Waktitoren LIBRARY TAPU INTERNET
Waktitoren
LIBRARY TAPU INTERNET
Sranantongo
  • BIJBEL
  • BUKU
  • KONMAKANDRA
  • w99 1/3 blz. 24-29
  • Moro leki 40 jari den komunist tapoe a wroko

Felem no de na a pisi disi.

Sorry, wan sani no go bun di wi pruberi fu drai a felem.

  • Moro leki 40 jari den komunist tapoe a wroko
  • A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1999
  • Edeprakseri
  • A srefi sortu tori
  • A waarheid foe bijbel e miti wi
  • Doe san mi ben leri
  • Mi fosi tesi ben kon wantronso
  • Strafoe-oso èn katibo
  • Jeje wroko na ini strafoe-oso
  • Mi de baka nanga mi osofamiri
  • Kontakti nanga den kampoe
  • Froisi èn rampoe
  • Wi famiri ben panja go na tra kondre
  • Blesi foe di wi horidoro
  • Wi kisi blesi fu di wi horidoro
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre (Studie-Waktitoren) 2017
A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1999
w99 1/3 blz. 24-29

Moro leki 40 jari den komunist tapoe a wroko

SOLEKI FA MIKHAIL VASILEVICH SAVITSKII BEN FROETERI

The Watchtower foe 1 april 1956 ben froeteri taki „wan bigi krinwroko” ben doe foe poeroe Jehovah Kotoigi, tapoe 1, 7, nanga 8 april 1951. „Den dei disi na dei di den Jehovah Kotoigi na ini Rosiakondre no sa frigiti”, The Watchtower ben froeklari. „Na tapoe den dri dei disi, ala den Jehovah Kotoigi di den ben kan feni na a Westsei foe Oekraini, Weti Rosiakondre [Belarus], Besarabia, Moldafia, Latfia, Litonia nanga Estkondre — moro leki seibi doesoen man nanga oema . . . ben lai poti na tapoe boerikiwagi, èn den ben tjari den go na den loko station èn den ben poti den na ini a pisi foe a loko di den gebroiki gi meti èn den ben seni den go farawe.”

NA tapoe 8 april 1951, mi wefi, mi manpikin di ben owroe aiti moen, mi papa nanga mi mama, mi jongoe brada, nanga foeroe tra Kotoigi ben teki poeroe na den oso na ini Ternopol nanga a birti, na ini Oekraini. Baka di den ben lai wi poti na ini a pisi foe a loko di den gebroiki gi meti, den ben rèis pikinmoro toe wiki langa. Te foe kaba den ben saka den na ini a taiga foe Siberia (boesikondre di de krosibei foe a poolcirkel), na a westsei foe Bajkal Liba.

Foe san ede den no ben teki mi di den ben doe a krinwroko disi? Bifo mi e froeteri pe mi ben de na a ten dati èn san ben pasa nanga wi alamala baka ten, meki mi froeteri joe fa mi ben tron wan foe den Kotoigi foe Jehovah.

A waarheid foe bijbel e miti wi

Na ini september 1947, di mi ben abi 15 jari nomo, dan toe foe den Kotoigi foe Jehovah ben kon na wi oso na ini a pikin dorpoe Slaviatin, pikinmoro 50 kilometer foe Ternopol’. Di Mama nanga mi ben e sidon arki den jongoe sma disi — wan foe den ben nen Maria — mi ben sabi taki disi no ben de nomo wan tra relisi. Den ben taki san den ben bribi èn ben piki den bijbel aksi foe wi na wan krin fasi.

Mi ben bribi taki bijbel na a Wortoe foe Gado, ma mi ben lasi howpoe na ini a kerki. Granpapa ben gwenti foe taki: „Den priester e meki sma kon frede nanga a taki di den e taki foe a skin-ati di sma sa kisi na ini wan faja hèl, ma den priester srefi no e frede no wan sani. Den e foefoeroe èn e kori den pôti sma nomo.” Mi e memre den ogridoe nanga a bron di den ben bron den oso foe Pôlsoe sma na ini wi dorpoe na a bigin foe a di foe Toe Grontapoefeti. A ben skreki wi srefisrefi taki a priester foe a Griki Lomsoe kerki ben orga den feti disi. Baka ten mi ben si foeroe foe den sma di den ben kiri, èn mi ben wani sabi srefisrefi foe san ede den ben doe a kefalek ogri disi.

Ala di mi ben e studeri bijbel nanga den Kotoigi, mi ben bigin froestan foe san ede a ben de so. Mi ben leri prenspari bijbel waarheid, èn so srefi taki wan faja hèl no de èn taki Satan Didibri e gebroiki falsi relisi foe horibaka gi orlokoe nanga a kiri di sma e kiri trawan. Wanwan leisi mi ben stòp na ini mi persoonlijk studie èn ben begi wan opregti tangibegi gi Jehovah, gi den sani di mi ben e leri. Mi ben bigin leri mi jongoe brada Stakh den bijbel waarheid disi, èn mi ben breiti srefisrefi di a ben teki a waarheid.

Doe san mi ben leri

Mi ben si taki a ben de fanowdoe foe tjari kenki kon èn wantewante mi ben tapoe smoko. Mi ben froestan toe taki a de fanowdoe foe fisiti den konmakandra doronomo nanga tra sma, foe studeri bijbel nanga makandra na wan fasi di orga. Foe doe disi mi ben waka na ini boesi so wan 10 kilometer foe doro wan sikrit presi pe wi ben hori den konmakandra. Son tron soso wan toe oemasma ben kan go na den konmakandra, èn ala di mi no ben dopoe ete, den ben aksi mi foe hori a konmakandra.

A ben de wan risikow te wan sma ben abi bijbel poeblikâsi na en, èn te den ben kisi wan sma nanga dati, dan a ben kan kisi 25 jari strafoe na ini doengroe-oso. Tokoe mi ben abi na angri foe abi mi eigi bibliotheek. Wan foe den birtisma foe wi ben studeri nanga Jehovah Kotoigi, ma bika a ben frede meki a ben tapoe nanga a studie èn ben beri den poeblikâsi foe en na ini en djari. Mi ben de Jehovah tangi srefisrefi di a man ben diki ala en boekoe nanga tijdschrift poeroe baka èn ben agri foe gi mi den! Mi ben kibri den na ini den wasiwasi-godo foe mi papa, pe tra sma no ben sa wani foe go soekoe.

Na ini juli 1949 mi ben gi mi libi abra na Jehovah èn ben dopoe leki simbôl foe dati. A ben de a moro prisiri dei foe mi libi. A Kotoigi di ben hori a dopoe-lezing na wan kibri fasi ben poti krakti na tapoe taki a no makriki foe de wan troe kresten èn taki foeroe tesi e wakti wi. Heri esi mi ben kon si taki den wortoe disi ben troe! Tokoe a libi foe mi leki wan dopoe Kotoigi ben bigin nanga prisiri. Toe moen na baka a dopoe foe mi, mi ben trow nanga Maria, wan foe den toe Kotoigi di ben meki mi nanga Mama kon sabi waarheid.

Mi fosi tesi ben kon wantronso

Na tapoe 16 april 1950, mi ben drai baka foe a pikin foto Podgaitsi go baka na oso di wantronso sroedati ben kon miti mi èn ben feni wan toe bijbel poeblikâsi na mi di mi ben e tjari go na wi bijbelstudie groepoe. Den ben sroto mi. Na ini den fosi feifi dei na strafoe, den ben fon mi nanga wan fonfontiki èn den no ben gi mi okasi foe njan noso foe sribi. Den ben komanderi mi toe foe saka kindi na gron èn opo baka hondro tron nanga mi anoe na tapoe mi ede, èn mi ben weri toemoesi foe doe dati ala hondro tron. Baka disi, den ben trowe mi na ini wan kowroe, watrawatra ondrogron kamra 24 joeroe langa.

Den ben handri takroe nanga mi bika den ben wani swaki mi èn ben wani meki a de moro makriki foe kisi bodoi foe mi. „Foe pe joe kisi den poeblikâsi, èn na soema joe ben e tjari den go?” den ben aksi. Mi ben weigri foe taki wan sani. Dan den ben leisi wan pisi foe a wet di den ben sa gebroiki foe kroetoe mi. A wet ben taki dati foe prati noso foe abi poeblikâsi di de teige a Sovjet Republiek, dan a sma ben kan kisi dede leki strafoe noso 25 jari na ini strafoe-oso.

„Sortoe strafoe joe ben sa wani?” den ben aksi.

„No wan foe den,” mi ben piki, „ma mi e froetrow tapoe Jehovah, èn nanga a jepi foe en mi sa teki iniwan sani di a e gi pasi foe dati.”

A ben froewondroe mi taki na baka seibi dei den ben loesoe mi. Na ondrofeni dati ben jepi mi foe froestan a waarheid foe a pramisi foe Jehovah: „Mi no sa gowe libi joe kwetikweti, èn noiti mi no sa drai mi baka gi joe.” — Hebrewsma 13:5.

Di mi ben doro baka na oso, mi ben siki srefisrefi, ma Papa ben tjari mi go na wan datra èn heri esi mi ben kon betre. Ala di Papa no ben abi a srefi bribi leki den trawan foe na osofamiri, tokoe a ben jepi wi na ini wi anbegi.

Strafoe-oso èn katibo

Wan toe moen na baka, den ben teki mi foe go dini na ini a Sovjet legre. Mi ben froeklari den taki mi no kan teki prati na feti foe mi konsensi ede (Jesaja 2:4). Ma tokoe na ini februari 1951, den ben gi mi fo jari strafoe èn den ben seni mi go na wan strafoe-oso na ini Ternopol’. Bakaten den ben froisi mi go wan strafoe-oso na ini L’viv, wan moro bigi foto di de pikinmoro 120 kilometer farawe. Di mi ben de drape na ini strafoe-oso, mi ben kon sabi taki foeroe Kotoigi ben seni go na Siberia.

Na ini a zomer foe a jari 1951, wan groepoe foe wi ben seni go na Siberia, te na a Fara Owstoesei. Wi ben rèis wan moen langa — so wan 11.000 kilometer — èn ben abra 11 difrenti kontren di abi difrenti ten! Wán leisi nomo, baka moro leki toe wiki na ini a loko, wi ben stòp na wan presi pe wi ben kisi na okasi foe wasi wisrefi. Dati ben de na wan bigi poebliki wasi-oso na ini Novosibirsk, Siberia.

Drape, na mindri wan bigi ipi strafoeman, mi ben jere wan man ben taki tranga: „Soema djaso de foe a Jonadab famiri?” A wortoe „Jonadab” ben gebroiki na a ten dati gi den wan di abi a howpoe foe libi foe têgo na grontapoe (2 Kownoe 10:15-17; Psalm 37:11, 29). Wantewante difrenti strafoeman ben taki dati den na Kotoigi. Nanga foeroe prisiri wi ben gi makandra odi!

Jeje wroko na ini strafoe-oso

Di wi ben de na ini Novosibirsk, wi ben agri foe gebroiki wan kibriwortoe di ben sa jepi wi foe sabi makandra te wi ben doro a presi pe wi ben o go. Wi alamala ben doro na a srefi strafoeman kampoe na a Se foe Japan, krosibei foe Vladivostok. Drape wi ben orga doronomo konmakandra gi bijbelstudie. A ben tranga mi troetroe na jejefasi foe de nanga den lepi owroe brada disi di ben kisi strafoe gi wan langa pisi ten na ini strafoe-oso. Baka makandra den ben hori den konmakandra foe wi èn den ben gebroiki bijbeltekst nanga penti di abi foe doe nanga dati èn di den e memre foe den Waktitoren tijdschrift.

Aksi ben poti, èn den brada ben gi piki. Foeroe foe wi ben koti pisi papira foe leigi sementi saka èn ben skrifi sani na tapoe foe den komentaar di ben gi. Wi ben kibri den sani di wi ben skrifi èn ben tai den na makandra foe gebroiki den leki wi eigi bibliotheek pe wi ben kan go soekoe sani. Baka wan toe moen, den wan di ben kisi strafoe gi wan langa pisi ten ben seni go na den kampoe na a fara noordsei foe Siberia. Dri moro jongoe brada pe mi ben de na ini toe, ben seni go na Nakhodka, wan krosibei foto moro leki 650 kilometer foe Japan. Drape mi ben tan toe jari na ini strafoe-oso.

Son tron wi ben kisi wan eksemplaar foe A Waktitoren. Foeroe moen a ben de leki jeje njanjan gi wi. Bakaten wi ben kisi brifi toe. A fosiwan di mi ben kisi foe mi famiri (di ben de na ini katibo), ben meki mi krei. A brifi ben taki, soleki fa a skrifi na ini A Waktitoren di ben kari na den biginwortoe, dati sma ben broko go na ini den oso foe den Kotoigi, èn den osofamiri ben kisi toe joeroe nomo foe gowe.

Mi de baka nanga mi osofamiri

Den ben loesoe mi na ini december 1952, baka di mi ben de toe jari na strafoe, foe den fo jari di mi ben kisi. Mi ben go na mi osofamiri na ini a pikin dorpoe Gadaley, krosibei Tulun, na ini Siberia, pe den ben tjari den go. A no de foe taki dati a ben moi kefalek foe de nanga den baka — mi manpikin Ivan ben abi pikinmoro dri jari, èn mi oemapikin Anna ben abi pikinmoro toe jari. Ma a fri foe mi ben de gi wan pisi ten nomo. Lantiman foe drape ben teki mi paspoort, èn den ben hori ai finifini na mi tapoe. Mi no ben man gowe moro leki dri kilometer foe oso. Baka ten, mi ben kisi pasi foe rèi na tapoe asi go na a wowojo na ini Tulun. Na wan fersektiki fasi mi ben miti nanga tra kompe Kotoigi drape.

Na a ten dati wi ben abi toe oemapikin, Anna nanga Nadia, nanga toe boi, Ivan nanga Kolya. Na ini 1958 wi ben kisi wan tra manpikin, Volodya. Èn baka ten, na ini 1961, wi ben kisi wan tra oemapikin, Galia.

A KGB (a fositen veiligheid organisâsi foe lanti) nofo tron ben hori mi èn ben poti aksi gi mi. Den no ben wani wawan foe meki mi gi bodoi foe a gemeente, ma so srefi foe gi na idea taki mi ben e wroko makandra nanga den. Foe dati ede den ben tjari mi go na wan moi restaurant èn ben e proeberi foe meki fowtow foe mi pe mi e lafoe èn pe mi abi wan switi ten nanga den. Ma mi ben froestan san den ben wani, èn nanga troetroe moeiti mi ben proeberi foe tan poti wan span fesi. Ibri leisi te den ben hori mi, mi ben taigi den brada krinkrin san ben pasa. Na so fasi noiti den ben tweifri na a loyaalfasi foe mi.

Kontakti nanga den kampoe

Na ini den jari dati di pasa, hondrohondro Kotoigi ben poti na ini strafoeman kampoe. Na a ten disi wi ben tan abi doronomo kontakti nanga den brada foe wi di ben de na ini strafoe-oso, èn wi ben gi den poeblikâsi. Fa wi ben doe disi? Te brada noso sisa ben loesoe komoto foe wan kampoe, dan den ben froeteri wi den fasi fa wi ben sa kan tjari poeblikâsi na wan kibri fasi kon na inisei ala di sma ben hori wakti finifini. Pikinmoro tin jari langa wi ben man gi den brada foe wi na ini den kampoe disi den tijdschrift nanga boekoe di wi ben kisi foe Polen èn foe tra kondre.

Foeroe foe den kresten sisa foe wi ben wroko foeroe joeroe te den kon weri srefisrefi foe kopi poeblikâsi nanga so kefalek pikin wortoe taki wan heri tijdschrift ben kan kibri na ini wan sani di pikin leki wan swarfoedosoe! Na ini 1991, di a wroko no ben tapoe moro èn wi ben kisi moi fo kloroe tijdschrift, dan wan foe den sisa foe wi ben taki: „Now den sa frigiti wi.” Ma a ben fowtoe. Ala di libisma kan frigiti, tokoe noiti Jehovah sa frigiti a wroko foe den loyaal sma disi! — Hebrewsma 6:10.

Froisi èn rampoe

Na a kaba foe a jari 1967, den ben ondrosoekoe na oso foe mi brada na ini Irkutsk. Den ben feni felem nanga bijbel poeblikâsi. Den ben kroetoe en èn a ben kisi dri jari strafoe na ini strafoe-oso. Ma na ini wi oso den no ben feni noti. Tokoe lanti ben bribi taki wi ben abi foe doe nanga a sani èn foe dati ede mi osofamiri ben moesoe gowe libi a kontren. Wi ben froisi pikinmoro 5000 kilometer go na a westsei na a foto Nevinnomyssk na ini Kaukasus. Drape wi ben e tan gi okasi kotoigi.

Wan rampoe ben naki wi na tapoe a fosi dei foe a skoro fakansi na ini juni 1969. Di Kolya, wi manpikin di ben abi 12 jari, ben e proeberi foe teki wan bal krosibei foe wan hei voltage elektris transformator, dan wan hebi stroom ben naki en. Moro leki 70 procent foe en skin ben bron. Na ini ati-oso a ben drai loekoe mi èn ben aksi: „Wi sa man go nanga makandra baka na a èilanti?” (A ben e taki foe wan èilanti pe wi ben lobi foe go.) „Ija, Kolya,” mi ben taki, „wi sa go na a èilanti dati baka. Te Jesus Krestes sa gi joe wan opobaka na libi, dan seiker wi sa go na a èilanti dati.” Flawflaw a ben tan singi wan foe den Kownoekondre singi di a lobi, èn di a ben lobi foe plèi na tapoe en trompeti na ini a pokoegroepoe foe a gemeente. A dede dri dei na baka, nanga a froetrow na ini a howpoe foe na opobaka.

A jari na baka, den ben teki Ivan, wi manpikin di ben abi 20 jari, foe go dini na ini a legre. Di a ben weigri foe go dini na ini a legre, dan den ben sroto en èn a ben tan dri jari na ini strafoe-oso. Na ini 1971, den ben teki mi toe foe dini na ini a legre èn agen den ben taigi mi taki den ben o poti mi na ini strafoe-oso efoe mi no wani foe dini na ini a legre. Na afersi foe mi ben tan foeroe moen langa. Na a ten dati mi wefi ben kon siki nanga kanker èn ben abi foeroe sorgoe fanowdoe. Foe dati ede den ben libi na afersi foe mi. Maria dede na ini 1972. A ben de wan getrow kompe, loyaal na Jehovah te na en dede.

Wi famiri ben panja go na tra kondre

Na ini 1973 mi ben trow nanga Nina. En papa ben poti en na doro na ini 1960 bika a ben tron wan Kotoigi. A ben de wan fajafaja bedinari di ben de wan foe den sisa di ben wroko tranga foe kopi den tijdschrift gi den wan na ini den kampoe. Den pikin foe mi ben kon lobi en toe.

Lanti no ben lobi a wroko di wi ben doe na ini Nevinnomyssk èn den ben dwengi wi foe gowe. Foe dati ede na ini 1975, mi nanga mi wefi nanga den oemapikin foe mi ben froisi go na a zuidsei foe a Kaukasus kontren na ini Georgia. Na a srefi ten, mi manpikin Ivan nanga Volodya ben froisi go na Dzhambul na a zuidsei grens foe Kazakstan.

A wroko foe Jehovah Kotoigi na ini Georgia ben de nomo na a bigin. Wi ben gi okasi kotoigi na ini èn lontoe Gagra nanga Sukhumi na a Sjoro foe a Blaka Se, èn baka wán jari, tin njoen Kotoigi ben dopoe na ini wan bergi liba. Heri esi lanti ben wani nomonomo taki wi ben moesoe gowe foe a kontren, èn wi ben froisi go na a owstoe sei foe Georgia. Drape wi ben doe moro moeiti foe feni sma di gersi skapoe, èn Jehovah ben blesi wi.

Wi ben kon makandra na ini pikin groepoe. A tongo ben de wan problema, foe di wi no ben sabi Georgiatongo èn wan toe Georgiasma no ben man taki Rosiatongo boen. Na ini a bigin wi ben studeri soso nanga Rosiasma. Ma heri esi a preikiwroko nanga a leriwroko ben gro na ini a Georgiatongo, èn now doesoendoesoen Kownoekondre preikiman de na ini Georgia.

Na ini 1979, na ondro druk foe a KGB, mi wrokobasi ben taki dati a no ben wani mi moro na ini en kondre. A ben de na a ten dati taki mi oemapikin Nadia ben de na ini wan oto onkolokoe pe en nanga en jongoe oemapikin ben lasi libi. Mi mama ben dede getrow na Jehovah na ini Nevinnomyssk a jari bifo, èn a ben libi mi papa nanga mi brada na baka. Foe dati ede wi ben bosroiti foe drai go drape baka.

Blesi foe di wi horidoro

Na ini Nevinnomyssk wi ben go doro foe meki bijbel poeblikâsi na wan kibri fasi. Wan leisi, pikinmoro na ini a jari 1985 di lanti ben seni kari mi, mi ben taigi den taki mi ben dren taki mi ben kibri den tijdschrift foe wi. Den ben lafoe. Di mi ben e gowe, wan foe den ben taki moro fara: „No dren moro fa joe e kibri joe poeblikâsi.” A ben taki: „Heri esi den boekoe sa poti na tapoe den boekoe planga foe joe, èn joe sa go na den konmakandra ala di joe e hori na anoe foe joe wefi èn e hori joe bijbel na ini joe anoe.”

Na ini 1989 wi ben sari di mi oemapikin Anna dede foe di wan broedoe tetei na ini en ede-tonton ben sweri. A ben abi 38 jari nomo. A srefi jari dati na ini augustus, den Kotoigi na ini Nevinnomyssk ben joeroe wan loko èn ben go na Warsaw, na ini Polen, foe fisiti wan internationaal kongres. Ala nanga ala, 60.366 sma ben de drape, èn so srefi doesoendoesoen foe Sovjet Unie. Wi ben prakseri troetroe taki wi ben e dren! Pikinmoro toe jari na baka dati, na tapoe 27 maart 1991, mi ben kisi a grani foe de wan foe den feifi langaten gemeente owroeman na ini a Sovjet Unie di ben teken a kefalek prenspari papira na ini wi historia na ini Moskow, pe wet ben erken Jehovah Kotoigi leki wan relisi organisâsi!

Mi breiti taki den pikin foe mi di de na libi e dini Jehovah getrow. Èn mi e howpoe tapoe a njoen grontapoe foe Gado te mi kan si Anna, Nadia nanga en oemapikin, èn so srefi Kolya baka. Te Kolya kisi wan opobaka, mi sa hori a pramisi foe mi foe tjari en go na a èilanti di wi ben prisiri foe dati foeroe jari pasa kaba.

Ma disiten, a de wan bigi prisiri foe si a gro di bijbel waarheid e gro esi-esi na ini a bigi kondre disi! Mi breiti srefisrefi nanga den sani di pasa na ini mi libi, èn mi e taigi Jehovah tangi taki a meki mi tron wan foe den Kotoigi foe en. Mi e bribi a waarheid foe Psalm 34:8: „Tesi èn si taki Jehovah boen, O oen pipel; kolokoe a man de di gosontoe èn tranga na skinfasi èn di e soekoe kibri na en.”

[Prenki na tapoe bladzijde 25]

A jari di mi ben go miti mi famiri na ini Tulun

[Prenki na tapoe bladzijde 26]

Na tapoesei: Mi papa nanga den pikin foe mi dorosei wi oso na ini Tulun, Siberia

Tapoesei na a reti-anoesei: Mi oemapikin Nadia nanga en oemapikin, di ben dede ala toe na ini wan oto onkolokoe

Reti-anoesei: Wan famiri fowtow na ini 1968

    Sranantongo buku (1978-2025)
    Log Out
    Log In
    • Sranantongo
    • Seni en gi wan sma
    • Settings
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gebruiksvoorwaarden
    • Privacybeleid
    • Privacyinstellingen
    • JW.ORG
    • Log In
    Seni en gi wan sma