5 14 ¶4-5

Muloo wa Yehowa ngi buetu bukome

Dingi, Bible apuandikisha Yehowa bu kintu kishi na muwa. Amulesha bu “lubwebwe lwa Isaleele,” bu “kifuamino” na bu “ngabo.” (2 Samuele 23:3; Misambo 18:2; Miiya Ikituulwe 32:4) Ndilongiesha kinyi di’atuipapete? Nka bu bi lubuebue lukata talusanyishuaa, Yehowa Efile Mukulu mulombene kuikala nsulo isha isanyishua bua nkukaluila.

5 Mukanda wa Misambo wi na ngakuilo e bungi a mu kifuanyi alesha nyikashi ya Yehowa. Bu kileshesho, Misambo 84:11 ayilesha Yehowa bu “nguba na bu ngabo,” muanda naye Nsulo ya etaata, muwa, bukome na kukaluila. Ku lungi lupese, Misambo 121:5 ayamba’shi “Yehowa mutaala oobe, mmwimane ku [mboko] ilume yobe.” Nka bu abikalaa mbalo i mutaala ayikukaluila ku kaanya ka nguba, Yehowa mulombene kukaluila boso abamufubila ku nkalakashi, na mutaala “w’eyasa” diaye sunga muushi mua “mbaba” yaye.​—Yeeshaya 51:16; Misambo 17:8; 36:7.

it-2-F 1168 ¶6

Eyi

Efile Mukulu apushaa eyi dia bafubi baye. Boso abafubila Efile Mukulu na kikudi na binyibinyi mbalombene kumuteka bashinkamishe’shi, apusha eyi diabo sunga bamuteka mu ludimi kinyi. Sunga ta tuibakule bikata tua teka munda-munda, Efile Mukulu auku bi muishimba dia muntu “ateemesha.” (Mis. 66:19; 86:6; 116:1; 1Sam. 1:13; Ne. 2:4) Efile Mukulu ateemesha kudila kua be mu mpombo abamutekie bukuashi, na apusha dingi eyi na kuuka binangu bia bantu abamutombokiela na abanangushena bua kukitshina bafubi baye bi bubi.​—Kib. 21:17; Mis. 55:18, 19; 69:33; 94:9-11; Yel. 23:25.

w22.04 3 ¶1

Mushindo kinyi oodi mulombene koobesha kukambila tuinyongoshi?

2. Nangushena. Su bualusha binangu kapeela ku mongo mu nshalelo oobe, we mulombene kunangushena ku nkalakashi iboodi mupete mushindo wa kunyingiila ku bukuashi bua Yehowa. Nsaa yatunangushena ku mushindo ubaadi Yehowa muitukuashe mu mafuku a kala bu biatudi bafubi baye, atunyiisha kupeta butaale bui bungi na atunyiisha kukulupila muadi ngofu. (Mis. 18:17-19) Ungi mukuetu bapu kununupa abetanyina bu Joshua amba’shi: “Nemufunde ngaluulo yoso ya ku nteko yande. Bino abinkuashaa bua kuntentekiesha nsaa yoso yandi mutekie Yehowa mu muanda kampanda, na mmumpe kioso kinaadi nakio lukalo.” Biabia nsaa yatunangushena pabitale bioso biabadi bapue kuitukitshina kui Yehowa, abinyiisha kuitupa bukome bua kunyingiila tuinyongoshi tuetu.

Mabue a muulo a mu kikudi

it-1 437 ¶2

Mukeluba

Bano bakeluba abaadi abalesha’shi Yehowa e yaya mbalo: “Nakakumuenekiela kunundu kua mpuuto, na kuakua nyi nkuanyikala nesamba nobe. Na munkatshi mua bakeluba babidi, baba be kunundu kua mushete wa Bukamonyi.” (Efi. 25:22; Mb. 7:89) Nyi buakinyi abaadi abamba’shi Yehowa “mukamine panuundu [sunga’shi e pankatshi] pa bakeluba.” (1Sam. 4:4; 2Sam. 6:2; 2Bf. 19:15; 1Mya. 13:6; Mis. 80:1; 99:1; Yesh. 37:16) Mu ngakuilo a mu kifuanyi, bakeluba abaadi abalesha “etempu dia Yehowa” kubaadi mukamine (1Mya. 28:18), na mbaba ibaadi ayilesha kukaluilua na lubilo lubayidi ayipapama. Biabia, mu musambo wa Davide, wakuila bukidi bubaadi Yehowa mufikie mu kumukuasha, amba’shi Yehowa bafikile ‘mukamine p’étempu dya mukeluba na apapama, mpa na “kufika mu lupunga nka bu e pa mbaba ya konyi.”​—2Sam. 22:11; Mis. 18:10.

LUBINGO LUA 18-24/3

BUPETA BUA MUIYI DI’EFILE MUKULU | MISAMBO 19-21

“Eyilu adiwukisha ntumbo y’Efile Mukulu”

w04-F 1/1 8 ¶1-2

Boso batumbishe ntumbo ya Yehowa

DAVIDE muana a Yesee mukule bu mulami a mikooko mu mapia a Beteleme. Misango bungi kinyi ibaadi abandila bukata bua nyenyene bufuku pa baadi bupenka alama mikooko ya nshaye! Kushi mpaka, baadi atentekiesha ino mianda pababadi bamutakule kui kikudi ki’Efile Mukulu bua kufunda musambo wi buwa wi mu Misambo 19 awamba’shi: “Eyilu adyuukisha ntumbo y’Efile Mukulu, byooso bii mu kyaasaasa ky’eyilu, mbyaa ku maasa aaye. Byabidi biilongye ngi abibasusha nsenga ishima, nkumo yaabyo aikfiki na ku nfudiilo kua nsenga.”​—Misambo 19:1, 4.

2 Kushi kuakula, kushi bishima, eyilu adiakula ntumbo ya Yehowa kaanya na bufuku. Bipangua abitumbisha Efile mukulu efuku dioso, na bino abikanyisha pa kumona’shi sunga t’abiakula, abitusha bu kamonyi “mu nsenga ishima,” kui bantu boso. Bantu ba sha lulamato banyingishibue bua kubunga mayi abo pamune na bino bipangua abitusha bu kamonyi kushi kuakula. Uno mufundi a misambo sh’aukibua bafundile’shi: “Paayi Yehowa ntumbo na bukome. Paayi Yehowa ntumbo y’eshina dyaaye.” (Mis. 96:7, 8) Boso be mu kipuano ki buwa na Yehowa be na lukalo lui bukopo lua kukita nka bino. Biabia, mbikunyi biatudia kupa Efile Mukulu ntumbo?

w04-F 1/6 11 ¶8-10

Bipangua abilesha ntumbo y’Efile Mukulu!

8 Akupu, Davide aakuila kingi kipangua kia Yehowa kia kukaanya: ‘Efile Mukulu bakitshinyîne nguba kibombêlo mwiilu, winyi nguba atûkâ mwanka ku namashika na mulô, anka bu mulume bakatuka mu kubamba mukashi atûku mu kadimbo kê. Asangalâ kutwela kwishinda dyê, anka bu kilobo kia ngoshi akisûku lubilo. Atundukâ ku’yi songo y’eilu, akapano ku’yi nsongo. Ta kwi kintu akiûku kufwama kânya kê.’​—Mis. 19:4-6.

9 Nguba ta mukambe bukata bu ingi nyenyene. Anka, nyi lunyenyene lua kukanya, lu’abefunyu kui angi ma planete. Ungi mukanda awamba’shi bukata buaye bua “Midiyala 2 ya midiyala na midiyala ya tone,” kuamba’shi 99.9% a bukata bua système solaire! Bukome buaye bua kukaka bintu abukuasha nsenga buayidia kuikala ayifunyu nguba ku bula bua bilometre midiyo 150, kushi kuenda kula sunga kuifubuila peepi naye. Nka penda ka bukome kapeela ka nguba nyi akafika pa nsenga, kadi akakuasha bua kulama muwa.

10 Mufundi a misambo akuila nguba mungakuilo a mu kifuanyi, amuitamina bu “kilobo kia ngoshi” akisuuku lubilo kukatuka ku’yi songo y’eilu, akapona ku’yi nsongo kaanya, kiolua aluka mu “kadimbo. Ingi nsaa patutala nguba kiolua, atumonaa luno luenyenye lui bukome bu alutuela mu “kadimbo” bua kuikisha. Namashika p’alutuuku, alumueka bu alumekameka na kutusha nsembue bu “mulume bakatuka mu kubamba mukashi atûku mu kadimbo kê.” Bu bibaadi mulami a mikooko, Davide baadi auku bi mashika a bufuku. (Kibangilo 31:40) Baadi atentekiesha bibaadi nsembue ya nguba ayimupa kibobo, aye na bintu bioso bimuifunyishe. Abimueka patooka’shi nguba ta baadi mukookie bua “luendo” luaye, kukatuka kutunduka bua nkafika kupona, anka baadi bu “kilobo kia ngoshi,” muilumbuule bua kubanguula luendo luaye.

g95-F 8/11 7 ¶3

Bipangua biabash’abakamba kuata na muulo

5 Su tu’ekala na kiubishi kia kubandila bipangua bituifunyishe, abitukuasha bua kulonga mianda i bungi pabitale Mupangi. Dingi efuku, Yesu baadi mulungule balongi baye buabadia kubandila bilongo bibaadi bimene mu Ngalileya. Bambile’shi: “Longielayi ku bilongo bia mu mapia mu kipaso ki’abikulaa, t’abifubaa sunga kutela bilamba; anka nenulungula’shi, sunga Salomone mu ntumbo yaye yoso ta bafuadile bu kimune kia ku bianka.” (Mateo 6:28, 29) Buwa bua bilongo bia mu mapia, abuitutentekiesha’shi Efile Mukulu t’ebiakukutua kulombasha nkalo ya bifuko.

Mabue a muulo a mu kikudi

w17.02 4 ¶5

Mpàngo ya Yehowa ayikalombana!

5 Yehowa mmwelele bipangwa byaye byoso midyanyino. Mmwele miiya mu bipangwa, na mu binangu bya bantu. Belele ino miiya bwa’shi bintu byoso bi mwiyilu na bi pa nsenga bifube kalolo pamune. (Misambo 19:7-9) Kintu kyoso ki mwiyilu sunga pa nsenga ki na mbalo na mufubo wakyo. Bu kileshesho, mwiya wa bukome bwa nsenga bwa kukaka bintu (gravitation) aulama kapapi sunga atmosphere peepi na nsenga, na abulama bishiba bikata bya meema (oceans) na mbunda-mbunda ya mema. Su buno bukome bwa nsenga bwa kukaka bintu ta bwi kwanka, takubadya kwikala muntu su ngumune sunga kintu ki na muwa pa nsenga nya. Mikalo yabadi belele bintu bi mwiyilu na bi pa nsenga kwi Yehowa ayikwasha bwa’shi bintu bikale mu bulongame mu kipaso kipwidikye. Bino abilesha’shi Yehowa e na mpàngo bwa nsenga na bantu. Patudi mu bulungudi, twi kukwasha bantu bwabadya kuuka Mupangi a bino bintu bya kukaanya bi mwiyilu na pa nsenga.​—Kibafumbwilwe 4:11.

LUBINGO LUA 25-31/3

BUPETA BUA MUIYI DI’EFILE MUKULU | MISAMBO 22

Bible baadi mutemukie lufu lua Yesu kantu pa kantu

w11-F 15/8 15 ¶16

Abapete Mesiya!

16 Bantu abakamono bu’shi Yesu abamusumbushena kui Efile Mukulu. (Badika Misambo 22:1.) Muyile butemuki, “Pa nsaa ya kitema, Yesu belele musaase n’eyi di bukopo’shi: “Eli, Eli, lama sabakatani?” abipatuula’shi: “Efile Mukulu ande, Efile Mukulu ande, buakinyi bondekiela?’” (Maako 15:34) Yesu ta baadi mukutue lukumiino mui Nshaye e muiyilu. Efile Mukulu baadi mulekiele Yesu mu maasa abeshikuanyi baye pa kuleka kumukaluila, bua’shi lulamato lua Nkidishitu lutompibue mpa na ku nfudiilo. Pa kudila mu wawa mushindo, Yesu baadi mukumbashe butemuki bui mu Misambo 22:1.

w11-F 15/8 15 ¶13

Abapete Mesiya!

13 Davide baadi mutemukie’shi bantu abakasengie Yesu. (Badika Misambo 22:7, 8.) Abaadi abasengie Yesu pabaadi akiengie ku mutshi wa makienga. Mateo amba’shi: “Na bantu abaadi abakidi paapa abaadi abamuakula bibubi, na kupuka mitue yabo na kuamba’shi: “Obe baadi akiebe kubumbula ntempelo na kumuibaka mu mafuku asatu, epashe obe nabene! Su we muana a Efile Mukulu, ika ku mutshi wa makienga!’” Bakata ba ba tshite muakuidi, na ba skribe, na bakulu ababangile n’abo namu kumusepa, bambanga’shi: “Mmupaashe bangi; ta mulombene kuipaasha aye nabene! Nyi Nfumu a Isalele; aikie binobino ku mutshi wa makienga, na atukumiina muadi. Mmutuule lukulupilo luaye mui Efile Mukulu, amupaashengie su mumukumiine, muanda bakuile’shi: ‘Ne Muana a Efile Mukulu.’” (Mat. 27:39-43) Anka, Yesu baadi mukumiine kuno koso kusengibua. Mmuitulekiele kileshesho ki buwa!

w11-F 15/8 15 ¶14

Abapete Mesiya!

14 Abakeele bubale bua bilamba bia Yesu. Mufundi a misambo bafundile’shi: “Abeeabisheena bilamba byande, dingi abeelela bifwalwanga [bilamba] byande bubale.” (Mis. 22:18) Bino nyi bibakitshikile, muanda “Pababamukokuele ku mutshi, abaadi [basalayi bena Loma] beabishene bilamba biaye pa kuibiteela bubale.”​—Mat. 27:35; badika Yowano 19:23, 24.

Mabue a muulo a mu kikudi

w06-F 1/11 29 ¶7

Lesha kanemo bua mbalo iselele ya Kuibungila

7 Kui mishindo i bungi yatudi balombene kulesha kanemo bua bisangilo bietu. Umune wa ku yanka, nyi nkuikala panka nsaa ya kuyimba ngono yetu ya Bufumu. P’akula pabitale Yesu, Mpoolo atemuna Misambo 22, ayamba’shi: “Nankawukisha bakuetu eshina diobe; nankakutumbisha na misambo munkatshi mua kakongie.” (Bena Ebelu 2:12) Nyi buakinyi, kumpala kua’shi loono lubangie, abitungu tuikale bapue kushala pa mbalo yetu, na tunangushene ku kialupushisha nsaa y’atuende na kuyimba. Biabia tuikaleyi atuipusha nka bu mufundi a misambo, bafundile’shi: “N’eshimba dyande dyooso, naasaamuna Yehowa mu kìfùfu kya bantu balulame na mu kiikongeeno.” (Misambo 111:1) Biabia, kuyimba ngono ayitumbisha Yehowa, nyi nkabingilo ke buwa kalombene kuitutakula bua kufika kumpala kua’shi bisangilo bibangie na kutengiela mpa na p’abipuila.

w03-F 1/9 20 ¶1

Tumbisha Yehowa “munkatsh’a kakongie”

Nka bu kala, lelo uno, mpango ngiatshibue bua’shi bena Nkidishitu baleshe lukumiino luabo “munkatsh’a kakongie.” Umune wa ku yanka ngua kutusha ngaluulo ku nkonko y’abele mu bisangilo. Tokumanga kubepuula kutuusha ngaluulo, muanda ngilombene kukuasha bangi. Bu kileshesho, ngaluulo ayilesha bia kunyingiila sunga kusuuka mianda kampanda, ngilombene kunyingisha kitshibilo kia bakuetu kia kukokiela mayi a kulonda a mu Bible. Ngaluulo i na binangu bi mu kifundue kampanda yodi mupete mu kuilongiela, ngilombene kunyingisha bangi buabadia kulumbuula biubishi biabo bia kuilongiela.

LUBINGO LUA 1-7/4

BUPETA BUA MUIYI DI’EFILE MUKULU | MISAMBO 23-25

“Yehowa nyi Mulami ande”

w11-F 1/5 31 ¶3

“Yehowa nyi Mulami ande”

Yehowa akunkushaa mikooko yaye. Mikooko ishi na mulami ayishiminaa. Mu mushindo umune, bua kupeta eshinda adituala ku muwa tui na lukalo lua bukuashi. (Yelemiya 10:23) Davide apatuula’shi, Yehowa akunkushaa muilo waye mu “bipya bii bisooswa bibishi” na “peepi na mêma ataale.” Ebakunkusha “mu tushinda twi buwa.” (verse 2, 3) Uno ngakuilo a mu kifuanyi etushinkamisha’shi, tui balombene kukulupila Efile Mukulu. P’atulondo bukunkushi buaye bua mu kikudi bu biabudi mu Bible, tui kutungunuka muishinda adituala ku muwa, eshinda aditutuadila muloo na kukaluilua.

w11-F 1/5 31 ¶4

“Yehowa nyi Mulami ande”

Yehowa akaluilaa mikooko yaye. Kushi mulami aayo, mikooko ayipushaa moo, na bu ishi na bukuashi. Yehowa alungula muilo waye’shi tautshinanga, sunga ‘watambukila muibanda dii mufito,’ kuamba’shi, kipungo kia nkalakashi akimueka bu kia mufito mu nshalelo aabo. (Verse 4) Yehowa kuete kuiupasukila na akumiina kuiukuasha. Mulombene kupa bafubi baaye binangu na bukome biabadi nabio lukalo bua kunyingiila nkalakashi.​—Bena Fidipe 4:13; Yakobo 1:2-5.

w11-F 1/5 31 ¶5

“Yehowa nyi Mulami ande”

Yehowa adishaa muilo waye. Mikooko ayikala lukalo na mulami aayo buadia kuiyidiisha. Tui na lukalo lua mu kikudi luabadi balombene kupua’anka kui Efile Mukulu. (Mateo 5:3) Muanda wa muloo, Yehowa e na kalolo ka kupana, apeyaa bafubi baaye biakudia bi bungi. (Verse 5) Bible na mikanda ayitukuasha bua kupusha Bible, bu uno mukanda okuete kubadika, nyi nsulo ya biakudia bia mu kikudi ayipu nsala yetu ya mu kikudi, bu kuuka kabingilo ka buakinyi tui na muuwa na kuuka bi mpango y’Efile Mukulu buetu.

Mabue a muulo a mu kikudi

w11-F 15/2 24 ¶1-3

Fula kululama n’eshimba diobe dioso

KU BUKUASHI bu’Eyi diaye na kikudi kiaye kiselele, Yehowa kuete kukunkusha muilo waye mu “tushinda tua kululama.” (Mis. 23:3) Anka, bu biatudi bakutue kupuidika, binangu abitutakula nka mu kutuuka mu dino eshinda. Bua kubanguula kukita bi buwa, abitungu kuikitshisha. Nkinyi akitukuasha bua kobesha? Nka bu Yesu, abitungu tufule kukita mianda i buwa.​—Badika Misambo 45:7.

2 “Tushinda tua kululama nkinyi”? Eshinda nyi kashinda kapeela. Tuno “tushinda” mbetuelele mikalo kui miiya ya Yehowa. Mu kina Ebelu na mu kina Greke, kishima “kululama” akilesha kintu “kilulame,” kuamba’shi kukokiela ku mayi a kulonda a Efile Mukulu. Bu biabidi’shi Yehowa nyi muikale “sha kululama,” balanguidi baye mbalombene kuikala na muloo wa kumuipusha eshinda dia kululama diabaadia kutambukila.​—Yel. 50:7.

3 Nka penda p’atuikitshisha n’eshimba dioso bua kukokiela miiya ya kululama y’Efile Mukulu, paapa atumusankisha. (Miy. 32:4) Tui kobesha kukita bino, p’atubanga kulonga pabitale Yehowa Efile Mukulu Muiyi diaye Bible. P’atunyisha kulonga pabimutale, atunyisha kuifubuila peepi naye efuku dioso, na dingi atunyisha kufula kululama kuaye. (Yak. 4:8) Abitungu tukumiine dingi bukunkushi bu’Eyi diyokielue di’Efile Mukulu p’atukiebe kuata bitshibilo bi na muulo mu nshalelo eetu.

LUBINGO LUA 8-14/4

BUPETA BUA MUIYI DI’EFILE MUKULU | MISAMBO 26-28

Kibakitshine Davide bua kushala na lulamato kui Yehowa

w04-F 1/12 14 ¶8-9

Tambukila muishinda dia lulamato

8 Davide batekiele’shi: “Ntaluule Yehowa, ontompe; taluula bi nfiyo n’eshimba diande.” (Misambo 26:2, NWT) Nfiyo ngifuame munda. Mu ngakuilo a mu kifuanyi, nfiyo ayilesha abipushaa muntu na bi binangu biaye bifuame. Eshimba dia mu kifuanyi namu adilesha kiatudi munda, biatuipusha na akitutakula bua kukita kintu kapanda. Nsaa ibaadi Davide mutekie Yehowa’shi ntaluule, baadi atekie bua’shi ataluule binangu biaye na bi’epusha.

9 Davide baadi muiseendele Yehowa’shi ataluule nfiyo n’eshimba diaye. Mushindo kinyi ulombene Yehowa kutaluula biatudi munda? Davide bafundile’shi: “Natumbisha Yehowa mwanda kwete kumpa elango. Sunga mbufuku namu nangunangu [nfiyo] yadi mumpe ayindjimusha.” (Misambo 16:7) Bino abikiebe kulesha kinyi? Abilesha’shi elango di’Efile Mukulu dibaadi adikumu Davide kuishimba ngofu, mu mushindo ubadidi adiludika binangu na bu muntu buaye. Mbilombene kuitukitshikila natue namu su tualesha lutumbu bua malango a Efile Mukulu atupete Muiyi diaye, kui bakuetu baadi mutuule bua kuitukunkusha, ndumbuluilo aaye, na su tualeka’shi aa malango akume kuishimba dietu. Kuikala na kiubishi kia kuteka Yehowa bua’shi ekale etutaluula, akuitukuasha bua kutambukila muishinda dia lulamato.

w04-F 1/12 15 ¶12-13

Tambukila muishinda dia lulamato

12 Davide alesha kintu kimukuashe bua kuikala na lulamato, bambile’shi: “Tankyebâ kushâla na ba sha madimi, sunga kutambuka na bantu balamalama. Nashikwâ kwibunga pamune na baba abakitâ myanda i bubi, sunga kushâla munkatshi mwâbo.” (Misambo 26:4, 5) Davide baadi apele kushala na bantu babi. Baadi mushikue ba kuuku be bubi.

13 Atue namu? Atupelaa kushala na ba sha madimi ku bukuashi bua télévision, ma video, ma site a Internete sunga ingi mishindo? Atupeelaa kushala pamune na balamalama su? Ku kalasa sunga ku mudimo, bangi bantu be kuidimba bu ba kuuku be buwa, aku namu be na binangu bi bubi bi’abafuamisha. Atukumiina kudia bu kuuku na bantu bash’abatambukila mu bia binyibinyi bi’Efile Mukulu su? Bantu basumbule lukumiino mbalombene kudimba kuilesha bu bantu be buwa bua kuitutakula mu kuleka kufubila Yehowa. Kui bantu mu kakongie be na mpala ibidi su? Nabo namu bakuete kufia kiabadi binyibinyi. Jayson, taadi binobino mufubi a midimo, baadi na ba kuuku be bino pabaadi nsongua. Akula bino pabibatale: “Dingi efuku, umune a kuabadi banduguile’shi: ‘Mianda y’atukitshi binobino tayina muulo, muanda pakuamba’shi nsenga ipia ikafikiengie, atuikala bapue kufua. T’atukauku’shi tui bashimishe kintu.’ Ino mianda ibaadi mundungule ibaadi imbuule binangu. Tankumina kufua nsaa ayikafiki nsenga ipia.” Na kinangu kioso, Jayson batshibile bu kuuku na bano bantu. Mpoolo mutumibua adimusha’shi: “Tanuidimbanga. Ba kuuku be bubi abaluishaa muikeelo wibuwa.” (1 Bena Kodinda 15:33) Kusuuka ba kuuku be bubi kui na muulo ngofu!

w04-F 1/12 16 ¶17-18

Tambukila muishinda dia lulamato

17 Tabernakele na kilambuilo kiaye, baadi mbalo ya lulanguilo lua Yehowa mu Isalele. Bua kulesha muloo waye bua ino mbalo, Davide batekiele’shi: “Yehowa, nee mufule nshibo yoodi mushaale, na mbalo ya ntumbo yoobe.”​—Misambo 26:8.

18 Tui bafule kuibunga mu ma mbalo atulongaa pabitale Yehowa su? Ku nshibo na Nshibo ya Bufumu kui programe a malongiesha a mu kikudi aakuashaa bu mbalo ya lulanguilo lua binyibinyi mbalo yanudi. Kipua kioso, atuikalaa na bikongeno bia mafuku asatu, bia kifunda, na bi pabuabio bi’efuku dimune. Atuisambilaa “mitentekiesho” ya Yehowa ku bino bisangilo. Su tualonga bia ‘kuiyifula binyibinyi,’ atuikala na muloo wa kutuelanga mu bisangilo, na kutuma binangu bietu ku bianka. (Misambo 119:167) Nyi muanda wa muloo pa kuikala na bakuetu abetupasukila na abetukuasha bua kushala mu dino eshinda dia lulamato!​—Bena Ebelu 10:24, 25.

Mabue a muulo a mu kikudi

w06-F 15/7 28 ¶15

Yehowa apashaa be mu mpombo

15 Davide, mufundi a misambo bafundile’shi: “Sunga ba yaya na tabo bansumbushêna, obe Yehowa okantambula.” (Misambo 27:10) Abinyingisha pa kumona’shi kifulo kia Yehowa nkikile mpa na kia ba nambutuile! Abitukalakashaa p’abetukiengiesha na kuitusumbushena kui baledi, kadi t’abishintula mushindo awitupasukilaa Yehowa. (Bena Loma 8:38, 39) Tentekiesha’shi Efile Mukulu akakaa kuadi bantu baadi mufule. (Yowano 3:16; 6:44) Sunga bantu bakukitshina mianda mu mushindo kinyi, Nshobe e muiyilu mukufule!

LUBINGO LUA 15-21/4

BUPETA BUA MUIYI DI’EFILE MUKULU | MISAMBO 29-31

Dinyoka nyi kitunduilo kia kifulo ki’Efile Mukulu

it-1-F 863 ¶10

Mpala

‘Kufuamisha mpala’ kui na mpushisho i bungi, muyile nsaa y’abekifubisha. Su Yehowa bafuamisha mpala yaye, abipushisha’shi basumbushena sunga kupela kufubisha bukome buaye bua kukuasha muntu sunga bantu. Akitaa bino su muntu sunga kisaka kia bantu kibapele ku mukookiela, bu muilo wa Isalele. (Yoobo 34:29; Mis. 30:5-8; Yesh. 54:8; 59:2) Ingi nsaa mbilombene kulesha’shi Yehowa bapele kukita kintu kapanda sunga kualuula, muanda atengiela nsaa yaaye yadi mutshibe. (Mis. 13:1-3) Davide batekiele’shi: “Fuamisha mpala yobe ku miluisho yande,” luteko lubatekiele Efile Mukulu buashi amufuile lusa sunga kutuula miluisho yaaye ku lupese.​—Mis. 51:9; tala Mis. 10:11.

w07-F 1/3 19 ¶1

Tengiela Yehowa na muloo

Mushindo awitunyookaa Yehowa awitukuasha nka bu abienda bikuba na kukoma. Pabitale dinyooka di’Efile Mukulu, Bible amba’shi: “Kadi kunyima aditushaa kikuba kia kululama na butaale kui baaba abedilondo.” (Bena Ebelu 12:11) Nka bu abikala bikuba na lukalo lua nsaa bua kumonga, biabia nsaa y’abetunyooko kui Efile Mukulu, tui na lukalo lua nsaa bua kushintula bikitshino bietu. Bu kileshesho, su tuakita muanda wi bubi, tui kushimisha mashito eetu mu kakongie, paapa su tuatengiela Efile Mukulu abitukuasha bua kupela kubofula kuishimba sunga kukooka. Yaya nsaa, mayi ayokielue a Davide ngalombene kuitunyingisha, aamba’shi: “Sungu yaaye [Efile Mukulu] ngya kapindji kapeela, kalolo kaaye nkaa-looso. Kyolwa, nkàlo ayiikwateena, anka namashika, akwikala misaase ya muloo.” (Misambo 30:5) Su tuadima kikudi kia kutengiela na kutumikila malango atupete muiyi di’Efile Mukulu na kui ndumbuluilo aaye, paapa kipungo kietu kia “misaase ya muloo” akikafiki.

w21.10 6 ¶18

Kuilanga kua binyibinyi nkinyi?

18 Bua kulesha’shi, uno muntu mutushibue mu kakongie mmukumine kuilanga kuishimba, abitungu ekale afiki ku bisangilo bioso na kukookiela elango dia bakulu dia kuikala na kiubishi kibuwa kia kuela nteko na kuibadikila Bible efuku dioso. Mmulombene dingi kukita muaye moso buadia kuleka kintu kioso kilombene kumutuula mu kitompuanga buadia kukita dingi muluisho. Su bekitshisha bua kulumbuula kipuano kiaye na Yehowa e kushinkamisha’shi Yehowa akamufuila lusa, na bakulu mbalombene kumualusha mu kakongie. Nsaa i bakulu abekitshisha bua kuuka su muntu mmuilangie kuishimba mu binyibinyi, abaukaa’shi muanda oso nguilekene na ungi, na abataluula muanda oso kalolo na tabakitshishaa muntu mianda pa bukopo bua kumutshibila kiimu.

Mabue a muulo a mu kikudi

w06-F 15/5 19 ¶13

Mianda ikata ya mu mukanda wa Misambo

31:23​—Efuto kinyi adipetaa muntu sha kuitatula? Efuto diabakuila pano nyi dinyooka. Muntu mululame anyookibuaa na Yehowa bua bilubilo biadi mukite kushi kuuka. Bu biabidi’shi muntu sha kuitatula t’ashintulukaa na kuleka miluisho yaaye, efuto diaye nyi dinyooka di bukopo.​—Nkindji 11:31; 1 Mpiele 4:18.

LUBINGO LUA 22-28/4

BUPETA BUA MUIYI DI’EFILE MUKULU | MISAMBO 32-33

Buakinyi abitungu kutonda muluisho

w93-F 15/3 9 ¶7

Lusa lua Yehowa aluitukuasha bua kupela kushimisha lukulupilo

7 Su tuekala bakite muluisho pa kuipaa muiya w’Efile Mukulu, bi kuituelela bukopo bua kutonda miluisho yetu, mpa na kui Yehowa. Yaaya nsaa, nkinyi kilombene kukitshika? Mu misambo 32, Davide amba’shi: “Panaadi muumiine [pamutue pa kutonda], mbidi ibaadi imbofule na kwidil’efuku dishima; mwanda, kaanya na bufuku, eyaasa dyoobe dibanneemeenanga bushito, meema a mu mbidi yande nkuuma na kibobo buu kya mwishipo.” (Verse 3, 4) Davide baadi atompo kufia muluisho waye na kuumiisha kondo kaye k’eshimba kabaadi akamutopeka. Bino bibaadi abimupu bukome buaye nka bu mutshi wi muishopo ushi na kua kupeta mema. Abimueka mpa na’shi bibaadi bimukumbishe ku mbidi mpa na mu binangu. Sunga biekala naminyi, baadi mushimishe muloo. Su umune a munkatshi muetu ekala mu lukalakashi lui bino, nkinyi akitungu’shi akite?

cl 262 ¶8

Efile Mukulu ‘akumiinaa kulekyela milwisho’

8 Daavide baadi mwambe shi: “Nakusokwelêle mulwisho wande, ntshi mukufye bubi bwande, ooo. . . . Obe namu bondekyelêle wawa mulwisho.” (Misambo 32:5, EEM) Kishima kyabadi baluule shi “bondekyelêle” akifiki ku kishima kya kina Ebelu akipatuula “kutentula” sunga “kusemuna.” Pano akilesha kutentula kwa “kwitopeka, mulwisho, kutupilwa kwa miiya.” Byabya, bi nka bu shi milwisho ya Daavide ngitentulwe. Bino abitshimbisha bushito bwa kwitopeka bubaadi Daavide musemune. (Misambo 32:3) Atwe namu twi balombeene kutuula lukulupilo mwi Efile Mukulu akashaa milwisho ya baaba abakimbi lusa lwaye pa’bo kutuula lukumiino mu mulambu wa Yesu wa nkuulo.​—Mateo 20:28.

w01-F 1/6 30 ¶1

Kutonda miluisho akutuala mu kupanda

Kunyima kua Davide kutonda miluisho yaye, ta baadi dingi epusha bu shi na muulo. Mushindo w’akuila kutonda miluisho mu misambo ibaadi mufunde, abilesha’shi baadi mupetuule muloo na baadi na kitshibilo kia kutungunuka na kufubila Efile Mukulu na lulamato. Tala kileshesho mu Misambo 32. Mu verse 1, amba’shi: “Sha-mwabi mmuntu sha-kito kilekyeelwe, na mulwisho ubwikilwe! Sunga muluisho wekala bukata bui naminyi, muntu elanga n’eshimba dimune e kupetuula muloo waye. Umune wa ku mishindo wa kulesha kuno kuilanga, nyi pa kukumiina miluisho yaaye n’eshimba dimune, nka bu bibakitshine Davide. (2 Samwele 12:13) Ta baadi mutompe kuibingisha kumpala kua Yehowa, sunga kusumbuila bangi kilumbu. Verse 5 amba’shi: “Nee mukusokwele [mutonde] mulwisho wande, ntshii mufye kito kyande nya. Nee mwambe’shi: ‘Naakasokwela Yehowa kutupakana [kuluisha] kwande.’ Obe naamu nkutentula bushito bwa milwisho yande.” Kutonda miluisho n’eshimba dioso akutuala kupanda, mu mushindo wa’shi muntu t’ekalakashanga dingi bua miluisho yekeele mukite.

Mabue a muulo a mu kikudi

w06-F 15/5 20 ¶1

Mianda ikata ya mu mukanda wa Misambo

33:6​—“Kikudi” sunga “muwa” wa mukanue mua Yehowa nkinyi? Kino kikudi nyi bukome bu’Efile Mukulu, bubaadi mufubishe bua kupanga eyilu na nsenga. (Kibangilo 1:1, 2) Abekitamina bu kikudi kia mukanue muaye muanda, nka bu muwa wi bukome, mbalombene kuikituma bua nkalombasha muanda kampanda mbalo i kula.

LUBINGO LUA 29/4–5/5

BUPETA BUA MUIYI DI’EFILE MUKULU | MISAMBO 34-35

“ Tumbisha Yehowa nsaa yoso”

w07-F 1/3 22 ¶11

Tutumbisheyi eshina dia Yehowa pamune

11 “Nakatumbula Yehowa mafuku oso; nakamutumbisha kushi kuleka.” (Misambo 34:1) Bu bibaadi ende na kusuuka-suuka, Davide baadi ekalakasha bua bintu bia ku mbidi, kadi sunga mbiabia, nkalo yaaye ya kuifuku n’efuku tayibaadi ibofushe kitshibilo kiaye kia kutumbisha Yehowa. Muitulekiele kileshesho ki buwa nsaa yatudi mu nkalakashi! Biatuikala ku kalasa, ku mudimo, na bakuetu be na Nkidishitu, mu bulungudi, abitungu lukalo luetu luikale nka lua kutumbisha Yehowa. Kui mianda i bungi ayitutakula bua kumutumbisha! Bu kileshesho, atuikala nka atutungunuka na kutundula midimo ya kukaanya ya Yehowa na kuiyisangela. Nangushena dingi mu mianda yadi mukite ku bukuashi bua kipindi kia ndumbuluilo aaye ki pa nsenga! Sunga biabadi bakutue kupuidika, Yehowa kuete kufubisha bantu ba sha lulamato bua kukita mianda ya kukaanya. Tui kupuandikisha midimo y’Efile Mukulu na ya bantu babakuete kulanguila kui ba pa nsenga su? Okumiina mayi a Davide, bafundile’shi: “Takwi ee byoodi munkatsh’a beefile, Yehowa! Byookitshi tabii kupwandjikisha.”​—Misambo 86:8.

w07-F 1/3 22 ¶13

Tutumbisheyi eshina dia Yehowa pamune

13 “Neesadikila [netumbisha] mwi Yehowa; beeyishe basangulukye [bekale na muloo] pa kunteemesha.” (Misambo 34:2) Davide t’etumbisha pano bua muanda kampanda ubaadi mukite. Bu kileshesho, t’etumbisha bua bibaadi mudimbe nfumu a mu Gate. Baadi auku’shi Yehowa nyi baadi mumukaluile pa baadi mu Gate, na’shi ku bukuashi buaye nyi kubaadi mupande. (Nkindji 21:1) Biabia, Davide ta baadi muitumbishe aye nabene, kadi mui Yehowa. Pa muanda wa bino, beeyishe abaadi bakakibue kui Yehowa. Mu mushindo umune, Yesu baadi atumbisha eshina dia Yehowa, pa muanda wa biabia, beeyishe na bantu abaadi abakumiina kulongieshibua, abaadi bakakiibue kui Efile Mukulu. Lelo uno, beeyishe ba mu nsenga ishima bakuete kukakibua mu kakongie ka bena Nkidishitu bedibue muimu, kabakunkusha kui Yesu. (Bena Kolose 1:18) Nsaa i bano bantu abapusha ku’abatumbisha eshina di’Efile Mukulu kui bafubi baye ba sha kuiyisha na p’abapusha mukandu wa mu Bible ku bukuashi bua kikudi kiselele, abibakumu ku mashimba ngofu.​—Yowano 6:44; Bikitshino 16:14.

w07-F 1/3 23 ¶15

Tutumbisheyi eshina dia Yehowa pamune

15 “Naakimbi Yehowa, Aye angaluulaa; mmumpaashe ku bintu bii moo.” (Misambo 34:4) Kuno kupaashibua kubaadi na muulo ngofu kui Davide. Nyi buakinyi atungunuka na kuakula’shi: “Sha-mpombo mmwitaanyine: Yehowa nkupusha, Aye nkumupaasha ku mpombo yaaye yooso.” (Misambo 34:6) P’atuibungu pamune na bakuetu bena Nkidishitu, tui na mishindo i bungi ya kuibalondela mianda ayinyingisha, bu mushindo ubaadi Yehowa muitukuashe bua kunyingila nkalakashi kampanda. Bino abinyingisha lukumiino lua bena Nkidishitu netu, nka bu bibaadi mayi a Davide anyingishe lukumiino lua beenaye. Bano beenaye babaadi ‘abeekyebula kui [Yehowa] abameekameeka, na dingi nkyebo yaabo tayibaadi ilombeene kupusha buufu.’ (Misambo 34:5) Pababadi abasuuku Nfumu Saule, ta babaadi bapushe buufu nya. Abaadi bashinkamishe’shi Efile Mukulu baadi akuasha Davide, na nkiebo yaabo ibaadi na muloo. Mu mushindo umune, bantu abasangeela bia binyibinyi, na ba tabaadi muanka munda mua mafuku ee bungi, abakimbaa bukuashi bua Yehowa. Bu biabadi bapete bukuashi buaye, mapala aabo e na muloo aalesha kitshibilo kiabo kia kushala na lulamato.

Mabue a muulo a mu kikudi

w06-F 15/5 20 ¶2

Mianda ikata ya mu mukanda wa Misambo

35:19​—Nkinyi kibaadi Davide akiebe kuamba pabatekiele Yehowa’shi beshikuanyi baye ta befinyenanga eyiso? Kuifinyena eyiso kubaadi akulesha’shi beshikuayi ba Davide abaadi na muloo muanda wa’shi abaadi bobeshe mpango yabo i bubi ya ku mukiengiesha. Davide baadi mutekie bua’shi bino tabikitshikanga.

    Mikanda ya mu Kisongye (2011-2025)
    Tuuka
    Tuela
    • Kisongye
    • Tumina muntu
    • Byokumina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pabitale bya kufubisha
    • Bya kufubisha
    • Bya kufuamisha yobe
    • JW.ORG
    • Tuela
    Tumina muntu