Yehovah — Wi tranga
„Jah Yehovah na mi tranga èn mi makti.” — YESAYA 12:2.
1. (a) Fu san-ede Yehovah Kotoigi de so tra fasi? (b) Fa Yesaya 12:2 o sori san Yahovah ben du gi èn pipel?
YU E go na komakandra ini wan kownukondrezaal fu Yehovah Kotoigi? Drape yu e si wan pipel di de heri trafasi leki sortu tra pipel tu! Suma na den sma disi, èn fu san-ede den de tra fasi? Wi de Gado eigi pipel, èn wi de tra fasi fudi wi e tyari na moro bigi nen di de — na nen fu na glori Mekiman fu ala wondru ini na universum lontu wi. En nen kari poti tpu wi. Ini en nen nanga prisiri wi e kon makandra fu teki prati na a moro bun yeye nyanyan di a e gi na „a reti ten” via en organisatie (Lukas 12:42). Leki Yehovah Kotoigi nanga tangi wi e hori na nen fu en, di no kan teki gersi nanga noti hei nanga den wortu fu Yesaya kapitel 1 vers 2 pe tanapu: „Luku! Gado na wi ferlusu. Mi sa fertrow èn no de nanga skreki-ati, bika Yah, Yehovah de mi tranga, èn mi makti èn a ben tron ferlusu fu mi.” A Gado fu wi ben . . . tyari wi heri bun psa tesi. Now na ferlusu fu wi te fu kaba e kon krosbei — agen nanga yepi fu na anu fu Yah Yehovah!
2. (a) O furutron den wortu Yah Yehovah e kon ini a bijbel, èn pe? (b) Nanga sortu wortu na wortu „makti” ini Yesaya 12:2 ben sa kan vertaal ooktu, èn fu san-ede dati ben sa de wortu di fiti?
2 Den wortu „Yah Yehovah”, wan taki dobru fu na nen fu Gado, kon ini a bijbel soso tu tron, dya èn ini Yesaya 26:4. Srefi den vertaalman fu na King James Version ben feni en wan sani di fitl fu vertaal den wortu disi nanga „na Masra YEHOVAH”. Leki fa wan voetnoot ini na Nyun Grontapuvertaling fu den Santa Buku — nanga studieverwijzingen e sori dan ini Yesaya 12:2 ben sa kan tanapu ini a presi fu „makti” ooktu „melodie” ofu „prijse”. O tru a de dati na Almakti Yah Yehovah, di e gi en anbegiman dynamis energie, de warti den moi prijse singi fu wi. — Yesaya 40:28-31.
3. (a) Fu sortu sani Yah Yehovah ben opo na pasi, èn tapu na fondamenti fu san? (b) Sortu krakti Paulus wortu ini Romeini 11:33-36 abi tapu Yehovah Kotoigi?
3 Na krakti fu Yehovah e hori ini balansi nanga yepi fu koni, geregtigheid nanga lobi. Fudi Yah Yehovah e gebroiki den eigifasi disi fu Gado, meki a ben opo a pasi gi bribisma fu kisi ferlusu tapu a fundamenti fu Yesus ferlusuofrandi. Na apostel Paulus ben bari taki ini disi: „O na dipi fu Gado gudu èn koni èn sabi! o fa den krutu fu en no de fu feni èn fa den pasi fu en dangra! Bika ’suma ben leri sabi na denki fu Yehovah, ofu suma ben tron en raiman?’” Ofu ’suma ben gi en wan sani fosi, sodati a mu kisi pai fu en?’ Bika komoto fu en èn nanga en èn gi en ala sani de. En musu kisi glori fu tego. „Amen” (Romeini 11:33-36). Fa a de fu dat’ede wan sani di fiti dati wi e hori tranga na Yah Yehova èn e sori ala wi fertrow ini en sondro fu poti wan kondisi leki wi Almakti Gado èn Soeverein Masra! — Teki gersi nanga Hebrewsma 3:14.
4. (a) Fu san-ede na profeiti Yesaya ben abi bun reide fu bari taki: „Mi sa fertrow èn no de nanga skreki-ati”? (b) Fu san-ede Yehovah pipel abi bun reide fu fertrow tapu Yah Yehovah na ini a di fu twenti yarhondro disi?
4 Yesaya ben abi bun reide fu bari taki: „Mi sa fertrow èn no de nanga skreki-ati.” Na profeiti ben kon sabi bakaten bun den tru fu Gado fu ferlusu sma. A ben de ai-kotoigi dati Yehovah ben meki en wortu kon tru fudi a ben lagi Assyria nanga na bigi-mofo kownu fu na kownukondre dati, Sanherib. Ini wán neti 185.000 Assyria srudati ben dede nanga soso wán engel di na Almakti Gado fu wi, Yehovah ben seni! Na kefarlek bigi ferlusu dati di ben du kon fudi Hizkia èn heri Yuda sondro fu poti wan kondisi ben fertrow tapu Yah Yehovah (Yesaya 37:6, 7, 21, 36-38). Na ini a di fu 20 yarhondro disi Yehovah ben fri ooktu en pipel fu wet di e kwinsi èn di e tapu den fu du den anbegi, ferfolgu nanga concentratiekampu. Net so leki den bigi mofo Assyriasma dati ini Yesaya ten na so na nazi-tiriman Hitler ben kosi Yehovah Kotoigi, èn na wan bepaalde okasi ben bari taki: „Den sakasaka sma disi mi sa kiri puru ini Doisrikondre!” Ma a ben de Hitler nanga en natie di ben kiri puru. Èn na pikin grupu Doisri Kotoigi di ben fertrow tapu Yehovah ben gro now kon de moro leki 121.200! — Psalm 27:1, 2; Romeini 8:31, 37.
5. Fa den wortu fu Yesaya 12:3-5 abi now fu du nanga Yehovah pipel, di e fertrow tapu en?
5 Alape ferfolgu opo ede kon, dan Yehovah pipel, di e fertrow tapu en e kisi kowru-ati èn tranga fudi den e dringi waarheid watra di gi libi. A de precies soleki a profeiti fu Gado ben taki ini Yesaya 12:3-5: „Nanga bigi prisiri unu seiker sa kisi watra komoto fu den fonten fu ferlusu. Èn tapu a dei dati seiker unu sa taki: ’Gi Yehovah tangi! Kari en nen. Meki a mindri den pipel den du fu en bekenti. Ferteri dati en nen de bun hei. Singi gi Yehovah wan melodie, bika san a ben du de psa ala sani. Disi mu meki bekenti na a heri grontapu.’” Meki wi tan dringi nanga furu mofo fu a kownukondre waarheid èn meki na nen fu wi Soeverein Masar Yehovah bigi nanga taki tangi. Meki wi, nanga ala fertrow ini Yehovah, „preiki na wortu èn hori wisrefi nanga en bezig leki wan tranga fanowdu afersi ini bun ten nanga ini muilek ten” (2 Timóteus 4:2). San gensman ooktu mag du, Yah Yehovh sa de wi lobi tyariman tapu a pasi di tyari go na ferlusu!
’Na foto fu ogri-ati natie’
6, 7. (a) Fu sortu sani Yehovah anbegiman e gi en grani ini akruderi nanga Yesaya 25:1? (b) Fa Yesaya 25:2, 3 e skrifi fu wan seiker foto? (c) Tapu sortu foto na profeititori e doel, èn fu san-ede?
6 Meki wi poti wi prakseri now tapu Yesaya kapitel 25. Na ini vers 1 wi e leisi: „O Yehovah, yu de mi Gado, mi hei yu, mi prijse yu nen, bika yu ben du wondru sani rai-bosroiti fu fos- ten, ini getrowfasi, ini betrouwbaarfasi.” Nanga ala fertrow Yehovah anbegiman e gi en grani fu den wondru wroko ede di a ben meki du kon ini den mindri. Ma Yesaya ben gi morofara wan srapu tegenstelling te ai taigi Yehovah: „Bika yu ben meki wan foto tron wan ston-ipi, wan tranga foto tron wan bowwroko di e broko fadon, wan libitoren fu freemde sma tron wan sani san no de wan fotu moro, te srefi te ten di no abi skotu no sa bow baka. . . . Na foto fu den natie di e gebroiki ogri-ati, den sa frede [Yehovah].” — Yesaya 25:2, 3.
7 San na a foto disi di e gebroiki ogri-ati èn di no kari nanga nen? Kande Yesaya e sori tapu Ar, na mamafoto fu Moab, di granwe ben de wan feanti fu Gado pipel. Ma na context e sori leki ai fiti moro bun na wan tra pisi fu na organisatie fu Satan — na gran feanti fu Babylon. Te a ten ben doro dan Babylon ben sa pori Yuda nanga Yerusalem, meki Yehovah oso fu anbegi tron leki a gron èn tyari den sma di ben tan a libi fu a pipel go na ini katibo. Yehovah e teki now den bigi mofo wortu fu kownu fu Babylon èn e taki: „Te na hemel mi sa opo go. Opo mi troon poti tapusei fu den stari fu Gado, èn mi sa sidon tapu a bergi fu konmakandra. . . . Mi sa meki mi gersi a moro heiwan.” Ma Yehovah ben sa meki Cyrus fu Persia kon fu meki Babylon fadon èn fu meki a pipel fu Gado drai go baka na den kondre. Soleki ben taki a fasi, dan tapu a presi pe na owru Babylon ben didon, dan noti moro ben libi leki „wan ipi ston”, èn „wan bowwroko di e broko fadon”. — Yesaya 14:12-14; 13:17-22.
8, 9. (a) Nanga sortu tra Babilon Yehovah anbegiman mu strei èn fa a feti disi ben gro kon? (b) Fa Yesaya ben taki fu en, èn fu sanede dati de wan wortu di fiti?
8 Moro leki 2500 yari baka na trowe na gron fu Babylon dan Yehovah anbegiman mu ben feti ete teige wan tra Babylon — „Babylon na bigiwan, na mama fu den huru-uma èn fu den tegu sani fu na grontapu” (Openbaring 17:5). Disi na a grontapu makti fu falsi fasi fu anbegi. A ben du kon syatu baka na frudu fu Noach dei di Nimrod ben bow a fosi Babylon, di tron na presi pe falsi èn scetaris fasi fu anbegi been bigin. Bakadi Yesus nanga en apostel ben opo na kristendom, dan sma di ben fadon komoto na bribi ben doti na bijbelwaarheid fudi den ben tyari heiden Babylon „leri fu ogri-yeye” kon na ini, èn na kerki sistema fu na kristenheid ben kon a libi (1 Timóteus 1:1). Na falsi kristendom disi de na moro prenspari pisi fu „Babylon a Bigiwan”, di panya go na a heri grontapu te na ini ala natie. Yesaya ferteri fu en leki ’wan foto fu natie di gebroiki ogr-ati.’
9 Moro leki fo millenia (pisten fu dusun yari), sensi na opo fu na fosi Babylon te leki now, dan ogri-ati dictator ben gabroiki kerkifesi-man di e gebroiki ogri-ati stro-man fu kwinsi na gewoon pipel èn hori den ondro kontrole. Na so ’na wan sma ban tiri tapu na tra sma fu na lasi fu en’ (Preikiman 8:5). Yesus ben firi sari nanga a pipel „fu di den sortu falsi kerki herder disi ben fufuru den èn drifi den go-kon”. Ini a ten disi na grupu di abi moro fowtu sma e kon sabi leki „na sma fu kruktudu”, na grupu fu kerki fesiman fu na kristenheid, di ben gi densrefi èn ben teki fesi ini na gens èn ferfolgu fu Yohovah Kotoigi. — Mattéus 9:36; 2 Thessalonika 2:3, 4.
10. (a) Fa den ben dwengi ’na foto fu ogri-ati natie’ ini akruderi nanga Yesaya 25:3 fu gi Yehovah grani èn ooktu fu frede en? (b) San Yesaya na ini Yesaya 25:4, 5 e taki fu Yehovah ini a tori fu den „mofinawan” èn den „ogri-atiwan”?
10 Na ini na yari 1919 Yehovah ben fri en tru pipel komoto fu na anu fu „Babylon a Bigiwan”. A ’foto dati fu ogri-ati natie’ den dwengi fu gi Yehovah grani na a fasi dati nanga bita-ati a ben musu fu si den „wondru wroko” di Yehovah ben meki du kon fudi a ben meki en anbegiman ben bigin du en dynamis activiteit baka. Den ben dwengi falsi kerki man di abi faya fu frede Yehovah, nanga frede fu den sani di e wakti den. Hondrohondro yari ogri-ati kerki fesiman ben opo den-srefi poti tapu den sma di no sabi noti. Ma now Ysaya taki fu Yehovah: „Yu ben tron wan fortresi gi na mofinawan, wan fortresi gi na pôtiwan ini a nowtu di a abi, wan kibripresi gi na hebi alen, wan skaduw teige na hati faya, te na babari fu den ogri-atiwan de leki wan hebi alen teige wan skotu. Leki na hati faya ini wan kondre sondro watra a safu na babari fu freemde sma, na hati faya nanga na skaduw fu wan wolku. Srefi na melodie fu den ogri-atiwan e kon de mendri.” — Yesaya 25:4, 5.
No wan prisiri singi ini Babylon
11. Fu san-ede na ini a heri kondre fu „Babylon a Bigiwan” no wan prisiri singi de, èn fa disi ben de fu si tapu na interkerki komakandra ini na Italiaans foto Assisi?
11 Na so a de now futru ini a heri kownukondre fu „Babylon a Bigiwan”. Na ini a kownukondre dati nowan prisiri singi de fu yere. Den kerki tiriman fu en no sabi moro na ini a bruya fu den sortu gado den mu anbegi. Disi ben de moi fu si na a ten fu na interkerki komakandra di ben hori tapu 27 oktober 1986 ini na Italiaans foto Assisi. Drape paus Yohannes Paulus di fu tu ben kari den moro prenspari kerki fu „Babylon na Bigiwan” kon makandra ini a tori fu na internationaal yari fu vrede. Den alamala ben begi fu vrede, son monnik fu na Buddhisme srefi twarfu yuru tapu wán dei. Ma na suma den ben e begi? Na Maria? Ofu na a santa driwanfasi fu na kristenheid? Ofu na driwanfasi fu den hindu? Ofu na den dusundusun gado fu na Buddhisme? Ofu na Allah? Ofu na a meti di no abi barnen, na krabudagu, di den syentoissma e anbegi? Ofu den begi di Gado ben o teki moro ben sa de di fu wan Amerkan ingi fu na Crow lo? Leki fa sma taki dan a ben pristeri wan ’glori luku nanga en kownu tai-ede’, aladi a ben leti wan vrede pipa èn ben taki den begi fu en „ini na smoko di ben opo go leki wierook ini na kowru loktu.”
12. Sortu wortu fu Micha nanga Yesaya no e agri nanga den kerki man dati di abi faya?
12 Wan sani de faste: nowan fu den kerkiman disi di abi faya, fu na buddhistis Dalaylama te go miti na „Zijn Eminentie” Methodius fu na Griki orthodoxe kerki e agri nanga den wortu fu na bijbel di tanapu na ini Micha 4:5: „Wi, fu wi sei, sa waka ini na nen fu Yehovah, wi Gado, te ten di no abi skotu, iya fu tego.” Den no agri nanga a waarheid fu Yesaya wortu ini kapitel 42 ini vers 5 nanga 8: „Na disi na tru Gado, Yehovah ben taki, na Mekiman fu na hemel, na Bigiman di e bradi en; di ben bradi na grontapu opo nanga ala san a e tyari kon, di gi bro na a pipel a tapu, èn yeye na den di e waka a tapu: ’Mi na Yehovah, dati na mi nen; èn na nowan tra sma mi sa gi mi eigi glori, no mi prijse na den popki di anu meki.’”
13. San te yu luku en bun ben psa na ini Assisi èn fa Yesus ben krutu disi di a ben de a grontapu?
13 Ini Assisi wan kefarlek pranpran ceremonie, kefarlek moi krosi èn begi di ben taki alaten baka, ben de; den wrokosani di ben gebroiki fu meki a tron wan publik vertoning. Disi de precies san Yohovah Manpikin ben krutu di a ben dya na grontapu. A ben taki gi den kerki fesiman fu en ten: „Ala wroko di den e du, den du fu den sma si den”, èn sondro fu kibri wan sani a baka a ben taki nanga den nanga den wortu: „Helu fu unu, unu meester fu wet, unu Fariseiman, hoigriman! Fudi unu tapu na kownukondre fu hemel gi sma bika unrefi no go na ini èn den sma di de na pasi fu go ini unu no e gi pasi fu disi” (Mattéus 23:5; luku ooktu Mattéus 6:8). No a dorosei sori fu sani, ofu na presi fu anbegi de bepalend gi Gado. Yesus ben taki: „Gado na wan Yeye, èn a sma di anbegi en mu anbegi en nanga yeye, èn waarheid.” — Yohannes 4:21, 24.
Na tru Fonten fu vrede
14. (a) Fu san-ede den begi di e go fu den fasi fu anbegi fu na grontapu de hoigriwan? (b) San na a krutu fu Gado tapu na fasi fu anbegi fu na kristenheid?
14 Wan sma di e si na bruya ini den fasi fu anbegi fu na grontapu, ben sa de so don fu denki dati den begi fu kerki tiriman ben sa kan tyari grontapu vrede gi wi? Den ben seni hondrohondro yari kaba hoigri begi go na Gado, aladi na a srefi ten den ben teki prati fayafaya na den foti fu den natie, den kruistochten èn na den syen ferfolgu. Yehovah profeiti ben aksi: „Wan Kushiet kan kenki en buba? Ofu wan luipaard (wan bigi sortu tigri) en peni? Unsrefi ben sa man ooktu fu du bun, unu di de sma di ben leri fu du ogri” (Yeremia 13:20). Leki na omoro prenspari pisi fu „Babylon na Bigiwan” — na grontapu makti fu falsi fasi fu anbegi — dan spesrutu a fasi fu anbegi fu na kristenheid ben wegi tapu na wegi fu Gado èn na wan sari fasi den ben feni den lekti. Na strafu di o kon tapu èn de faste! — Yeremia 2:34, 35, 37; 5:29-31; Daniël 5:27.
15. Fa Yehovah sa tyari vrede kon di o tan, èn fa den sma di e fertrow tapu en e dini na afersi fu vrede?
15 Yehovah, „na Gado fu vrede” sa tyari vrede kon fudi a sa pai ala sma tapu suma brudu paiman de èn meki sma kon libi tapu a grontapu di trutru abi lobi gi waarheid nanga regtvaardikifasi (Filipi 4:9). Leki fa kownu David ben taki en dan den safri-atisma di „e fertrow tapu Yehovah èn du bun, sa abi na grontapu leki den gudu, . . . fu tru sa feni den switi prisiri ini vrede psa marki.” (Psalm 37:3, 11). Soleki den sma di alaten ’fertrow tapu Yehovah èn e du bun’, e dini na afersi fu vrede, na so den sma di e seni bruya begi go na den gado, kruktu gado, nanga popki di de kontrari densrefi, no kan du dati noiti. — Psalm 115:2-8; Yesaya 44:14-20.
16. Sortu fesa nyanyan Yehovah e gi den safri-atiwan di e tyari kon makandra komoto fu „na foto fu den ogri-ati natie”?
16 Fa wan bigi difrenti de a mindri den begi nanga na howpu fu a pipel fu Gado na a wan sei èn di fu den sma fu Babylon na Bigiwan na a tra sei! Fa wi kan ferstan bun dati „na melodi fu den ogri-atiwan e kon de mendri”! (Yesaya 25:5). Ma te Yesaya e taki fu den safri-atisma di e tyari kon makandra komoto fu den „foto fu den ogri-ati natie”, a e taki morofara: „Yehovah fu den legre seiker sa poti tapu a bergi disi gi ala pipel wan fesa nyanyan fu preti di lai nanga oli, wan fesa nyanyan fu win di kibri tapu na sakasaka” (Yesaya 25:6). Na yeye fesa nyanyan na san den sma abi prati di go dini Yehovah, de switi srefsrefi èn e furu bere, wan fesa nyanyan leki fa a de trutru! Wi ati kon kisi tranga hori-doro èn wi ati furu psa marki fu prisiri ini wi faya dienst gi Yehovah, aladi nanga furu ferwakti wi luku na a meki kon baka fu sani èn na fesa nyanyan fu bun sani di Yehovah ben pramisi ini a nyun grontapu . — Psalm 104:1, 14, 15; Mattéus 19:28.
17. Sortu „wondru sani” Yehovah sa du, èn sortu prisiri sa kon fu dati?
17 Dyonsro Yah Yehovah sa „du wondru sani” fudi no wawan a sa puru „Babylon a Bigiwan” ma ooktu sa broko na frektiwroko fu strafu na inl san na libismafamiri sidon na ini leki wan bakapisi fu na sondu fu Adam (Yesaya 25:7). Iya, tapu a fundamenti fu Yesus ofrandi wi Gado sa meki na profeititori fu Yesaya 25 vers 8 kon tru: „A sa swari futru na dede fu tego, èn na Soeverein Masra Yehovah seiker sa figi puru na watra-ai fu ala fesi èn na syen fu en pipel a sa puru fu na heri grontapu, bika Yehovah srefi ben taki.” Fa a sa de wan prisiri fu si fa na sondu èn dede fu Adam sa puru na pasi èn fu bari wan switi kon gi lobiwan te den drai komoto fu den anu fu dede! Fa a sa de wan switi sani fu sabi dati Yehovah getrow Kotoigi ben gi na leti piki di nofo na a bigi man di e kosi Gado, Satan Didibri! (Odo 27:11). No wan sma sa poti moro langa ete syen tapu den, bika nanga victori den sa kibri den soifri reti-fasi. „Ini getrowfasi, ini betrowbaar fasi”, Yehovah srefi sa du san a ben taki a fesi — en „raibosroiti fu fosten”. Na heri grontapu sa kenki kon ini wan paradijs fu regtvaardikifasi èn kon de furu nanga regtvaardiki sma. Fa disi de trutru wan kefarlek bigi ferwakti di de na wi fesi.
18. Awinsi druk de, san wi teki a faste bosroiti fu du, ini akruderi nanga Yesaya 25:9?
18 Dati na ini den dungru ten disi wi ben fertrow alaten tapu Yehovah sondro fu misi sa kisi pa,iman. Awinsi teige sortu druk wi musu feti na ini wi aladei libi — nanga na sorgu fu na tan a libi fu wi osofamiri nanga a hori tranga na bijbelgronprakseri na skoro ofu fu gi kotoigi ini muilek gebied — meki wi fertrow alaten ini Yhovah. Te wi tan krosbei nanga Yehovah leki na „Yereman fu begi” dan wi kan de seiker fu ferlusu (Psalm 65:2). Meki fu dat’ede wi teki na faste bosroiti fu tan de mindri den sma di taki nanga den wortu fu Yesaya 25:9: „Luku! Disi na wi Gado. Wi ben howpu tapu en èn en sa ferlusu wi. Disi na Yehovah. Wi ben howpu tapu en. Meki wi breiti èn prisiri ini na ferlusu di kon fu en.”
Aksi fu luku san wi ben leri
◻ Fa Yah Yehovah na wi tranga èn wi makti?
◻ San na a foto fu den ogri-ati natie?
◻ Fa na ’foto fu den ogri-ati natie’ den ben dwengi den fu gi glori na Yehovah èn ooktu fu frede den?
◻ Fa e kon na krin dati nowan prisiri singi de ini „Babylon a Bigiwan”?
◻ Sortu „wondru sani” Yehovah sa du ete gi en pipel?