Waktitoren LIBRARY TAPU INTERNET
Waktitoren
LIBRARY TAPU INTERNET
Sranantongo
  • BIJBEL
  • BUKU
  • KONMAKANDRA
  • w81 15/9 blz. 195-200
  • „Teki makandra”

Felem no de na a pisi disi.

Sorry, wan sani no go bun di wi pruberi fu drai a felem.

  • „Teki makandra”
  • A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1981
  • Edeprakseri
  • A srefi sortu tori
  • TEKI MAKANDRA SOLEKI KRISTUS BEN TEKI WI
  • FOE TEMREMAN TE „BEDINARI”
  • „Gi Makandra wan Switikon”!
    Singi Prèisesingi gi Yehovah
  • „Prisiri, oen naatsi, nanga en pipel”
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1981
  • Gi makandra wan switikon
    Singi nanga prisiri gi Yehovah
  • Gi makandra wan switikon
    Singi gi Yehovah
Moro sani
A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1981
w81 15/9 blz. 195-200

„Teki makandra”

„Teki makandra foe datede, soleki Kristus ben teki wi, meki Gado kisi glori.” — Rom. 15:7

1. (a) Omeni naatsi ben teki leki memre ini na Verenigde Naatsi? (b) San na organisaatsi disi no ben meki man foe kon èn san de na sani di sma e frede alaten?

TE NANGA na dé foe tide, den ben teki 154 naatsi ini na organisaatsi foe den Verenigde Naatsi. Den kondre, di de memre foe den, no abi alamala na srefi politiek prakseri. Den abi srefi feanti fasi gi makandra, ma ini den Verenigde Naatsi den e proberi foe de „switifasi feanti.” A gersi taki den froestan na waarheid foe san wan koranti-skrifiman èn poëmaman foe Amerkankondre ben taki: „Ini wanfasi — wi e tan tanapoe. Ini pratifasi — wi e fadon.” Na Verenigde Naatsi e taki dati den de wan organisaatsi foe grontapoe-vréde nanga sekerfasi. Ma tokoe, baka ala den jari disi sensi Grontapoefeti di foe toe ben kon na wan kaba ini 1945, na organisaatsi disi no ben meki kon san na Amerkan politiekman Wendell ben taki „wán grontapoe, wán tiri.” Foe datede meki na frede foe na kon foe wan Grontapoefeti di foe dri nanga kernfetisani e kon bigi moro nanga moro.

2. Sortoe sani kan meki srefi dati inisé foe wan naatsi, na wan borgroe no e teki na tra borgroe?

2 Srefi ini wan naatsi di de wan pisi foe den Verenigde Naatsi, kande den borgroe no sa teki ala tra kompe-borgroe ini na maatschappelek groepoe foe den. Den goedoewan no e teki den po’tiwan. Sma foe wán bribi no e teki sma foe wan tra bribi. Bakaman foe wán politiek partij e wégri foe teki den bakaman foe wan heri tra politiek partij. Sma di kisi wan moro hé leri e si en leki wan sani di no e fiti na waartifasi foe den foe demakandra nanga sma di no kisi foeroe leri ofoe di no kisi leri kwetkweti. Srefi na kloroe foe wan sma skin kan wroko takroe gi en te den teki en gersi nanga sma di abi wan tra skin-kloroe. Na ras pe joe komoto foe en kan meki wan difrenti. Joe no abi wan algemeen, uniform teki foe wan sma tapoe a gron dati a de wan pisi foe wán bigi libisma famiri. Foe dati meki a lobi di den sma no lobi wan sani nanga feanti fasi e bepaal efoe den kan teki wan sma.

3. (a) Fa na kristenheid no ben de tra fasi foe den sani di kari dja na tapoesé? (b) Den verenigde Naatsi ben sori dati den ben de wan moro boen nen foe Gado kownoekondre ini anoe foe Kristus leki na Volkoebontoe?

3 Na kristenheid no de tra fasi ini ala den sani disi, aladi sma e prakseri dati a de wan groepoe foe kristen naatsi. Foedi den naatsi disi de soso ini nen kristen, dan alaten den ben handel kontra foe san tanapoe ini Jesaja 2:4: „Den sa smeti den fet’owroe foe den tron proegoe èn den lansri foe den tron kron nefi. Naatsi no sa opo fet’owroe tapoe naatsi èn den no sa leri foe feti moro.” Den sma ini na kristenheid, di de soso ini nen kristen, foe na lobi foe den naatsi foe den ede, sa feti, srefi foe den lasi libi ofoe foe den feanti lasi libi. Den no kan feni wan boen rede foe prisiri nanga a organisaatsi foe den Verenigde Naatsi, awansi na Raad foe den Kerki foe Kristus ini Amerkankondre ben kari ini december 1918 na Volkoebontoe di ben sa opo na „politiek nen foe na kownoekondre foe Gado”. Na organisaatsi foe den Verenigde Naatsi seker no ben sori taki a ben de wan nen foe Gado kownoekondre ini anoe foe Kristus.

4. San Paulus ben taki foe den „sani di ben skrifi fosten” leki wan sma di ben teki pisi poeroe foe Jesaja profétitori?

4 Den wortoe di kari dja na fesi foe naatsi di no sa opo fet’owroe moro tapoe makandra èn di no sa leri foe feti moro, e kon troe tapoe sma di de waka troetroe baka Jezus kristus. Na Manpikin disi foe Gado di ben lobi vréde ben teki foeroe tron pisi foe den profétitori foe Jesaja, di ben skrifi langa ten pasa kaba. A ben doe disi foe leri den sma di ben waka na en baka. Wan foe den bakaman disi, na apostel Paulus ben skrifi ini na fosi eeuw gi discipel foe Kristus ini Rome èn a ben memre den na den sani disi: „Bikasi ala sani di ben skrifi fosten, ben skrifi foe leri wi, sodati nanga jepi foe wi horidoro èn nanga jepi foe na trowstoe foe den Boekoe wi ben sa habi howpoe.” — Rom. 15:4.

5. Te joe loekoe na tori foe horidoro, dan soema ben gi Paulus èn tra kristen na moro boen eksempre?

5 Leki wan kontroe foe sani di ben skrifi fosten ini den Santa Boekoe, Jezus Kristus ben teki sjen nanga ferfolgoe, srefi wan sjen dede na wan postoe leki wan politiek ogriman. Ini en horidoro te na a kaba, a ben tron wan volmaakti eksempre gi en discipel, sodati den ben sa kisi tranga foe horidoro getrow te na a kaba.

6. (a) San e sori dati di Jezus ben anga na a postoe, a ben hori faste na en howpoe èn fa a ben kisi tranga foe horidoro? (b) Neleki Jezus, san wi kan taki foe en foetoeboi foe howpoe nanga horidoro?

6 Foedi Jezus ben teki na faste besroiti foe horidoro te na a kaba, meki a ben hori faste na a howpoe di Gado ben gi en. Foe datede meki a ben kan taki gi na boen-ati foefoeroeman di ben anga na en sé na a postoe: „Foetroe, mi e taigi joe tide: Joe sa de nanga mi ini na Paradijs” (Luk. 23:43). Ini den hebi joeroe dati na a pinapostoe, Jezus ben ondrofeni foeroe trowstoe foedi a ben tyari kon ini en prakseri den sani di ben „skrifi fosten” èn di ben abi foe doe nanga en, sodati a ben kisi tranga srefsrefi. Den faja bakaman foe en, di e tjari na sjen, di ben poti tapoe Jehovah Gado nanga Jezus Kristus, e graboe stéfi na howpoe foe na bijbel tapoe na ten di e kon. Den toe e kisi tranga trowstoe foe den Boekoe di „ben skrifi fosten”. Na howpoe foe den, di abi en roetoe ini den moro troe boekoe di de, „no e kisi sjen”. — Rom. 5:5.

7. Na jejefasi foe soema na heri gemeente moe abi, èn sortoe krakti disi abi tapoe na gi glori foe den na Gado?

7 Wi moe sorgoe dati wi abi na srefi jejefasi leki Jezus Kristus ben abi ini na heri ten di a ben ondrofeni pina ini wan feanti grontapoe. Akroederi nanga dati, meki na apostel Paulus ben begi a begi disi: „Meki now na Gado di e gi horidoro nanga trowstoe, gi dati oen abi mindri makandra na srefi jejefasi di Kristus ben abi, sodati ini wanfasi nanga wán mofo oen kan gi bigi nen na a Gado èn Tata foe Masra Jezus Kristus” (Rom. 15:5, 6). Foedi wi e waka baka wi Eksempre, Jezus Kristus èn e kweki so wan jejefasi, dan wi sa tan ini wanfasi leki wan gemeente foe en discipel. Efoe ala sma ini wan groepoe abi na srefi jejefasi, dan disi e meki sani di e taki, akroederi nanga makandra. Na so a sa gersi neleki „wán mofo” e taki gi na gemeente nanga moro bigi krakti. Disi e fiti toemsi. Noiti toemsi foeroe krakti kan poti na a gi glori na na Gado èn Tata foe wi Masra Jezus Kristus ini wanfasi. Wi sten moe moksi makandra ini a gi glori na na Sma di e ferdini grani. Noso den sma di e arki ben sa kan kon ini broeja nanga na boskopoe di e tjari kon na fesi.

TEKI MAKANDRA SOLEKI KRISTUS BEN TEKI WI

8. San ben kan abi krakti tapoe a wanfasi foe a gemeente Rome, di Paulus ben skrifi en brifi gi?

8 Ini foeroe organisaatsi ofoe gemeenschap foe na seti foe sani disi na firi kan de na foeroe sma foe no teki njoen sma leki wan bakapisi foe na kroetoe foe wan sma nationaliteit nanga ras na fesi. Difrenti na ini o foeroe leri den sma dati ben kisi, kan pré wan rol, èn sosrefi toe difrenti ini bribi kan de. Na a ten dati ini a owroe Rome foe na fosi hondro jari foe G.T. natuurlek rede ben kan de foe den sani di ben tjari pratifasi.

9. Sortoe difrenti groepoe ben de ini a gemeente Rome foe a ten dati, èn san ben kan meki dati den difrenti ben kon ini san wan sma lobi tapoe a kontren foe demakandra?

9 Na apostel Paulus no ben doro ete na a grontapoe keizer-foto Rome, ma ini na howpoe foe doro drape esi, a skrifi en brifi gi na gemeente drape ondro krakti foe santa jeje. Baka di a poti prakseri tapoe a kon di wan sma kan kon na Jezus Kristus leki na volmaakti eksempre, Paulus ben go moro fara nanga den wortoe: „Teki makandra foe datede, soleki Kristus ben teki wi, meki Gado kisi glori” (Rom. 15:7). Mindri „Ala sma di ben de na Rome leki lobiwan foe Gado èn di kisi kari foe de santawan”, joe no ben abi wawan djoe na skinfasi di ben besnij ma sosrefi toe heiden di no ben besnij ofoe no-djoe, friman nanga srafoe (Rom. 1:7; 3:1-6; Fil. 4:22). Na mindri den Romein kristen soboen joe ben abi sma nanga difrenti bribi foe na fosten libi èn maatschappelek positie, san ben meki difrenti prakseri di ben kenki èn égi firi ben de. Disi toe kan meki wan sma sori bepaalde lobi ini en demakandra nanga tra sma.

10. Fa Jezus ben gi na eksempre foe a fasi fa wi ben moe teki makandra, èn nanga san a ini prakseri a ben doe disi?

10 Paulus e poti ala den sani disi na wan sé èn e warskow den foe „teki” makandra tapoe wan waran, switi èn opregti fasi, nanga troe waarderi gi kompekristen, wan kompe-bribiman. Ini disi wan sma ben kan waka baka wan volmaakti eksempre, bikasi Paulus e taki dati den ben moe doe disi „soleki Kristus ben teki wi toe”. Jezus, di a ben de na grontapoe, no ben taki: „Na soema di e kon a mi, mi no sa jagi gwe kwetkweti”? (Joh. 6:37) Ja! Leki wan volmaakti libisma a ben kan hori wi farawe foe en, foe wi onvolmaakti nanga sondoe fasi ede. Ma a no ben doe disi. Foe san-ede? Paulus e kari na rede te a de taki moro fara: „Meki Gado kisi glori.” Foedi Jezus ben teki ala sma di ben bribi ini en, a ben gi Gado grani, bikasi nanga dati, Gado bigi boen-ati e kisi bigi nen, sosrefi toe en lostoe dati ala sma kisi ferloesoe nanga jepi foe na ferloesoe-ofrandi foe en Manpikin Jezus Kristus. A ben de let soleki Jezus srefi ben taki: „Gado ben lobi na grontapoe so te dati a ben gi en wan enkri gebore Manpikin, sodati ibri sma di sori bribi ini en, no ben sa lasi, ma ben sa abi tego libi”. — Joh. 3:16.

11. Foe sanede meki so wan switi-kon èn teki foe njoen sma e tjari glori gi Gado, èn san na Jezus di ben opobaka foe dede ben komanderi en discipel ini Galiléa foe doe foe datede?

11 Sosrefi toe a de tjari bigi nen gi Gado, te wi leki sma di e waka baka Jezus Kristus e bari wan switikon èn e teki ini na gemeente ala sma di e soekoe a waarheid. wansi sortoe ras, kloroe, fosten bribi, maatschappelek positie ofoe grontapoe leri den abi. Ala sma di e kisi wan switikon èn di e teki na so wan fasi, e kisi nanga disi wan joisti loekoe tapoe Jehovah Gado. Na Jezus di ben opo komoto foe dede ben sori dati a de klari foe teki ala troe bribiman ini na gemeente di a ben de na jeje Edeman, foedi a ben komanderi en discipel ini „Galiléa foe den naatsi”: „Go foe datede èn meki discipel foe sma foe ala naatsi, dopoe den ini na nen foe na Tata èn foe na Manpikin èn foe na santa jeje, èn leri den foe hori ala den sani di mi ben komanderi joe.” — Jes. 9:1; Matt. 28:16-20.

12. (a) Sortoe krakti a abi tapoe wi te wi e teki trawan foe Gado kisi glori? (b) Fa wi kan sori te wi e go oso foe oso dati Gado de fri foe broedoe-paiman?

12 Te wi e teki ala sma di e kon na wi konmakandrapresi, sondro foe poeroe wan na mindri, dan a de troetroe wan dekati gi wi foe hori ini prakseri dati wi e doe disi foe „Gado kisi glori”. Den sma di ben teki na so wan fasi e kisi tranga foe waarderi na switi boen-ati foe Gado èn foe gi en glori densrefi. Te wi komoto foe wi konmakandrapresi go na dorosé èn go oso foe oso foe meki na boen njoensoe bekenti gi ala sma di wi e miti, dan wi e sori dati „wi e teki makandra, soleki Kristus ben teki wi toe, meki Gado kisi glori”. Na fasi foe doe disi e meki na Gado di wi de kotoigi foe en kisi bigi grani, wansi den sma di wi e fisiti e waarderi ofoe no e waarderi na Kownoekondre-boskopoe. Den sma di e teki na Kownoekondre-boskopoe, te foe kaba sa moksi densrefi nanga wi foe gi na Gado glori di ben seni en Kownoekondre-boskopoeman kon na wi. Den sma di no e teki na ferloesoe-boskopoe, di Gado ben gi, sa froestan ini wan ten ini na ten di e kon dati Jehovah Gado ben prakseri den èn ben seni en getrow kotoigi go na den, sodati den no abi rede foe feni fowtoe na Gado (Ezech. 33:33). Gado de soboen fri foe broedoe-paiman.

FOE TEMREMAN TE „BEDINARI”

13. Foe san-ede na fowtoe foe partijfasi no kan feni na Gado, foedi a ben gi den fosi okasi na wan pipel di ben abi moro pikinso sma leki na tra pisi foe grontapoe?

13 Ma soema ben kisi na fosi okasi foe njan boen foe den sani di Gado sorgoe gi? Den memre foe den sma di nanga jepi foe den wi ben kisi na bijbel. Den ben de den djoe na skinfasi. We now, Gado no ben sori partijfasi, spesroetoe efoe wi hori na ini prakseri dati den no-djoe ben de srefi 1900 jari pasa kaba moro foeroe leki den djoe di ben besnij? Te wi loekoe en frafra, dan disi kande gersi so. Ma Gado ben moesoe bigin na wan pe, èn a ben bigin a den sma di a ben gi spesroetoe pramisi nanga jepi foe den fositen-papa, namkoe den djoe di ben besnij. Den wini te foe kaba foe Gado fasi foe doe ini na tori disi no ben sa de nomo foe den djoe na skinfasi ofoe Hebrésma. Wan reti rede de foe datede foe kragi foe disi? Kwetkweti!

14. Sortoe libisma na Manpikin foe Gado foe hemel ben moe tron foe datede, èn fa den sma foe en égi ras ben teki en?

14 Meki wi no frigiti noiti dati Gado ben gi pramisi di no kan broko na sma di ben ferdini disi tapoe a tori foe den bakatenpikin foe den na skinfasi, den djoe. Foe datede meki na Manpikin foe Gado ben moesoe kon na grontapoe foe hemel foe meki den pramisi foe en hemel Tata kon troe. Leki wan bakapisi foe disi a ben moesoe gebore leki wan memre foe wan ras di internationaal den ben abi ogri-ati foe den, na pipel di Gado ben sroto wan nationaal verbontoe nanga den. Ma srefi leki djoe na moro bigi pisi foe en kompe-djoe ben trowe Gado Manpikin, soleki na skrifiman foe na grontapoe historia foe na Manpikin foe Gado e taki: „A ben kon na en égi oso, ma den sma foe en no ben teki en.” — Joh. 1:11.

15. Sortoe wroko Jezus ben doe ini Nazareth èn a ben doe so fasi wroko leki wan „bedinari” ofoe „dinari foe den sma di besnij”?

15 Foe datede meki na djoe apostel Paulus ben skrifi gi na kristen gemeente ini Rome, pe no ala sma ben de djoe na skinfasi: „Bikasi mi e taki dati Kristus foe troe ben tron wan dinari (bedinari) foe den sma di besnij foe na boen foe Gado waarheid-getrowfasi, foe a meki kon troe den pramisi di A ben gi na den fosten-papa foe den èn sodati den naatsi ben sa gi Gado bigi nen foe en sari-ati ede” (Rom. 15:8, 9a; Petrus Canisiusvertaling). Ini Nazareth ini Galiléa, ini na oso foe en kwekipapa, na djoe Jozef di ben besnij, Jezus di ben e gro ben leri na temremanwroko. Leki wan bakapisi foe en gebortoe ini a lo Juda, meki dati Jezus no ben de foe na priester famiri ofoe a lo foe den tempel-levietsma. Foe datede meki a no ben kan teki poti na mindri den tempeldinari ini Jeruzalem. Ma Jezus, na Manpikin foe Gado, ben kon soso na grontapoe foe dini èn dede leki wan temreman? Nono! Dati a ben tron wan „bedinari” ofoe „wan dinari foe den sma di ben besnij” ben wani taki foeroe moro foe datede leki dati a ben tron wan temreman neleki en kwekipapa Jozef.

16. San Jezus ben go doe foe kan dini moro sma, wan sani di noiti a ben kan doro efoe a ben tan wan temreman ini Nazareth?

16 Efoe Jezus ben doe ini en libi noti moro leki temremanwroko ini Nazareth, dan seker a no ben sa doe en diniwroko di ben taki na fesi. Foe datede en hemel Tata, Jehovah Gado, meki a bigin nanga wan tra sani, sodati a ben sa tron wan „bedinari” ofoe „dinari foe den sma di ben besnij”, no wawan foe den sma ini na foto Nazareth, ma foe na heri naatsi. Foe datede meki a libi na temremanwroko krinkrin di a ben abi 30 jari.

17. Baka di Jezus ben kisi dopoe èn salfoe, fa wi moe teki en wroko gersi nanga a dienst foe a djoe hépriester ini a tempel?

17 Sortoe wroko Jezus ben o doe, baka di Johannes na Dopoeman, wan levietsma, ben dopoe en, èn a ben kisi salfoe nanga santa jeje? Na dienst disi ben de moro lagi leki di foe den tempelpriester èn levietsma, di ben de troetroe „bedinari” foe Gado ini Jeruzalem? Ibri sma di sabi den troe tori, seker sa agri dati a ben teki tapoe en wan officiële dienst, wan „diniwroko” èn a no ben go doe soso wan kerki wroko. Na Petrus Canisiusvertaling e tjari na prakseri disi foe datede kon na fesi te a de taki: „Dati Kristus ben tron na Bedinari foe na besnijdenis, sodati Gado getrowfasi ben sa sori ensrefi nanga jepi foe na kontroe foe den pramisi na den tata” (Rom. 15:8). Seker a ben doe wan nationaal dienst, aladi a ben doe wan diniwroko, di no wan libisma ben poti en na ini, ma Gado, na universele Soeverein. San Jezus ben doe na grontapoe baka di a kenki en wroko, ben de foeroe-foeroe tron moro prenspari leki na kerki wroko foe na djoe hépriester ini Jeruzalem.

18. Foe san-ede Jezus ben tron wan „bedinari” ofoe „dinari foe den sma di ben besnij”, aladi no wan enkri grontapoe naatsi no ben erken en leki wan „bedinari”?

18 Soleki Jezus no ben kan doe no wan enkri kerki wroko ini na tempel na Jeruzalem, sodati a ben sa stré nanga den priester nanga levietsma drape, a no ben kan doe no wan kerki dienst ini sortoe tempel toe ma no ini den no-djoe naatsi toe, soleki Rome, Athene ofoe wan tra presi — èn disi a no ben wani toe. Tokoe a ben de verprekti foe tron wan „bedinari” ofoe „dinari foe den sma di besnij” foe na boen foe Gado waarheidgetrowfasi. Fa so? Foedi a „ben moe meki den pramisi kon troe, di Gado ben gi na den fosten-papa”, di ben de Hebrésma, no heidensma. A „fosten-papa” foe den, Abraham, foe eksempre ben abi foeroe manpikin na dri oema, ma Gado ben teki Abraham wán enkri manpikin na en fosi oema Sara, namkoe Isaak, foe kisi na pramisi di ben gi na Abraham. Isaak foe en sé ben abi toe manpikin, wan twelengi, ma Gado ben teki a moro jongoewan foe den — Jakob di kisi bakaten na nen Israël — foe gi abra a pramisi di ben gi na Abraham tapoe a tori foe na „siri” di nanga jepi foe en ala naatsi foe grontapoe ben sa blesi densrefi. Baka wan pisi ten, den twarfoe manpikin foe Jakob ben meki den twarfoe lo foe Israël kon èn nanga na naatsi dati Gado ben sroto en nationaal verbontoe nanga jepi foe na proféti Mozes leki mindriman.

19. Foe san-ede Jezus no ben gebore ini a lo foe Levi, èn soema ben bar wan switikon gi en na grontapoe, èn pe?

19 Bakaten, baka di na naatsi Israël ben teki na besroiti foe abi wan libisma kownoe leki wan sma di e teki presi foe Jehovah èn di joe kan si nanga ai, a ben gi en pramisi foe wan kownoe na kownoe David, foe na lo foe Juda. Na pramisi Messias, ofoe Kristus, ben moe gebore foe datede ini David famiri-lo. Disi e verklari foe san-ede Jezus ben gebore leki David erfgenaam ini David gebortoefoto Bethlehem, leki wan bakapisi dati a kon gebore foe a wenke Maria foe na lo foe Juda. Engel foe hemel ben bar en wan switikon na grontapoe. Soboen, a Manpikin foe Gado foe hemel no ben kan lon komoto foe no gebore leki wan djoe. Den pramisi foe Gado, en Tata, di no kan broko, ben sa moe kon faste ofoe kon reti. Gado no ben sa gi pasi foe en sé foe sma bewijsi dati a de wan léman.

20. Sortoe sani a den fesi, den no-djoe naatsi ben abi, wansi Jezus ben tron wan foe den „di ben besnij”, èn foe sanede?

20 Jezus ben prisiri toemsi dati a kan wroko makandra nanga en Tata. Foe datede „meki foe troe a ben tron wan dinari foe sma di besnij”. A ben kisi besnij leki wan foe den. Ini wan pisi ten foe dri nanga afoe jari na baka di Jezus dede èn opobaka, den djoe di ben besnij ben kisi spesroetoe boen-ati. Tokoe a ben de so dati heiden di no ben besnij, ofoe no-djoe, ben kan loekoe na fesi foe ben kisi wan switikon ini Jehovah theokratis organisaatsi. Disi ben sa psa leki wan poti faste foe Jehovah pramisi na libisma.

    Sranantongo buku (1978-2025)
    Log Out
    Log In
    • Sranantongo
    • Seni en gi wan sma
    • Settings
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gebruiksvoorwaarden
    • Privacybeleid
    • Privacyinstellingen
    • JW.ORG
    • Log In
    Seni en gi wan sma