Sori dati joe koni — Tjari joesrefi leki wan lagiwan
„A sma di e tjari ensrefi leki wan lagiwan na mindri foe oen alamala de wan sma di de bigi.” — Lukas 9:48.
1, 2. (a) Soema de na mindri den sma di ben libi oiti na grontapoe èn di ben abi bigi grani, èn foe sanede? (b) Ma sortoe problema alaten ben de na mindri den leki wan vreemde sani?
SOEMA de na mindri den sma di ben waka oiti tapoe na grontapoe disi èn di ben abi bigi grani? Sondro degedege, den 12 discipel foe Jezus Kristus, di a ben teki leki apostel. Fa a ben de wan bigi grani gi den foe ben kan waka nanga en „di a ben go foto foe foto, èn kondre foe kondre, aladi a ben préki èn meki bekenti na boen njoensoe foe na kownoekondre foe Gado”! (Luk. 8:1). Fa a ben moe de wan prisiri gi den foe jere den lezing foe Jezus, soleki na Bergi-préki, èn den ben si en e doe na wan wondroe baka na trawan! Èn boiti dati, Jezus no ben gi alaten leri a den leki persoon? Ja, foe troe.
2 Ma na wan vreemde sani, dati den sma disi di ben abi bigi grani alaten ben kroetoe nanga makandra foe na aksi soema de na edeman ofoe prenspariwan na mindri den. No wan foe den ben wani tjari ensrefi leki wan lagiwan. Na stré disi ben tjari vréde, wanfasi nanga kolokoe kon? Na fasi foe den ben gi Gado prisiri? Den ben waka baka wan koni fasi foe doe? Kwetkweti, bikasi san Jezus taki na wan séker okasi? Baka di a ben poti wan jongoe pikin na en sé, a taki gi den: „Ala sma di e teki na jongoe pikin disi tapoe na gron foe mi nen, e teki mi toe, èn ala sma di e teki mi, e teki en toe di ben seni mi. Bikasi, na sma di e tjari ensrefi leki wan lagiwan na mindri foe oen alamala de wan sma di de bigi.” — Lukas 9:48.
3. San de wantoe grontapoe eksempre foe onwil foe tjari ensrefi leki wan lagiwan?
3 Soema de now so koni foe de tevréde foe tjari ensrefi leki wan lagiwan? Pikinso sma! Foe datede meki someni broeja, stré, trobi èn feti de ini na owroe grontapoe disi. Naatsi nanga blok foe naatsi e tan stré nanga makandra, bikasi ibriwan wani na moro hé positie èn de na moro prenspari nanga makti wan. Foe datede meki naatsi e poti tapoe den sma den bigi kostoe foe fetisani. Èn foeroe foe na atibron foe na sé foe oemasma-bewégi no de soso wan wégri foe na sé foe den memre foe den foe tjari densrefi leki lagiwan te joe teki den gersi nanga den mansma? Èn foeroe jongoe sma no abi toe na srefi problema? Den e njan den niri foe na rol foe den sma di foe den jari foe den ede tanapoe tapoe den; den no wani tjari densrefi leki lagiwan na fesi foe den papa nanga mama. Ala na onwil disi foe no tjari ensrefi leki wan lagiwan, ben tjari kolokoe kon? Na fasi foe doe disi de wan koni wan? Fara foe dati!
LERI FOE BIJBEL EKSEMPRE
4. Soema ben de na fosi sma di abi so wan hémemre foe en srefi èn san e kon na krin ini disi?
4 Dati a de wan law sani foe no tjari joesrefi leki wan lagiwan, e kon na krin ini ala moeilijkheid ini na grontapoe, di ben bigin foedi wan seker èngel ben wégri foe tjari ensrefi na so fasi. Foe san-ede meki wi kan taki dati? Foedi na èngel dati, di ben tjari wi fosi papa nanga mama go tapoe na pasi foe sondoe nanga dede, ben sori en troetroe bewégi foe ati na a ten foe na di foe dri tesi, di a ben tjari kon tapoe na Manpikin foe Gado. Na a okasi dati, a ben pristeri Jezus ala kownoekondre foe na grontapoe efoe a ben sa doe soso wan fasi foe anbegi gi Satan. San e kon na krin ini disi? Dati Satan ben wani de speri foe Jehovah Gado, dati a no wani foe tjari ensrefi leki wan lagiwan na fesi foe en. Disi e kon na krin ini na piki na Satan: „Komoto na mi fesi Satan! Bikasi boekoe skrifi: ’Jehovah, joe Gado, joe moe dini, èn doe santa diniwroko soso gi en wawan.’” Foe na wani di Satan no ben wani foe tjari ensrefi leki wan lagiwan, meki a tjari kon tapoe ensrefi sjen nanga pori nen èn te foe kaba a sa kon tron noti.
5. (a) Fa Eva ben sori dati a no ben wani tjari ensrefi leki wan moro lagiwan? (b) San e sori dati Kaïn ben abi na srefi fasi?
5 Na rede foe san-ede Eva fadon gi Satan triki èn ben trangajesi Jehovah Gado, no ben de na wani di a no ben wani foe tjari ensrefi leki wan lagiwan? Satan gi en na djaranti dati, te a njan na froktoe di a no moe njan, a ben sa tron leki Gado èn a ben kan taki gi ensrefi san na boen èn san na ogri (Gen. 3:5). Dati Eva no ben wani tjari ensrefi leki wan lagiwan, ben tjari rampoe gi en. Èn fa a ben de nanga en fosigebore manpikin? Kaïn no ben kiri en brada foedi a no ben man foe tjari ensrefi leki wan lagiwan na en fesi? Foe dat’ede a ben de wan tergi sani gi Kaïn dati Abel ben poti na en fesi. Na hémemre fasi disi ben meki dati Kaïn ben jagi komoto foe a kondre leki na fosi libisma kiriman. — Gen. 4:1-16.
6. (a) Fa a wani di wan sma no wani foe tjari ensrefi leki wan lagiwan ben sori na a sé foe (a) Jozef afoe brada? (b) Aäron nanga Mirjam? (c) Korach, Dathan nanga Abiram?
6 Dan joe ben abi den afoe brada foe Jozef. Foedi den papa Jakob ben poti Jozef na fesi — foedi a ben de na manpikin foe en oema di a ben lobi sote — meki den ben kon foeroe so nanga bita feantifasi dati den no gi densrefi rostoe, bifosi den ben kon fri foe en (Gen. 37:3-35). Baka wan pisiten densrefi ben abi rede foe ben firi sari foe den fasi foe doe. Jari na baka, dan Mirjam nanga Aäron srefi no ben wani tjari densrefi leki lagiwan na fesi foe den jongoe brada Mozes. Den ben kragi: „Jehovah ben taki sontron soso nanga Mozes? A no ben taki toe nanga wi?” Ma soleki e kon na krin moro fara ini na tori, dan Jehovah ben arki. En ati ben bron toemsi nanga a fasi foe den, bikasi a taigi den toe kragiman: „Arki grantangi mi wortoe. . . . Mi froetrow mi heri oso ini na anoe foe mi knekti Mozes. Mofo nanga mofo mi e taki nanga en. . . . Foe san-ede oen no ben frede foe taki kontra mi knekti, kontra Mozes?” Jehovah Gado ati ben bron sote, dati a naki Mirjam nanga gwasi-siki. Èn dan joe ben abi ete Korach, Dathan nanga Abiram, di ben kakafoetoe moro tranga srefi foe tjari densrefi leki lagiwan, san ben meki den lasi den libi. — Num. 12:1-15; 16:1-35; 26:9-11.
7, 8. Nanga sortoe toe kownoe a no ben waka so boen, foedi den no ben wani tjari densrefi leki lagiwan? (b) Sortoe eksempre wi abi ini den ten foe den apostel?
7 Ete wan dienstknekti foe Jehovah di ben abi moeilekheid nanga dati, ben de kownoe Saul. A no ben kan verdrage foe jere den oema foe Israël e singi: „Saul ben naki trowe en doesoen-doesoen, èn David en tin-doesoen-doesoen.” Disi ben meki Saul ati ben bron sote, dati foe sensi na dé dati „a loekoe David alaten nanga takroe prakseri”, aladi a ben lon na en baka leki wan dagoe ini en moeiti foe poeroe en na pasi. O bita na libi foe Saul ben de foedi a no ben wani tjari ensrefi leki wan lagiwan na fesi foe David ini na tori disi! (1 Sam. 18:7-9; 31:3-6) Moro fara joe ben abi kownoe Uzzia. Den feti di a ben wini, èn den wini disi ben bigi foe troe, ben meki a kisi hémemre. Foedi soboen a no gebroiki en froestan foe no de tevréde nanga na wroko foe kownoe wawan, foe doe afersi foe na kondre èn tjari ensrefi leki wan lagiwan tapoe a tori foe na priesterwroko, a ben wani de leki den priester foe doe tempeldienst. Na asranti fasi foe Uzzia meki dati Jehovah naki en nanga gwasi-siki. A dede leki wan gwasiman. — 2 Kron. 26:16-21; Spr. 11:2.
8 Den kristen Griki Boekoe ben poti wi prakseri kaba tapoe na problema di den 12 apostel ben abi, di Jezus ben de ete na den èn no wan foe den ben de klari foe tjari ensrefi leki wan lagiwan. Ma meki wi taki dja dati wi no e lési noti moro foe na fasi disi foe den baka di den ben kisi Gado santa jeje tapoe Pinksteren. Tra fosi eeuw kristen ben feti nanga na problema disi. A gersi dati den kristen ini Korinte, wans fa no fa sonwan foe den, no ben de tevréde foe tjari densrefi leki lagiwan na fesi foe Paulus. Èn na apostel Johannes ben feni en fanowdoe foe piri-ai tranga gi Diótrefes, foedi a ben wani abi na fosi presi èn foedi a no ben teki nanga respeki den sani di na apostel Johannes ben abi foe ferteri gi kristen ini na ten dati. — 2 Kor. 10:1-11; 12:5-9; 3 Joh. 9, 10.
FOE SAN-EDE NA PROBLEMA?
9. San de na fundamenti foe no wani tjari joesrefi leki wan lagiwan?
9 Foe san-ede na problema disi ben kon so na fesi ini na pisi ten foe na heri historia foe libisma èn a no ben abi wawan krakti tap sma foe grontapoe, naatsi nanga aparti sma, ma srefi tapoe den dienstknekti foe Jehovah Gado? Disi doe kon foe gridifasi di den kisi abra. Wi e lési foe disi ini Genesis 8:21: „Den lostoe foe libisma ati de takroe foe sensi en jongoe jari kaba.” Leki wan bakapisi foe dati, „na ati de moro feradelek lek iniwan tra sani, a no e loekoe psa noti. Soema kan sabi en?” — Jer. 17:9.
10-12. Sortoe eksempre e sori ini sortoe situwasi èn foe san-ede na problema disi e kon?
10 Ini algemeen kotoigi foe Jehovah no abi foeroe moeiti foe tjari densrefi leki lagiwan na fesi den sma di abi wan moro hé positie. Ma na problema e bigin te wan sma moe tjari ensrefi leki wan lagiwan na mindri en speri, na mindri den sma di de moro leki of moro pkinso leki den speri. Na so foe eksempre, den 12 apostel no ben abi moeiti foe tjari densrefi leki lagiwan na fesi foe den Méstri, Jezus Kristus. Ma te a ben kon dati wan ben teki ensrefi gersi nanga wan foe den tra 11 apostel, dan problema ben bigin. Nowan sma ben wani tjari ensrefi na mindri den apostel leki wan lagiwan!
11 Na so toe pikinso stré kan de ini disi ten ini na kristen gemeente; na so toe wan djaroesoe mindri oema ben sa kan opo ede, spesroetoe na mindri den sma di abi ongeveer densrefi koni ofoe abi winimarki. Disi gersi leki a ben de na srefi situwasi na mindri toe kristen oema ini na gemeente na Filippi, di leki wan bakapisi foe dati na apostel Paulus skrifi: „Euodia mi e vermane, Syntyche mi e vermane foe de a srefi ini prakseri na Masra. Ja, joe toe, di e wroko so getrow nanga mi makandra mi e begi; tan jepi den oema disi, di ben stré sé nanga sé nanga mi foe na boen njoensoe, soleki . . . ala den tra kompewrokoman foe mi” (Fil. 4:2, 3). Soleki a sori dan den toe sisa disi ben de joisti koni èn faja prékiman foe na boen njoensoe, sodati wan fasi foe stré ben kon ini den ati, sodati mandi ben doe kon.
12 Na so wanwan tron problema kan kon na mindri den brada di abi na srefi wroko. Ini na kristen organisatie a de so dati den dinari ini na diniwroko no abi moeiti foe tjari densrefi leki lagiwan na fesi den owroeman; owroeman na fesi na kringopziener; kringopziener na fesi foe na districtsopziener, èn so moro fara. Na moeilijkheid e opo ede na mindri sma di de speri, ofoe dinari ini na diniwroko sa de klari foe tjari densrefi leki wan lagiwan na fesi foe tra dinari ini na diniwroko, owroeman na fesi foe tra owroeman ini wan bepaalde gemeente, èn so moro fara.
KONI DI KOMOTO FOE GRONTAPOE, FOE METI ÈN FOE OGRI JEJE
13-15. (a) Foe san-ede wi kan kari djaroesoe leki (a) koni foe grontapoe, (b) koni foe meti?
13 Foedi foeroe sma leki wan bakapisi foe onvolmaakti fasi no de klari foe tjari densrefi leki wan lagiwan, meki na discipel Jakobus ben feni en fanowdoe foe skrifi: „Efoe joe abi bita djaroesoe nanga stréfasi ini joe ati, no prodo èn no lé gi na waarheid. Disi no de na koni di komoto foe tapoesé, ma a komoto foe grontapoe, foe meti, foe ogri jeje. Bikasi pe djaroesoe nanga stréfasi de, na dape broeja nanga ala sortoe veragti sani de.” — Jak. 3:14-16.
14 O troe den wortoe foe na discipel Jakobus de, di a ben taki dati djaroesoe nanga stréfasi de foe grontapoe, foe meti èn foe ogri jeje! So wan fasi de foe grontapoe, a abi foe doe nanga goedoe, na marki foe gridifasi, onvolmaakti libisma èn a de kontrari den sani di komoto foe tapoesé èn di de foe hemel. Boiti dati, na jeje fasi disi de foe meti, foedi den de marki foe meti. Sma di e stoeka meti foe si fa den e tjari densrefi, Ethologen, ben si na mindri difrenti meti, soleki kaw nanga fowroe, san de bekenti leki na „sociale rangorde” ofoe „tjopoe-orde”, pe bepaalde meti e kon alaten bifo tra meti.
15 Wantoe jari psa kaba, korantiman foe eksempre ben ferteri foe wan circusnomroe nanga 12 tigri ini na foto New York. Di na nomroe ben kaba, èn den tigri ben waka gwe na a doro di e go na den koi, dan Rajah, na tiriman na mindri den tigri, beti Ila, na oema-tigri, wantewante ini en neki. Na a ten di den sma di e loekoe den ben man foe poeroe den foe makandra, dan na oema-tigri ben kisi wan soro foe dede. San ben go fowtoe? Na presi foe hori en presi na baka Rajah, a ben de so asranti foe waka na en fesi, san meki Rajah ati bron so te, dati a fadon go na en tapoe. Dati a no ben wani tjari ensrefi leki wan lagiwan, ben meki a lasi en libi.
TOEMSI MOI EKSEMPRE FOE MOZES, JEZUS NANGA PAULUS
16. Sortoe toemsi moi eksempre foe de klari foe tjari joesrefi leki wan lagiwan, Mozes ben gi?
16 Wan foe den dienstknekti foe Jehovah foe owroeten di tapoe wan aparti fasi ben tjari ensrefi leki wan lagiwan, ben de Mozes. Fa Jehovah gebroiki en tapoe toemsi bigi fasi: foe gi kotoigi na Farao, foe meki den tin plaag kon tapoe Egypte, foe prati den watra foe na Redi Se èn foe sorgoe foe watra gi en pipel tapoe wan fasi di hé moro den natuurwet! Ma nanga ala den grani disi nanga na prenspari fasi di a ben kisi nanga dati, tog wi e lési dati „na man Mozes ben de na moro safri-ati sma foe ala sma di ben libi tapoe grontapoe”. Foedi a ben de klari foe tjari ensrefi leki wan lagiwan, meki Jehovah Gado meki en bigi ini na ai foe na grontapoe èn ooktoe ini na ai foe en pipel. — Num. 12:3.
17-19. San e sori dati Jezus ben tjari ensrefi leki wan lagiwan (a) bifosi a ben kon na grontapoe? (b) di a ben de na grontapoe? (c) sensi en opobaka èn drai gobaka na hemel?
17 Èn fa Jezus Kristus, na Manpikin foe Gado, ben gi wan toemsi moi eksempre foedi a tjari ensrefi leki wan lagiwan. Kontrari na èngel di ben tron Satan na Didibri, na Wortoe ofoe Logos, „aladi a ben de ini a skin foe Gado, a no ben teki ini prakseri foe feti kisi ini en makti, namkoe foe de speri foe Gado”. A ben de klari nanga prisiri foe doe wroko leki wan „méstriwroko”, aladi a ben de krosbé nanga en Tata ini a meki foe den mekiwroko. — Spr. 8:30; Joh. 1:1-3, 14; 1 Kor. 11:3; Fil. 2:6-8.
18 Aladi Jezus ben de na grontapoe, a ben tan tjari ensrefi leki wan lagiwan na fesi foe en Tata. A ben taki foe datede toe dati ’na Tata de moro bigi leki en’ èn dati no wan sma ben de boen leki Gado wawan (Luk. 18:19; Joh. 14:28). Di Jezus ben de na grontapoe, a ben tjari ensrefi leki wan lagiwan na fesi foe tra sma, foedi a ben doe na wroko foe wan dinari. Ensrefi ben taki foe disi: „Na Manpikin foe libisma no ben kon foe sma dini en, ma foe dini èn foe gi en sili abra leki wan ferloesoeprijs gi foeroe sma.” A ben doe srefi a moro lagi wroko, di a wasi den foetoe foe den apostel. Èn fa a ben poti hé nanga na sakafasi foe en ede! — Matt. 20:28; Joh. 13:2-16; Fil. 2:9-11.
19 Sensi en opobaka nanga en opo go na hemel, Kristus tan tjari ensrefi na fesi en Tata Jehovah leki wan lagiman, sodati a de klari foe wakti nanga pasensi te leki Jehovah meki en feanti tron wan foetoebangi foe en foetoe. Baka Jezus doesoen jari tiri, te Jehovah poti ala en feanti na ondro en foetoe, dan moro fara „na Manpikin srefi sa saka ensrefi na a Sma di ben poti ala sani na ondro en foetoe, sodati Gado de ala sani gi ala sma.” — Ps. 110:1; 1 Kor. 15:25-28.
20, 21. (a) Fa na apostel Paulus srefi ben sori ini disi dati a de wan sma di e waka boen baka Jezus Kristus? (b) San sa tjari kon na krin ini na tra artikel foe na boen foe wi?
20 Na mindri den bakaman foe Kristus, spesroetoe na apostel Paulus ben de ini disi wan toemsi moi eksempre foe wan sma di e waka baka Jezus Kristus. Foe na boen foe na boen njoensoe, a ben tron na srafoe foe ala sma. Na so fasi seker a ben tjari ensrefi leki wan lagiwan (1 Kor. 9:19). Foe taki foe en prékiwroko, na kontren pe a ben moe préki èn so srefi toe ini afersi foe leri a ben tjari ensrefi leki wan lagiwan na fesi foe na tiri skin ini Jeruzalem (Tori foe den Apostel 15:2; Gal. 2:7-10). Na wan séker okasi a ben firi ensrefi verprekti foe aksi na kristen gemeente foe Korinte: „Mi ben doe wan sondoe foedi mi ben saka misrefi sodati oenoe ben sa kon na hé?” A no de wan wondroe dati Jehovah ben blesi na diniwroko foe Paulus so foeroe! — 2 Kor. 11:7.
21 Foedi wi si dati a de wan don sani te wan sma no wani tjari ensrefi leki wan lagiwan, aladi a de klari foe doe dati, de wan bewijsi foe koni, meki wi sa wani waka baka na koni libifasi disi. Wi abi jepi ini disi fanowdoe foe den onvolmaakti fasi di wi kisi ede. Ini na tra artikel wrokosani sa kari di sa jepi wi foe kisi na joisti jeje fasi.
[Prenki na tapoe bladzijde 186]
„Ne Aäron drai loekoe Mirjam, èn loekoe! a ben naki nanga gwasi-siki”