A Wortu fu Yehovah de libilibi
Edepenti fu a buku Mateyus
MATEYUS na a fosi sma di skrifi den span tori fu Yesus en libi èn en diniwroko. Fosi Mateyus tron wan bun mati fu Yesus Krestes, a ben teki belasting moni gi lanti. Na Evangelietori fu Mateyus ben skrifi na ini Hebrewtongo èn bakaten a vertaal na ini Grikitongo. A buku disi kaba skrifi na ini a yari 41. A de a fosiwan fu den Kresten Griki Buku fu Bijbel di e taki fu a kontru fu furu profeititori di skrifi na ini den Hebrew Buku fu Bijbel, èn a e fruteri moro fu den difrenti sani di Yehovah abi na prakseri fu du.
Soleki fa a sori, dan a buku Mateyus skrifi spesrutu gi den Dyu. A tumusi moi èn prenspari Evangelietori disi e sori taki Yesus, a Manpikin fu Gado, na a Mesias di Gado pramisi. Te wi e poti prakseri na a boskopu di skrifi na ini a buku Mateyus, dan dati sa tranga a bribi di wi abi na ini a tru Gado, na ini en Manpikin, èn na ini den pramisi fu En.—Hebr. 4:12.
„A KOWNUKONDRE FU HEMEL KON KROSIBEI KABA”
Mateyus e taki fu prenspari sani di a Kownukondre o du èn a e taki fu den leri fu Yesus, aladi a no skrifi den sani disi soleki fa den pasa baka makandra. Fu eksempre, na a bigin fu a buku disi, Mateyus e taki fu a Bergitaki, aladi Yesus hori a takimakandra disi di a ben du en diniwroko pikinmoro wán yari.
Na ini a ten di Yesus du en diniwroko na ini Galilea, a du wondru, èn a taigi den 12 apostel fa den musu du a preikiwroko. Boiti dati, a krutu den Fariseiman, èn a fruteri agersitori di abi fu du nanga a Kownukondre. Baka dati a e gowe fu Galilea èn a e go na ini „a birti fu Yudea, abrasei fu Yordanliba” (Mat. 19:1). Te Yesus de na pasi, a e taigi den disipel fu en: ’Wi de na pasi fu go na Yerusalem, èn sma o krutu a Manpikin fu libisma taki a musu dede, èn a o opo baka na a di fu dri dei.’—Mat. 20:18, 19.
Piki tapu den aksi fu Bijbel:
3:16—San a wani taki dati ’den hemel opo’ di Yesus teki dopu? Disi e sori taki Yesus ben man memre fa a libi fu en ben de na ini hemel.
5:21, 22—San moro ogri, fu kosi wan sma, noso fu tan atibron nanga wan sma? Yesus warskow taki wan sma di e tan atibron nanga en brada e du wan seryusu sondu. Ma te wan sma e kosi en brada, dan dati moro ogri, fu di a no o abi fu gi frantwortu na fesi krutubangi di e krutu pikinpikin afersi, ma a o abi fu gi frantwortu na fesi Gran Krutu.
5:48—A de so trutru taki wi kan de „volmaakti, neleki fa [wi] Tata na hemel de volmaakti”? Iya wi kan de volmaakti, ma disi no wani taki dati wi kan de volmaakti na ini ala sani, neleki fa Yehovah de volmaakti dorodoro. Yesus ben taki dyaso fu lobi. A ben taigi den arkiman fu teki na eksempre fu Gado èn fu de volmaakti na ini a fasi fa den e sori lobi, noso taki den musu sori lobi na ini den moro pikin sani (Mat. 5:43-47). Fa den kan du dati? Te den sori lobi tu gi den feanti.
7:16—Sortu „froktu” e sori san na a tru anbegi? Den froktu disi no abi fu du nomo nanga a fasi fa wi e tyari wisrefi. Den froktu abi fu du sosrefi nanga a bribi fu wi, namku den leri di wi e hori wisrefi na den.
10:34-38—A de so taki a Bijbel boskopu e meki osofamiri kisi trobi? Nôno, kwetikweti. Na presi fu dati, trobi e kon fu di den famiriman di no de na bribi, abi wan tra denki fu a Bijbel boskopu. A kan taki den e weigri fu teki a Kresten bribi noso taki den e gens den sma na ini a Kresten bribi, èn na so fasi disi e meki taki osofamiri kisi trobi.—Luk. 12:51-53.
11:2-6—Efu Yohanes ben sabi kaba taki Yesus na a Mesias, di a yere a sten fu Gado di ben taki dati a feni Yesus bun, dan fu san ede a aksi efu Yesus na „a Sma di musu kon”? Kande Yohanes poti na aksi disi fu yere fu Yesus srefi efu En na a sma di musu kon. Boiti dati, Yohanes ben wani sabi efu „wan tra sma” ben o kon di ben o abi Kownukondre makti èn di ben o meki ala sani di den Dyu ben howpu na tapu kon tru. A piki di Yesus gi en e sori taki nowan tra sma ben o kon baka en.
19:28—San „den twarfu lo fu Israel” di o kisi krutu, e agersi? Den no e agersi den 12 lo fu na Israel fu Gado (Gal. 6:16; Openb. 7:4-8). Yesus ben taki dyaso nanga den apostel di ben o de memre fu na Israel fu Gado. Ma den apostel disi no ben o de krutuman di ben o krutu den memre fu na Israel fu Gado. Yesus ben meki ’wan frubontu nanga den gi wan kownukondre’, èn den ben o tron ’wan kownukondre nanga priester gi Gado’ (Luk. 22:28-30; Openb. 5:10). Den memre fu na Israel fu Gado o „krutu grontapu” (1 Kor. 6:2). Soleki fa a sori, den 12 lo fu owruten Israel di ben kon makandra tapu wan spesrutu dei fu aksi Gado pardon gi den sondu, e prenki „den twarfu lo fu Israel” di o kisi krutu fu den sma di e sidon na tapu kownusturu na ini hemel. Disi e sori taki „den twarfu lo Israel” e prenki ala libisma na grontapu di no de memre fu a grupu di de kownu nanga priester na ini hemel.—Lef., kap. 16.
Sani di wi kan leri:
4:1-10. A tori disi e leri wi taki Satan na wan trutru sma èn a no de na ogri di de na ini libisma. A e gebroiki difrenti sani fu kori wi, soleki „a lostu fu a skin, a lostu fu den ai, èn a prodo di wan sma e prodo nanga den gudu di a abi”. Ma te wi e gebroiki Bijbel gronprakseri na ini wi libi, dan dati sa yepi wi fu tan getrow na Gado.—1 Yoh. 2:16.
5:1–7:29. Wi musu frustan taki a de fanowdu fu abi wan bun matifasi nanga Gado. Wi musu suku vrede. Wi musu weigri fu denki fu sani di no fiti. Wi musu hori wisrefi na den pramisi fu wi. Den moro prenspari sani di wi e taki te wi e begi, no musu de sani di abi fu du nanga gudu, ma den musu de sani di abi fu du nanga a wani fu Gado. Wi musu gudu na ini Gado ai. Wi musu suku a Kownukondre nanga Gado en regtfardikifasi fosi. Wi no musu krutu trawan. Wi musu du a wani fu Gado. Fu tru, wi e leri tumusi moi sani fu a Bergitaki!
9:37, 38. Wi musu handri na wan fasi di e sori taki wi e horibaka gi a begi di wi e begi Masra fu „seni wrokoman fu go du a kotiwroko fu en”. Wi e sori dati, te wi e teki prati fayafaya na a wroko fu meki disipel.—Mat. 28:19, 20.
10:32, 33. Noiti wi musu frede fu taki fu a bribi fu wi.
13:51, 52. Te wi e frustan den tru tori fu a Kownukondre, dan dati e meki wi e kisi a frantwortu fu leri trawan den warti tru tori disi èn fu yepi den frustan den tumusi prenspari tori disi.
14:12, 13, 23. A de prenspari fu de wi wawan te wi wani kisi wini fu a denki di wi e denki dipi fu sani.—Mark. 6:46; Luk. 6:12.
17:20. Son leisi wi kan abi problema di de leki bergi. Wi musu abi bribi fu man wini den problema dati di kan pori a matifasi di wi abi nanga Gado, èn wi musu abi bribi tu fu man horidoro te wi de na ini muilek situwâsi. Wi no musu draidrai fu meki a bribi di wi abi na ini Yehovah nanga den pramisi fu en, kon tranga.—Mark. 11:23; Luk. 17:6.
18:1-4; 20:20-28. Den disipel fu Yesus ben suku fu kisi biginen. Den ben denki na a fasi disi fu di den no ben de volmaakti èn fu di a ben de prenspari na ini a bribi fu den fu abi biginen. Wi musu du muiti fu kon abi sakafasi, fu di dati sa yepi wi fu basi den sondu firi fu wi, èn fu abi wan yoisti denki fu den grani nanga frantwortu di wi kan kisi na ini a gemeente.
„SMA MUSU TYARI A MANPIKIN FU LIBISMA GOWE”
Tapu 9 Nisan fu a yari 33, Yesus e kon na ini Yerusalem „na tapu wan buriki” (Mat. 21:5). A dei baka dati, a e go na ini a tempel èn a e krin a tempel fu di a e yagi den sma gowe di e seri sani. Tapu 11 Nisan a e gi sma leri na ini a tempel, a e krutu den leriman fu Wet nanga den Fariseiman, èn baka dati a e taigi den disipel ’san o de a marki fu en denoya èn fu a kaba fu a grontapu sistema disi’ (Mat. 24:3). A dei baka dati, a e taigi den disipel: „Unu sabi taki baka tu dei a Paskafesa o de, èn sma musu tyari a Manpikin fu libisma gowe fu go spikri en na wan postu.”—Mat. 26:1, 2.
Now na 14 Nisan. Baka di Yesus seti a Memrefesa fu a dede fu en di o pasa heri esi, dan Yudas e tori en. Baka dati sma e grabu en fu sroto en, den e krutu en, èn den e spikri en na wan postu. Baka dri dei a kisi wan opobaka. Baka te Yesus kisi wan opobaka, èn bifo a opo go na hemel, a e gi den bakaman fu en a komando disi: „Fu dati ede, go na sma fu ala kondre èn meki den tron disipel.”—Mat. 28:19.
Piki tapu den aksi fu Bijbel:
22:3, 4, 9—O ten a Kownu seni den dri kari gi sma fu kon na a trow-oso? A fosi kari di ben gi fu tyari den memre fu a grupu fu a trowmisi kon makandra, ben de di Yesus nanga en bakaman bigin preiki na ini a yari 29 te go miti a yari 33. A di fu tu kari ben gi, di den disipel kisi santa yeye na a Pinksterfesa fu a yari 33, èn sma kisi a kari disi te go miti a yari 36. Den tu kari dati ben de soso gi den Dyu, gi den sma di ben teki a Dyu bribi, èn gi den Samariasma. Ma a di fu dri kari ben gi na ala sma di ben de na tapu a pasi dorosei fu a foto. Den sma disi a no Dyu, èn den bigin kisi a kari bigin fu a yari 36 di Kornelius, a legre ofsiri fu Rome, tron wan Kresten. Te now ete sma e kisi a kari disi.
23:15—Fu san ede wan sma di tron wan Fariseiman ben ’tron wan sma di bun fu go na ini Gehena èn di ogri tu tron moro’ den Fariseiman srefi? Sonwan fu den sma di ben drai den libi èn di ben tron Fariseiman, ben de sma di ben du kefalek bigi sondu fosi. Ma di den drai den libi èn den kon kisi a srefi fromu denki leki den Fariseiman, dan den kon moro ogri. Dati kan de so fu di den ben de moro ogri leki den leriman fu den di kisi dedestrafu. Sobun den ben tron ’sma di bun fu go na ini Gehena’, fu di den ben ogri moro leki den Dyu Fariseiman.
27:3-5—Fu san ede Yudas ben firi sari? Nowan sani e sori taki a sari di Yudas ben e sari, ben de trutru berow. Na presi taki a suku fu kisi pardon fu Gado, a fruteri den edeman fu den priester nanga den owruman sortu ogri a ben du. Fu di Yudas ’du wan sondu di e tyari dede kon’, meki a ben abi konsensi fonfon èn a ben bruya (1 Yoh. 5:16). A trutru reide fu san ede a ben sari, na fu di a ben frede san ben o pasa nanga en.
Sani di wi kan leri:
21:28-31. A sani di de trutru prenspari gi Yehovah, na taki wi e du a wani fu en. Fu eksempre, wi musu de fayafaya fu preiki a Kownukondre èn fu meki disipel.—Mat. 24:14; 28:19, 20.
22:37-39. Na wan tumusi moi fasi den tu moro bigi komando di skrifi nanga wan tu wortu nomo, e sori krin san Gado wani taki sma musu du di e anbegi en!
[Prenki na tapu bladzijde 31]
Yu e teki prati fayafaya na a kotiwroko?
[Sma di abi a reti fu a prenki]
© 2003 BiblePlaces.com
[Prenki na tapu bladzijde 31]
Mateyus e taki fu prenspari sani di a Kownukondre o du