Bribi e meki wi doe wan sani!
„Joe e si taki a bribi foe [Abraham] ben go makandra nanga den wroko di a ben doe èn nanga den wroko di a ben doe, a bribi foe en ben kon de volmaakti.” — JAKOBUS 2:22.
1, 2. Fa wi sa handri efoe wi abi bribi?
FOEROE sma e taki dati den e bribi na ini Gado. Ma tokoe, foe taki nomo dati joe abi bribi, na wan dede sani neleki wan dede skin. „Bribi foe ensrefi, efoe a no abi wroko, dede”, na disipel Jakobus ben skrifi. A ben taki toe dati Abraham di ben frede Gado, ben abi bribi di „ben go makandra nanga den wroko di a ben doe” (Jakobus 2:17, 22). San den wortoe dati wani taki gi wi?
2 Efoe wi abi troetroe bribi, dan wi no sa bribi nomo san wi e jere na den kresten konmakandra. Wi sa boeweisi taki wi abi bribi, foe di wi na fajafaja Kotoigi foe Jehovah. Ija, bribi sa meki wi gebroiki a Wortoe foe Gado na ini a libi èn a sa meki wi doe wan sani.
A no de akroederi bribi foe sori taki wi lobi a wan sma moro a trawan
3, 4. Sortoe krakti, bribi moesoe abi na tapoe a fasi fa wi e handri nanga trawan?
3 Efoe wi e bribi opregti na ini Gado nanga Krestes, dan wi no sa sori taki wi lobi a wan sma moro a trawan (Jakobus 2:1-4). Son wan foe den sma di Jakobus ben skrifi, ben sori taki den ben lobi a wan sma moro a trawan, wan sani di troe kresten no moesoe doe (Romesma 2:11). Foe dati ede Jakobus e aksi: „Oenoe abi a bribi foe wi Masra Jesus Krestes, a glori foe wi, èn tokoe oenoe e teki sma partèi?” Efoe wan goedoeman di no ben de na bribi èn di ben abi gowtoe linga nanga moimoi krosi, ben kon na wan konmakandra, èn wan „pôti man na ini doti krosi” di no ben de na bribi ben kon toe, dan den ben moesoe ontfanga ala toe sma na wan boen fasi, ma den ben teki spesroetoe notisi foe a goedoeman. Den goedoeman ben kisi „wan boen presi” foe sidon, ma den ben taigi den pôtisma di no ben de na bribi taki den ben moesoe tanapoe noso go sidon na gron na den foetoe foe wan sma.
4 Jehovah ben gi a froeloesoe ofrandi foe Jesus Krestes gi goedoeman nanga pôtisma (2 Korentesma 5:14). Foe dati ede, efoe wi ben sa sori taki wi lobi den goedoeman moro foe di wi e dini den, dan wi ben sa hari wisrefi poeroe foe a bribi foe Krestes, di ’ben kon pôti, so taki wi ben kan kon goedoe nanga jepi foe a pôtifasi foe en’ (2 Korentesma 8:9). Meki a no de so noiti, taki wi e kroetoe sma na so wan fasi — taki wi e gi grani na libisma foe wan reide ede di no boen. Gado no e teki sma partèi, ma efoe wi ben sori taki wi e teki sma partèi, dan wi ben sa „teki godelowsoe bosroiti” (Job 34:19). Efoe wi wani plisi Gado, dan seiker wi no sa broko kindi gi a tesi foe sori taki wi lobi a wan sma moro a trawan noso taki wi ’froewondroe foe sma, foe wi eigi winimarki ede’. — Judas 4, 16.
5. Soema Gado froekisi foe „goedoe na ini bribi”, èn fa den sma di goedoe na materia sei e handri nofotron?
5 Jakobus e sori soema na den troetroe goedoeman èn a e gi wi tranga foe sori ala sma taki wi lobi den sondro foe teki sma partèi (Jakobus 2:5-9). ’Gado froekisi den pôtisma foe kon goedoe na ini bribi èn de erfgenaam foe a kownoekondre.’ Disi a doe foe di nofotron den pôtisma e doe wan sani moro esi na tapoe a boen njoensoe (1 Korentesma 1:26-29). Leki groepoe, den sma di goedoe na materia sei e kwinsi tra sma ini a tori foe paiman, a pai di densrefi moesoe pai trawan, nanga a tjari di den e tjari sma go na fesi kroetoe. Den e taki na wan ogri fasi foe Krestes èn e froefolgoe wi foe di wi e tjari en nen. Ma meki wi abi a fasti bosroiti foe gi jesi na „a wet foe kownoe”, di e aksi foe wi taki wi lobi a sma na wi sei — taki wi lobi goedoeman nanga pôtisma na a srefi fasi (Lefitikus 19:18; Mateus 22:37-40). Foe di Gado e aksi disi foe sma, dan „wi e doe wan sondoe” te wi e sori taki wi lobi a wan sma moro a trawan.
’Sari-ati breiti foe di a wini kroetoe’
6. Fa wi ben sa de sma di e pasa a wet te wi no ben handri na wan sari-ati fasi nanga trawan?
6 Efoe wi e sori taki wi lobi a wan sma moro a trawan sondro taki wi abi sari-atifasi, dan wi na sma di e pasa a wet (Jakobus 2:10-13). Te wi e doe wan sani di no boen ini a tori disi, dan wi e tron sma di de teige ala den wet foe Gado. Israèlsma di no ben doe hoeroedoe ma di ben de foefoeroeman, ben tron sma di ben pasa a Wet foe Moses. Wi, leki kresten, e kisi kroetoe foe „a wet foe wan fri pipel” — Israèl na jejefasi na ini a njoen froebontoe, di abi a wet foe a njoen froebontoe na ini den ati. — Jeremia 31:31-33.
7. Foe san ede den sma di e tan sori taki den lobi a wan sma moro a trawan, no moesoe froewakti taki den sa kisi a sari-ati foe Gado?
7 Efoe wi e taki nomonomo dati wi abi bribi, ma wi e tan sori taki wi lobi a wan sma moro a trawan, dan wi de ini kefar. Den wan di de sondro lobi èn di no abi sari-atifasi, sa kisi a kroetoe foe den sondro sari-ati (Mateus 7:1, 2). Jakobus e taki: „Sari-ati breiti pasa marki foe di a wini kroetoe.” Efoe wi meki Jehovah en santa jeje tiri wi foe di wi e sori sari-ati na ini ala san wi e doe, dan wi no sa kisi pori te wi e kisi kroetoe. Na presi foe dati, wi sa ondrofeni sari-ati èn na so wan fasi wi sa tron winiman èn no tjari wan strak fasi foe geregtighèit noso wan takroe kroetoe kon na wi tapoe.
Boen wroko e kon foe bribi ede
8. San na a situwâsi foe wan sma di e taki dati a abi bribi, ma di no abi wroko?
8 Boiti taki bribi e meki wi de nanga lobi èn nanga sari-atifasi, a e tjari tra boen wroko kon toe (Jakobus 2:14-26). A no de foe taki, dati efoe wi e taki dati wi e bribi, ma a bribi dati no abi wroko, dan a no sa froeloesoe wi. A troe, taki wi no kan froedini wan regtfardiki posisi na Gado nanga jepi foe den wroko foe a Wet (Romesma 4:2-5). Jakobus e taki foe wroko di wi e doe foe di wi abi bribi nanga lobi, èn no foe wan wet sistema ede. Efoe den eigifasi dati na foe san ede wi e doe sani, dan wi no sa taki nomo dati wi wani sani e go boen nanga wan kompe anbegiman di de na nowtoe. Na materia sei, wi sa jepi wan brada noso sisa di no abi krosi noso di abi angri. Jakobus e aksi: „Efoe oenoe e taigi wan brada di de na nowtoe: ’Go ini vrede, tan waran èn njan boen’, ma oenoe no e sorgoe gi den sani di a abi fanowdoe, dan sortoe boen a doe dan?” No wan boen (Job 31:16-22). So wan „bribi” dede!
9. San e sori taki wi abi bribi?
9 Kande na wán noso tra fasi wi abi demakandra nanga a pipel foe Gado, ma soso den wroko di wi e doe nanga wi heri ati kan de wan boeweisi foe a taki di wi e taki dati wi abi bribi. A boen taki wi drai wi baka gi a Dri-wánfasi leri èn e bribi taki wán troe Gado de. Ma a denki dati wawan a no bribi. „Den ogri jeje e bribi”, èn den e „beifi” nanga frede foe di wan pori e wakti den. Efoe wi abi bribi troetroe, dan dati sa meki wi doe wroko soleki a preiki di wi e preiki a boen njoensoe èn a gi di wi e gi njanjan nanga krosi na kompe bribiman di de na nowtoe. Jakobus e aksi: „Joe wani sabi troetroe, o joe lawlaw man [di no abi a soifri sabi foe Gado na ini en], taki bribi sondro wroko de inaktief?” Ija, bribi wani taki dati wan sma e doe wan sani.
10. Foe san ede den e kari Abraham „a tata foe ala den wan di abi bribi”?
10 A bribi di a famiri-edeman Abraham, di ben lobi Gado, ben abi, ben meki taki a ben doe wan sani. Leki „a tata foe ala den wan di abi bribi”, den ben „froeklari [en] regtfardiki foe den wroko ede, baka di a ben òfer Isak, en manpikin, na tapoe na altari” (Romesma 4:11, 12; Genesis 22:1-14). San efoe Abraham no ben bribi taki Gado ben kan gi Isak wan opobaka èn hori Ensrefi na a pramisi di a ben pramisi taki nanga jepi foe Abraham wan siri ben o kon? Dan noiti Abraham no ben o proeberi foe òfer en manpikin (Hebrewsma 11:19). A ben de foe den wroko ede foe Abraham di ben gi jesi meki „a bribi foe en ben kon de volmaakti”, noso ben kon de dorodoro. Dati meki, „a tekst [Genesis 15:6] ben kon troe di e taki: ’Abraham ben sori bribi na ini Jehovah, èn foe a sani disi ede den ben si en leki regtfardiki’”. Den wroko foe Abraham foe proeberi òfer Isak, ben sori taki san Gado ben taki na fesi, taki Abraham ben de regtfardiki, ben troe. Nanga den wroko di a ben doe foe bribi ede, a ben sori taki a ben lobi Gado èn den ben kon kari en „a mati foe Jehovah”.
11. Sortoe boeweisi foe bribi wi abi ini a kefal foe Rakab?
11 Abraham ben boeweisi taki „den e froeklari wan sma regtfardiki nanga jepi foe den wroko di a ben doe, èn no soso nanga jepi foe bribi”. Dati ben de so toe nanga Rakab, wan hoeroe-oema foe Jerikow. Den ben „froeklari [en] regtfardiki nanga den wroko di a ben doe, baka di a ben ontfanga den [Israèl] boskopoeman na wan switi fasi èn ben seni den gowe baka na wan tra pasi”, so taki den ben man lowe gi den Kanan feanti foe den. Fosi a ben miti den spion foe Israèl, a ben erken taki Jehovah na a troe Gado, èn den wortoe di a ben taki baka dati èn a tapoe di a ben tapoe foe libi wan motjolibi, ben de wan boeweisi foe a bribi foe en (Josua 2:9-11; Hebrewsma 11:31). Baka a di foe toe eksempre disi foe bribi di ben de foe si na den wroko di sma ben doe, Jakobus e taki: „Ija, neleki fa a skin sondro jeje, dede, na so a bribi sondro wroko, dede toe.” Te wan sma dede, dan no wan libi krakti noso „jeje” de na ini en, èn a no man doe noti. Efoe wi e taki wawan dati wi e bribi, dan a bribi dati dede èn a de foe soso neleki wan dede skin. Ma efoe wi abi troetroe bribi, dan a sa meki wi doe wan sani akroederi a wani foe Gado.
Dwengi a tongo!
12. San owroeman na ini a gemeente moesoe doe?
12 Foe taki èn foe gi leri kan de wan boeweisi toe foe bribi, ma wi moesoe dwengi wisrefi (Jakobus 3:1-4). Owroeman di de leriman na ini a gemeente, abi wan hebi frantiwortoe èn den moesoe gi foeroe frantiwortoe na Gado. Foe dati ede den moesoe ondrosoekoe nanga sakafasi, foe san ede den e doe sani èn den bekwaamfasi foe den den moesoe ondrosoekoe toe. Boiti sabi nanga bekwaamfasi, den man disi moesoe abi foeroe lobi toe gi Gado èn gi kompe bribiman (Romesma 12:3, 16; 1 Korentesma 13:3, 4). Owroeman moesoe gi rai di abi en gron na tapoe bijbel. Efoe wan owroeman ben sa leri trawan wan fowtoe sani èn a bakapisi foe disi de taki trawan e kon ini problema, dan Gado sa gebroiki Krestes foe gi na owroeman wan takroe kroetoe. Dati meki owroeman moesoe abi sakafasi èn de sma di lobi studeri, ala di den e hori densrefi getrow na Gado Wortoe.
13. Foe san ede wi e naki foetoe fadon na ini wortoe?
13 Srefi boen leriman — foe taki en leti, wi alamala — „e naki foetoe fadon foeroetron”, foe onvolmaakti fasi ede. A fowtoe di wi e meki moro ala tra fowtoe èn di kan doe boen foeroe ogri, na te wi e naki foetoe fadon na ini wortoe. Jakobus e taki: „Efoe wan sma no e naki foetoe fadon na ini wortoe, dan a sma dati na wan volmaakti sma, di man dwengi en heri skin toe.” A no de leki fa a ben de nanga Jesus Krestes, taki wi man dwengi wi tongo na wan volmaakti fasi. Efoe wi ben man doe dati, dan wi ben sa kan dwengi den tra pisi foe wi skin toe. Te joe loekoe en boen, dan ton nanga na isri di den e poti na ini asi mofo, e meki den asi go pe wi wani den moesoe go, èn srefi wan pikin tiri kan stiri wan bigi boto di tranga winti e poesoe go nomo, foe go pe a botoman wani.
14. Fa Jakobus e poti krakti na tapoe a de di a de fanowdoe foe doe moeiti foe dwengi a tongo?
14 Wi alamala moesoe erken nanga wan krin ati taki troetroe moeiti de fanowdoe foe dwengi a tongo (Jakobus 3:5-12). Te wi e agersi wan ton nanga wan asi, dan a ton pikin; èn dati de so toe te wi e agersi wan stiri nanga wan sipi. Èn te wi e agersi a tongo nanga a skin foe wan libisma, dan a tongo pikin „èn tokoe a e djaf kefalek”. Foe di bijbel e taki krin dati djaf no e plisi Gado, dan meki wi soekoe a jepi foe en foe no djaf (Psalm 12:3, 4; 1 Korentesma 4:7). Meki wi dwengi wi tongo toe te wi e atibron, foe di wi e hori na prakseri taki soso wan pikin faja de fanowdoe foe bron wan bigi boesi. Soleki fa Jakobus e sori, dan „a tongo na wan faja” di man doe boen foeroe ogri (Odo 18:21). Ija, wan tongo di wan sma no e dwengi „na wan grontapoe foe onregtfardikifasi”! Ibri takroe eigifasi foe a godelowsoe grontapoe disi abi foe doe nanga a tongo di wan sma no man dwengi. A tongo de frantiwortoe gi den ogri sani leki ogri-ati lei nanga falsi leri (Lefitikus 19:16; 2 Petrus 2:1). San joe denki? A bribi foe wi no moesoe meki wi wroko tranga so taki wi kan dwengi a tongo foe wi?
15. Sortoe ogri kan doe te wi no man dwengi a tongo?
15 Wan tongo di wan sma no man dwengi ’e flaka wi’ dorodoro. Foe eksempre, efoe wi e lei ibri leisi, dan a kan taki sma e kon sabi wi leki leiman. Ma fa wan tongo di wi no man dwengi ’kan soetoe faja gi a wiel foe a natoeroe libi’? Foe di a e meki a libi kon tron wan sani di lai nanga soso problema di e drai kon ibri tron baka sondro taki wan loesoe de. Wan heri gemeente kan kon broeja foe wán tongo ede di wan sma no man dwengi. Jakobus e kari „Gehèna”, a Lagipresi foe Hinom. Fosi, den ben gebroiki en foe òfer pikin-nengre, èn baka dati a ben tron wan doti-ipi pe den ben trowe ala a doti foe Jerusalem meki faja bron en (Jeremia 7:31). So boen, Gehèna de wan simbôl gi pori. Na wán noso tra fasi, Gehèna gi a tongo di wan sma no man dwengi, a krakti di a abi foe tjari pori kon. Efoe wi no e dwengi a tongo foe wi, dan wisrefi kan firi den bakapisi foe a tranga faja di wi seti (Mateus 5:22). Kande den e sluit wi uit srefi foe a gemeente, foe di wi skempi wan sma. — 1 Korentesma 5:11-13.
16. San wi moesoe doe, te wi e hori na prakseri sortoe ogri wan tongo kan doe di wi no man dwengi?
16 Kande joe sabi foe a leisi di joe leisi na ini Gado Wortoe, taki Jehovah ben meki wan wet taki libisma ben moesoe abi meti na den ondro (Genesis 1:28). Èn den saka ala sortoe kriatoeroe na den ondro. Foe eksempre, aka di ben kisi spesroetoe leri, den ben gebroiki foe onti. Den ’meti di e kroipi’ di Jakobus e kari, kan de sneki di wan sneki kwekiman di abi a koni foe basi den, abi na en ondro (Psalm 58:4, 5). Libisma kan dwengi bigi walvis srefi, ma leki sondoe libisma wi no kan dwengi a tongo dorodoro. Ma tokoe wi moesoe sorgoe taki wi no e taki dotitaki, èn sani di e hati sma, noso e taki sani di de wan ogri-ati lei. Wan tongo di wi no man dwengi kan de wan ogri wrokosani di abi vergif na ini di e kiri sma (Romesma 3:13). A de wan sari, taki a tongo foe den falsi leriman meki taki son fositen kresten ben gowe libi Gado. So boen, no meki vergiftig wortoe foe sma di fadon komoto na bribi teki wi abra noiti, efoe den e taki den noso efoe den e skrifi den. — 1 Timoteus 1:18-20; 2 Petrus 2:1-3.
17, 18. Fa Jakobus 3:9-12 e taki foe a froeteri di wan sma e froeteri wan tra sani ibri leisi, èn san wi moesoe doe ini a tori disi?
17 Bribi na ini Gado èn a wani di wi wani plisi en, kan kibri wi foe fadon komoto na bribi èn a kan kibri wi toe foe no gebroiki a tongo so, taki ibri leisi wi e froeteri wan tra sani. Jakobus e sori go na a taki foe son sma di ibri leisi e froeteri wan tra sani, èn a e taki dati ’nanga a tongo wi e blesi wi Tata, Jehovah, èn e floekoe libisma di ben tron soleki fa Gado de’ (Genesis 1:26). Jehovah na wi Tata foe di a „gi ala sma libi, èn bro èn ala sani” (Tori foe den Apostel 17:24, 25). A de a Tata toe foe den salfoe kresten na wan jeje fasi. Wi alamala de „soleki fa Gado de” ini a tori foe eigifasi na froestan sei èn na moreel sei, so srefi lobi, retidoe, nanga koni di e meki taki wi e difrenti foe meti. Foe dati ede, san wi moesoe doe dan, efoe wi e bribi na ini Jehovah?
18 Efoe wi ben sa floekoe libisma, dan a ben sa wani taki, dati wi ben sa begi tranga foe wan ogri pasa nanga den. Foe di wi no de profeiti di a santa jeje foe Gado e wroko na den tapoe èn di abi a makti foe begi tranga so taki wan ogri e pasa nanga wan sma, dan so wan fasi foe taki ben sa de wan boeweisi taki wi abi bita-atifasi gi sma, san ben sa meki a blesi di wi e blesi Gado, de foe soso. A no de wan joisti sani taki „blesi nanga floekoe” e komoto na a srefi mofo (Lukas 6:27, 28; Romesma 12:14, 17-21; Judas 9). A ben sa de wan sondoe troetroe foe singi prèisesingi gi Gado na den konmakandra èn taki ogri sani foe kompe bribiman bakaten! Switi watra nanga bita watra no e komoto ala toe na a srefi fonten. Neleki fa „wan figabon no kan meki olijf noso wan droifibon figa”, na so sowtoe watra no kan meki switi watra kon. Wan sani no boen na jejefasi efoe wi, di moesoe taki san boen, doronomo e taki wortoe di e hati sma. Efoe wi kisi a gwenti foe doe so wan sani, dan meki wi begi Jehovah foe jepi wi foe tapoe nanga a taki di wi e taki na so wan fasi. — Psalm 39:1.
Handri nanga koni di e kon foe tapoesei
19. Fa wi kan abi krakti na tapoe trawan, efoe hemel koni e tiri wi?
19 Wi alamala abi koni fanowdoe foe taki èn foe doe sani di e fiti den sma di abi bribi (Jakobus 3:13-18). Efoe wi abi lespeki frede gi Gado, dan a e gi wi a koni foe hemel, a man di wi man gebroiki koni na a joisti fasi (Odo 9:10; Hebrewsma 5:14). En Wortoe e leri wi fa wi kan sori „wan safri-ati fasi di e fiti koni”. Èn foe di wi abi safri-ati, meki wi e jepi taki vrede de na ini a gemeente (1 Korentesma 8:1, 2). Iniwan sma di e djaf taki den de bigi leriman foe kompe bribiman ’e lei gi a kresten waarheid’, di e kroetoe a prakseri di den e prakseri densrefi nomo (Galasiasma 5:26). A „koni’ foe den e „kon foe grontapoe” — den na eigifasi foe sondoe libisma di no sabi Gado moro. A ’gersi a fasi fa meti tan’, wan eigifasi foe a skin. Ija, a de wan sani foe „ogri jeje” srefi, bika godelowsoe jeje abi heimemre! (1 Timoteus 3:6) Foe dati ede, meki wi handri nanga koni èn nanga sakafasi so taki wi no e doe noti foe tjari wan situwâsi kon pe ’doti sani’, leki ogri-ati lei kan de èn a sori di wi e sori taki wi lobi a wan sma moro a trawan.
20. San joe ben sa taki foe hemel koni?
20 A „koni foe tapoesei de na a fosi presi soifri”, èn a e meki wi kon krin na moreel sei èn na jejefasi (2 Korentesma 7:11). A „lobi vrede”, èn a e meki wi doe moeiti foe abi vrede (Hebrewsma 12:14). A koni foe hemel e meki wi de „reidelek” sma, èn no sma di ala ten e prakseri taki soso a denki foe den e teri èn sma di moeilek foe wroko nanga den (Filipisma 4:5). A koni foe tapoesei „de klariklari foe gi jesi”, èn a meki taki sma e gi jesi na a leri foe Gado èn e wroko makandra nanga na organisâsi foe Jehovah (Romesma 6:17). A koni foe tapoesei e meki wi de sma di abi sari-atifasi (Judas 22, 23). Foe di a abi soso „boen froktoe”, dan a e meki taki wi e broko wi ede nanga tra sma èn e handri akroederi boenfasi, regtfardikifasi, nanga waarheid (Efeisesma 5:9). Èn leki sma di lobi foe soekoe vrede, wi e njan boen foe „a froktoe foe regtfardikifasi” di e gro boen na ini wan situwâsi foe vrede.
21. Soleki fa Jakobus 2:1–3:18 e taki, dan sortoe sani a bribi di wi e bribi na ini Gado moesoe meki wi doe?
21 A de krin foe dati ede, taki bribi e meki wi doe wan sani. A e meki taki wi no e teki sma partèi, taki wi abi sari-atifasi, èn taki wi de fajafaja na ini boen wroko. Bribi e jepi wi foe dwengi a tongo èn foe handri nanga a koni foe hemel. Ma dati a no ala san wi kan leri foe a brifi disi. Jakobus abi moro rai di kan jepi wi foe tjari wisrefi na wan fasi di e fiti den sma di e bribi na ini Jehovah.
San joe ben sa piki?
◻ Foe san ede a no boen foe sori taki wi lobi a wan sma moro a trawan?
◻ San bribi nanga wroko abi foe doe nanga makandra?
◻ Foe san ede a de so prenspari foe dwengi a tongo?
◻ San wi ben sa kan taki foe a koni foe hemel?