Sortoe besroiti wi e teki na fesi foe den gensman foe na waarheid?
„Na oen égi mindri man sa opo tanapoe di sa taki kron sani foe hari den discipel na den baka.” — TORI FOE DEN APOSTEL 20:30.
1, 2. (a) Omeni waarde den fosten sani di ben psa na ini na bijbel historia de gi wi na ini disi ten? (b) Na sortoe spesroetoe sani na ini na historia foe Israël èn na kristen gemeente na belangstelling foe wi e go now èn foe san-ede?
DI NA apostel Paulus ben skrifi gi na gemeente na ini Korinte, a ben ferteri en mede-bribiman dati den sani di ben psa na fosten, ben moe dini gi den leki wan warskow eksempre. Na gronprakseri disi abi wan krakti di e tranga wi, srefi te na a dé foe tide. Foeroe fosten sani di ben psa na ini na bijbel historia kan abi wan disiten paralel, èn foeroetron den abi disi toe. Foe dat’ede meki den sani di ben psa na ini a ten di psa ben boen gi wi èn den e gi wi na joisti firi na ini wi libi. — 1 Kor. 10:11; Rom. 15:4.
2 Foe dat’ede a sa de leki wan winimarki gi wi foe go loekoe moro krosbé wantoe foe den fosten sani di ben psa na ini na historia foe Israël èn ooktoe ini na historia foe na fosten gemeente. Wi abi belangstelling spesroetoe gi sani di ben psa di ben abi foe doe nanga den sma di ben gens na wroko foe Gado èn gi na krakti di den sani disi ben abi na a ten dati na tapoe Jehovah dienstknegti. Den sani disi e jepi wi leki Jehovah pipel foe de na ai ini a tori foe paralel sani di o psa na ini na ten disi èn foe ferstan san de wi frantwortoe na tapoe na kontren disi. — 2 Tim. 3:16, 17.
3. Fa Jeremia ben kisi warskow èn ooktoe trowstoe?
3 Sowan fotenti jari bifo Jeruzalem ben fadon ini 607 bifo G.T. Jehovah ben gi en getrow dienstknegti Jeremia komando foe taki na publiki foe den kroektoedoe di ben e doe na ini Juda. Na kroektoedoe disi te foe kaba ben abi na atibron foe Gado leki bakapisi èn ben meki dati den sma foe Juda ben sa tjari gwe afoe na Babylon. Jehovah ben warskow Jeremia dati wantoe sma ben sa gens en. A taki: „Èn den [gensman] séker sa feti nanga joe, ma den no sa wini joe, bika ’mi de nanga joe’, na so den wortoe foe Jehovah de foe ferloesoe joe’” (Jer. 1:19). Fa disi ben de wan boen moi trowstoe gi Jeremia di ben tranga en foe doe ala sani di Gado ben aksi en!
4. (a) Sortoe gens Jeremia ben moe ondrofeni? (San Hebrewsma 11:32-38 e leri wi foe gensman foe Gado dienstknegti?
4 Wan foe den gensman foe Jeremia ben de wan man di ben nen Pashur. A ben de wan manpikin foe wan priester ini Juda èn a ben de wan prenspari sma di ben abi makti na ini na oso foe Jehovah. Na ini na tori foe bijbel ini Jeremia kapiter 20 wi e lési fa Pashur ben naki Jeremia èn ben sroto en na ini na blok. Jehovah ben ferloesoe Jeremia komoto foe omstandigheid di ben skotoe en, ma na gens ben go doro. Hananja, wan proféti foe Gideon, na publiki ben taki tegen Jeremia èn ben gi en nen foe wan falsi proféti di e ferteri foe rampoe. Hananja ben taki srefi dati na tjatjari foe Babylon ben sa broko èn dati Juda ben sa kon boen baka (Jer. kap. 28). Srefi wan foe den kownoe foe Juda, Jojakim, ben poti ensrefi kontrari den wortoe foe Jeremia èn ben feti nanga den, èn a ben go srefi so fara dati a ben meki den proféti lolo foe Jeremia bron na ini faja. (Jer. kap. 36) Tra sma ben aksi foe den kiri Jeremia èn den ben de frantwortoe dati den ben trowe en go na ini wan tokotoko peti foe a dede drape (Jer. kap. 38). Disi ben de na ondrofeni foe soso wan foe den foeroe getrow Hebrew proféti di ben taki na ini Jehovah nen èn di den gensman foe den kroetoe boskopoe di ben komoto foe Gado ben gi sjen èn ben fadon kon na den tapoe. Loekoe Hebrewsma 11:32-38.
’Meki den doe’
5. (a) O fara Jezus ben ondrofeni gens? (b) San ben de wantoe foe den pikinpikin strépunt di den gensman foe Jezus ben tjari kon na fesi?
5 Sosrefi toe na ini na fosi jarhondro, di Masra Jezus Kristus ben de na grontapoe, dan hebi gens ben de tegen na waarheid. Gensman na mindri foe en égi pipel ben proberi foe doe sani tegen den boen sani di Jezus ben doe. Ma neleki fa Jehovah ben sori taki a ben de nanga Jeremia, na so a ben sori dati a ben de nanga Jezus toe èn a ben ferloesoe en poeroe foe en féjanti (Luk. 4:14-30; 11:53, 54; Joh. 7:1). Den sma di ben e spotoe Jezus, ben meki pikin sani foeroetron kon tron bigi stré. Den gi Jezus nen dati a ben de wan gridiman di ben gi ensrefi abra na dringi pasa marki èn di ben e de makandra nanga tolenaar èn sondari (Matt. 11:19). Den ben kari en discipel sma di e psa na sabbat, foe di den ben piki karoe foe ben kan abi wan sani foe njan na tapoe na sabbat (Mark. 2:23-28). Den ben spotoe Jezus discipel foe di „den no ben wasi den anoe bifo den ben go njan”. - Matt. 15:1, 2.
6. O hebi na gens ben de tegen Jezus?
6 Ma den sortoe gensman dati no ben tan nomo nanga a tjari kon na fesi foe pikinpikin tori. Den ben go srefi so fara dati den ben taki na publiki tegen na makti foe Gado santa jeje, di ben kon na krin na ini den wondroewroko di Jezus ben doe. Baka di Jezus ben dresi wan breni èn dofoe man di ben abi ogri jeje na en tapoe, dan en gensman ben taki: „Na sma disi e poeroe den ogri jeje soso nanga jepi foe Beëlzebul, na tiriman foe den ogri jeje” (Matt. 12:22-28). Den ben gi Jezus nen sosrefi toe foe sani di a ben doe tegen Ceasar (Luk. 23:1, 2). Te foe kaba den ben tanapoe a tapoe dati den ben kiri en. — Luk. 23:13-25.
7. Fa Jezus ben doe nanga gensman foe na waarheid?
7 Fa Jezus ben teki den sma di ben gens en? A ben taigi en apostel: „Meki den doe. Den de breni tjariman. Efi now wan breniman e tjari wan breniman den ala toe sa fadon go ini wan olo” (Matt. 15:14). Na koni rai foe Jezus ben de: „Meki den doe.” Te na joisti ten ben doro dan ben sa kon na krin sortoe sma den ben de.
Gens foe inisé
8, 9. (a) Sortoe patron foe gens di ben sa kroederi nanga san Jeremia nanga Jezus ben ondrofeni, ben taki na fesi gi na kristen gemeente? (b) Ferteri fa disi ben de ooktoe ini na afersi foe na besnijdenis.
8 Baka na dede foe Jezus dan en getrow bakaman sosrefi toe e ondrofeni foeroe gens. Ma loekoe grantangi san e kon now: Neleki den gensman foe Jeremia èn foe Jezus ben opo kon na mindri foe na djoe naatsi, na so nanga na opo foe na kristen gemeente gens ben sa kon sosrefi toe foe inisé (Tori. 20:29, 30). Aladi na gens disi ben taki na fesi, tokoe a ben sa de leki wan bigi tesi gi den sma di ben e waka na ini getrowfasi. Ma ete Jehovah ben sori dati a de nanga en pipel foe ferloesoe den, neleki fa a ben ferloesoe Jeremia nanga Jezus. — Loekoe 1 Petrus 5:8-11.
9 Na inisé gens disi na ini na fosi jarhondro ben bigin nanga pikin sani. Son gensman kande ben sa prakseri dati den ben abi wan redelek bewégi foe ati, ma na lostoe foe den foe teki na fosi presi èn foe meki na fasi fa den e si sani teki abra, ben meki dati den stré nanga na waarheid èn den sma di de na ini te a fasi fa den ben si sani no ben teki leki na joisti wan (1 Tim. 1:19, 20). A de wan moi sani dati di na afersi foe na besnijdenis ben tron wan stré èn na spesroetoe konmakandra foe na tiriskin ini Jeruzalem ben kon makandra foe taki foe na afersi, dan na sani di e kon now ben taki na ini na boskopoe di ben taki na ini na gemeente: „Wi ben jere dati son sma na oen mindri ben meki oenoe moeilek nanga wortoe èn den ben proberi foe meki oen sili fadon komoto foe bribi, aladi wi no ben gi den komando kwetkweti” (Tori. 15:24). Den sortoe sma disi na inisé foe na kristen gemeente ben de na oorzaak foe moeilekheid foe di den ben poti densrefi tegen den leri foe na tiriskin foe owroeman di ben kisi na hebi frantwortoe foe panja na leti foe waarheid na alape.
10. (a) San ben de wantoe foe den leri di den gensman foe na waarheid ben leri na ini na fosi jarhondro? (b) Sortoe warskow Paulus ben gi Timotéus ini a tori foe gensman foe na waarheid?
10 A de krin dati sonwan ben taki na ini na gemeente foe eksempre dati Jehovah dé ben bigin kaba (2 Thess. 2:1, 2). Trawan ben taki dati opobaka no de (1 Kor. 15:12-14). Èn dan trawan baka ben taki dati na opo-baka ben feni presi kaba (2 Tim. 2:16-18). Paulus ben warskow Timotéus dati a ben de fanowdoe foe poti prakseri tapoe den sma di ben kari dja na tapoesé, di ben tjari pratifasi kon èn di ben sa drifi komoto foe den kristen waarheid di ben e akroederi krinkrin nanga makandra èn di den gemeente ben abi. Loekoe pikinso dati na apostel taki „foe komanderi séker sma foe no tjari wan tra leri, èn ooktoe foe no poti prakseri na létori èn na geslagtsregister di te foe kaba no e tjari noti kon, ma di moro foeroe e tjari aksi kon foe go ondrosoekoe sani dan dati Gado e prati wan sani na ini na tori foe bribi. Efoe wi loekoe en boen dan na marki foe na komando disi de lobi komoto foe wan krin ati èn foe wan boen konsensi èn foe bribi sondro hoigri fasi. Foe di den drifi komoto foe den sani disi, meki séker sma drai go na soso taki; den wani de leriman foe na wet, ma den no e ferstan srefi den sani di den e taki èn sosrefi toe den sani di den e taki tranga foe den.” — 1 Tim. 1:3-7.
11. Sortoe leri wi kan leri foe a denki foe pratifasi di ben teki abra na ini na fosi-jarhondro gemeente, èn foe san-ede disi de now so prenspari?
11 Sortoe leri wi kan kisi foe ala den leri disi? Disi: dati na ini den fosi jarhondro kristen gemeente problema ben de na tapoe na kontren foe tra denki di ben e tjari pratifasi kon. Gens ben de komoto foe inisé, na mindri foe den sma di ben taki dati den ben de wan pisi foe na gemeente foe Gado. Èn san ben de na oorzaak? Paulus ben taki na ini Filipi 1:15: „Son sma e préki Kristus . . . nanga djaroesoe èn stré, ma trawan toe nanga boen wani.” Today’s English Version e taki dati den sortoe sma disi ben abi wan boewégi foe ati di no de joisti, foe di den „ben de nanga djaroesoe èn nanga trobi-fasi”. Den sani di ben skrifi na fosten, de foe troe wan warskow eksempre gi wi, èn moro foeroe srefi, now di wi e libi krinkrin na a kaba foe na ogri seti foe sani di Didibri e tjari. — 2 Tim. 3:1-7.
San gensman wani
12, 13. (a) Wi e si ini disi ten wan parallel nanga na fosi eeuw gens tegen na waarheid? (b) San disiten gensman abi na prakseri troetroe?
12 Te wi poti wi prakseri now na tapoe na ten disi, dan wi e si wan parallel nanga den sani di wi taki te so fara kaba? Ija, son sma na wi mindri ben proberi foe broko na boen wroko saka di Jehovah pipel e doe na a heri grontapoe. Son sma ben kon foeroe nanga gridi ambisi, djaroesoe èn stré-fasi èn foeroetron den ben wani bow wan nen gi densrefi. Den ben tron kande ’knoroeman èn kragiman foe den égi libi, èn di e waka akroederi den égi lostoe, èn aladi foe den égi wini ede, e froewondroe gi sma persoon’ (Jud. 16). Ala den sani disi kan meki degedege, stré èn pratifasi kon na mindri Gado pipel. Nanga ala na soekoe fini foe den, den sortoe sma disi e fergiti na toemsi prenspari wroko di Gado ben gi kristen namkoe dati den no moe de wawan jereman, ma ooktoe „doeman foe na wortoe” èn moe doe den sani di Jehovah wani foe den getrow bakaman foe en Manpikin, Jezus Kristus doe. — Jak. 1:22-25; Matt. 28:18-20.
13 Den sortoe gensman disi e val na kristen gemeente aan nanga na prakseri foe broko na bribi foe Jehovah pipel saka èn foe hari son sma leki discipel kon na den baka. Paulus ben warskow den owroeman foe Efese gi den lagi ati doe disi di a ben taki: „Na oen égi mindri man sa opo di sa taki kron sani foe hari den discipel na den baka” (Tori. 20:30). Judas ben gi wan srefi warskow nanga den wortoe „sonsma ben kon na ini na wan kibrifasi, langa ten a fesi kaba boekoe ben poti den gi na kroetoe disi, ogrisma, di e kenki na boenfasi foe wi Gado kon ini wan pardon foe doe loesoe libifasi èn sori dati den de ontrow na wi wan enkri éginari èn Masra, Jezus Kristus” Jud. 4). Na ini na di foe twenti jarhondro disi dan ini den gemeente foe Jehovah pipel den srefi sortoe situwasi disi ben kon!
14, 15. (a) Son gensman e meki gebroiki foe sortoe finifini triki now? (b) San den sortoe gensman disi e loekoe psa?
14 Den sortoe gensman disi no e feni prisiri na ini a abi foe wan prati na a toemsi bigi wroko di de ini na meki foe discipel. Na presi foe dati den e go na trawan di de kotoigi kaba foe taki na wan fini trikifasi na so wan fasi nanga den dati den e swaki den getrowwan disi ini na bosroiti di den ben teki foe libi krinkrin akroederi a gi di den ben gi densrefi abra na Jehovah. A prakseri e tjari go abra dati foe di Jehovah de so wan lobi-ati Gado, a no sa wani foe ala sma di wani prisiri en, dati den abi wan prati na so wan moeilek wroko leki na préki foe oso na oso èn na bakapisi dati den moe ondrofeni ferfolgoe foe na sé foe gensman foe na waarheid. Nono, na so den sa taki kande, Gado wani soso nomo dati wi de boen sma, dati a skinfasi wi moe sorgoe gi trawan èn dati wi moe lobi trawan na wi sé.
15 A kan de moeilek foe kakafoetoe gi na fini trikifasi disi foe si sani. A de troe dati Jehovah de wan lobi ati Gado, èn dati a wani dati wi de boen sma. A wani séker dati kristen sori lobi gi den sma na den sé foe di den e sori switifasi gi den èn foe di den e sorgoe efoe a de fanowdoe gi den na skinfasi (Luk. 6:35, 36). Ma dati no de ala sani ete! Den sma di e gens e frigiti foeroetron dati wi Tata Jehovah ben taki ook toe — èn spesroetoe nanga mofo foe en Manpikin Jezus Kristus — dati mi moe meki discipel, dati wi moe leri sma èn préki na „boen njoensoe foe na kownoekondre” na ini na heri grontapoe leki wan kotoigi. — Matt. 24:14; Joh. 15:17-27.
16. Nanga jepi foe sortoe tra „kron sani” gensman e proberi ini disiten foe kori Jehovah pipel?
16 Loekoe wantoe foe den tra „kron sani” di e gebroiki foe kori a pipel foe Gado na ini a ten disi. Wawantron den gensman sa tjari aksi kon na fesi foe den difrenti leri pe Jehovah dienstknegti e bribi na ini. Foeroetron disi e kon na ini wan stré nanga wortoe, soleki disi ben de ook toe na ini na fosi jarhondro (1 Tim. 6:3, 4). Den e taki kande dati a no de so, dati wan organisaatsi de fanowdoe foe tiri na denki foe Gado dienstknegti. Den abi na prakseri dati a jeje foe Gado kan tiri wan sma, sondro dati wan centrale groepoe di orga de foe gi tiri na sma. Den sa taki nanga krakti dati wan sma moe lési soso na bijbel nomo. Ma na kristenheid ben lési na bijbel hondrohondro jari kaba. Èn arki pikinso fa na toetoe no e bari krin di na kristenheid e blo now! Loekoe pikinso na broeja èn na don di de ini a tori foe na troe boskopoe di de ini a wortoe foe Gado! Fa disi de kontrari nanga na vréde èn na wanfasi di ben taki a fesi ben sa de na mindri troe kristen, di no wawan ben sa lési na bijbel, ma di ben sa ondrosoekoe finifini den leri di ben tanapoe na ini èn di ben gebroiki den fajafaja! — Ef. 4:3-6.
Gensman no kan abi winimarki
17. Sortoe besroiti wi moe teki foe dat’ede na fesi foe gensman foe na waarheid?
17 Sortoe sé wi e teki foe dat’ede na fesi foe den sma di e kakafoetoe gi na bribi di wi ben kisi nanga jepi foe Jehovah Kotoigi èn na kristen organisaatsi di Jehovah ben gebroiki èn sortoe sé wi e teki na fesi foe den sma di e proberi foe broko a bribi disi saka? Na rai foe Jezus ini a tori foe gensman de: „Meki den doe. Den de breni tjariman” (Matt. 15:14). A no abi waarde kwetkweti foe tak-go-tak-kon nanga den sortoe sma disi èn a no de ook toe wan kristen fasi foe doe. Den no e dwengi no wan sma foe de wan sma foe Jehovah Kotoigi. A grani disi èn a frantwortoe disi wi ben teki nanga wi égi friwani (Ps. 110:3). Efoe son sma no wani de wan pisi foe na seti di Jehovah feni boen èn di abi na blesi foe Jehovah, dan disi de wan bosroiti di den sortoe sma disi moe teki densrefi.
18. Fa wi kan gebroiki Paulus rai na ini Romeini 16:17, 18 na ini disi ten?
18 Wi moe poti leki marki foe handri den gensman foe na waarheid tapoe wan kristenfasi. Ma dan wi moe abi bepaalde sani na ini prakseri. Paulus ben gi den memre foe na gemeente na Rome ini en brifi na rai disi: „Now mi e fermane oenoe, brada, foe hori den na prakseri, di kontrari na leri di oenoe ben leri, e tjari pratifasi kon èn di e de wnn sani foe sma naki foetoe, èn komoto na den pasi. Bikasi den sortoe sma dati no de srafoe foe wi Masra Kristus, ma foe den égi bere, ma nanga kori taki èn moi wortoe den e kori den ati foe den wan di de onnowsel” (Rom. 16:17,18). Wi no ben sa sori dati wi abi wan boen loekoe foe sani te na publiki wi ben sa tak-go-tak-kon nanga den sma di e proberi foe tjari pratifasi kon. No meki den gensman disi meki joe lasi ati. Na libifasi foe den no sa doe na waarheid ogri èn no sa meki Jehovah stop toe foe doe na sani di a ben taki akroederi en Wortoe dati a sa doe.
19. Fa Paulus e ferteri ini Hebrewsma 6:4-8 foe den sma di fadon komoto foe na waarheid?
19 Fa den wortoe foe na proféti Jesaja de foe dat’ede wan trowstoe: „no wan enkri fetisani di smeti tegen joe, sa abi wini-marki, èn ibri tongo di sa opo tegen joe, sa kisi kroetoe”! (Jes. 54:17). Na apostel Paulus ben ferteri Timotéus foe Jannes èn Jambres di ben kakafoetoe gi Mozes, èn a ben taki dati na lawfasi foe den ben kon krin na ala sma (2 Tim. 3:8, 9). Den sma disi, di e tjari pratifasi kon èn di e proberi foe meki broeja kon na mindri Gado pipel, de ini wan toemsi kefarlek positsi na fesi foe Jehoveh. No wan foe den moe loekoe psa oiti den warskow wortoe foe Paulus na ini Hebrewsma 6:4-8, pe e kon na krin dati den sma di espresi e sondoe tegen Gado santa jeje, noiti ’kan kon abi beraw baka’.
20. (a) Foe san-ede wi no abi foe broeja noiti foe den sani di gensman e proberi foe doe kande? (b) Te wi doe san, wi kan de seker dati ’noiti wi sa prati foe na lobi foe Gado’?
20 Ini a Wortoe foe Gado e kon foe dat’ede krin èn srapoe na fesi san wi positisi de na fesi foe wi gensman. Hori alaten a prakseri dati wi no de wi wawan; Jehovah, Kristus Jezus èn ala santa engel de na wi baka (Matt. 13:41, 42). Wi abi ook toe na djaranti foe Jezus Kristus srefi dati a ben sa de na en bakaman, „te na a besroiti foe na seti foe sani” (Matt. 28:20). Wi no abi foe broeja toemsi foe dat’ede te gensman opo tanapoe èn e stré nanga na waarheid. Disi de wan pisi foe na moeiti foe Satan foe stop na panja foe na boen njoensoe foe a kownoekondre. Ma te wi de loyaal èn na ini wortoe èn doe e gi wan toemsi moi eksempre foe a frede di wi frede Gado, dan wi kan abi na djaranti dati „wi sa kon na fesi leki winiman na ini na stré nanga jepi foe en di ben lobi wi”. Meki foe dat’ede wi tan stanfaste, „nanga na overtoigi dati no dede, no libi, no engel, no tiri, no den disi ten sani, no den sani di e kon, no krakti, no hé, no dipi, no wan enkri tra mekisani sa kan prati wi foe na lobi foe Gado, di de na ini Kristus Jezus wi Masra”. — Rom. 8:37-39.
San den tekst di e kon now e leri wi foe gensman foe na waarheid?
□ Tori foe den Apostel 20:30; Judas 4
□ Matteus 15:14; Romeini 16:17, 18
[Prenki na tapoe bladzijde 7]
„Libi den. Breni tjariman den de”
[Prenki na tapoe bladzijde 9]
No kon swaki noiti na ini joe boeroiti foe gi kotoigi foe a waarheid