Frede Yehovah, na Yereman fu begi
„Ow Yereman fu begi, iya, na yu sma fu ala skin sa kon.” — PSALM 65:2.
1. Fu san-ede wi musu fruwakti taki Yehovah abi sani di a e aksi fu den sma di wani go na en na ini begi?
YEHOVAH GADO na a „Kownu fu têgo ten”. A de so srefi na „Yereman fu begi”, di „sma fu ala skin [sa] kon na en” (Openbaring 15:3; Psalm 65:2). Ma fa den sa kon na en? Kownu fu grontapu e seti sani so leki na krosi nanga na fasi fa sma musu tyari den srefi di e kisi pasi fu kon a den. Dan seyker wi sa musu fruwakti tu taki na Têgo Kownu sa abi sani di a e aksi fu ibriwan sma musu doro di wani kon na en fesi nanga tranga begi èn takitangi. — Filipi sma 4:6, 7.
2. Sortu aksi e kon ini a tori fu begi?
2 San na Têgo Kownu e aksi fu den sma di e kon na en na ini begi? Suma kan begi èn taki Gado e yere en? Èn fu san den kan begi?
Kon na a Têgo Kownu
3. Sortu eksenpre yu kan gi fu begi di den fositen futuboy fu Gado ben seni go na en, èn den ben go na en nanga yepi fu wan mindriman?
3 A de krin taki bifo a ben tron wan sondari, Adam, wan „manpikin fu Gado” ben abi na okasi fu taki nanga na Kownu fu têgo ten (Lukas 3:38; Genesis 1:26-28). Di Abel, na manpikin fu Adam, ben pristeri Gado „wantu fosi froktu fu en pikin meti”, dan na ofrandi presenti disi sondro fu degedege ben go makandra nanga a taki fu tranga begi nanga prèyse (Genesis 4:2-4). Noa, Abraham, Isak nanga Yakob ben bow altari èn ben go na Yehovah ini begi nanga den ofrandi presenti (Genesis 8:18-22; 12:7, 8; 13:3, 4, 18; 22:9-14; 26:23-25; 33:18-20; 35:1, 3, 7). Èn den begi fu Salomo, Esra nanga den psalmsingiman di ben de ondro Gado krakti fu santa yeye e meki wi si taki den Israèl sma no ben go na Gado nanga yepi fu wan ofu tra mindriman. — 1 Kownu 8:22-24; Esra 9:5, 6; Psalm 6:1, 2; 43:1; 55:1; 61:1; 72:1; 80:1; 143:1.
4. (a) Sortu nyun fasi fu go na Gado ini begi, ben poti ini a fosi yarihondro? (b) Fu san-ede a fiti spesrutu taki begi e seni go na Gado ini a nen fu Yeyses?
4 Wan nyun fasi fu kon na Gado na ini begi ben poti ini na fosi yarihondro fu wi kowôn teri. A ben de nanga yepi fu en Manpikin, Yeyses Krestes, di ben abi spesrutu lobi gi na libismafamiri. Di Yeyses no ben tron wan libisma ete ma ben de wan yeye, dan a ben dini nanga prisiri leki „wan basi wrokoman”, di ben lobi srefisrefi den sani di ben abi fu du nanga a libismafamiri (Odo 8:30, 31). Leki wan libisma na grontapu, Yeyses na wan lobifasi ben yepi onvolmaakti libisma na yeyefasi, a ben dresi siki sma èn ben wiki srefi dedewan baka (Mateyus 9:35-38; Lukas 8:1-3, 49-56). Èn boyti fu dati, Yeyses ’ben gi en sili leki wan lusuprèys gi furu sma’ (Mateyus 20:28). Fa a de wan sani di fiti fu dati-ede taki den sma di wani nyanbun fu na lusuprèys, musu go na Gado nanga yepi fu a sma di abi someni lobi gi na libismafamiri! Disi de now na wan enkri pasi di e go na a Têgo Kownu, bika Yeyses srefi ben taki: „Nowan sma e kon na a Tata leki nanga yepi fu mi”, èn „Efu unu e aksi na Tata wan sani, a sa gi unu en ini mi nen” (Yohanes 14:6; 16:23). Fu aksi sani ini Yeyses nen e wani taki taki wi e erken en leki na pasi fu go na a Yereman fu begi.
5. Fa Gado de nanga na grontapu fu libisma, èn san disi abi fu du nanga begi?
5 Wi musu warderi spesrutu a lobi di Yehovah ben sori fu di a ben sorgu gi na lusuprèys. Yeyses ben taki: „Gado ben lobi grontapu [fu na libismafamiri] sote, taki a ben gi en wan enkri koboru Manpikin, so taki ibriwan sma di e sori bribi na ini en, no ben sa lasi gwe, ma ben sa abi têgo libi” (Yohanes 3:16). Na dipi fu a lobi fu Gado heri moy e kon a fesi ini den wortu fu na psalmsingiman: „So leki den heymel de moro hey leki grontapu, na so en lobi bunfasi de moro hey gi den di e frede en. So fara leki na son-opo de fu na sondongo, na so fara a ben puru den sondu fu wi poti gwe. So leki wan ppa e sori sari-atifasi gi en manpikin, na so Yehovah sori sari-atifasi gi den di e frede en. Bika en srefi sabi heri bun fa den meki wi, fu di a e hori ini prakseri taki wi de stòf” (Psalm 103:11-14). Fa a de wan bun sani fu sabi taki den begi fu Yehovah en kotoygi di gi den srefi abra e opo go nanga yepi fu en Manpikin na so wan lobi Tata!
Wan grani di skotu
6. Nanga sortu fasi wi musu kon na Yehovah ini begi?
6 Libisma kownu no e gi ibriwan sma pasi fu go na ini den palèisi sondro fu seni piki den. Aksi fu go na wan kownu de wan grani di skotu. Na so a de nanga begi di e seni go na a Kownu fu têgo ten. Den sma di nanga yepi fu Yeyses Krestes èn nanga na yoysti warderi e kon na fesi Gado glori majestèyti, a no de fu taki, kan fruwakti taki Gado sa yere den. Sma musu go na a Têgo Kownu nanga wan respeki fasi fu dini Gado. Èn den sma di wani fu Gado yere den, musu sori „na frede fu Yehovah”. — Odo 1:7.
7. San na „a frede fu Yehovah”?
7 San na „a frede fu Yehovah”? A de wan dipi respeki gi Gado, makandra nanga wan gosontu frede fu no meki en ati bron. Na respeki disi e kon fu wan dipi tangi gi en lobi-switifasi èn bunfasi (Psalm 106:1). A wani taki fu erken en leki na Kownu fu têgo ten, di abi na reti nanga na makti fu tyari strafu èn so srefi dede kon, na tapu ibriwan sma di e trangayesi en. Den sma di e sori na frede fu Yehovah, mag begi na en nanga na fruwakti taki a o yere den.
8. Fu san-ede Gado e yere den begi fu den di e frede en?
8 A no de fu taki, taki Gado no e yere den begi fu sma, di ogri, di no de kotrow èn di e krin den srefi (Odo 15:29; Yesaya 1:15; Lukas 18:9-14). Ma den sma di e frede Yehovah, Gado e yere den fu di den e fiti den srefi na den regtfardiki markitiki fu en. Ma den du moro ete. Den sma di e frede Yehovah gi den srefi abra na Gado na ini begi èn sori disi fu di den teki dopu na ini watra. Den abi nanga yepi fu dati wan grani fu begi di no skotu.
9, 10. Sma di no dopu ete kan begi nanga na howpu fu Gado yere den?
9 Fu Gado yere wan sma, dan na ini begi a musu tyari den firi fu en di de ini akruderi nanga a wani fu Gado kon a fesi. Iya, a musu de opregti, ma moro de fanowdu. „Sondro bribi a no kan fu plisi [Gado] bun,” na apostru Paulus ben skrifi, „bika a sma di e go na Gado musu bribi taki a de èn taki a e tron a sma di e pay den di e suku en seryusu” (Hebrew sma 11:6). We, sma di no teki dopu ete kan kisi tranga fu begi nanga a howpu taki Gado yere den?
10 Fu di a ben sabi taki begi de wan grani di skotu, meki kownu Salomo ben aksi efu Yehovah wani yere den dorosey sma dati di ben begi go na a sey fu a tenpri na ini Yerusalen (1 Kownu 8:41-43). Hondrohondro yari a baka , na hèyden doroseyman Corneyliyus, ’ben seni doronomo tranga begi go na Gado’ leki wan man di ben gi en srefi ini na dini fu Gado. Baka di Corneyliyus ben kisi soyfri sabi, a ben gi en srefi abra na Gado, di dan ben gi en na santa yeye. Baka disi, Corneyliyus èn tra heyden ben kisi dopu (Tori fu den Apostru 10:1-44). Neleki Corneyliyus, na so ibriwan sma ini a ten disi di e go a fesi na a sey fu gi en srefi abra, kan kisi tranga fu begi. Ma wan sma di no e stuka den Buku fu a beybri seryusu, èn di no sabi den sani di Gado e aksi gi begi èn di no ben sori ete wan yeyefasi di e plisi Gado, no kan taki taki a e frede Yehovah, abi bribi ofu e suku en seryusu. So wan sma no de ini wan posisi fu seni begi go na Gado di a e feni bun.
11. San psa nanga son sma di ben go na fesi fu gi den srefi abra èn san den musu aksi den srefi?
11 Son sma di wan dey ben go na fesi na a sey fu gi den srefi abra, bakaten gersi taki den e hori den srefi na baka. Efu den no abi ini den ati nofo lobi gi Gado fu gi den srefi abra na en sondro fu poti wan kondisi, dan den musu aksi den srefi efu den abi na tumusi moy grani ete fu begi. A de krin taki disi no de so, bika den sma di e go na Gado, musu suku en seryusu èn musu suku so srefi regtfardikifasi èn safri-atifasi (Sefanya 2:3). Ibriwan sma di e frede Yehovah trutru, de wan bribiman di e gi en srefi abra na Gado èn e sori dati fu di a e teki dopu (Tori fu den Apostru 8:13; 18:8). Èn soso dopu bribiwan abi na grani di no skotu fu go ini begi na a Têgo Kownu.
„Begi nanga santa yeye”
12. Oten wi kan taki taki wan sma ’e begi nanga santa yeye’?
12 Baka te wan sma gi en srefi abra na Gado èn sori dati fu di a teki dopu, dan a de na ini a posisi fu „begi nanga santa yeye”. Yudas ben skrifi fu disi: „Ma unu, un lobiwan, musu bow unu srefi tapu unu moro santa bribi èn begi nanga santa yeye, èn na so fasi kibri unu srefi na ini a lobi fu Gado, aladi unu e wakti tapu na sari-atifasi fu wi Masra Yeyses Krestes nanga têgo libi na unu fesi” (Yudas 20, 21). Wan sma e begi nanga santa yeye, te a e begi na ondro na krakti fu Gado yeye ofu wroko krakti, èn de ini wánfasi nanga den sani di taki na ini En Wortu. Den Buku, di skrifi na ondro krakti fu santa yeye fu Yehovah, e sori fa fu begi èn san fu aksi na ini begi. Na so wi kan begi Gado nanga furu frutrow fu wani gi wi en santa yeye (Lukas 11:13). Te wi e begi nanga santa yeye, dan wi begi e sori wan ati-toestand di Yehovah lobi.
13. Efu wi e begi nanga santa yeye, san wi sa tan farawe fu en, èn sortu ray fu Yeyses wi sa poti na ini wi libi?
13 Te wi e begi nanga santa yeye, dan wi begi no e furu nanga hey sortu fu wortu. Den begi fu wi no de grupu fu wortu di e taki alaten baka. Nôno, den no abi wortu (doxologieën) di no wani taki noti, ofu prèyse di no de opregti. Begi fu na sortu dati de psa marki na ini a Krestenhèyt èn na ini a tra pisi fu Babilon na Bigiwan, na grontapu makti fu falsi relisi. Ma tru kresten e poti prakseri na tapu Yeyses ray: „Te yu e begi, yu no musu de leki den hoygriman; bika den lobi tanapu fu begi na ini den Dyu kerki èn na tapu den uku fu den bigi strati, so taki sma kan si den . . . Èn te yu e begi no taki den wortu esi-esi baka makandra so leki den hèyden; bika den e denki [no nanga leti] taki nanga den furu wortu di den e taki, den kan sorgu taki den arki na den. Sobun no de leki den.” — Mateyus 6:5-8, Byington.
14. Sortu koni sani son sma taki ini a tori fu begi?
14 Boyti Yeyses nanga beybri skrifiman dan tra sma ete ben taki koni sani fu begi. Fu eksenpre na Engrisi skrifiman John Bunyan (1628-1688) ben taki: „Begi na wan opregti puru kon a doro fu na sili na fesi fu Gado na wan frustan fasi èn so srefi nanga firi, nanga yepi fu Krestes, ini na krakti èn yepi fu na yeye, gi sani di Gado pramisi.” Na puritein preykiman Thomas Brooks (1608-1680) ben taki: „Gado no e luku na a moyfasi fa yu e taki yu begi, o bun den mag de; no na a meetkunde fu yu begi, o langa den mag de; no na a rekenkunde fu yu begi, omeni den mag de; no na a logika fu yu begi, o methodisch den mag de; ma a e luku na a opregtifasi fu den.” Na den wortu disi, yu ben kan poti san Bunyan taki moro fara: „Na ini begi a de moro betre fu abi wan ati sondro wortu leki wortu sondro wan ati.” Ma efu wi de opregti èn e doro den sani di Gado e aksi, fa wi kan de seyker dan taki na Kownu fu têgo ten sa yere wi begi?
Noyti Gado seni den gwe
15. San na a mama fu a tori di Yeyses taki fu en na ini Lukas 11:5-8?
15 Yehovah Gado noyti e tapu en yesi gi den begi fu den futuboy fu en di gi den srefi abra. Disi ben kon a krin na ini den wortu fu Yeyses di e waran yu ati di en disipri ben aksi en fu leri den begi. Fu wan pisi a ben taki: „Suma fu unu sa abi wan mati èn sa go na en na mindrineti èn taygi en: ’Mati, leni mi dri brede, bika dyonsrode wan mati fu mi doro fu wan rèys èn mi no abi noti fu gi en’? Èn fu inisey fu na oso a sma dati e piki: ’No fruferi mi. A doro sroto kba èn den yongu pikin fu mi nanga mi de na ini bedi; mi no kan opo fu gi yu wan sani.’ Mi e taygi yu: Awinsi a no sa opo èn gi en wan sani fu di a de en mati, dan seyker a sa opo fu na asrantifasi di a tan aksi èn gi en ala san a abi fanowdu” (Lukas 11:1, 5-8). Fu san a e go na ini na agersitori disi?
16. San Yeyses ben wani fu wi du ini a tori fu begi?
16 Yeyses seyker no ben bedoel taki Yehovah no de klari fu yepi wi. Na presi fu dati, Krestes wani, taki wi frutrow Gado sondro wan kondisi èn lobi en nofo fu begi sondro fu stóp. Yeyses go moro fara fu dati-ede: „Mi e taygi unu: Tan aksi, èn den sa gi unu; tan suku, èn unu sa feni; tan klóp èn den sa opo doro gi unu. Bika ala sma di e aksi, e kisi èn ala sma di e suku e feni èn ala sma di e klóp den sa opo doro gi en” (Lukas 11:9, 10). Sobun wi musu tan begi seykerseyker te wi e kisi frufolgu ofu abi en kofarlek muylek fu na wan ofu tra swakifasi fu wi di meki dipi rutu ofu fu sortu tra tesi tu. Yehovah alaten de klari fu yepi en kotrow futuboy. A no e taygi wi noyti: „No fruferi mi.”
17, 18. (a) Fa Yeyses ben gi wi deki-ati fu aksi fu santa yeye, èn san e meki a krakti fu en wortu kon moro bigi? (b) Fa Yeyses ben teki a fasi fu wan grontapu ppa gersi nanga di fu Gado?
17 Efu wi wani abi wan krosibey matifasi nanga Gado, dan wi abi en santa yeye ofu wroko krakti fanowdu. Fu dati-ede Yeyses e go moro fara: „Sortu ppa de a mindri unu di efu en manpikin aksi wan fisi, sa gi en sonte wan sneki na presi fu wan fisi? Ofu efu a e aksi fu wan eksi, sa gi en wan skorpiyun? Efu unu sobun, ala di unu de takru, sabi fu gi bun presenti na unu pikin, o moro furu na Tata na ini heymel sa gi santa yeye na den di e aksi en fu dati!” (Lukas 11:11-13) Mateyus 7:9-11 e taki fu a gi fu wan ston na presi fu brede. Na krakti fu Yeyses wortu e kon moro tranga te wi go prakseri taki a brede fu den beybri kondre fu owruten ben abi na formaat nanga vorm fu wan plata, lontu ston. Son sortu sneki gersi bepaalde sortu fisi, èn wan pikin weti skorpiyun de di gersi pikinso wan eksi. Ma sortu ppa, efu en pikin ben aksi en wan brede, wan fisi ofu wan eksi, ben sa gi en wan ston, wan sneki ofu wan skorpiyun?
18 Dan Yeyses e teki san wan grontapu ppa ofu mma ben sa du, gersi nanga den du fu Gado fu na bun fu den memre fu En osofamiri fu anbegiman. Efu wi, di moro furu ofu moro mendri de takru fu wi sondufasi ede di wi kisi, e gi bun presenti na wi pikin, o moro furu wi no musu fruwakti dan taki wi heymel Tata sa gi na tumusi moy presenti fu en santa yeye na en loyaal futuboy di nanga sakafasi e aksi fu dati!
19. (a) San Yeyses wortu na ini Lukas 11:11-13 nanga Mateyus 7:9-11 wani taki tu? (b) Fa wi sa si den tesi fu wi efu santa yeye e tyari wi?
19 Yeyses wortu wani taki tu taki wi musu aksi Gado moro fu En santa yeye. Efu na santa yeye e tyari wi, dan wi no sa ’kragi fu wi lót na ini a libi’, èn no sa si tesi nanga fruwakti di no kon tru leki sani di e du wi trutru ogri (Yudas 16). A de tru, „na libisma, di wan uma meki, e libi syatu èn e nyan en bere furu nanga pina”, èn furu sma no ben tan libi fu si taki wan kba kon na den problema ofu sari toestand fu den (Yob 14:1). Ma meki wi noyti si den tesi fu wi leki ston, sneki nanga skorpiyun di na Yereman fu begi sutu go na ini wi anu tapu wan ofu tra fasi. En na a moro hey marki fu lobi èn no e tesi no wan sma nanga ogri sani. Na presi fu dati, a e gi wi „ibri bun presenti èn ibri volmaakti kado”. Te fu kba a sa seti ala sani bun gi ala sma di e lobi èn e frede en (Yakobus 1:12-17; 1 Yohanes 4:8). Den sma di e waka yari kba na ini a waarheid, sabi fu ondrofeni taki wantu fu den muylek tesi, nanga yepi fu begi nanga bribi, ben kon de fu a bun fu den èn ben meki na froktu fu Gado yeye gro na ini den libi (3 Yohanes 4). Te yu luku en bun fa wi ben sa kan leri moro bun fu bow tapu wi heymel Tata èn kisi moro betre yepi fu kweki na froktu fu na yeye — lobi, prisiri, vrede, langa pasensi, switifasi, bunfasi, bribi, safri-atifasi nanga dwengi yu srefi? — Galasiya sma 5:22, 23.
20. Sortu krakti Yeyses wortu na ini Lukas 11:5-13 musu abi tapu wi?
20 Den wortu fu Yeyses na ini Lukas 11:5-13, e gi wi sobun wan switi korostu ati ini a tori fu Yehovah lobi nanga safu sorgu. Disi musu furu wi ati nanga na moro dipi grantangi nanga lobi. A musu tranga wi bribi èn meki na winsi fu wi kon moro bigi fu go moro furutron na a futubangi fu na Têgo Kownu èn fu de na ini en lobi denoya. Boyti fu dati, Yeyses wortu e dyaranti wi taki noyti Gado sa seni wi gwe nanga legi anu. Wi heymel Tata wani sote taki wi trowe den lay fu wi tapu en (Psalm 55:22; 121:1-3). Èn te wi, leki en kotrow futuboy di gi den srefi abra, e aksi fu en santa yeye, dan a e gi wi dati sondro fu draydray. Disi na wi lobi Gado, èn wi kan abi ala frutrow taki a de na Yereman fu begi.
Yu kan memre disi ete?
◻ Nanga yepi fu suma wi musu go na Gado ini begi, èn fu san-ede?
◻ Na sortu fasi begi de wan grani di skotu?
◻ San a wani taki fu ’begi nanga santa yeye’?
◻ Fa yu kan sori nanga yepi fu a beybri taki Gado e yere den begi fu en kotrow kotoygi di teki dopu?
[Prenki na tapoe bladzijde 27]
So leki libisma ppa e gi den pikin bun presenti, na so Yehovah e gi santa yeye na den di e aksi en fu dati