Waktitoren LIBRARY TAPU INTERNET
Waktitoren
LIBRARY TAPU INTERNET
Sranantongo
  • BIJBEL
  • BUKU
  • KONMAKANDRA
  • w99 15/4 blz. 18-22
  • Fa foe kon sabi èn poeroe swakifasi di wi abi na jeje fasi

Felem no de na a pisi disi.

Sorry, wan sani no go bun di wi pruberi fu drai a felem.

  • Fa foe kon sabi èn poeroe swakifasi di wi abi na jeje fasi
  • A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1999
  • Edeprakseri
  • A srefi sortu tori
  • Ondrosoekoe den fetisani foe joe na jeje fasi
  • Sabi den sani di e sori wi taki wan swakifasi de
  • Boen sani di moesoe doe foe poeroe swakifasi na jeje fasi
  • Tan tranga na jeje fasi nownow
  • „Weri ala den pisi fu a fetisani fu Gado”
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 2004
  • „Sorgu taki unu abi ala den sani di Gado gi unu fu feti”
    Wi Kresten libi nanga a preikiwroko—Studie-buku—2019
  • „Meki Masra gi unu krakti”
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 2004
  • Fa Yehovah e kibri wi?
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre (Studie-Waktitoren)—2021
Moro sani
A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1999
w99 15/4 blz. 18-22

Fa foe kon sabi èn poeroe swakifasi di wi abi na jeje fasi

SOLEKI FA GRIKI ANANSITORI E FROETERI, DAN ACHILLES BEN DE A MORO deki-ati Griki fetiman na ini na Orlokoe foe Troje, wan feti nanga a foto Troje. Den fositen tori e taki dati di Achilles ben de wan beibi, dan en mama ben doekroen en na ini a watra foe a Styxliba, èn na so fasi noti ben sa kan pasa nanga en boiti pe en mama ben hori en — na Achilles bakafoetoe soleki fa na odo e taki. Leti drape a peiri foe Paris, a manpikin foe Kownoe Priam foe Troje, ben soetoe Achilles èn ben kiri en.

Kresten na sroedati foe Krestes, di de na ini wan feti na jeje fasi (2 Timoteus 2:3). „Wi no e feti”, na apostel Paulus e froeklari, „nanga broedoe èn nanga skin, ma nanga den tiri, nanga tirimakti, nanga den grontapoe tiriman foe a doengroe disi, nanga den godelowsoe jeje makti na den hemel presi.” Ija, den feanti foe wi troetroe na Satan Didibri nanga den ogri jeje. — Efeisesma 6:12.

A de krin taki a feti disi ben o de wan feti foe wán sei nomo efoe wi no ben o kisi jepi foe Jehovah Gado, di den kari „wan mansma foe feti” (Exodus 15:3). Foe kibri wisrefi gi den ogri-ati feanti foe wi, wi kisi fetisani na jeje fasi foe weri. Na foe dati ede na apostel ben gi a deki-ati: „Weri ala den fetisani foe Gado, so taki oenoe man tanapoe kánkan gi den triki foe Didibri.” — Efeisesma 6:11.

Den fetisani di Jehovah Gado gi wi, de seiker den moro boen wan, di man kakafoetoe gi ibri sortoe feti na jeje fasi. Loekoe den sani di Paulus ben kari: a berebanti foe waarheid, a borsoewapoe foe regtfardikifasi, den soesoe foe a boen njoensoe, a bigi skilt foe bribi, a fetimoesoe foe froeloesoe, èn a feti-owroe foe a jeje. Moro boen fetisani no de, a no so? Te wan Kresten sroedati weri den fetisani disi, dan a abi ibri okasi foe wini a feti, awansi a gersi leki den feanti tranga krinkrin moro en. — Efeisesma 6:13-17.

Ala di den fetisani na jeje fasi di Jehovah gi wi de den moro boen wan èn den e gi wi kibri, tokoe wi no moesoe si den leki wan pikin sani. Te wi e prakseri Achilles di sma ben prakseri taki noti no ben kan pasa nanga en, a kan dan taki wi toe abi wan swaki presi, wan Achilles bakafoetoe na jeje fasi? A ben kan abi takroe bakapisi efoe wi no ben o froewakti en.

Ondrosoekoe den fetisani foe joe na jeje fasi

Wan man di ben e schaats tapoe ijs èn di ben wini gowtoe toe tron na den Olympisch prei, èn di ben gersi leki a ben abi wan kefalek boen gosontoe, ben fadon flaw wantronso èn dede ala di a ben e oefen. Sjatoe na baka, wan njoensoe ben skrifi na ini The New York Times èn ben meki sma e sidon prakseri: „Afoe foe den 600.000 Amerkan di e kisi wan hartaanval ibri jari, no ben sabi na fesi taki den ben o kisi a hartaanval.” A de krin, a no soso na a fasi fa wi e firi wi kan sabi o gosontoe wi de.

Na so a de toe nanga wi gosontoe na jeje fasi. A rai foe Bijbel na: „Meki a sma di e denki taki a e tanapoe, loekoe boen taki a no e fadon” (1 Korentesma 10:12). Ala di den fetisani foe wi na jeje fasi na den moro boen wan di de, tokoe wan swakifasi kan opo kon. Disi de so foe di wi gebore na ini sondoe, èn na wan makriki fasi a sondoe nanga na onvolmaakti fasi foe wi kan kon moro tranga, moro leki a bosroiti di wi abi, foe doe a wani foe Gado (Psalm 51:5). Ala di wi wani doe boen sani, tokoe a feradelek ati foe wi kan bedrigi wi foe di a e meki wi prakseri kori wi noso e gi wi reide foe no doe san wi moesoe doe, so taki a sa makriki foe no si a swakifasi foe wi èn wi e bedrigi wisrefi taki ala sani e go boen nanga wi. — Jeremia 17:9; Romesma 7:21-23.

Boiti dati, wi e libi na ini wan grontapoe pe sma no sabi moro san boen èn san ogri èn den no abi wan joisti denki foe san boen noso san ogri. A fasi fa wan sma e firi e sori kande efoe wan sani boen noso fowtoe. A sortoe denki disi de foe si na ini reklame, pôpi ontspanning, nanga den sani leki radio, telefisi, koranti nanga boekoe. A de krin taki efoe wi no e loekoe boen, dan den kan meki taki wi no de na ai moro èn e go denki na a fasi dati, èn den fetisani foe wi na jeje fasi kan kon swaki.

Na presi foe kon na ini so wan kefalek situwâsi, wi moesoe gi jesi na a rai foe Bijbel: „Tan tesi efoe oenoe de na ini bribi, tan boeweisi san oensrefi de” (2 Korentesma 13:5). Te wi e doe dati, dan wi sa man feni wan swakifasi di bigin kande èn wi kan doe san de fanowdoe foe meki den swaki presi disi kon tranga baka, bifo den feanti foe wi feni den èn e doe wi wan ogri. Ma fa wi kan doe so wan ondrosoekoe? San na wan toe sani di wi moesoe soekoe te wi e ondrosoekoe wisrefi?

Sabi den sani di e sori wi taki wan swakifasi de

Wan sani di nofotron kan sori taki wan swakifasi de na jeje fasi, na a doe di wi no e doe persoonlijk studie someni moro. Son sma e firi taki den moesoe studeri moro, ma den no man feni a ten foe doe en. Foe di someni sani de foe doe na ini a ten disi, meki a makriki foe kon na ini so wan takroe situwâsi. Ma a sani di moro takroe, na taki nofotron sma e prakseri taki a situwâsi foe den no takroe so, foe di den e leisi den Bijbel poeblikâsi te den man èn den man go na wan toe Kresten konmakandra.

Den sortoe prakseri disi na wan fasi foe bedrigi wisrefi. A de leki wan man di e denki taki a abi toemoesi foeroe foe doe foe sidon njan wan boen fasi, èn foe dati ede a e njan wan pikin sani wanwan leisi ala di a e hasti ensrefi foe a wan sani go na a trawan. Ala di a no e dede foe angri kande, tokoe a kan bigin kisi problema nanga en gosontoe baka ten. Na a srefi fasi, te wi no e tan njan gosontoe njanjan na jeje fasi, dan heri esi swaki presi kan kon na ini den fetisani foe wi na jeje fasi. Foe di doronomo den grontapoe propaganda nanga den grontapoe fasi e kon na wi tapoe, dan na wan makriki fasi wi ben kan broko kindi gi den kefalek ogri sani di Satan e doe nanga wi.

Wan tra sani di e sori wi taki wi abi swakifasi na jeje fasi, na te wi no e si a serjoesoefasi moro foe a feti foe wi na jeje fasi. Wan sroedati di de na ini wan pisi ten foe vrede, no e firi a span nanga a kefar foe a feti. Foe dati ede a no e feni en wan serjoesoe sani kande foe de stanbai. Efoe wantronso den kari en foe go feti, dan a kan taki a no klariklari srefisrefi. A de a srefi na jeje fasi. Efoe wi no e si a serjoesoefasi foe a ten moro, dan a kan taki wi no sa de stanbai foe kakafoetoe gi den sani di kan kon na wi tapoe.

Ma fa wi kan kon sabi efoe wi kon na ini a situwâsi disi? Wi ben kan aksi wisrefi wan toe aksi di kan sori wi fa a situwâsi de troetroe: Mi abi a srefi faja foe go na ini a diniwroko leki foe go koiri? Mi wani foe gebroiki ten foe sreka misrefi gi den konmakandra neleki fa mi e gebroiki ten foe go na wenkri noso foe loekoe TV? Mi e prakseri tra fasi now foe sani di mi ben feti na baka noso okasi di mi ben abi èn di mi no ben doe moro di mi ben tron wan Kresten? Mi e djaroesoe foe a so-kari boen libi di tra sma abi? Den aksi disi na aksi di e meki wi prakseri, ma den e jepi wi foe feni swakifasi na ini den fetisani foe wi na jeje fasi.

Foe di den fetisani foe wi di e gi kibri de na jeje fasi, meki a de prenspari taki a jeje foe Gado moesoe de bogobogo na ini wi libi. Disi de foe si na a fasi fa den froktoe foe a jeje foe Gado de foe si na ini ala den sani di wi e doe. Joe na wan sma di e atibron esi-esi noso e mandi srefi te tra sma doe noso taki wan sani di joe no lobi? Joe feni taki a moeilek foe teki rai, noso joe feni taki ala ten sma e kroetoe na joe tapoe? Joe e djaroesoe srefisrefi foe den blesi di tra sma e kisi noso foe den sani di den ben man doe? Joe feni taki a moeilek foe feni en nanga tra sma, spesroetoe nanga den speri foe joe? Wan eerlijk fasi foe ondrosoekoe wisrefi sa jepi wi foe si efoe a libi foe wi foeroe nanga den froktoe foe a jeje foe Gado, noso efoe den wroko foe a skin de foe si na wan feradelek fasi kaba. — Galasiasma 5:22-26; Efeisesma 4:22-27.

Boen sani di moesoe doe foe poeroe swakifasi na jeje fasi

Foe kon sabi san na den sani di e sori wi taki wan swakifasi na jeje fasi de, na wan heri tra sani leki foe erken den èn doe sani foe poeroe den. Na wan sari taki foeroe sma abi a gwenti foe poeroe a fowtoe na den tapoe, foe regtfardiki den sani di den doe noso no doe, noso foe doe neleki a problema no bigi so, noso foe taki srefi dati a problema no de. Dati kefalek srefisrefi — èn a de leki te wan sma e go na wan feti nanga fetisani di e misi wan toe pisi! So wan fasi foe handri ben sa meki taki Satan ben sa doe wi ogri makriki. Na presi foe dati, wi moesoe doe boen sani esi-esi foe poeroe ibri swakifasi di wi e si kande. San wi kan doe? — Romesma 8:13; Jakobus 1:22-25.

Foe di wi de na ini wan feti na jeje fasi — wan feti di wani taki dati wan Kresten moesoe man basi en froestan nanga en ati — meki wi moesoe doe ala san wi man foe kibri a denki foe wi. Memre taki wan foe den pisi foe wi fetisani na jeje fasi na „a borsoewapoe foe regtfardikifasi”, di e kibri na ati foe wi, èn „a fetimoesoe foe froeloesoe” di e kibri wi froestan. Te wi e leri fa foe gebroiki den sani disi na wan boen fasi, dan dati kan meki taki wi kan wini a feti. — Efeisesma 6:14-17; Odo 4:23; Romesma 12:2.

Te wi e weri „a borsoewapoe foe regtfardikifasi” na wan joisti fasi, dan wi moesoe ondrosoekoe wisrefi doronomo foe si efoe wi lobi regtfardikifasi èn foe si efoe wi no wani si kroektoedoe na ai (Psalm 45:7; 97:10; Amos 5:15). A de so taki den markitiki foe wi kon lagi leki den markitiki foe grontapoe? A de now so, taki den sani di wan leisi wi ben tegoe foe den kande noso di wi no ben lobi — awansi na sani di wi e si troetroe e pasa, noso sani di den e sori na TV noso na ini kino, na ini boekoe nanga tijdschrift — e prisiri wi now? A lobi di wi lobi regtfardikifasi sa jepi wi foe si taki den sani di grontapoe e prèise leki a fri èn a koni foe grontapoe, de troetroe takroe sekslibi nanga triki prakseri. — Romesma 13:13, 14; Titus 2:12.

Te wi e weri „a fetimoesoe foe froeloesoe” dan dati wani taki dati wi moesoe hori den kefalek moi blesi di wi sa kisi krinkrin na ini wi froestan, èn wi no moesoe meki den brenkibrenki sani nanga den moimoi sani foe grontapoe poeroe wi prakseri (Hebrewsma 12:2, 3; 1 Johanes 2:16). Te wi abi a denki disi, dan a sa jepi wi foe poti afersi na jeje fasi na fesi den sani di wi kan kisi na materia sei noso na fesi wi eigi wini (Mateus 6:33). Foe dati ede, efoe wi wani de seiker taki wi abi a pisi disi foe den fetisani na a joisti presi, dan wi moesoe aksi wisrefi na wan eerlijk fasi: San mi e soekoe na ini a libi? Mi abi spesroetoe marki na jeje fasi? San mi e doe foe doro den? Awansi wi de foe a fikapisi foe den salfoe Kresten, noso den foeroe sma foe a „bigi ipi”, wi moesoe teki na eksempre foe Paulus, di ben taki: „Mi no e si misrefi leki wan sma di hori en kaba, ma wán sani de seiker: Ala di mi frigiti den sani di de na mi baka èn langa misrefi go na den sani di de na mi fesi, mi e soekoe foe doro a marki.” — Openbaring 7:9; Filipisma 3:13, 14.

Te Paulus e taki foe den fetisani na jeje fasi di wi moesoe weri, dan a e tapoe nanga a froemane disi: „Oenoe moesoe tan begi ini jeje na ibri okasi, nanga ibri fasi foe begi èn nanga tranga begi. Èn dati meki, tan na ai doronomo èn nanga tranga begi foe a boen foe ala den santawan” (Efeisesma 6:18). Disi e sori toe boen sani di wi kan doe foe poeroe wan swakifasi na jeje fasi noso foe no abi wan swakifasi na jeje fasi. Kon de wan boen mati foe Gado, èn abi wan tranga banti nanga kompe Kresten.

Te wi abi a gwenti foe go na Jehovah nanga „ibri fasi” foe begi (te wi e taki foe den sondoe foe wi, e begi foe kisi pardon, e aksi foe kisi tiri, e taki tangi foe den blesi, e prèise Gado nanga wortoe di komoto na ini na ati), èn „na ibri okasi” (na poebliki, te wi de wi wawan, te wi e begi gi wisrefi, èn te wi firi foe begi), dan wi e tron wan boen mati foe Jehovah. Dati na a moro boen kibri di wi kan kisi. — Romesma 8:31; Jakobus 4:7, 8.

Na a tra sei, wi e kisi a froemane foe begi „foe a boen foe ala den santawan”, dati wani taki, ala den kompe Kresten foe wi. Na ini den begi foe wi, wi kan prakseri den brada foe wi na jeje fasi na farawe kondre di e pina foe di sma e froefolgoe den noso foe di den abi tra problema. Ma fa a de nanga den Kresten nanga soema wi e wroko èn abi demakandra ibri dei? A boen foe begi foe a boen foe den toe, neleki fa Jesus ben begi gi den disipel foe en (Johanes 17:9; Jakobus 5:16). Den sortoe begi disi e tjari wi moro krosibei na makandra èn den e tranga wi foe kakafoetoe gi den ogri di „a godelowsoewan” wani doe wi. — 2 Tesalonikasma 3:1-3.

Te foe kaba, hori a lobi froemane foe na apostel Petrus steifi na joe ede: „A kaba foe ala sani kon krosibei. Foe dati ede, de nanga wan gosontoe froestan, èn de na ai ini a tori foe begi. Moro foeroe, abi tranga lobi gi makandra, foe di lobi e tapoe wan heri ipi sondoe” (1 Petrus 4:7, 8). A makriki srefisrefi foe meki den onvolmaaktifasi foe libisma — di foe tra sma èn di foe wisrefi — boro kon safrisafri na ini wi ati nanga wi froestan èn kon tron problema, sani di kan meki wi fadon. Satan sabi a swakifasi disi foe libisma heri boen. Wan foe den kefalek triki taktik foe en na foe tjari pratifasi kon so taki a kan tiri moro boen na tapoe sma. Foe dati ede wi moesoe de esi foe tapoe den sortoe sondoe disi nanga a tranga lobi di wi abi gi makandra èn wi no moesoe „gi Didibri pasi”. — Efeisesma 4:25-27.

Tan tranga na jeje fasi nownow

Te joe si taki joe wiwiri fromoe noso taki joe das e sidon kron, dan san joe e doe? Seiker joe sa poti sani boen so esi leki joe kan. A no foeroe sma de di sa libi en leki fa a de, foe di den e denki taki a no abi trobi te sani no e sidon boen na den skin. Meki wi doe wan sani esi-esi toe te wi abi wan swakifasi na jeje fasi. Te wan sani no e sidon boen na wi skin dan sma kan hari den noso gi wi, ma swakifasi na jeje fasi di wi no e poeroe, kan abi leki bakapisi taki Jehovah no sa feni wi boen. — 1 Samuèl 16:7.

Na wan lobi fasi Jehovah gi wi ala den sani di de fanowdoe foe jepi wi foe hari ala swakifasi na jeje fasi poeroe èn foe tan tranga na jeje fasi. A e gebroiki den Kresten konmakandra, Bijbel poeblikâsi, nanga lepi kompe Kresten di lobi wi, foe gi froemane doronomo èn rai di e sori san wi moesoe doe. A e didon na wi foe teki den èn gebroiki den. Wi moesoe doe moeiti foe disi èn wi moesoe man dwengi wisrefi. Ma memre san na apostel Paulus ben taki na wan eerlijk fasi: „A fasi fa mi e lon no de wan fasi di no de seiker; a fasi fa mi e fringi den kofoe foe mi de so taki mi no e naki loktoe; ma mi e fon mi skin èn e tjari en leki wan srafoe, so taki, baka te mi preiki gi trawan, den no poti mi na wan sei na a wan noso tra fasi.” — 1 Korentesma 9:26, 27.

De na ai, èn noiti no meki wan Achilles bakafoetoe de na jeje fasi. Na presi foe dati, nanga sakafasi èn nanga deki-ati, meki wi doe san de fanowdoe nownow foe kon sabi èn poeroe wan swakifasi di wi abi na jeje fasi.

[Prenspari pisi na tapoe bladzijde 19]

„TAN TESI EFOE OENOE DE NA INI BRIBI, TAN BOEWEISI SAN OENSREFI DE.” — 2 Korentesma 13:5.

[Prenspari pisi na tapoe bladzijde 20]

„DE NA AI INI A TORI FOE BEGI. MORO FOEROE, ABI TRANGA LOBI GI MAKANDRA, FOE DI LOBI E TAPOE WAN HERI IPI SONDOE.” — 1 Petrus 4:7, 8.

[Faki/​Prenki na tapoe bladzijde 20]

AKSI JOESREFI . . .

◆ Mi abi a srefi faja foe gebroiki ten foe sreka misrefi gi den konmakandra neleki fa mi e gebroiki ten foe go na wenkri noso foe loekoe TV?

◆ Mi e djaroesoe foe a so-kari boen libi di tra sma abi?

◆ Mi na wan sma di e atibron esi-esi te tra sma doe noso taki wan sani di mi no lobi?

◆ Mi feni taki a moeilek foe teki rai, noso mi feni taki ala ten sma e kroetoe na mi tapoe?

◆ Mi feni taki a moeilek foe feni en nanga tra sma?

◆ A de so taki den markitiki foe mi kon lagi leki den markitiki foe grontapoe?

◆ Mi abi spesroetoe marki na jeje fasi?

◆ San mi e doe foe doro den marki na jeje fasi foe mi?

[Sma di abi a reti foe den prenki na tapoe bladzijde 18]

Achilles: Foe a boekoe Great Men and Famous Women; Sroedati foe Rome èn bladzijde 21: Historic Costume in Pictures/Dover Publications, Inc., New York

    Sranantongo buku (1978-2025)
    Log Out
    Log In
    • Sranantongo
    • Seni en gi wan sma
    • Settings
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gebruiksvoorwaarden
    • Privacybeleid
    • Privacyinstellingen
    • JW.ORG
    • Log In
    Seni en gi wan sma