’Meki mati nanga jepi foe den onregtfardiki goedoe’
„Meki mati gi oensrefi nanga jepi foe den onregtfardiki goedoe . . . A sma di de getrow ini a moro pikin sani, de getrow toe ini san foeroe.” — LUKAS 16:9, 10.
1. Fa Moses nanga den manpikin foe Israèl ben prèise Jehovah baka di den ben lowe foe Egipti?
FOE kisi froeloesoe nanga jepi foe wan wondroe — fa dati na wan ondrofeni di e tranga a bribi! A gowe di Israèl ben gowe libi Egipti ben kan poti na tapoe a nen foe Jehovah wawan, na Almaktiwan. A no ben de wan froewondroe sani, taki Moses nanga den Israèlsma ben singi: „Mi krakti nanga mi makti na Jah, foe di en ben sorgoe gi a froeloesoe foe mi. Disi na mi Gado, èn mi sa prèise en; a Gado foe den papa foe mi, èn mi sa opo en hei.” — Exodus 15:1, 2; Deuteronomium 29:2.
2. Sortoe sani a pipel foe Jehovah ben teki nanga den di den ben gowe libi Egipti?
2 Fa a fri di Israèl ben kisi didjonsro ben de heri tra fasi leki a situwâsi foe den ini Egipti! Den ben kan anbegi Jehovah now sondro foe wan sani hendri den. Èn den no ben gowe libi Egipti nanga leigi anoe. Moses e froeteri: „Den manpikin foe Israèl . . . ben go aksi foe den Egiptisma den sani foe solfroe nanga den sani foe gowtoe, nanga djakti. Èn Jehovah ben meki den Egiptisma feni a pipel boen, so taki den Egiptisma ben gi den den sani di den ben aksi; èn den ben poeroe foeroe sani na den Egiptisma anoe” (Exodus 12:35, 36). Ma fa den ben gebroiki den goedoe disi foe Egipti? Den ben gebroiki den goedoe foe den foe ’opo Jehovah hei’? San wi e leri foe na eksempre foe den? — Teki gersi 1 Korentesma 10:11.
„A bijdrage gi Jehovah”
3. Fa Jehovah ben handri na tapoe a fasi fa Israèl ben gebroiki gowtoe na ini falsi anbegi?
3 Na a ten di Moses ben tan 40 dei langa na tapoe a bergi Sinai foe teki den bodoi foe Gado gi Israèl, dan a pipel di ben wakti na ondrosei foe a bergi ben kon lasi pasensi. Den ben e hari den gowtoe jesilinga poeroe, èn den ben taigi Aron foe a meki wan popki gi den foe den anbegi en. Aron ben bow wan altari gi den toe, èn froekoefroekoe a tra dei, den ben tjari slakti-ofrandi drape. A fasi disi fa den ben gebroiki a gowtoe foe den ben meki taki a Froeloesoeman foe den ben lobi den? Kwetikweti! Jehovah ben froeklari gi Moses: „Now meki mi doe so, taki na atibron foe mi kan kon tapoe den èn mi kan pori den.” Na soso foe di Moses ben begi tranga gi den, meki Jehovah ben meki a nâsi tan na libi, ala di den fesiman foe den groepoe di ben opo densrefi kontrari Gado, ben dede foe wan plaag di Gado ben tjari kon na den tapoe. — Exodus 32:1-6, 10-14, 30-35.
4. San ben de „a bijdrage gi Jehovah”, èn soema ben tjari en?
4 Baka ten, Israèl ben abi na okasi foe gebroiki den goedoe foe den na so wan fasi, taki dati ben plisi Jehovah troetroe. Den ben teki difrenti sani èn den ben poti den makandra leki „wan bijdrage gi Jehovah”.a Gowtoe, solfroe, kopro, blaw tité, difrenti kloroe krosi, boeba foe manskapoe, boeba foe sedagoe, nanga akasia oedoe ben de na mindri den sani di den ben gi foe bow èn foe seti sani ini a tabernakel. A tori e poti a prakseri foe wi na tapoe a fasi fa den sma ben firi di ben gi bijdrage. „Meki ibri sma di wani na ini den ati, tjari dati leki a bijdrage gi Jehovah” (Exodus 35:5-9). Israèl ben handri toemoesi boen na tapoe disi. Foe dati ede, a tabernakel ben de wan bow-wroko di ben „moi kefalek”, foe taki en leki fa wan sabidensiman ben taki dati.
Bijdrage gi a tempel
5, 6. Fa David ben gebroiki den goedoe foe en ini a tori foe a tempel, èn fa trawan ben handri?
5 Ala di kownoe Salomo foe Israèl ben tiri a bow di den ben bow wan bow-wroko di ben moesoe tan foe ala ten gi na anbegi foe Jehovah, tokoe en papa, David, ben sreka sani na fesi finifini gi na oso. David ben tjari foeroe gowtoe, solfroe, kopro, isri, oedoe nanga diri ston kon na wan. David ben taigi a pipel foe en: „Foe di mi abi prisiri ini na oso foe mi Gado, meki wan spesroetoe goedoe foe mi de ete, gowtoe nanga solfroe; boiti den sani di mi ben sreka gi a santa oso, mi e gi den na a oso foe mi Gado: dri doesoen talenti gowtoe . . . nanga seibi doesoen talenti krin solfroe, foe weri sani gi den skotoe foe den oso.” David ben gi trawan deki-ati foe den lobi foe gi sani toe. Den ben handri na wan fasi di pasa marki: moro gowtoe, solfroe, kopro, isri, nanga diri ston. „Nanga den heri ati”, a pipel ben tjari „òfer na Jehovah na wan friwani fasi”. — 1 Kroniki 22:5; 29:1-9.
6 Nanga jepi foe den bijdrage disi di den Israèlsma ben gi na wan friwani fasi, den ben sori dipi warderi gi na anbegi foe Jehovah. David ben begi nanga sakafasi: „Soema na mi èn soema na a pipel foe mi, so taki wi sa tan hori wi makti foe tjari òfer na wan friwani fasi na a fasi disi?” Foe san ede? „Bika ala sani e kon foe joe, èn na joe eigi anoe wi teki en èn gi joe. . . . Mi, foe mi sei, ini na opregtifasi foe mi ati mi ben òfer ala den sani disi na wan friwani fasi.” — 1 Kroniki 29:14, 17.
7. Sortoe lès di de wan warskow wi e leri foe den dei foe Amos?
7 Ma tokoe, den lo foe Israèl no ben hori na anbegi foe Jehovah na tapoe a moro prenspari presi ini a froestan foe den nanga ini na ati foe den. Pikinmoro na a di foe neigi jarihondro bifo Gewoon Teri, na Israèl di ben kon prati, ben kon fowtoe foe di den ben poti jeje sani na wan sei. Nanga jepi foe Amos, Jehovah ben froeklari foe a noordsei tin-lo kownoekondre foe Israèl: „Heloe foe denwan di e sidon ini Sion sondro foe broko den ede, èn gi denwan di e froetrow na tapoe a bergi foe Samaria!” A ben taki foe den dati den de leki sma di „e didon na tapoe den bedi di meki foe ivoor . . . di e langa densrefi na tapoe den kanape, . . . èn e njan den manskapoe di den teki foe wan ipi èn den jongoe mankaw na mindri den fatoe pikin kaw; . . . e dringi foe winkomki”. Ma a bogobogo goedoe foe den no ben de wan kibri gi den. Gado ben warskow: „Den sa de na fesisei foe denwan di sa go na ini katibo, èn a prisiri di denwan di e didon langa densrefi e prisiri pasa marki moesoe kaba.” Ini 740 bifo Gewoon Teri, Israèl ben ondrofeni pina di Asiria ben tjari kon na den tapoe (Amos 6:1, 4, 6, 7). Èn na a srefi fasi a zuidsei kownoekondre Juda ben kisi den takroe bakapisi toe, foe di den ben feti na baka goedoe na skin fasi. — Jeremia 5:26-29.
A joisti gebroiki foe goedoe na ini kresten ten
8. Sortoe boen eksempre Josef nanga Maria e gi ini a fasi fa den ben e gebroiki den goedoe?
8 Na kontrari, a moro pôti situwâsi na ini san den foetoeboi foe Gado ben de baka ten, no ben tapoe den foe den sori faja gi a troe anbegi. Prakseri Maria nanga Josef foe eksempre. Di den gi jesi na a wet foe Caesar Augustus, den teki waka go na Betlehem, a foto foe na osofamiri foe den (Lukas 2:4, 5). Na drape Jesus ben gebore. Fotenti dei na baka, Josef nanga Maria ben go na a tempel di ben de krosibei foe Jerusalem, foe gi na ofrandi di e krin sma, di ben skrifi ini a wet. Maria ben òfer toe pikin fowroe, wan sani di ben sori taki den ben pôti. Ma no wan foe den ben kragi taki a pôti situwâsi foe den ben de wan boen reide foe no tjari wan ofrandi na Jehovah. Na presi foe dati, den ben gi jesi, di den ben gi foe a pikinso goedoe di den ben abi. — Lefitikus 12:8; Lukas 2:22-24.
9-11. (a) Sortoe tiri den wortoe foe Jesus e gi na Mateus 22:21, foe sori fa wi moesoe gebroiki wi moni? (b) Foe san ede a pikin bijdrage foe a weduwe no ben gi foe soso?
9 Baka ten, den Fariseiman nanga den partèi bakaman foe Herodes ben proeberi foe kori Jesus, foe di den ben e taki: „Taigi oenoe foe dati ede: San joe e prakseri? Wan sma abi primisi foe pai Caesar edemoni efoe no?” A piki di Jesus gi, ben tjari a koni di a abi foe si sani krin, kon na fesi. Ala di Jesus e taki foe a pisimoni di den ben gi en, a ben aksi: „Foe soema na a prenki nanga skrifi disi?” Den ben piki: „Na foe Caesar.” Na wan konifasi a ben tapoe a tori: „Foe dati ede, pai Caesar baka san de foe Caesar, ma Gado san de foe Gado” (Mateus 22:17-21). Jesus ben sabi taki den tirimakti di ben tjari a pisimoni kon na doro, ben froewakti taki sma ben sa pai belasting. Ma drape Jesus ben jepi den bakaman foe en èn so srefi den feanti foe en, foe den kon froestan taki wan troe kresten e doe moeiti toe foe pai „Gado [baka] san de foe Gado”. Disi wani taki toe a gebroiki di wan sma e gebroiki na wan joisti fasi den goedoe na skin fasi di a abi.
10 Wan kefal di Jesus ben si na a tempel e sori disi. Didjonsro a ben kroetoe den gridi sabiman foe boekoe di ’ben swari den oso foe den weduwe’. „Di a ben opo en ai loekoe, dan a ben si den goedoewan e poti den presenti foe den na ini den monikisi”, na so Lukas e froeteri. „Dan [Jesus] ben si wan bepaalde weduwe di ben de ini nowtoe e poti toe pikin moni di no abi foeroe waarde, na ini, èn Jesus ben e taki: ‘Foe troe mi taigi oenoe: „A weduwe disi, ala di a pôti, a ben poti moro leki den alamala. Bikasi den alamala ben poti presenti foe san ben tan abra, ma na oema ben poti ala san a abi foe tan na libi na ini”’” (Lukas 20:46, 47; 21:1-4). Wan toe foe den sma ben taki dati a tempel ben meki kon moi nanga diri ston. Jesus ben piki: „Foe den sani disi di oenoe e si, dei sa kon te no wan ston sa libi djaso na tapoe a trawan di no sa broko poeroe” (Lukas 21:5, 6). A pikin bijdrage dati foe a weduwe ben de foe soso? Kwetikweti! A ben hori baka gi a seti di Jehovah ben poti na a ten dati.
11 Jesus ben taigi den troe bakaman foe en: „No wan osoknekti kan de wan srafoe foe toe meester; bika a no sa wani si a wán na ai èn a sa lobi a trawan, noso a sa tai hori na a wán èn wisiwasi a trawan. Oenoe no kan de srafoe foe Gado èn foe a goedoe” (Lukas 16:13). So boen, fa wi kan sori a joisti balansi ini a fasi fa wi e gebroiki den goedoe foe wi?
Den getrow basja
12-14. (a) Kresten na basja na tapoe sortoe goedoe? (b) Na sortoe toemoesi boen fasi a pipel foe Jehovah ini a ten disi e doe a basjawroko foe den getrow? (c) Foe pe a moni e kon foe horibaka gi a wroko foe Gado ini a ten disi?
12 Te wi gi wi libi abra na Jehovah, dan, te joe loekoe en boen, wi e taki dati ala sani di wi abi, ala den goedoe foe wi, na foe en. Fa wi moesoe gebroiki den sani di wi abi dan? Di brada C. T. Russell, a fosi presidenti foe a Waktitoren Genootschap, ben taki foe a kresten diniwroko ini a gemeente, a ben skrifi: „Ibri sma moesoe denki foe ensrefi taki Masra ben poti en na wroko leki basja foe en eigi ten, makti, moni, èn go so moro fara, èn ibri sma moesoe doe moeiti foe gebroiki den talenti disi so boen leki a kan, gi a glori foe Masra.” — The New Creation, bladzijde 345.
13 „San den e froewakti foe den basja na taki den moesoe de getrow”, na so 1 Korentesma 4:2 e froeklari. Leki wan internationaal organisâsi, Jehovah Kotoigi e doe moeiti foe libi akroederi san skrifi foe den na tapoesei, foe di den e gebroiki a ten foe den so foeroe leki den kan ini a kresten diniwroko, èn na wan serjoesoe fasi den e kweki den bekwaamfasi foe den foe gi sma leri. Na tapoe foe dati, den groepoe foe friwani wrokoman di e wroko na ondro a tiri foe den Regionaal Bow Komte, de klariklari foe gi a ten foe den, den krakti, nanga a koni foe den foe bow toemoesi moi konmakandra-zaal gi na anbegi. Jehovah e prisiri nanga ala den sani disi.
14 Foe pe a moni e kon foe horibaka gi a bigi wroko disi foe gi leri èn foe bow? A e kon foe denwan di na ati foe den e boeweigi den, neleki fa a ben de ini den dei di den ben bow a tabernakel. A de so taki ibriwan foe wi aparti abi wan prati? A fasi fa wi e gebroiki den goedoe foe wi e sori taki a diniwroko foe Jehovah de a moro prenspari sani gi wi? Meki wi de getrow basja na ini moni afersi.
Wan eksempre ini a lobi di sma lobi foe gi sani
15, 16. (a) Fa den kresten ini a ten foe Paulus ben sori a lobi di den lobi foe gi sani? (b) Fa wi moesoe si a takimakandra di wi abi now?
15 Na apostel Paulus ben skrifi foe a jeje di den kresten na Macedonia nanga Achaia ben abi foe lobi foe gi sani (Romesma 15:26). Ala di densrefi ben kisi kwinsi, tokoe den ben gi densrefi sondro foe draidrai foe jepi den brada foe den. Paulus ben gi den kresten foe Korente a deki-ati foe lobi foe gi sani toe èn foe gi den sani foe den di tan abra, so taki na abi di den trawan no ben abi en so boen, ben kan kon ini balansi nanga makandra. No wan sma ben kan taki nanga reti taki Paulus ben teki moni foe sma nanga tranga. A ben skrifi: „A sma di e sai pikinso sa koti pikinso toe; èn a sma di e sai pasa marki sa koti pasa marki toe. Meki ibriwan sma doe so leki a ben bosroiti ini en ati, no nanga tegoe noso na ondro dwengi, bika Gado lobi wan sma di e gi nanga prisiri.” — 2 Korentesma 8:1-3, 14; 9:5-7, 13.
16 Den bijdrage di den brada foe wi nanga sma di abi belangstelling e gi foe di den lobi foe gi sani, gi a Kownoekondre wroko na heri grontapoe ini a ten disi, e boeweisi omeni den e warderi a grani disi. Ma so leki fa Paulus ben memre den Korentesma, a ben sa de boen gi wi foe si a takimakandra disi leki wan sani di e tjari disi kon baka ini wi prakseri.
17. Gi sortoe fasi foe gi na wan orgafasi Paulus ben gi deki-ati, èn wi kan fiti disi ini a ten disi?
17 Paulus ben gi den brada tranga taki den moesoe gi na wan orgafasi. A ben taki: „Ibri fosi dei foe a wiki, meki ibriwan foe oenoe poti wan sani na wan sei ini en eigi oso èn kibri en, akroederi a goedoe foe en” (1 Korentesma 16:1, 2). Dati kan de leki wan eksempre gi wi nanga gi den pikin foe wi te wi e gi bijdrage, awinsi wi e gi na a gemeente noso langalanga na a moro krosibei bijkantoro foe a Waktitoren Genootschap. Wan zendeling trowpaar di ben kisi a toewijzing foe preiki na wan foto ini Owstoe Afrika, ben gi sma di ben abi belangstelling wan kari foe kon nanga den foe studeri bijbel. Na a kaba foe a fosi konmakandra disi, den zendeling ben poti wan toe pikin moni na wan konifasi na ini a boksoe pe skrifi na tapoe „Bijdrage gi a Kownoekondre wroko”. Tra fisitiman ben doe a srefi sani. Baka ten, baka di den njoenwan disi ben kon seti ini wan kresten gemeente, a kring owroeman ben fisiti den èn ben taki wan sani foe a fasi fa den e gi bijdrage doronomo. — Psalm 50:10, 14, 23.
18. Fa wi kan jepi den brada foe wi di de ini nowtoe?
18 Wi abi a grani toe foe gebroiki den goedoe foe wi foe jepi sma di e pina na ondro natuur rampoe èn denwan di e libi na ini kontren di pori foe feti. Fa wi ati ben djompo foe prisiri di wi ben leisi foe den sani di den ben seni go leki jepi na Owstoe Europa di wan broeja ben kon wantronso na ekonomia sei èn na politiek sei èn ben waka pasa na wan ogri fasi na a kontren dati foe grontapoe! Goedoe nanga moni di gi leki bijdrage ben sori a lobi foe gi sani èn a wánfasi foe den brada foe wi gi den kresten di no abi en so boen.b — 2 Korentesma 8:13, 14.
19. Sortoe praktis sani wi kan doe foe jepi denwan di de ini a foeroeten diniwroko?
19 Wi e warderi a wroko foe den brada foe wi srefisrefi, di e doe foeroeten diniwroko leki pionier, opziener di e rèis, zendeling, nanga friwani wrokoman na Bethel, a no so? Efoe den situwâsi foe wi e gi okasi foe dati, dan wi kan aksi den foe jepi den langalanga nanga sani na skin fasi. Foe eksempre, te a kring opziener e fisiti a gemeente foe joe, dan kande joe kan sorgoe gi tanpresi gi en, njanjan, noso jepi foe pai den paiman di a e meki foe rèis. Wi hemel Tata di wani meki den moesoe sorgoe gi den foetoeboi foe en, e si den fasi disi foe a lobi di wi lobi foe gi sani (Psalm 37:25). Wan toe jari pasa, wan brada di ben man gi soso lekti njanjan, ben gi wan opziener di e rèis nanga a wefi foe en wan kari foe kon na en oso. Di a trowpaar ben gowe foe go doe a preikiwroko na neti, dan a brada gi den fisitiman foe en wan envelope. Na ini na envelope wan warti papira ben de (di ben abi a warti foe wán Amerkan dala) makandra nanga a brifi disi di ben skrifi nanga anoe: „Gi wan grasi fajawatra, noso gi pikinmoro dri nanga afoe liter gasoline.” Fa disi ben de wan toemoesi boen fasi foe sori warderi na wan sakafasi!
20. Sortoe grani nanga frantiwortoe wi no wani poti na wan sei?
20 Efoe joe loekoe en na jeje fasi, dan a pipel foe Jehovah blesi! Wi e njan boen foe jeje njanjan tafra na den konmakandra èn na den kongres foe wi, pe wi e kisi njoen poeblikâsi, toemoesi boen leri, nanga rai di wi kan fiti ini wi aladei libi. Foe di wi ati foeroe nanga warderi gi den jeje blesi di wi e kisi, meki wi no e frigiti a grani nanga frantiwortoe di wi abi foe gi moni leki bijdrage di den kan gebroiki foe meki den afersi foe Gado Kownoekondre go na fesi na heri grontapoe.
’Meki mati nanga jepi foe den onregtfardiki goedoe’
21, 22. San sa pasa heri-esi nanga den „onregtfardiki goedoe”, èn san disi e aksi foe wi nownowde?
21 Foe troe, wan lo fasi de fa wi kan sori taki na anbegi foe Jehovah e kon na a moro prenspari presi ini wi libi, èn wan toemoesi prenspari fasi fa wi kan sori disi abi foe doe nanga a gi di wi e gi jesi na a rai foe Jesus: „Meki mati gi oensrefi nanga jepi foe den onregtfardiki goedoe, so taki te disi gowe libi oenoe, dan den mag teki oenoe ini den têgo tanpresi.” — Lukas 16:9.
22 Loekoe taki Jesus ben taki foe a lasi di den onregtfardiki goedoe kan lasi gowe. Ija, a dei sa kon taki a moni foe a sistema disi no sa abi waarde moro. Esekièl ben taki na fesi: „Na tapoe den strati den sa trowe a solfroe foe den srefi, èn den eigi gowtoe sa tron wan tegoe sani. No a solfroe, no a gowtoe foe den sa man foe froeloesoe den tapoe a dei foe na ati-bron foe Jehovah” (Esekièl 7:19). Bifo a sani disi pasa, wi moesoe kweki koni èn a koni foe man si sani krin ini a fasi fa wi e gebroiki den goedoe foe wi. So boen, wi no sa loekoe go na baka nanga sari, foe di wi no ben gi jesi na a warskow foe Jesus: „Efoe oenoe no ben boeweisi foe de getrow nanga den onregtfardiki goedoe, soema sa froetrow oenoe dan nanga sani di de troe? . . . Oenoe no kan de srafoe foe Gado èn foe goedoe.” — Lukas 16:11-13.
23. San wi moesoe gebroiki na wan konifasi, èn san sa de a pai di wi sa kisi?
23 Foe dati ede, meki wi alamala waka na baka den sani disi di e memre wi foe poti na anbegi foe Jehovah na a fosi presi ini wi libi èn foe meki wan koni gebroiki foe den goedoe foe wi. Na so fasi wi kan tan hori a matifasi di wi abi nanga Jehovah èn nanga Jesus, di e pramisi taki te moni lasi gowe libi wi, dan den sa teki wi na ini „den têgo tanpresi”, nanga a froewakti foe libi foe têgo na ini a hemel Kownoekondre noso na wan paradijs grontapoe — Lukas 16:9.
[Foetoewortoe]
a A Hebrew wortoe gi „bijdrage” e kon foe wan werkwortoe di wani taki troetroe „de hei; kon hei; opo hei”.
b Loekoe Jehovah’s Getuigen — Verkondigers van Gods koninkrijk, bladzijden 307-315, di a Watch Tower Bible and Tract Society of New York, Inc, ben tjari kon na doro ini 1993.
Joe e memre disi ete?
◻ Fa Israèl ben handri na tapoe a kari foe Jehovah foe gi wan bijdrage foe bow a tabernakel?
◻ Foe san ede a bijdrage foe a weduwe no ben de foe soso?
◻ Sortoe frantiwortoe de na tapoe kresten ini a fasi fa den e gebroiki den goedoe foe den?
◻ Fa wi kan meki taki wi no sari baka ten foe a fasi fa wi gebroiki a moni foe wi?
[Prenki na tapoe bladzijde 17]
Ala di a bijdrage foe a weduwe ben pikin, tokoe a no ben de foe soso
[Prenki na tapoe bladzijde 18, 19]
Den bijdrage foe wi e horibaka gi a Kownoekondre wroko na heri grontapoe