Den bigi grontapu makti fu na historia e waka go na den kaba
Yu kan tyari kon pikinso na ini yu prakseri dati historia e skrifi a fesi? Yu e taki ’Dati no kan’? Toku, wan buku de na ini san historia fu tru ben skrifi a fesi — hondrohondro èn sontron dusundusun yari bifo den sani di ben o psa ben sori densrefi! Na buku dati na a Bijbel.
Na bijbel no wawan e skrifi soifri fu den sani di o psa èn di ben psa ini owruten, ma e taki a fesi tapu wan trutru ferwondrufasi na bigi srefi fu na waka fu na grontapu historia, di ben o abi krakti tapu a pipel fu Gado, fu sensi a ten fu na owru Babylon, moro leki 2500 yari psa kaba, te tapu en srefi baka a ten fu wi disi ete.
Daniël, wan profeiti di ben libi ini a di fu siksi yarhondro bifo wi G.T. ben kisi fo aparti openbaring di ben o go fu grontapu historia di ben o kon. Pe a ben kisi en bodoi? Daniël ben taki: „Wan Gado de ini hemel di de wan sma di e tyari kibritori kon a krin” (Daniël 2:28). Archeoloog di ben tyari kon a tapu den sani di ben tan abra fu san owru grontapu makti ben libi a baka, ben feni ferwondru buwijsi fu den waarheid getrouwfasi fu historia di ben skrifi ini a bijbel èn den profeititori di yu e feni ini a bijbel.
Tu fu den bigi grontapu makti fu na bijbel historia, Egypte nanga Assyria, ben de langaten bifo a ten fu Daniël. Babylon ben e tiri ini a ten fu Daniel èn den nen fu den tu grontapumakti di waka a baka en ben tyari kon a krin gi na profeiti (Daniël 2:47, 48; 8:20, 21). Baka dati tu trawan ete e kon èn dati e tyari wi kon ini a ten disi.
O meni?
O meni fu den sortu grontapu makti ben sa de leki fa bijbel taki? A piki ben gi na a owru apostel Yohannes èn e sori pe wi de ini a lon fu ten. Wan engel ben taigi Yohannes: „Seibi kownu de: feifi fadon kaba , wan de ete, na trawan no kon ete.” — Openbaring 17:10.
Sortu feifi grontapu makti ben kon kaba ini Yohannes ten èn ben go kaba tu? Egypte, Assyria, Babylon, Medo-Persia nanga Grikikondre. Sortu wan ben de ete? Rome. Èn sortu grontapumakti „no ben kon ete”? Na Anglo Amerkan grontapu makti fu wi ten. Disi na den grontapumakti nanga san Gado pipel, ini owruten èn ini disi ten ben abi moro furu fu du nanga den.
A sani di e kon now de fu spesrutu belang: Ala nanga ala yu ben sa abi soso seibi fu den sortu grontapu makti disi di ben o waka baka makandra! Wan di fu aiti grontapu makti ben o de na a srefi ten, èn di de den pisi fu den seibi di tan abra, soleki fa sani taki a fesi ben o de fu wan syatu ten na ini a ten fu na tiri fu na di fu seibi grontapu makti (Openbaring 17:10, 11). Disi wani taki dati wi e libi ini a ten fu na laatste fu den bigi grontapu makti di libisma e tiri. No wan sa kon moro!
Heri esi den grontapu makti no sa de moro! Daniël ben taki a fesi dati den libisma seti disi sa masi èn ’winti sa teki den puru’ (Daniël 2:35). Oten den o puru na pasi? Nanga yepi fu wan sani di de moro bun! Daniël e ferteri: „Ini den dei fu den kownu na Gado fu hemel sa opo wan kownukondre di noiti sa broko saka a gron . . . a sa masi ala den kownukondre disi èn meki wan kaba kon na den, en srefi a sa tan te ten di no abi marki [te tego]” (Daniël 2:44). Den libisma grontapu makti disi sa komoto a pasi gi noti moro leki a Kownukondre fu Gado. Fa disi de wan tumsi moi kenki tapu a kontren fu grontapu tiri.
Yu sabi wantu sani fu den grontapu makti. Ma wan sabi morofara fu den gwenti èn fasi fu bribi fu den grontapu makti disi èn na fasi na ini fa na pipel fu Gado èn den profeititori ben de nanga den, sa yepi yu moro betre fu sabi na historia fu libisma ini a leti fu na bijbel.
Iya, fu tru, dat’ede a de wan prisiri gi wi, fu bigin nanga na uitgave disi fu wan seri fu aiti artikel fu den grontapu makti. Den artikel disi sa overtoigi yu dati a historia di tanapu na ini bijbel de waarheid getrow èn warti fu bribi na ini. Ooktu den sa tranga yu bribi ini den bijbelprofeititori dati den de betrouwbaar èn tru.