Waktitoren LIBRARY TAPU INTERNET
Waktitoren
LIBRARY TAPU INTERNET
Sranantongo
  • BIJBEL
  • BUKU
  • KONMAKANDRA
  • w91 1/6 blz. 6-11
  • Den droengoeman na jeje fasi — Soema na den?

Felem no de na a pisi disi.

Sorry, wan sani no go bun di wi pruberi fu drai a felem.

  • Den droengoeman na jeje fasi — Soema na den?
  • A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1991
  • Edeprakseri
  • A srefi sortu tori
  • „Den droengoeman foe Efraim”
  • ’Priester nanga profeiti e waka lontoe’
  • Droengoeman na jeje fasi ini a ten disi
  • „Komando tapoe komando”
  • Na aksi di Jehovah o aksi frantiwortoe
  • Yesaya E Taki na Fesi fu ’na Aparti Sani Di Yehovah Sa Du’
    A Profeititori fu Yesaya — Leti gi a Heri Libisma Famiri I
  • Wan Papa Nanga den Manpikin fu En Di E Opo Densrefi Teige En
    A Profeititori fu Yesaya — Leti gi a Heri Libisma Famiri I
  • A kibripresi foe den — Wan lei!
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1991
  • Edepenti fu a buku Yesaya—Pisi I
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 2006
Moro sani
A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1991
w91 1/6 blz. 6-11

Den droengoeman na jeje fasi — Soema na den?

„Heloe foe na toemoesi boen kownoe-ati foe den droengoeman foe Efraim.” — JESAJA 28:1.

1. Fa sma e froewakti taki sani ben sa waka boen, ma a howpoe foe den sa kon troe?

WI E libi ini span ten. A ben seki foeroe sma foe si den kefarlek bigi politiek kenki na a heri grontapoe èn foe si fa a Verenigde Nâsi ben boemoei na ini sani. Na ini december 1989 na Detroit Free Press ben skrifi taki: „Na a ten di wi planeet, a grontapoe, go na ini den jari 1990, dan vrede doro kaba”. Wan tijdschrift foe Rusiakondre ben bariwroko: „Wi e sreka wisrefi foe naki feti-owroe tron ploegoe”, ala di na sekretarsi-generaal foe a Verenigde Nâsi ben froeklari: „Wi no de moro langa ini wan kowroe orlokoe”. Ija, sma ben abi hei froewakti, èn sondro degedege, na preigron foe grontapoe e kenki. No so langa pasa kaba, na Golf orlokoe ben sori o esi sani kan kenki. Ma na disiten grontapoe oiti sa kan sorgoe taki wan ten foe troetroe vrede nanga seikerfasi kon, nanga ala den winimarki di e go makandra nanga disi? Na piki de nôno. Foe taki en leti, wan serjoesoe moeilek ten di e koekoe kon, sa seki grontapoe te na tapoe den fondamenti foe en! A de wan moeilek ten pe fasi foe anbegi abi foeroe foe doe nanga en.

2. Fa na situwâsi foe a ten disi abi en agersi ini a Israèl nanga Juda foe owroeten?

2 Den sani di ben pasa na ini Israèl èn Juda foe owroeten, ini na di foe aiti èn na di foe seibi jarihondro bifo G. T., ben prenki na moeilek ten disi a fesi. Na a ten dati sma ben prakseri toe, taki kande den ben doro vrede kaba. Ma Gado ben warskow nanga mofo foe en profeiti Jesaja, taki a howpoe foe den foe kisi vrede ben de wan falsi prakseri, di heri esi ben o tjari kon a krin. Na a srefi fasi, Jehovah e warskow na libisma famiri na ini a ten disi nanga mofo foe den Kotoigi foe en, taki sani sa bedrigi den efoe den e howpoe foe tjari vrede di e tan nanga jepi foe den moeiti foe libisma. Meki wi go leisi na profeiti warskow foe Jehovah èn si fa a e fiti na ini a ten disi. A de foe feni na ini a di foe 28 kapitel foe Jesaja èn den ben skrifi en bifo 740 bifo G. T., kande di na gadolowsoe kownoe Peka foe Israèl èn na tranga-ede kownoe Agas foe Juda ben e tiri.

„Den droengoeman foe Efraim”

3. Sortoe kroetoe di ben seki sma Jesaja ben meki bekènti?

3 Na ini vers 1 foe kapitel 28 wan froeklari di e seki sma e skreki wi: „Heloe foe na toemoesi boen kownoe-ati foe den droengoeman foe Efraim, èn den bromki di e flaw gowe foe a glori moi foe en, di de na tapoe na ede foe a fatoe lagipresi foe den di a win teki abra!” Fa a ben moesoe seki den Israèl sma foe jere na krakti kroetoe disi! Soema ben de den „droengoeman disi foe Efraim”? San ben de na „toemoesi boen kownoe-ati” foe den? Èn san na „na ede foe a fatoe lagipresi”? Èn san de moro prenspari, na san den wortoe disi wani taki gi wi ini a ten disi?

4. (a) San ben de Efraim èn na ede foe na fatoe lagipresi? (b) Foe san-ede Israèl ben firi ensrefi so seiker?

4 Foe di Efraim ben de a moro bigiwan foe den tin lo foe Israèl, meki a wortoe „Efraim” ben sori son leisi tapoe a heri kownoekondre na noordsei. „Den droengoeman foe Efraim” ben de foe dati-ede troetroe den droengoeman foe Israèl. A mama-foto foe Israèl ben de Samaria, di ben de a tapoe na ede foe a fatoe lagipresi na tapoe wan boen hei presi foe pe sma ben kan si na heri kontren lontoe. Den wortoe „na ede foe a fatoe lagipresi” abi so boen foe doe nanga Samaria. Di den ben skrifi den wortoe disi, dan na kownoekondre foe Israèl ben kon pori srefisrefi tapoe a kontren foe relisi. Boiti dati, a ben meki wan politiek froebontoe nanga Siriakondre kontrari Juda èn now a ben firi ensrefi seiker (Jesaja 7:1-9). Dati ben o kenki heri esi. Wan moeilek ten ben e kon krosibei, èn foe dati-ede Jehovah ben meki bekènti: „Heloe foe na toemoesi boen kownoe-ati foe den droengoeman foe Efraim”.

5. (a) San ben de a toemoesi boen kownoe-ati foe Israèl? (b) Soema ben de den droengoeman foe Efraim?

5 San ben de na „toemoesi boen kownoe-ati”? Wan kownoe-ati na wan simbôl foe kownoe makti. So leki fa a e sori, dan „na toemoesi boen kownoe-ati” ben de na posisi foe Israèl leki wan aparti kownoekondre, di no ben e anga foe Juda. Wan sani ben o pasa di ben o meki a srefidensi foe a kownoekondre foe Israèl lasi gowe. We, soema ben de „den droengoeman foe Efraim” dan? Sondro degedege a ben de so, taki troetroe droengoeman ben de na ini Israèl, foe di Samaria ben de na presi foe jajo anbegi foe den heiden sma. Ma tokoe bijbel e taki foe wan tra sortoe droengoefasi di de moro ogri. Na ini Jesaja 29:9 wi e leisi: „Den kon droengoe, ma no nanga win; den slenger go-kon, ma no foe dringi ede di e droengoe sma”. Disi ben de wan droengoe di den droengoe na jeje fasi, wan droengoefasi di no ben de krin, èn di ben e tjari dede kon gi sma. A ben de krin, taki den tiriman foe Israèl — spesroetoe den kerki tiriman — ben e ondrofeni so wan srefi sortoe droengoe na jeje fasi.

6. San ben meki Israèl foe owroeten kon droengoe?

6 San ben meki taki Israèl ben droengoe na jeje fasi? Te joe loekoe en boen, a ben de a froebontoe foe en nanga Siriakondre kontrari Juda, san ben gi den tiriman foe a nâsi wan switi firi foe seikerfasi. A droengoe disi di Israèl ben droengoe na jeje fasi ben sorgoe taki a no ben man si moro fa sani de troetroe. Neleki wan troetroe droengoeman a ben froewakti taki sani ben o waka toemoesi boen, ala di no wan reide ben de foe dati. Boiti dati, Israèl ben e prodo nanga a froebontoe, di e droengoe sma èn di a ben abi nanga Siriakondre, neleki wan toemoesi moi bromkikransi. Ma, so leki fa Jesaja e taki, dan a ben de wan bromkikransi di ben e flaw gowe èn di no ben sa tan toemoesi langa moro.

7, 8. Ala di Israèl foe owroeten ben firi boen, dan tokoe san a ben sa go ondrofeni?

7 Jesaja e poti krakti a tapoe disi na ini kapitel 28 vers 2: „Loekoe! Jehovah abi wan sma di de tranga èn krakti. Leki wan bigi alen foe pisipisi ijs, wan bigi winti di e pori sani, leki wan bigi alen foe kefarlek watra, di e soengoe sani, seiker a sa trowe sani nanga krakti na gron”. Soema ben de „a sma disi di de tranga èn krakti”? Ini a ten foe Israèl foe owroeten, a ben de a makti kownoekondre foe Asiria. Na ogri-ati, takroe grontapoe tiri disi ben sa kon a tapoe Israèl leki wan bigi alen foe kefarlek watra di e soengoe sani. Nanga sortoe bakapisi?

8 Jesaja e taki moro fara: „Nanga foetoe den sa trapoe den toemoesi boen kownoe-ati foe den droengoeman foe Efraim. Èn a bromki di e flaw gowe foe a glori moi foe en di de tapoe na ede foe a fatoe lagipresi, moesoe kon tron leki a froekoe figa bifo dreiten, di te wan sma e si en, ala di a de ete na ini en mindri-anoe, a e swari en” (Jesaja 28:3, 4). Na mama-foto foe Israèl, Samaria, ben de leki wan lepi figa gi Asiriakondre, klariklari foe den broko en èn swari en. Na froebontoe foe Israèl nanga Siriakondre di ben gersi wan kransi, den ben o go trapoe en. A no ben sa abi no wan enkri waarde te na dei foe Jehovah foe aksi frantiwortoe, ben sa kon. Moro ogri srefi, a glori foe Israèl en srefidensi di joe ben kan teki gersi nanga wan kownoe-ati, ben o masi na ondro den foetoe foe na feanti, Asiriakondre. Fa disi de wan rampoe!

’Priester nanga profeiti e waka lontoe’

9. Foe san-ede Juda ben kan froewakti foe Jehovah wan moro betre boskopoe leki san Israèl ben kisi?

9 Ija, wan toemoesi takroe ten pe Jehovah ben o aksi frantiwortoe ben e wakti Israèl, èn neleki fa Jehovah Gado ben warskow, dan na aksi dati di a ben o aksi frantiwortoe ben kon na ini a jari 740 bifo G. T., di Asiriakondre ben pori Samaria èn na kownoekondre na noordsei no ben de moro langa wan nâsi di ben de tapoe en eigi foetoe. San ben pasa nanga Israèl foe owroeten, e de leki wan toemoesi krasi warskow gi na no-getrow falsi relisi na ini a ten disi, so leki wi sa si. Ma fa a ben waka nanga Juda, Israèl sisa kownoekondre na zuidsei? Ini a ten foe Jesaja, sma ben e go anbegi ete ini na tempel foe Jehovah na ini Jerusalem, na mama-foto foe Juda. Na priesterwroko ben e doe drape ete, èn den profeiti so leki Jesaja, Hosea, nanga Mika ben e taki ini a nen foe Jehovah. Sortoe boskopoe Jehovah ben abi dan gi Juda?

10, 11. Sortoe tegoe situwâsi ben de na ini Juda?

10 Jesaja e froeteri wi moro fara: „Èn den disi toe [dati na den priester nanga den profeiti foe Jerusalem] — foe win ede den ben lasi pasi èn foe dringi ede di e droengoe joe, den ben wakawaka lontoe. Priester nanga profeiti — den ben waka lontoe foe dringi ede di e droengoe sma” (Jesaja 28:7a). So leki fa a e sori, dan den kerki tiriman foe Juda ben droengoe toe. Kande neleki fa a ben de na ini Israèl, wan toe foe den ben de troetroe droengoeman, èn efoe disi ben de so, dan disi ben de wan sjen sani. Na Wet foe Gado no ben gi priester pasi srefisrefi foe dringi sopi te den ben dini na ini a tempel (Leviticus 10:8-11). Troetroe droengoe na ini na oso foe Gado ben sa de wan ogri-ati pasa foe na Wet foe Gado.

11 Ma san ben de moro serjoesoe, ben de a droengoe di den ben droengoe na jeje fasi na ini Juda. Neleki fa Israèl ben go tai ensrefi na Siriakondre kontrari Juda, na so Juda ben soekoe seikerfasi nanga jepi foe wan froebontoe nanga Asiriakondre (2 Kownoe 16:5-9). Ala di na tempel foe Gado nanga den profeiti foe en ben de drape, tokoe Juda ben poti bribi na ini libisma ala di a ben moesoe poti en froetrow na ini Jehovah. Boiti dati, baka di den tiriman foe Juda ben go meki so wan don froebontoe, dan den ben prakseri taki den ben de sondro sorgoe neleki a birtikondre foe den na noordsei, di ben droengoe a jeje fasi. Jehovah ben tegoe na fasi foe den di ben de sondro frantiwortoe.

12. San ben o de a bakapisi foe a droengoe na jeje fasi foe Israèl?

12 Jesaja e taki moro fara: „Den broeja leki wan bakapisi foe na win, den wakawaka lontoe leki wan bakapisi foe na dringi di e droengoe sma; den waka lontoe ini a si di den e si sani, den ben slengerslenger ini a teki foe bosroiti. Bika den tafra srefi alamala ben kon foeroe nanga fisti pio — no wan presi de di krin” (Jesaja 28:7b, 8). Kande di den ben droengoe troetroe, wan toe foe den ben pio na ini a tempel. Ma san ben de srefi moro ogri, den priester nanga den profeiti di ben moesoe gi tiri na relisi sei, ben pio soso jeje doti. Boiti dati, te joe poeroe wan toe getrow-wan na ini, dan na fasi fa den profeiti ben kroetoe sani ben de kroektoe, èn den ben si falsi sani a fesi gi a nâsi. Jehovah ben sa strafoe Juda foe na jeje dotifasi disi.

Droengoeman na jeje fasi ini a ten disi

13. Sortoe agersi nanga na situwâsi na ini Israèl nanga Juda ben de na ini a fosi jarihondro G. T., èn sortoe agersifasi wi abi na ini a ten disi?

13 Den profeititori foe Jesaja ben kon troe soso gi Israèl nanga Juda foe owroeten? Kwetikweti. Jesus èn so srefi na apostel Paulus ben teki den wortoe foe Jesaja di ben e go foe a droengoe di sma ben droengoe na jeje fasi èn ben tjari den kon tapoe den kerki tiriman na ini a ten foe den (Jesaja 29:10, 13; Mateus 15:8, 9; Rome sma 11:8). Na ini a ten disi toe, wan situwâsi de leki di foe a ten foe Jesaja — a leisi disi na ini a krestenhèit, di de wan kerki organisâsi na a heri grontapoe, èn di e taki, dati a e teki presi gi Gado. Ma na presi foe a teki a sei foe na waarheid na wan krakti fasi èn foe bow tapoe Jehovah, dan na krestenhèit, lomsoe nanga anitri, e poti en bribi na tapoe grontapoe. Na so fasi a e slenger go-kon sondro foe tanapoe steifi, neleki den droengoeman foe Israèl nanga Juda. Den droengoeman na jeje fasi foe den nâsi dati foe owroeten e prenki na wan boen fasi den kerki tiriman foe na krestenhèit ini a ten disi. Meki wi go loekoe finifini fa.

14. Fa den kerki tiriman foe na krestenhèit droengoe neleki den tiriman foe Samaria nanga Jerusalem foe owroeten?

14 Neleki Samaria nanga Jerusalem, na so a krestenhèit dringi foeroe foe na win foe politiek froebontoe. Na ini 1919 a ben de a mindri den moro prenspari fesiman foe na Folkoebontoe. Ala di Jesus ben taki, dati kresten no ben sa de wan pisi foe grontapoe, tokoe den tiriman foe na krestenhèit ben meki wan matifasi gro a mindri den nanga politiek tiriman (Johanes 17:14-16). Na agersi win foe so wan doe e gi den kerki fesiman tranga. (Teki gersi Openbaring 17:4.) Den e feni en wan prisiri sani taki den politiek tiriman e aksi den rai èn taki sma kan si den nanga den bigiman foe na grontapoe disi. A bakapisi de, taki den no man gi troe tiri na jeje fasi. Den e pio no-krinfasi na presi foe taki na soifri boskopoe foe a waarheid (Sefania 3:9). Foe di na ai foe den ben kon troeboe èn broeja, meki den no de tjariman di e tjari na libisma famiri sondro kefar. — Mateus 15:14.

„Komando tapoe komando”

15, 16. Fa den sma na ini a ten foe Jesaja ben doe tapoe den warskow foe en?

15 Na ini na di foe aiti jarihondro bifo G. T., Jesaja ben tjari spesroetoe na fowtoe waka nanga libi foe den tiriman na jeje fasi foe Juda kon na krin. Fa den ben feni dati? Den no ben wani si disi na ai! Di Jesaja ben horidoro na ini a meki bekènti foe den warskow foe Gado, dan a krasi piki foe den kerki tiriman ben de: „Soema den sa gi leri ini sabi, èn soema den sa meki kon froestan san den jere? Den sma di no e kisi merki moro, di den poeroe na bobi?” (Jesaja 28:9) We, Jesaja ben prakseri taki a ben e taki nanga pikin beibi? Den kerki tiriman foe Jerusalem ben si densrefi leki bigi sma, di ben man foe teki bosroiti dorodoro gi densrefi. Den no ben abi foe arki den froemane foe Jesaja di e weri sma jesi.

16 Den kerki tiriman dati ben spotoe srefi nanga a preikiwroko foe Jesaja. Den ben bari doronomo gi en: „Bika a de ’gebod tapoe gebod, gebod tapoe gebod, markitiki tapoe markitiki, markitiki tapoe markitiki, dja wan pikinso, drape wan pikinso’” (Jesaja 28:10). ’Jesaja e tan taki san a ben taki kaba’, den ben taki. ’A e tan taki nomo: „Disi na san Jehovah komanderi wi! Disi na san Jehovah komanderi wi! Disi na a markitiki foe Jehovah! Disi na a markitiki foe Jehovah!”’ Na ini a fosi Hebrewtongo, Jesaja 28:10 na wan singi di e taki a srefi sani baka, neleki fa den e doe nanga wan pikin-nengre singi. Èn na so den relisi tiriman ben si Jesaja toe, taki a ben e taki sani ibri tron baka leki wan pikin-nengre.

17. Fa foeroe sma e doe tapoe den boskopoe foe warskow sma, di Jehovah Kotoigi e meki bekènti na ini a ten disi?

17 Na ini a fosi jarihondro G. T., na preikiwroko foe Jesus èn den disipel foe en ben piki a srefi fasi ibri tron baka èn leki wan soso sani. Den djoe kerki tiriman ben si den sma di ben waka baka Jesus leki froefroektoe sma, onborsoe boeroe kel, di no ben man leisi èn di ben de soso sma (Johanes 7:47-49; Tori foe den Apostel 4:13). Foeroe leisi sma e si Jehovah Kotoigi na ini a ten disi na a srefi fasi. Den no go na den hei skoro foe na krestenhèit, èn den no e gebroiki den bigi nen ofoe den hei kerki wortoe di den kerki fesiman e gebroiki. Foe dati-ede den heiwan ini na krestenhèit e wisiwasi den, èn e feni taki den Kotoigi moesoe sabi den presi èn moesoe gi den kerki tiriman disi moro respeki.

18. Sortoe sani den kerki tiriman na ini a ten disi e frigiti?

18 Ma wan sani de, di den kerki tiriman dati e frigiti. Ala di den bigiman na ini den dei foe Jesaja ben trowe na boskopoe foe en, tokoe a ben taki na waarheid, èn den warskow foe en ben kon troe! Na a srefi fasi den warskow di Jehovah Kotoigi e gi ini a ten disi, de troe èn den abi wan steifi fondamenti na ini bijbel, Gado Wortoe foe waarheid (Johanes 17:17). Dati meki den sa kon troe.

Na aksi di Jehovah o aksi frantiwortoe

19. Fa Juda ben moesoe foe poti prakseri tapoe na tongo di doroseikondre sma ben taki?

19 Wi e leisi na ini Jesaja 28:11: „Bika nanga jepi foe den di e gagoe nanga den mofoboeba èn nanga jepi foe wan tra tongo a sa taki nanga a pipel disi”. Na leri foe Jesaja ben gersi gi Juda leki takitaki foe dorosei kondre. Ala di Juda ben pasa libilibi a kefar foe den Asiria sma, di ben wini Israèl, dan tokoe bakaten Jehovah ben aksi Juda frantiwortoe nanga jepi foe Nebukadnesar, wan tra dorosei sma (Jeremia 5:15-17). Na tongo foe den Babilon sma ben piki grofoe èn leki gagoe gi den Hebrew sma. Ma den ben moesoe foe arki en, di Jerusalem nanga en tempel ben kisi pori na ini 607 bifo G. T. èn den ben tjari den sma, di ben e libi drape, go ini katibo na ini Babilon. Na a srefi fasi na ini a ten disi, na krestenhèit sa njan pina heri esi foe di, neleki Juda foe owroeten, a no e gi jesi na den froemane foe Jehovah.

20, 21. San Jehovah Kotoigi e meki bekènti doronomo, ma san den kerki tiriman foe na krestenhèit e weigri foe doe?

20 Na profeititori e taki foe den sortoe sma disi: „Den sma di a ben taigi: ’Disi na a rostoe presi. A e gi den sma di weri, rostoe. Èn disi na a presi foe teki blo’, ma di no ben wani foe jere. Èn gi den na wortoe foe Jehovah sa tron troetroe ’gebod tapoe gebod, gebod tapoe gebod, markitiki tapoe markitiki, markitiki tapoe markitiki, djaso wan pikinso, èn drape wan pikinso’, so taki den kan go èn seiker naki foetoe fadon-go na baka èn troetroe kon broko èn kon na ini wan trapoe, èn sma kisi den.” — Jesaja 28:12, 13.

21 Doronomo, neleki fa Jesaja ben taki na boskopoe foe Gado, na so Jehovah Kotoigi e froeteri na krestenhèit taki a moesoe poti en howpoe tapoe a wortoe foe Jehovah. Ma a e weigri foe arki. Gi en a e sori leki den Kotoigi e takitaki na ini wan freimde tongo. Den e taki wan tongo di a no man froestan. Na krestenhèit e weigri foe froeteri foe Gado Kownoekondre boskopoe èn na njoen grontapoe di e kon, so taki a kan gi den sma di weri, rostoe. Na presi foe dati, a kon droengoe nanga na win foe a demakandra foe en nanga a grontapoe disi. A e froekisi foe gi jepi na den politiek loesoe foe den problema foe a libisma famiri. Neleki den djoe foe Jesus dei, a no soekoe na rostoepresi foe na Kownoekondre, èn a no e froeteri trawan foe disi. — Mateus 23:13.

22. Sortoe sani Jehovah e meki den tiriman foe na krestenhèit kon sabi?

22 Foe dati-meki na profeititori foe Jesaja e poti a prakseri foe den kerki fesiman a tapoe, taki Jehovah no sa taki ala ten nanga na krestenhèit nanga jepi foe En Kotoigi di no e doe no wan sma ogri. Heri esi Jehovah sa tjari „komando tapoe komando, markitiki tapoe markitiki” kon èn a bakapisi sa de wan rampoe gi na krestenhèit. Den kerki tiriman foe en nanga den ipi foe den sa „kon broko, èn kon na ini wan trapoe èn sma kisi den”. Ija, neleki Jerusalem foe owroeten, na so a relisi seti foe na krestenhèit sa kisi pori krinkrin. Fa dati sa de wan sani di sa seki sma èn di sa kon onfroewakti! Èn fa a sa abi wan takroe bakapisi di e frede sma, foe di den kerki fesiman ben froekisi foe de droengoe na jeje fasi na presi foe arki den froemane foe Jehovah!

Joe kan froeklari disi?

◻ Soema ben de den droengoeman foe Efraim, èn san ben droengoe den?

◻ Fa den ben trapoe den toemoesi boen kownoe-ati foe den droengoeman foe Efraim?

◻ Sortoe sjen situwâsi di ben de na ini Juda Jesaja ben tjari kon na krin?

◻ Pe na ini a ten disi wi e si droengoe na jeje fasi?

◻ Foe san-ede na krestenhèit moesoe poti prakseri a tapoe san ben pasa nanga Juda, na owroeten nâsi?

    Sranantongo buku (1978-2025)
    Log Out
    Log In
    • Sranantongo
    • Seni en gi wan sma
    • Settings
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gebruiksvoorwaarden
    • Privacybeleid
    • Privacyinstellingen
    • JW.ORG
    • Log In
    Seni en gi wan sma