Mi ben si „a pikinwan” tron „wan makti nâsi”
SOLEKI FA WILLIAM DINGMAN BEN FROETERI
A ben de a jari 1936; a presi, Salem, Oregon, Amerkankondre. Mi ben e fisiti wan konmakandra foe Jehovah Kotoigi. Den ben poti na aksi: „Pe a bigi ipi sma de?” (Openbaring 7:9, King James Version) Mi ben de a wan-enkri njoen sma, dati meki den alamala ben sori go na mi èn den ben taki: „Drape a de!”
NA INI den jari na mindri 1930 nanga 1940, pikinso sma nomo ben de na mindri Jehovah Kotoigi di ben abi a howpoe di komoto foe bijbel foe libi foe têgo na grontapoe na ini wan Paradijs (Psalm 37:29; Lukas 23:43). Sani kenki foeroe sensi a ten dati. Ma meki mi froeteri foe den sani di ben pasa, èn di ben meki taki mi ben de na a konmakandra dati na ini Salem, Oregon.
Mi papa ben abonneer tapoe The Golden Age, wan nen di a tijdschrift Ontwaakt! ben abi fosi. Di mi ben de wan tini, dan mi ben lobi foe leisi a tijdschrift, èn mi ben kon kisi na overtoigi taki a ben abi prenspari bijbel waarheid na ini. So boen, wan dei mi ben seni wan koupon go di ben de bakasei foe a Golden Age. A ben pristeri a leisiman 20 brochure, wan boekoe nanga a nen foe a moro krosibei gemeente foe Jehovah Kotoigi. Di mi ben kisi a lektuur, dan mi ben go oso foe oso èn ben prati ala den brochure nanga a boekoe toe.
Na a ten dati no wan sma ben studeri bijbel nanga mi. Foe taki en leti, noiti mi ben taki nanga wán foe den Kotoigi foe Jehovah. Ma now, nanga na adres foe a moro krosibei Kownoekondre zaal na ini mi anoe, mi ben rèi so wan 40 kilometer go na ini Salem, Oregon, foe fisiti wan konmakandra. Na drape den ben si mi leki „a bigi ipi sma”, di mi ben abi soso 18 jari nomo.
Ala di pikinmoro mi no ben sreka misrefi gi a diniwroko, tokoe mi ben bigin preiki nanga gemeente Salem. Mi ben kisi a deki-ati foe taki foe dri prenspari penti ini a kotoigi di mi ben gi. A fosiwan, taki Jehovah na Gado; a di foe toe, taki Jesus Krestes na a Kownoe di Jehovah poti na wroko; èn a di foe dri, taki a Kownoekondre na a wan-enkri howpoe gi grontapoe. Mi ben proeberi foe prati a boskopoe dati nanga sma na ibri oso.
Baka di mi abi demakandra nanga Jehovah Kotoigi na ini Salem toe jari langa, mi ben teki dopoe tapoe 3 april 1938. Den Kotoigi na ini Salem ben prisiri foe si fa difrenti foe wi foe „a bigi ipi sma” ben e teki dopoe. Na ini februari 1939, mi ben tron wan pionier, noso foeroeten bedinari. Na ini december foe a jari dati, mi ben teki wan kari di mi kisi foe froisi go na Arizona, pe a nowtoe foe Kownoekondre preikiman ben de moro bigi.
Wroko leki pionier na ini Arizona
A wroko foe Jehovah Kotoigi ben njoen na ini Arizona, èn sma ben abi wan lo fowtoe denki di abi foe doe nanga wi, dati meki di Amerkankondre ben bigin nanga a di foe Toe Grontapoefeti, wi ben ondrofeni foeroe froefolgoe. Foe eksempre, di mi ben e dini na ini a foto Stafford, Arizona, na ini 1942, dan den ben taki dati wan groepoe Mormoonsma ben o doe wan sani na wan ogri-ati fasi nanga wi. A ben de so, taki den pionier patna foe mi nanga mi ben libi krosibei foe na oso foe wan biskopoe foe den Mormoonsma di ben abi lespeki gi wi èn a ben taki: „Efoe den zendeling foe den Mormoonsma ben de aktief neleki den Kotoigi, dan a Mormoon Kerki ben sa kon moro bigi.” Foe dati ede a ben taki fa a ben prakseri foe a tori na ini a kerki: „Mi jere sma e taki foe doe wan sani leki groepoe na wan ogri-ati fasi nanga den boi di de Kotoigi. We, mi e libi krosibei foe den boi dati, èn efoe wan groepoe o doe sani na wan ogri-ati fasi, dan wan gon o de leti abrasei a skotoe. Mi sa gebroiki a gon dati — ma no teige den Kotoigi. Mi sa gebroiki en teige a groepoe sma di o doe wan sani na wan ogri-ati fasi. So boen, efoe joe wani doe wan sani leki groepoe na wan ogri-ati fasi, dan joe sabi san joe kan froewakti.” Noiti a groepoe sma ben kon.
Na ini den dri jari di mi ben de na Arizona, den ben hori wi èn ben poti wi na ini doengroe-oso difrenti leisi. Wan leisi den ben hori mi 30 dei langa. Foe feti nanga a fasi fa skowtoe ben tanteri wi na ini wi diniwroko, dan mi nanga den pionier patna foe mi ben seti san wi ben kari wan groepoe di e frei. A Kotoigi di ben abi a frantiwortoe ben froeteri wi: „Neleki fa wi nen de, na so wi e doe. Wi e bigin feifi joeroe noso siksi joeroe mamanten, e libi wan traktaat noso brochure na ibri doro, èn dan wi e gowe esi-esi.” Wi „groepoe di e frei” ben wroko wan moi pisi foe a staat Arizona. Ma te foe kaba wi ben tapoe nanga a sani disi, bika a fasi dati foe preiki no ben gi wi pasi foe gi jepi na den wan di ben abi belangstelling.
Gileadskoro nanga spesroetoe diniwroko
Na ini december 1942, mi ben de na mindri den difrenti pionier na Arizona di ben kisi wan brifi nanga a kari foe go na wan njoen zendelingskoro di Jehovah Kotoigi ben opo. Na ini a bigin den ben kari a skoro a Waktitoren-Bijbelakademia Gilead. Baka ten den ben kenki a nen tron Waktitoren-Bijbelskoro Gilead. A presi pe den gebow foe a skoro ben de, ben de pikinmoro 4800 kilometer moro fara, krosibei a foto Ithaca na noordsei foe New York.
Baka di wi fisiti Oregon sjatoe na ini januari 1943, difrenti foe wi leki pionier ben gowe libi a faja foe na Arizona Woestijn nanga wan bus foe Greyhound. Wan toe dei baka dati, wi ben doro na a presi pe wi ben moesoe go èn ben feni a snew foe wan winter na a noordsei foe New York. A skoro ben opo tapoe 1 februari 1943, di a presidenti foe a skoro, Nathan H. Knorr, ben taki na ini na inwijding lezing foe en di a ben hori gi den wán hondro studenti: „A marki foe a skoro disi NO de foe sreka oenoe foe de geordineerde bedinari. Oenoe na bedinari kaba èn de aktief na ini a diniwroko foeroe jari kaba. . . . A wan-enkri marki foe a kursus na foe sreka oenoe foe de moro bekwaam bedinari na ini den kontren pe oenoe e go.”
Foe di mi no ben kisi foeroe grontapoe skoro, dan na ini a bigin mi no ben firi misrefi switi na Gilead. Ma den leriman ben de kefalek boen gi mi, èn mi ben kon abi foeroe prisiri nanga den studie foe mi. A klas foe wi ben kisi diploma feifi moen baka di wi kisi foeroe skoro. Baka ten, den ben seni wan toe foe wi go na den edekantoro foe Jehovah Kotoigi na Brooklyn, New York, pe wi ben kisi moro skoro foe sreka wi foe go dini ini a wroko foe rèis leki kring-opziener. Mi fosi toewijzing ben de na ini Noord-Carolina nanga Zuid-Carolina.
Na ini a pisi ten dati di a wroko ben bigin no so langa ete, pikinmoro doronomo a kring-opziener ben e go foe a wan presi go na a trawan. Wi ben gwenti tan wán dei nanga wan pikin gemeente noso toe dei efoe a gemeente ben bigi. Na a ten dati, moro foeroe foe den gemeente ben pikin. So boen, baka te mi ben tan wan heri dei, èn foeroetron mi ben tan te pikinmoro mindrineti foe fisiti sma èn foe gi piki tapoe aksi, dan mi ben opo wan sani foe feifi joeroe a tra mamanten foe rèis go na a tra gemeente. Mi ben dini na ini a kringwroko wan sani foe wán jari, èn baka ten mi ben go wroko wan pisi ten leki pionier na ini Tennessee nanga New York.
Na Cuba èn go doro na Porto Riko
Na ini mei 1945, den ben seni mi makandra nanga difrenti trawan, go na mi fosi toewijzing leki zendeling na wan tra kondre, Cuba! A neti di wi ben doro na ini Havana, a mamafoto foe Cuba, wi ben go doe tijdschriftwroko. Wi ben tan na ini Havana te leki wi ben man feni wan oso na ini Santa Klara. A toelage foe ibriwan foe wi di wi ben e kisi ala moen, ben de soso 25 Amerkan dala gi ala den sani di wi ben abi fanowdoe, so srefi gi njanjan nanga a joeroe foe na oso. Wi ben meki bedi nanga meubel foe materiaal di wi ben man kisi èn ben gebroiki oedoe boksoe, di sma ben gebroiki foe poti apra na ini, foe meki a kasi nanga la foe wi.
A jari na baka, mi ben kisi a toewijzing foe doe a kringwroko. Na a ten dati, heri Cuba ben de wán kring. Foe di a kring-opziener di ben de fosi mi, ben abi langa foetoe èn ben lobi foe waka, dan den brada nanga sisa, di moro foeroe ben moro sjatoe, ben moesoe lon troetroe foe man waka nanga en. Soleki fa a sori, dan den ben denki taki mi ben sa de a srefi, dati meki den ben sreka ala sani na fesi foe te mi ben sa kon fisiti den. Den no ben go alamala a srefi dei na ini a diniwroko, ma den ben prati densrefi na ini groepoe èn den ben wroko nanga mi a wan groepoe baka a trawan. A fosi dei, wán groepoe ben tjari mi go na wan fara gebied; a tra dei, wan tra groepoe ben tjari mi go na wan tra srefi sortoe fara gebied, èn so moro fara. Mi ben weri srefisrefi na a kaba foe a fisiti, ma mi ben njan boen foe en. Mi e prakseri nanga prisiri foe a gemeente dati.
Na ini 1950 wi ben abi moro leki 7000 Kownoekondre preikiman na ini Cuba, pikinmoro a srefi nomroe leki san Meksikow ben abi. Na ini juli foe a jari dati, mi ben go na a Toename der Theocratie-internationaal kongres (A gro di a theokrasia e gro-internationaal kongres) na Yankee Stadium na ini a foto New York. Baka ten, mi ben kisi wan njoen toewijzing leki zendeling, foe go na Porto Riko. Estelle nanga Thelma Weakley ben de na mindri den njoen zendeling foe a di foe twarfoe klas foe Gilead, di ben rèis makandra nanga mi nanga opolani go na Porto Riko.
Aiti jari baka dati, Estelle nanga mi ben trow èn ben abi wan trow ceremonia sondro pranpran, na ini Bayamón, Porto Riko, di wi ben hori na tapoe a podium na ini a pauze foe wi kringkonmakandra. Bifo èn baka di wi trow, mi ben dini na ini a kringwroko. Na ini moro leki tin jari di wi ben de na ini Porto Riko, Estelle nanga mi ben si bigi gro — foe moro mendri leki 500 preikiman tron moro leki 2000 preikiman. Wi ben man jepi foeroe sma so fara taki den gi densrefi abra èn teki dopoe, èn wi ben teki prati ini na opo foe difrenti njoen gemeente.
Na ini december 1960, Milton Henschel foe a edekantoro foe Jehovah Kotoigi na ini Brooklyn, New York, ben fisiti Porto Riko èn ben taki nanga den zendeling. A ben aksi efoe son wan foe wi ben sa wani gi den nen gi wan tra toewijzing. Estelle nanga mi ben de na mindri den wan di ben gi densrefi.
A tanpresi foe wi na Dominikan Republiek
A njoen toewijzing foe wi ben de Dominikan Republiek, èn wi ben poti 1 juni 1961 leki a datum foe wi foe go drape. Tapoe 30 mei, den ben kiri a Dominikan diktator, Rafaèl Trujillo, èn den ben tapoe ala opolani di ben o go na a kondre. Ma no langa baka dati, den opolani ben kan frei go drape baka, èn wi ben man frei go na a Dominikan Republiek tapoe 1 juni soleki fa wi ben meki plan kaba.
A kondre ben de ini broeja di wi ben doro drape, èn foeroe sroedati aktiviteit ben de. Den ben frede gi wan revo, èn den sroedati ben e ondrosoekoe ibriwan sma na strati. Den ben stòp wi na difrenti presi pe den e ondrosoekoe sma, èn na ibri presi den ben ondrosoekoe den bagasi foe wi. Den ben poeroe ala sani foe den kofroe foe wi èn ben ondrosoekoe den, srefi den moro pikin sani. Dati ben de fa wi ben bigin leri sabi a Dominikan Republiek.
Wi ben tan na ini a mamafoto, Santo Domingo, wan toe wiki bifo wi ben go na wi fosi toewijzing na ini a foto La Romana. Na ini a ten di Trujillo ben tiri leki diktator, dan den ben froeteri a poebliki taki Jehovah Kotoigi ben de komunistsma èn taki den ben de den moro takroe sortoe sma. A bakapisi ben de taki den ben froefolgoe den Kotoigi na wan kefalek ogri-ati fasi. Ma safrisafri wi ben man poeroe a kroetoe di den ben kroetoe wi sondro reide.
Baka di wi wroko wan sjatoe pisi ten na ini La Romana, wi ben bigin ete wan leisi foe dini na ini a kringwroko. Baka dati, na ini 1964, wi ben kisi a toewijzing foe wroko leki zendeling na ini a foto Santiago. A jari na baka, a Dominikan Republiek ben ondrofeni wan revo, èn ete wan tron a kondre ben de ini broeja. Na ini a ten foe a strei dati, wi ben kisi a toewijzing foe go na San Fransisko de Makoris, wan foto di sma ben sabi foe a lobi di a foto lobi politiek. Ma tokoe wi ben preiki fri sondro foe wan sani ben kon na mindri. Ala di a broeja ben de na politiek sei, tokoe wi ben seti srefi wan njoen gemeente. Na ini ala den jari di ben kon baka dati, wi ben ondrofeni tra kenki ini toewijzing, bifo wi ben kisi a toewijzing baka foe go na a tanpresi pe wi de now na ini Santiago.
Seiker wi si a blesi foe Jehovah na tapoe a wroko djaso na ini a Dominikan Republiek. Di wi ben doro na ini 1961, so wan 600 Kotoigi ben de nanga 20 gemeente. Nownow pikinmoro 20.000 preikiman de di e preiki a boen njoensoe foe Gado en Kownoekondre na ini moro leki 300 gemeente. Den froewakti di wi abi foe gro moro de kefalek foeroe, soleki fa den 81.277 sma di ben kon na a Memrefesa foe a dede foe Krestes na ini 1997, ben sori. Dati na so wan dri nanga afoe tron a nomroe foe preikiman!
Wan makti nâsi now
Ala di a fasi fa grontapoe de, e tan kenki, tokoe a bijbel boskopoe di Jehovah Kotoigi e preiki, e tan a srefi (1 Korentesma 7:31). Jehovah de Gado ete, Krestes de Kownoe ete, èn a de moro krin leki oiti taki a Kownoekondre na a wan-enkri howpoe gi grontapoe.
Na a srefi ten, wan kefalek moi kenki feni presi na mindri a pipel foe Jehovah sensi mi ben fisiti a konmakandra dati na ini Salem, Oregon, so wan 60 jari pasa kaba. A bigi ipi sma, noso bigi ipi, kon bigi troetroe, èn de moro leki feifi miljoen sma. A de neleki fa Jehovah ben taki na fesi foe en pipel: „A pikinwan srefi sa tron wan doesoen, èn a pikinwan sa tron wan makti nâsi. Misrefi, Jehovah, sa meki a go moro esi na ini en eigi ten.” — Jesaja 60:22.
Baka di mi de pikinmoro 60 jari na ini a foeroeten diniwroko, mi breiti foe abi a prisiri foe go doro foe preiki èn foe gi leri na ini mi toewijzing leki zendeling. A de troetroe wan bigi grani foe abi wan prati na ini a wroko dati èn foe si „a pikinwan” e tron „wan makti nâsi”!
[Prenki na tapoe bladzijde 21]
Nanga mi wefi na ini a Dominikan Republiek