Frustan na reide fu san-ede na Mesiyas ben musu kon

„Wi feni na Mesiyas.” — YOHANES 1:41.

1. Sortu nyunsu di e gi fruwondru tanapu na ini a beibri, èn oten dati ben meki bekenti?

WAN dyu di ben abi na nen Andreas ben kon moro leki 1950 yari psa kaba na en brada nanga na fruwondru nyunsu di skrifi na tapusei. Yu kan firi na prisiri ini den wortu fu en, di na kresten apostru Yohanes ben skrifi? Na yari dati, di de wan sani fu no frigiti, na kresten historiya skrifiman, Lukas, ben skrifi poti soifri leki „na di fu tina-feifi yari fu a tiri fu Tiberius Caesar”. A di fu tina-feifi yari fu Tiberius, te yu ben sa bigin teri en fu na momenti di den ben gi en grani leki keisri fu Rome, ben bigin ini september 28 G.T. èn ben kba ini september 29 G.T. — Lukas 3:1-3, 21, 22; Yohanes 1:32-35, 41.

2. Fa na profeititaki fu Danièl ben poti na prakseri tapu na yari 29 G.T.?

² Den ben taki soifri na fesi fu na yari di na Mesiyas ben sa sori en srefi. Precies 483 yari ben psa fu sensi na Persia kownu Artaxerxes ben gi na komando fu bow Yerusalen baka, dati ben de ini na di fu 20 yari fu en tiri, 455 bifo G.T.a (Nehemia 2:1-8). Na profeiti Danièl ben taki na fesi „taki fu a momenti di a wortu ben go na doro fu meki Yerusalen kon bun baka èn fu bow en baka go te na a Mesiyas, na Tiriman, [ben sa] de seibi wiki, èn so srefi siksitenti na tu wiki” (Danièl 9:25). Sobun, wan pisiten fu 7 + 62 = 69 profeitiwiki ben sa prati den tu prenspari sani disi di ben o psa fu makandra. Siksitenti na neigi letterlijk wiki de a srefi leki 483 dei. Na ini akruderi nanga na profeiti gronprakseri fu „wan dei fu wan yari” dan na Mesiyas ben sa sori en srefi baka 483 yari, ini 29 G.T. — Eseikièl 4:6.

3. (a) San na titel „Mesiyas” wani taki? (b) Sortu profeititori na Mesiyas ben musu meki kon tru?

³ A de nanga reti taki „a pipri ben fruwakti” na Mesiyas, ini 29 G. T. (Lukas 3:1, 15). Na titel „Mesiyas” wani taki a srefi leki „Krestes” ini a Griki tongo; ala tu wortu wani taki „Salfuwan” (Yohanes 1:41). Na fayafaya aksi na mindri furu dyu ben de: „Suma Yehovah Gado ben sa salfu leki kownu fu no tiri Israèl wawan ma a heri libismafamiri tu?” Nanga yepi fu beibri profeititori a ben kon de so, taki na Mesiyas ben sa komoto fu wan bakapikin fu Abraham baka granpikin Yuda. Boiti fu dati, na Mesiyas ben sa de wan erfgenaam fu na kownusturu fu na Yudea kownu David èn ben sa gebore na ini David eigi foto Betlehem. — Genesis 17:5, 6; 49:10; Psalm 132:11; Danièl 7:13, 14; Mika 5:2; Yohanes 7:42.

Kon sabi en sondro fu misi

4, 5. (a) San ben psa ini na prenspari yari 29 G.T.? (b) Na sortu fasi di no abi misi den ben kon sabi na sma di Gado ben teki leki na Mesiyas?

⁴ Na ini a so prenspari yari dati, 29 G.T., disi ben psa: „A mofo fu Gado ben kon na Yohanes, na manpikin fu Sakarias, na ini na sabana. Na so a ben kon na ini na heri kontren lontu na Yordan èn ben preiki na dopu leki wan sinbôl fu berow fu kisi pardon fu sondu” (Lukas 3:2, 3). Na diniwroko fu Yohanes ben sreka dyu di ben abi berow fu teki na kon di na Mesiyas ben o kon èn di ben de krosibei. Moro fara Yehovah ben gi Yohanes wan marki. A ben musu luku fu wan sma „di a ben sa si na yeye o saka kon èn tan na en tapu”. — Yohanes 1:33.

⁵ Bakadi Yohanes ben dopu Yeises fu Nasaret, a ben si na salfu disi sondro fu misi. Yeises no ben kisi salfu nanga oli neleki en grontapu fositen tata David, ma nanga Yehovah santa yeye (1 Samuwèl 16:13; Tori fu den Apostru 10:38). Na a srefi ten Gado eigi sten ben taki: „Disi na mi Manpikin, na lobiwan di mi feni bun” (Mateyus 3:16, 17). Bakaten Yohanes ben kotoigi fu dati: „Mi ben si na yeye ben saka kon neleki wan doifi komoto fu hemel, èn a ben tan na en tapu. Èn mi si en, èn mi kotoigi taki disi na a Manpikin fu Gado.” — Yohanes 1:32, 34.

6. Sortu tumusi bun eksenpre Andreas nanga Yohanes ben gi wi?

⁶ Nanga den wortu dati Yohanes na Dopuman na wan kotrow fasi ben meki den disipri fu en kon sabi Yeises, di a ben kari tu „na Pikin Skapu fu Gado di e puru na sondu fu grontapu gwe” (Yohanes 1:29). Tu disipri ben opo du wan sani esi-esi tapu dati. Baka di den psa wán dei makandra nanga Yeises, den ben abi na overtoigi srefisrefi. A nen fu na wan ben de Andreas, di fayafaya ben go suku en brada, Simon Petrus. Na tra disipri soleki sma e prakseri, de Yohanes na manpikin fu Sebedeus, di ben tron na lobi apostru fu Yeises. Bakadi a preiki fu na Mesiyas fu pikinmoro seibitenti yari, dan sani ben pusu na Yohanes disi fu skrifi den tori fu tapusei fu na bun fu wi. A eksenpre fu en nanga di fu Andreas e meri yu ati? Yu de netso nanga faya leki den nanga den tra „apostru fu na Pikin Skapu” fu meki den span waarheid fu na Mesiyas bekenti? — Openbaring 1:9; 21:14; Yohanes 1:35-41; Tori fu den Apostru 5:40-42.

Kisi salfu leki Kownu èn Heipristri

7. Fu san-ede Yeises no ben kan dini leki pristri na ini a tenpri fu Yerusalen?

⁷ Fu di Yeises gebore leki wan memre fu na dyu nâsi, meki „a ben kon de na ondro na wet” (Galasia sma 4:4). Fu dati-meki, fu di a ben de fu na lo fu Yuda, a no ben kan dini leki wan pristri na ini na agersi tenpri fu Yehovah, di den pristri ben de bakapikin fu Aaron fu na lo fu Leifi. Na apostru Paulus ben memre konpe bribiman taki „wi Masra ben sproiti komoto fu Yuda, wan lo di Moses no ben taki noti fu en fu pristri”. — Hebrew sma 7:14.

8. San na tenpri fu Yehovah na grontapu ben prenki?

⁸ Na apostru Yohanes ben skrifi: „A tru leti, di e gi leti na ala sortu fu libisma, ben de so fara fu kon na ini grontapu” (Yohanes 1:6-9). Nanga na dopu fu Yeises a ben de neleki wan bigi yeye tenpri ben du kon, fu di wan yeye heipristri ben de now di ben kan frulusu na libismafamiri fu na katibo fu Satan grontapu fu yeye dungru. — Hebrew sma 8:1-5; 9:24.

9, 10. (a) San Yeises wortu: „Srakti-ofrandi nanga ofrandi yu no ben wani” èn „Yu sreka wan skin gi mi” ben wani taki? (b) Fa Yeises srefi ben prakseri fu disi?

⁹ Yeises ben e begi na a ten di a ben kisi dopu. Na beibri kibri wantu fu den wortu fu en di wani taki wan sani, so leki fa na apostru Paulus ben teki den skrifi bakaten: „’Srakti-ofrandi nanga ofrandi yu no ben wani, ma yu ben sreka wan skin gi mi. Heri bron ofrandi nanga sondu ofrandi yu no ben feni bun.’ Ne mi ben taki: ’Luku! Mi kon (na ini na bukulolo den skrifi fu mi) fu du yu wani, o Gado.’” — Hebrew 10:5-7; Lukas 3:21.

¹⁰ Na so Yeises ben tyari na profeititori fu Psalm 40:6-8, kon na tapu en srefi, pe den ben taki a fesi fu na prakseri fu Yehovah fu meki wan kba kon na den meti ofrandi di den pristri fu na famirilin fu Aron ben pristeri na ini na tenpri fu Yerusalen. Yehovah no ben abi „prisiri” nanga den ofrandi dati, fu di den ben de soso agersifasi èn no ben kan tyari dorodoro verzoening kon gi den sondu fu libisma. Fu dati-ede, meki Yehovah ben sreka wan volmaakti libisma skin gi Yeises di ben kan gi leki ofrandi. Gado ben abra na libi fu en hemel Manpikin go na ini a muru fu wan dyu wenke. Na so Yeises ben gebore sondro taki a sondu fu Adam flaka en. A ben de wan volmaakti libisma Manpikin fu Gado di a libi fu en ben kan tyari verzoening kon gi na sondu fu na libismafamiri (Lukas 1:30-35). So leki Psalm 40:8 ben taki na fesi, a ben de na tranga winsi fu Yeises fu du na wani fu en Tata: „Fu na ’wani’ ede di den ben taki fu en wi ben kon santa nanga yepi fu na ofrandi fu na skin fu Yeises Krestes, wán tron fu alaten.” — Hebrew sma 10:10, 11.

11. Sortu profeititori ben kon tru nanga yepi fu na dede fu na Mesiyas èn fa a ben meki ’srakti-ofrandi stòp’?

¹¹ Na ofrandi fu Yeises libisma libi di ben tyari wán tron fu alaten ben puru na fanowdu fu na tyari fu ekstra ofrandi na ini na tenpri na ini Yerusalen di ben e dini leki wan prenki. Boiti fu dati, na dede fu en ben feni presi na a Paska dei fu 33 G.T. Dati ben de so wan dri nanga afu yari baka di a dopu. Den dri nanga afu yari ben sa de leki wan afu profeitiwiki (Numeri 14:34). Sobun, sani ben waka soifri so leki Danièl ben taki na fesi fu na koti puru fu na Mesiyas: „Na a mindri fu na wiki a sa meki srakti-ofrandi nanga presenti-ofrandi stòp” (Danièl 9:26, 27). Aladi na pristriwroko na ini Yerusalen di ben dini leki wan prenki ben tan drai doro te na a ten di na tenpri ben kisi pori ini 70 G. T., dan toku den ofrandi di den pristri ben tyari na ini den yari dati no ben abi nowan enkri waarde moro, fu di Yeises en moro betre ofrandi ben kon na den presi. — Mateyus 23:37, 38.

12. Na sortu fasi Yeises pristriwroko betre moro leki di fu Aron?

¹² Aron ben de na fosiwan ini wan langa lo fu heipristri fu Israèl. Bakadi a ben kisi salfu nanga santa oli, a ben musu wakti seibi dei na ini a tabernakel bifosi a ben kisi pasi fu dini leki heipristri (Leviticus 8:12, 33). Na a srefi fasi, Yeises ben abi wan ten fu wakti bifo a ben kisi pasi fu de mindriman fu na bun fu na libismafamiri. Disi ben de fu bigin nanga na ten di den ben salfu en leki Heipristri te leki en opobaka. Tra fasi leki Aron dan na Manpikin fu Gado di no e dede no abi sma fanowdu di wan baka makandra musu teki en presi, èn a e dini leki Pristri èn leki Kownu „akruderi na fasi fu Mèlkiseidèk”. — Psalm 110:1-4; Genesis 14:18-20; Hebrew sma 6:20; 7:1-3, 11-17, 23-25.

13. (a) Sortu hebi frantiwortu ben kon de tapu na heipristri fu Israèl? (b) Fa Yeises Krestes ben tyari wan moro bigi frantiwortu srefi?

¹³ Na ini na Israèl fu owruten, dan na moro prenspari frantiwortu fu gi yoisti kerki leri ben de tapu na heipristri (Leviticus 10:8-11; Maleaki 2:7). Fu dati-ede Yeises ben meki den regtfardiki sani bekenti di Yehovah ben aksi fu ala sma, di wani kisi na Kownukondre nanga têgo libi (Mateyus 6:9, 10, 31; 7:28, 29; 11:12; 25:34, 46). Di Yeises ben de na ini wan snoga na ini Nasaret, a ben leisi èn ben tyari na profeititori kon tapu en srefi: „Na yeye fu Yehovah de na mi tapu, bikasi a ben salfu mi fu meki bun nyunsu bekenti.” Dan na baka di a psa ten na ini Kapernaüm, a ben taki: „Mi musu meki a bun nyunsu fu na Kownukondre fu Gado bekenti tu gi tra foto, bika fu a sani disi meki den ben seni mi kon” (Lukas 4:18, 19, 43; Yesaya 61:1, 2). Yeises ben skoro so srefi 70 fu den disipri fu en fu meki na Kownukondrepreikiwroko disi kon moro bigi, èn a ben taki a fesi taki den ben sa du moro bigi wroko leki di en srefi ben du (Lukas 10:1-9; Yohanes 14:12). Na a fasi disi a fondamenti ben poti gi wan wroko fu gi sma leri ini a beibri, wan wroko di Yeises ben sa tiri nanga yepi fu na ’kotrow srafu’ fu en salfu bakaman. — Mateyus 24:45-47; 28:19, 20.

Na Moro Prenspari sma di e regtfardiki Yehovah soevereiniteit

14. (a) Fu san-ede na heipristri fu Israèl ben go na ini a moro santa presi na a alayari Verzoendei? (b) San na switismeri wierook ben prenki?

¹⁴ Na moro prenspari reide fu san-ede Gado Manpikin ben kon na grontapu no ben de fu frulusu na libismafamiri. Na presi fu dati, a ben de fu lusu den lei streitori di Satan ben tyari kon ini na tori fu Yehovah soevereiniteit. Wi kan kisi inzicht ini disi efu wi e tan tanapu pikinso na a alayari verzoendei fu Israèl te na heipristri, di ben dini leki wan prenki, ben musu go na ini na moro santa presi wantu leisi. Na fosi tron di a ben go na inisei, ben de nanga switi smeri wierook, di den ben kanti ini wan wierookpatu nanga krofaya di leti (Leviticus 16:12-16). Disi ben agersi bun san na tru Heipristri ben sa du na grontapu bifosi a ben opo go na hemel fu kon na fesi Yehovah nanga na waarde fu na libisma ofrandi fu en (Hebrew sma 9:24).b So leki a kobroiki fu na wierook ben sori, dan na kotrow waka fu Yeises ben abi leki marki opregti begi, bigi faya gi na soifri anbegi èn wan dipi lobi gi Gado (Psalm 141:2; Markus 1:35; Yohanes 2:13-17; 12:27, 28; 14:30, 31; Hebrew sma 5:7). Yeises ben man fu hori sondro fowtu na en soifri retifasi, ala di Satan nanga den wrokosani fu en ben lai ala den finifini tesi, spotu nanga ogri-ati frufolgu kon na en tapu. — Odo 27:11; Mateyus 22:15-18; Markus 14:60-65; 15:16-32; Lukas 4:13, 29; Yohanes 8:44, 59.

15. Fa wi kan sori a tangi fu wi gi Yehovah fu di a gi so wan tumusi bun heipristri? (Hebrew sma 10:21-26)

¹⁵ Fu di Yeises ben regtfardiki Yehovah soevereiniteit meki a ben kisi na paiman fu wan opobaka fu libi fu no dede moro na ini hemel. Fa wi musu de Yehovah grantangi taki a gi so wan tumusi bun Heipristri! „Fu dati-ede fu di wi abi so wan bigi Heipristri di ben psa na ini hemel, Yeises, na Manpikin fu Gado, meki wi hori tranga na a taki di wi e taki fu en” (Hebrew sma 4:14). Yu e angri srefisrefi fu waka baka Yeises eksenpre fu soifri retifasi, awansi san Didibri sa du tu? Efu a de so, dan yu kan frutrow tapu yepi, èn yu kan wini. Disi de so, fu di na moro bun yepi de fu kisi: „Wi no abi leki Heipristri wan sma di no kan firi nanga den swakifasi fu wi, ma wan sma di neleki wi den ben tesi na ini ala fasi, ma sondro sondu. Meki fu dati-ede wi go na fesi na kownusturu fu no-frudini bunfasi nanga a fri fu taki sondro frede, so taki wi kan kisi sari-atifasi èn no-frudini bunfasi leki yepi na a yoisti ten.” — Hebrew sma 4:15, 16; 5:7-10; Filipi sma 4:13; 1 Yohanes 2:1, 2.

A fanowdu fu tyari kenki kon ini yu fasi fu si sani

16. Sortu fruwakti den fosi disipri fu na Mesiyas ben abi ini a tori fu en Kownukondretiri?

¹⁶ Andreas nanga Yohanes ben gaw fu ben kon sabi na tru Mesiyas, ma den nanga tra fositen disipri ben musu leri furu ete (Yohanes 16:12, 13). Neleki furu dyu kerkisma na a ten dati, na so den ben howpu taki na Mesiyas Kownukondre ben sa bigin tiri ini na ten dati èn taki a ben sa fri na nâsi Israèl nanga en mamafoto, Yerusalen, fu na basi di heiden ben basi den (Lukas 2:38; 3:15; 19:11; 23:51; 24:21). Ma sortu winimarki di e tan dati ben o tyari kon gi na sondu libismafamiri?

17, 18. Fu san-ede Yeises ben fruteri na agersitori fu „wan seiker sma fu hei gebortu”?

¹⁷ Fu frulusu den kownukondre onderdaan fu en, fu na ten di e kon, fu sondu nanga dede, a ben de tumusi prenspari taki na Mesiyas ben musu koti puru fosi leki wan ofrandi pikin skapu (Yohanes 1:29; Yesaya 53:7, 12). Di Yeises ben taki a fesi fa disi ben o psa èn fa den ben sa wiki en puru fu dede, dan Petrus ben piki: „De bun gi yu srefi, Masra; disi no sa miti yu kwetikweti” (Mateyus 16:21, 22). Ma Yeises ben sabi taki den disipri fu en no ben e frustan san a ben e taki’. — Markus 9:31, 32; teki gersi Mateyus 17:22, 23.

¹⁸ Na en laste waka go na Yerusalen, Yeises ben tyari sani kon srefi moro krin na fesi (Mateyus 20:18, 19). A ben sori so srefi taki a dede fu en ben sa tyari bigi blesi kon, di a ben taki: „Na Manpikin fu libisma ben kon fu gi en sili leki wan lusu paiman ini a presi fu furu sma’ (Mateyus 20:28). Fowtu fruwakti ben tapu den disipri fu en fu frustan disi. Lukas ben skrifi: „A [ben de] krosibei fu Yerusalen . . . èn den ben meine taki na kownukondre fu Gado ben sa sori en srefi wantewante.” Fu kenki na fasi fu denki fu den, meki Yeises ben gi wan agersitori pe a ben agersi en srefi nanga wan „seiker sma fu hei gebortu” di ben musu rèis fosi „go na wan farawe kondre fu kisi kownukondre makti gi en srefi” (Lukas 19:11, 12). Na „kondre” dati, ben sori tapu hemel, pe Yeises ben opo go, baka en dede nanga opobaka.

19. (a) Sortu fowtu fruwakti den disipri fu Yeises ben tyari kon na fesi, baka na opobaka fu en? (b) Sortu kenki ini na matifasi fu Gado nanga libisma ben feni presi na Penkstri 33 G.T.? (Hebrew sma 8:7-9, 13)

¹⁹ Ma, leti bifo Yeises opo go na hemel, en disipri ben aksi: „Masra, yu e meki na kownukondre fu Israèl kon bun baka ini na ten disi?” (Tori fu den Apostru 1:6). Yeises ben trowe den fu di den ben aksi disi? Nono. A ben fruklari taki a no ben de na ten ete èn taki den ben musu go hori den srefi bezig nanga a prenspari wroko fu na gi fu kotoigi fu na tru Mesiyas (Tori fu den Apostru 1:7, 8). Gado en frubontu nanga na Israèl na skinfasi no langa baka dati ben sa kba. Fu dati-ede na Mesiyas Kownukondre fu na ten di e kon no ben sa kon bun baka gi na grontapu nâsi dati di no ben de kotrow. Yeises ben taigi en dyu gensman: „Den sa puru na kownukondre fu Gado fu unu anu èn gi en na wan nâsi di e meki den froktu fu en” (Mateyus 21:43). Tin dei na baka di Yeises ben opo go na hemel, a nâsi dati ben gebore. Santa yeye ben kanti kon na tapu 120 disipri fu Yeises èn na so fasi den ben kisi salfu fu de Gado „santawan” nanga „konpe-erfgenaam nanga Krestes” ini na Mesiyas kownukondre di e kon. — Danièl 7:13, 14, 18; Rome sma 1:7; 8:1, 16, 17; Tori fu den Apostru 2:1-4; Galasia sma 6:15, 16.

20. San kotrow fosi yarihondro kresten ben du, aladi den ben abi wantu fowtu fruwakti?

²⁰ Srefi baka di den kisi salfu, den fosi yarihondro kresten ben abi fowtu fruwakti (2 Tesalonika sma 2:1, 2). Ma na presi fu tron sma di e gi abra èn di no de tevrede, den ben teki na wan sakafasi a sori di den ben sori den tapu den fowtu. Ini na krakti fu Gado santa yeye den ben teki nanga furu prisiri na wroko di den kisi fu gi kotoigi èn fu ’meki disipri fu sma fu ala nâsi’. — Mateyus 28:19, 20; Tori fu den Apostru 1:8; Kolose sma 1:23.

21. Sortu aksi wi sa luku na ini na tra artikel fu wi?

²¹ San de fu taki fu wi 20 yarihondro? Den disiten futuboi fu Yehovah ben de na ai di Yehovah Mesiyas kownukondre ben opo? Èn den ben musu kenki na fruwakti fu den ini son kofal, neleki na fosi yarihondro eksenpre fu den?

[Foetoewortoe]

San yu ben sa piki?

◻ San na titel „Mesiyas” wani taki?

◻ Sortu prenspari sani di psa, ben feni presi na ini na yari 29 G.T.?

◻ Fa na Mesiyas ben meki ’srakti-ofrandi nanga ofrandi stòp leti na a mindri fu na wiki’?

◻ Sortu frantiwortu Yeises tyari fu sensi a ben kisi salfu?

◻ San ben de na moro prenspari marki fu na fosi kon fu na Mesiyas, èn fa disi musu abi krakti na wi tapu?

[Prenki na tapoe bladzijde 25]

Na fosi leisi di na heipristri ben go na ini a moro santa presi ben prenki wan sani di ben moro prenspari leki na frulusu fu libisma