„Nöiti mi bi dë mi wanwan”

DI FASI FA MI MAMA KU MI TATA BI DU SONI

Mi mama ku mi tata bi dë kendikendi a di Lomusu Keiki. Ma di de ko lei a di Bëibel taa Gadu në da Jehovah, hën hii de tuu bi ko ta dini Jehovah fajafaja. Mi tata an bi ta mbei pindi u Jesosi möön. Ma a bi tei di tëmbë di a bi sa’ u tëmbë, u mbei di basu pisi u di wosu fuu ko dë wan Könuköndë zali. Di zali dë bi dë di fosu zali u San Juan del Monte, di dë wan pisiwata u di mama foto u Filipijnen de kai Manila.

Di de pai mi a di jaa 1952, hën mi mama ku mi tata bigi ta lei mi soni u Bëibel, leti kumafa de bi ta lei dee fö gaan baaa u mi ku dee dii gaan sisa u mi. Di mi bi ta göö ta ko bigi, hën mi tata bi da mi taanga u mi ta lesi wan kapitë u di Bëibel hiniwan daka, söseei a bi lei mi soni u Bëibel ku sömëni u dee buku fuu. Wanwan pasi dee gaansëmbë u mi bi ta kai dee keling-gaanwomi ku dee baaa di di bëikantoo bi ta manda ko, u de ko dë a u pisi. Di wosudendu fuu bi ta feni taanga seei a dee soni di dee baaa aki bi ta konda da u, söseei u bi ta dë waiwai, nöö di soni dë bi da hii u tuu taanga fuu ta dini Jehovah fajafaja.

Mi bi lei sömëni soni seei a mi mama ku mi tata. De bi abi wan taanga biibi. Baka di mi mama ko lasi libi u di a bi dë ku suwaki, hën mi ku mi tata bigi du di pioniliwooko makandi a di jaa 1971. Ma a di jaa 1973, di mi bi abi 20 jaa, hën mi tata seei ko lasi libi. Di lasi di mi mama ku mi tata bi lasi libi, bi mbei taa mi bi ko ta fii seei hooo sö, söseei mi bi ta fii kuma mi dë mi wanwan. Ma dee soni dee Gadu paamusi u a di Bëibel bi heepi mi u ma tjali pasa maaka poi, söseei u mi hoi miseei a Jehovah go dou (Heb. 6:19). Wan kölö pisiten baka di mi tata dëdë, hën de hakisi mi u mi go du di apaiti pioniliwooko a di paati de kai Coron, a di pisiwata de kai Palawan.

MI BI DË MI WANWAN TA DU WAN WOOKO DI BI TAANGA

Mi bi abi 21 jaa di mi dou a Coron. U di de bi kiija mi a wan foto, mbei a bi bigi da mi seei di mi bi ko dou a wan paati di an bi abi sitolomu, wata, wagi ku bölömu wan bëtë. Hii fa wantu baaa ku sisa bi sai dë, tökuseei ma bi abi wan sëmbë di mi ku ën bi sa ta du di pioniliwooko makandi, nöö so juu mi bi musu ta peleiki mi wanwan. A di fosu liba, mi bi ta hangi dee sëmbë u mi ku dee mati u mi gaanfa seei. Te ndeti, nöö mi bi ta luku dee teeja a liba ala diin, nöö wata bi ta pasa a mi wojo. Mi bi ta fii seei u disa di apaiti pioniliwooko, nöö mi toona go u mi a wosu baka.

A dee lö pisiten dë, mi bi ta konda da Jehovah unfa mi bi ta fii. Mi bi ta pakisei soni di mi bi lesi a di Bëibel nasö a dee buku fuu, di bi o sa da mi taanga. Mi bi lo’ u mëni Psalöm 19:14. Mi bi ko si taa Jehovah bi o dë di ’sitonu kuun u mi’, söseei di sëmbë di ta „tjubi mi” ee mi bi ta kai pakisei a soni di ta dëën piizii, kuma dee fasi dee a abi ku dee soni dee a ta du. Di woto „U bent nooit alleen”,a di dë a di Wachttoren, bi da mi taanga seei. Mi bi lesi ën sömëni pasi. U sa taki taa mi ku Jehovah wanwan nöö bi dë a di pisiten dë, nöö di soni dë bi da mi di okasi u mi bi sa begi, u mi bi sa lei soni u Bëibel, söseei u mi bi sa kai pakisei a soni.

An bi tei longi di mi dou a Coron, hën mi ko dë gaanwomi u kemeente. U di mi wanwan nöö bi dë gaanwomi naandë, mbei mi bi bigi ta hoi di Teokalasia-siköö hiniwan wiki, di Diniwooko Komakandi, di kemeente buku studie, ku Di Hei Wakitimawosu-lei. Boiti di dë, hiniwan wiki mi bi ta hoi di taki di u ta abi a kaba u di wiki. U bi sa dë seiki u wan soni: Ma bi abi ten möön u mi dë ta tjali!

Soni bi waka bunu da mi a di peleikiwooko a Coron. So u dee sëmbë dee mi bi ta lei soni u Bëibel bi ko dopu bakaten. Ma so juu soni bi ta taanga tu. Mi bi musu ta waka wan hafu daka longi u go dou ka mi bi musu peleiki, hii fa ma bi ta sabi naasë mi bi o duumi te mi bi dou. Di kemeente bi abi sömëni pikipiki paati ka u bi musu ta peleiki tu. Mi bi lo’ u go a dee paati aki ku mötë boto, hii fa ventu bi ta böö, nöö di wata bi ta seki, söseei hii fa ma bi pena sa’ u sun seei! Ma hii fa so juu soni bi ta taanga, tökuseei Jehovah bi tja mi pasa hii dee soni aki, söseei a bi da mi taanga. Bakaten, mi bi ko fusutan taa seeka Jehovah bi ta seeka mi da dee möön gaan soni dee bi o miti mi, a di njunjun wooko di a bi o da mi.

PAPUA NEW GUINEA

A di jaa 1978, hën de manda mi go a di köndë de kai Papua New Guinea, di dë a bausë pisi u di köndë Ösutualia. Papua New Guinea da wan köndë di abi hia kuun, söseei a bigi bëina kuma Sipanjöluköndë. A bi bigi da mi seei di mi bi ko sabi taa dee dii milion sëmbë de bi ta dë ala, bi ta fan möön leki 800 töngö. Mi bi wai taa gaansë u dee sëmbë bi sa’ u fan Melanesia Pidjintöngö, di de möön lo’ u kai Tok Pisintöngö.

De bi manda mi go a wan Ingisitöngö kemeente u wan pisiten. A bi dë a Port Moresby, di dë di mama foto u di köndë. Bakaten hën de manda mi go a wan kemeente ka de bi ta fan Tok Pisintöngö, hën dee baaa bigi lei mi di töngö. Mi bi ta tei dee soni di de bi ta lei mi, u mi fan ku sëmbë a di peleikiwooko. Di soni dë bi heepi mi u mi ko sa’ u fan di töngö möön hesi. Te u mi mëni, hën mi bi ko ta hoi taki a di Tok Pisintöngö. A bi bigi da mi seei u si taa an bi dou jaa di de manda mi go a Papua New Guinea, hën de buta mi ko keling gaanwomi, u mi bi sa nango ta luku dee kemeente dee bi ta fan Tok Pisintöngö, a tookatooka pisiwata.

U di dee kemeente bi longi ku deseei, mbei mi bi musu ta hoi sömëni keling-komakandi, söseei mi bi musu nango a sömëni kamian. Bigibigi mi bi ta fii seei taa mi bi dë mi wanwan, u di mi bi dë a wan kamian di ma sabi. Mi bi dë a wan köndë ka de ta fan wan woto töngö, söseei ka sëmbë guwenti u du soni woto fasi. Ma bi sa waka ku futu nasö ku wagi go a dee kemeente, u di kuun bi hia a di köndë, söseei di di goon bi hogi. Fëën mbei mi bi musu ta tei opalani bëina hiniwan wiki. So juu mi wanwan tö nöö bi ta dë a wan piki opalani, di an bi kaba dë bumbuu. Dee lö waka dë bi ta hebi da mi leti kumafa a bi ta dë, te mi bi ta waka ku boto!

Wantu sëmbë nöö bi abi tëlëfön, fëën mbei mi bi ta manda biifi da dee kemeente. A bi lo’ u pasa taa mi bi ta dou ufö dee biifi seei dou, nöö a bi ta dë u mi ta hakisi, ta suku baka u dee baaa ku dee sisa. Ma hiniwan juu mi bi ta feni de. De bi ta tei ën u bigi seei taa mi bi ko luku de, nöö di soni dë bi ta heepi mi u ma fëëkëtë faandi mbei mi bi mbei sö taanga möiti. Mi bi si a sömëni fasi seei fa Jehovah bi ta heepi mi, nöö di soni dë bi mbei mi ku ën ko dë möön gaan mati.

Di fosu pasi di mi bi go a wan komakandi a wan paati de kai Bougainville, hën wan womi ku hën mujëë bigi ta lafu ta waka ko miti mi, hën de hakisi mi taa: „I sabi u jeti ö?” Hën mi ko mëni taa mi bi peleiki da di womi dë ku hën mujëë, di mi bi dou a Port Moresby u di fosu pasi. Mi bi bigi lei de soni u Bëibel, hën bakaten, hën mi bi haba de da wan baaa u di pisiwata dë. De bi dopu nöunöu! Disi da wan u dee sömëni gaan bunu dee mi bi feni, a dee dii jaa dee mi bi dë a Papua New Guinea.

WANTU SËMBË U WAN WOSUDENDU DI TA DU SÖMËNI SONI

Ufö mi kumutu a Coron a di jaa 1978, hën mi ko sabi wan bunu fasi sisa de kai Adel, di bi ta wooko taanga da Jehovah. A bi ta du di kowoonu pioniliwooko, hii fa a bi abi tu mii ta kiija. Wan u dee mii de bi ta kai Samuel, nöö di wotowan de bi ta kai Shirley. Boiti di dë, a bi ta luku hën mama tu, u di a bi ko abi jaa kaa. A sebitaa-liba u di jaa 1981, hën mi bi toona go a Filipijnen, u go tööu ku Adel. Baka di u tööu, hën u du di kowoonu pioniliwooko go dou, söseei u bi ta luku dee sëmbë u di wosudendu fuu makandi.

Hii fa mi bi ko abi wan wosudendu, tökuseei a di jaa 1983, de bi toona hakisi mi u mi du di apaiti pioniliwooko, hën de manda mi go a di paati de kai Linapacan, a di pisiwata de kai Palawan. Mi ku hii dee sëmbë u mi wosudendu bi foloisi go a di longi kamian aki, hii fa Kotoigi an bi sai dë. Wan jaa sö baka di dë, hën Adel mama ko lasi libi. Ma u bi ta du di diniwooko fajafaja go dou, nöö di soni dë bi heepi u fu wa tjali poi. U bi bigi ta lei sömëni sëmbë soni u Bëibel, nöö de bi nango a fesi a di biibi seei. Te fuu mëni, u bi ko abi wan Könuköndë zali fanöudu. Hën u mbei wan useei. Di u bi ta mëni di dëdë u Jesosi a di u dii jaa dendu, hën u bi wai seei u si taa 110 sëmbë bi ko mëni di dëdë fëën ku u. Boiti di dë, baka di u go, sömëni u de bi go a fesi go dou u te de ko dopu.

A di jaa 1986, hën de manda mi go a wan paati de kai Culion, ka sömëni sëmbë bi dë di bi abi di siki de kai kököbë. Baka di dë, hën de hakisi Adel fu hënseei bigi du di apaiti pioniliwooko tu. Bigibigi u bi ta fëëë u peleiki da sëmbë di bi abi kököbë. Ma dee baaa ku dee sisa dee bi ta sai dë bi piki u taa dee sëmbë dee bi abi di siki dë bi feni data heepi kaa, nöö de an bi o sa da u di siki u de hesihesi. So u dee sëmbë aki bi ta ko a dee komakandi dee u bi ta hoi a wan sisa pisi. Te u kaba fëën, wa bi ko ta fëëë u peleiki da dee sëmbë aki möön. Nöö a bi ko ta da u piizii seei u konda di bosikopu u Bëibel da dee sëmbë aki, di bi ta fii kuma Gadu ku libisëmbë tuu bi disa de. U bi ta wai seei u si fa dee sëmbë aki dee bi suwaki gaanfa seei bi ta piizii, u di de bi ko sabi ta wan daka bi o ko, ka de an bi o ta suwaki möön.​—Lukasi 5:12, 13.

Unfa soni bi waka da dee mii fuu a Culion? Wë mi ku Adel bi kai tu njönku sisa u Coron u de ko dë makandi ku u, sö taa dee mii fuu bi sa abi bumbuu mati ta nama ku de. Samuel, ku Shirley, ku dee tu njönku sisa aki bi lobi di peleikiwooko seei. De bi ta lei sömëni mii soni u Bëibel, te mi ku Adel bi ta lei dee gaansëmbë u dee mii aki soni u Bëibel. A wan pisiten, u bi ta lei sëmbë u 11 wosudendu soni u Bëibel. An bi tei longi, hën u bi ko abi sömëni sëmbë ta lei soni u Bëibel, di bi nango a fesi a di biibi. A sö wan fasi u bi sa seti wan njunjun kemeente!

Bigibigi mi nöö bi dë gaanwomi a di pisiwata dë. Fëën mbei di bëikantoo bi hakisi mi u mi ta hoi dee komakandi u di wiki ku dee aiti peleikima dee bi dë a Culion te mi kaba, nöö mi toona go du di seei soni ku dee nëigi peleikima u wan boiti kamian de kai Marily. I bi ta tei dii juu longi ku boto u dou a di kamian dë. Te mi ku dee sëmbë u mi bi kumutu a dee komakandi dee u bi ta hoi naandë, nöö u bi ta waka sömëni juu longi a wan kuun kamian, u go lei wanlö sëmbë soni u Bëibel a wan woto boiti kamian de kai Halsey.

Te u kaba fëën, sëmbë bi ko a di tuutuu lei a Marily ku Halsey sö tee taa u bi mbei Könuköndë zali a dee tu kamian dë tuu. Dee baaa ku dee sisa ku dee sëmbë dee bi kë sabi soni u Bëibel de bi tja gaansë u dee soni dee u bi abi fanöudu ko, söseei de bi du gaansë u di wooko, leti kumafa soni waka a Linapacan. Di zali di bi dë a Marily bi sa tja 200 sëmbë, ma soni bi sa ta seeka nëën faa sa tja möön hia sëmbë. Di soni dë bi da u pasi fuu bi sa hoi keling-komakandi ala.

U BI TA TJALI, TA FII KUMA U DË U WANWAN, HËN U KO TA PIIZII BAKA

A di jaa 1993, di dee mii bi ko bigi, hën mi ku Adel bi bigi du di keling wooko a Filipijnen. Bakaten, a di jaa 2000, hën mi go a di Dinai-siköö, sö taa de bi sa heepi mi u ko ta lei sëmbë soni a di seei siköö dë. Mi bi ta fii kuma ma bi o sa du di wooko dë, ma hii juu Adel bi ta da mi taanga. A bi ta mëni mi taa Jehovah bi o da mi taanga u mi sa du di njunjun wooko aki (Fil. 4:13). Adel bi dë seiki u di soni aki, u di hënseei bi ta du di wooko fëën go dou hii fa a bi ta dë ku suwaki.

A di jaa 2006, di mi bi ta lei dee baaa soni a di siköö, hën Adel ko jei taa a abi wan taku siki de kai Parkinson. Hati fuu bi latja seei! Di mi hakisi Adel fuu disa dee wooko fuu u mi bi sa ta luku ën, hën a piki mi taa: „Gaantangi, suku wan data di sa heepi mi ku di siki u mi, nöö mi dë seiki taa Jehovah o heepi u fuu sa wooko dëën go dou.” A dee sikisi jaa dee bi pasa baka di dë, Adel bi wooko da Jehovah go dou söndö faa ta kaagi. Di an bi sa waka möön, hën a bi ta dë a suwakima sutuu ta peleiki da sëmbë. Di an bi sa fan bumbuu möön, hën a bi ta piki ku wan nasö tu wöutu a komakandi. Hii juu seei sëmbë bi ta manda biifi da Adel u dëën tangi u di bunu fasi fa a bi ta hoi dou. De bi ta manda biifi dëën sö, u tefa a ko lasi libi a di jaa 2013. Mi bi libi möön leki 30 jaa longi ku wan mujëë di bi lo’ sëmbë, söseei di bi ta hoi hënseei a Jehovah. Fëën mbei di a ko lasi libi, hën mi bi toona ko ta fii kuma mi dë mi wanwan, söseei mi bi ta tjali.

Adel bi kë taa mi bi musu wooko da Jehovah go dou, nöö di soni dë mi bi du. Mi bi ta du hia soni da Jehovah, nöö di soni dë bi ta heepi mi u ma fii kuma mi dë mi wanwan. A di jaa 2014 te go miti di jaa 2017, de bi hakisi mi u mi nango ta luku wanlö kemeente ka de ta fan Tagalögutöngö, a wanlö köndë ka wa sa dini Jehovah fiifii kumafa u kë. Baka di dë, hën mi bi go luku wanlö kemeente ka de bi ta fan Tagalögutöngö a di köndë Taiwan, a Kanada, söseei na Amëëkanköndë. A di jaa 2019, mi bi lei baaa ku sisa soni a Ingisitöngö, a di Siköö da Könuköndë Peleikima, a di köndë India ku di köndë Thailand. Mi bi ta wai gaanfa seei di mi bi ta du dee wooko aki. Mi ta möön dë waiwai te mi ta buta hii mi pakisei a di dini di mi ta dini Jehovah.

HEEPI FUU AN TA DË A LONGI

A hii dee wooko dee mi bi du, mi ku dee baaa ku dee sisa bi ko dë gaan mati, nöö fëën mbei a bi ta dë wan tjali soni te mi bi musu toona go. Ma mi bi lei u futoou Jehovah ku hii mi hati a dee pisiten dë. Hii juu seei a bi ta heepi mi, nöö di soni dë bi da mi taanga u mi ta tei hiniwan soni di ko tooka a mi libi, ku wai. Nöunöu mi ta du di apaiti pioniliwooko a Filipijnen. Mi ko guwenti ku di njunjun kemeente ka mi dë, nöö dee sëmbë ko dë kuma wan famii da mi di ta heepi mi gaanfa seei. A ta da mi piizii tu u si taa Samuel ku Shirley ta djeesi de mama a di taanga biibi di a bi abi.​—3 Johanisi 4.

Awa, sömëni soni bi miti mi a mi libi. Mi bi si tu fa di lobi mujëë u mi seei bi ko suwaki, söseei fa a bi tja sitaafu u tefa a ko dëdë. Boiti di dë, mi bi musu lei u libi ku dee sömëni soni dee bi ko tooka a mi libi. Ma mi bi si tuutuu taa Jehovah „an dë longi poi ku hibiwan fuu” (Tjab. 17:27). Di maun u Jehovah „an ko sati”, taa an sa heepi dee sëmbë fëën, ma a sa da de taanga aluwasi ka de dë (Jes. 59:1). Jehovah, di Heepima u mi, bi dë ku mi hii mi libi longi, nöö mi ta dëën tangi seei u di soni dë. Nöiti mi bi dë mi wanwan.