„Blesi Jehovah, O mi sili”
„NA INI den lasti moen a diniwroko foe mi kon tron wan soi sani èn a no ben gi mi prisiri”, na so Nancy e taki.a So wan tin jari kaba a e dini leki wan pionier, wan foeroeten preikiman foe a boen njoensoe. Ma a e taki: „Mi no lobi den sani di e pasa nanga mi. A gersi taki moro nanga moro mi e meki a Kownoekondre boskopoe bekènti sondro firi èn no nanga mi heri ati moro. San mi moesoe doe?”
Loekoe so srefi a kefal foe Keith, wan owroeman na ini wan gemeente foe Jehovah Kotoigi. A ben froewondroe srefisrefi di en wefi ben taki: „Wan sani moesoe foe trobi joe. Na ini a begi di joe ben begi didjonsro, joe ben taki tangi gi a njanjan, ala di a no njanjan joeroe!” Keith e erken: „Mi kan si taki mi e begi sondro foe denki.”
Seiker, joe no wani meki den prèise wortoe foe joe gi Jehovah Gado doe sondro firi èn sondro foe denki. Kontrari foe dati, joe wani taki den moesoe kon foe joe ati, di e kon foe di joe e firi tangi. Ma joe no man weri wan firi noso poeroe en baka leki wan krosi. A moesoe komoto na inisei foe wan sma. Fa wan sma kan firi tangi na ini en ati? A di foe 103 Psalm e jepi wi foe froestan a tori disi.
Kownoe David foe owroeten Israèl ben skrifi a di foe 103 Psalm. A e bigin nanga den wortoe: „Blesi Jehovah, o mi sili, srefi ala sani di de na ini mi, en santa nen” (Psalm 103:1). „A wortoe blesi, di gebroiki gi Gado”, na so wan ondrosoekoe boekoe e taki, „wani taki prèise, èn a wani taki ala ten wan tranga lobi de gi en èn so srefi wan firi foe tangi”. Na angri di David abi foe prèise Jehovah nanga wan ati di foeroe nanga lobi èn warderi, e meki taki David e gi en eigi sili — ensrefi — deki-ati foe „blesi Jehovah”. Ma san e wiki a waran firi disi na ini na ati foe David gi a Gado di a e anbegi?
David e taki moro fara: „No frigiti ala den sani di a [Jehovah] e doe” (Psalm 103:2). Soleki fa a sori, a tangi di wan sma e firi gi Jehovah abi foe doe nanga a prakseri di wi e prakseri dipi foe den „sani di a e doe”. Sortoe sani di Jehovah e doe, David ben abi na prakseri? Te wi e loekoe den kriatoeroe foe Jehovah Gado, soleki wan hemel di lai nanga stari na wan krin neti, dan dati kan foeroe na ati nanga tangi gi a Kriaman. A hemel di lai nanga stari ben naki na ati foe David srefisrefi (Psalm 8:3, 4; 19:1). Ma na ini a di foe 103 Psalm, David e prakseri wan tra sani di Jehovah e doe.
Jehovah „e gi joe pardon foe ala den fowtoe foe joe”
Na ini a psalm disi, David e froeteri den lobi-ati sani di Gado e doe. David e taki foe a fosiwan èn a moro prenspari wan, èn a e singi: „Jehovah e gi joe pardon foe ala den fowtoe foe joe” (Psalm 103:3). Seiker David ben sabi taki a ben de na ini sondoe. Baka di Natan, a profeiti, ben taigi en foe a soetadoe di David ben doe nanga Batseiba, dan David ben erken: „Na joe [Jehovah], na joe wawan mi sondoe, èn mi doe san no boen na ini joe ai” (Psalm 51:4). Nanga wan ati di broko, a ben begi: „Doe mi boen, o Gado, akroederi joe lobi boen-ati. Akroederi den sari-ati foe joe di de pasa marki, figi den ogri di mi ben doe, poeroe. Wasi den fowtoe foe mi poeroe krinkrin, èn krin mi srefi foe mi sondoe” (Psalm 51:1, 2). David ben moesoe de nanga tangi srefisrefi di a ben kisi pardon! Foe di a ben de wan onvolmaakti libisma, meki a ben doe tra sondoe na ini en libi, ma noiti a weigri foe sori berow, noso teki piri-ai, èn noiti a ben weigri foe drai en libi. Foe di David ben prakseri den kefalek boen sani di Jehovah ben doe gi en, meki dati ben boeweigi en foe blesi Jehovah.
Wi no de na ini sondoe toe? (Romesma 5:12) Srefi na apostel Paulus ben kragi: „Mi e prisiri troetroe foe a wet foe Gado akroederi a sma di mi de na inisei, ma na ini den memre foe mi skin mi e si wan tra wet e feti nanga a wet foe mi froestan èn di e tjari mi go na ini katibo foe a wet foe a sondoe di de na ini den memre foe mi skin. Ke, mofina sma di mi de! Soema sa froeloesoe mi foe a skin di e ondrofeni a dede disi?” (Romesma 7:22-24) Wi kan de nanga tangi srefisrefi taki Jehovah no e teri den fowtoe foe wi! Nanga prisiri a e figi den poeroe te wi abi berow èn e aksi pardon.
David e memre ensrefi: „[Jehovah] e dresi ala den siki foe joe” (Psalm 103:3). Foe di a kon di wan sma e kon betre wani taki dati a e kon boen baka, meki a wani taki moro leki nomo foe gi pardon foe wan ogridoe. A wani taki dati a e poeroe den „siki” — den takroe bakapisi foe den sondoe fasi foe wi. Na ini a njoen grontapoe di Jehovah sa meki, a sa figi ala den bakapisi na skin sei foe sondoe poeroe troetroe, soleki siki nanga dede (Jesaja 25:8; Openbaring 21:1-4). Ma srefi na ini a ten disi, Gado e dresi wi foe siki na jeje fasi. Gi son sma, disi wani taki toe dati a sa dresi den foe wan takroe konsensi èn wan broko matifasi di den ben abi nanga En. „No frigiti” san Jehovah doe kaba gi ibriwan foe wi na ini na afersi disi.
A „e poeroe joe libi”
„[Jehovah] e poeroe joe libi foe a peti”, David e singi (Psalm 103:4). „A peti” na den grebi foe ala libisma — Sjeol, noso Hades. Srefi bifo David ben tron kownoe foe Israèl, a ben de na ini kefar foe dede. Foe eksempre, a Kownoe foe Israèl, Saul, ben kweki wan kefalek bita-ati gi David èn ben proeberi foe kiri en na difrenti okasi (1 Samuèl 18:9-29; 19:10; 23:6-29). Den Filisteasma ben wani kiri David toe (1 Samuèl 21:10-15). Ma ibri leisi Jehovah ben froeloesoe en foe „a peti”. David ben moesoe de nanga tangi srefisrefi te a ben e prakseri den sani disi di Jehovah ben e doe!
Fa a de nanga joe? Jehovah jepi joe di joe ben de depressief, noso di joe ben lasi wan sma na ini dede? Noso joe sabi situwâsi pe A froeloesoe getrow Kotoigi na dede na ini a ten foe wi? Kande a ben naki joe ati foe leisi den sani di a ben doe foe froeloesoe sma, na ini a tijdschrift disi. Foe san ede joe no e teki ten foe prakseri nanga warderi foe den sani disi di a troe Gado ben e doe? Èn a no de foe taki dati wi alamala abi reide foe taki Jehovah tangi foe na opobaka howpoe. — Johanes 5:28, 29; Tori foe den Apostel 24:15.
Jehovah e gi wi libi èn so srefi den sani di e meki a libi switi èn di e meki a warti foe de na libi. A psalm singiman e froeklari taki Gado „e gi joe lobi boen-ati nanga sari-ati leki kownoe-ati” (Psalm 103:4). Na ini a ten foe wi pe wi abi foeroe jepi fanowdoe, Jehovah no e libi wi, wi wawan, ma a e jepi wi nanga jepi foe en organisâsi di wi man si èn den owroeman, noso herder, di a poti na ini a gemeente. A jepi disi e meki wi man handri nanga wan situwâsi di de wan tesi, sondro foe lasi a lespeki di wi moesoe abi gi wisrefi èn a wartifasi foe wi. Den Kresten herder lobi den skapoe srefisrefi. Den e gi den sikiwan nanga den wan di depressief deki-ati èn den e doe ala san den man foe jepi den wan di fadon (Jesaja 32:1, 2; 1 Petrus 5:2, 3; Judas 22, 23). A jeje foe Jehovah e meki den herder disi abi sari-ati èn lobi-ati gi na ipi. En „lobi boen-ati nanga sari-ati” de troetroe leki wan kownoe-ati di e meki wi kon moi èn e gi wi wartifasi! No meki wi frigiti den sani di a e doe, èn meki a de so taki wi e blesi Jehovah èn en santa nen.
A psalm singiman e go doro foe gi ensrefi froemane, di a e singi: „[Jehovah] e foeroe joe heri libi nanga boen; a jongoe ten foe joe e tan kon njoen leki di foe wan aka” (Psalm 103:5). A libi di Jehovah gi, e gi foeroe satisfaksi nanga prisiri. Ija, a sabi di wi sabi waarheid de wan goedoe srefi di no abi en speri èn a e gi kefalek foeroe prisiri! Èn loekoe o foeroe satisfaksi wi e kisi foe a wroko di Jehovah gi wi foe doe, foe preiki èn foe meki disipel. A de wan prisiri sani srefisrefi foe feni wan sma di wani leri sani foe a troe Gado, èn foe jepi a sma dati foe kon sabi Jehovah èn foe blesi en! Ma awansi wan sma na ini wi kontren e arki ofoe a no e arki, tokoe a de wan bigi grani taki wi e doe a wroko di abi foe doe nanga a santa di a nen foe Jehovah moesoe kon santa èn a regtfardiki di en soevereiniteit moesoe regtfardiki.
Soema no e kon weri te a e tan doe a wroko foe meki Gado Kownoekondre bekènti? Ma Jehovah e tan gi den foetoeboi foe en njoen krakti, foe di a e meki den ’leki aka’ di abi tranga frei èn di e opo go boen hei na loktoe. O tangi wi kan de taki wi lobi-ati hemel Tata e gi a „dinamis krakti” disi so taki wi kan doe wi diniwroko ibri dei na wan getrow fasi! — Jesaja 40:29-31.
Wan eksempre: Clara abi wan foeroeten grontapoewroko èn a e gebroiki so srefi pikinmoro 50 joeroe ibri moen na ini a velddienst. A e taki: „Son tron mi weri, èn mi e dwengi misrefi foe go na ini a velddienst, soso foe di mi meki wan mofo foe wroko makandra nanga wan sma. Ma te mi de kaba na ini a velddienst, dan ala ten mi e firi taki mi e kisi krakti.” Kande joesrefi ondrofeni a krakti di joe e kisi foe Gado na ini a Kresten diniwroko. Meki joe firi foe taki leki fa David ben taki na ini den biginwortoe foe a psalm disi: „Blesi Jehovah, O mi sili, srefi ala sani di de na ini mi, en santa nen.”
Jehovah e fri en pipel
A psalm singiman e singi toe: „Jehovah e doe regtfardiki doe èn kroetoe bosroiti gi ala den wan di trawan no e handri boen. A ben meki Moses kon sabi den pasi foe en, srefi a fasi fa a ben handri nanga den manpikin foe Israèl” (Psalm 103:6, 7). Kande David e prakseri foe a ’handri di den Egipti kwinsiman no ben handri boen’ nanga den Israèlsma na ini den dei foe Moses. A ben moesoe wiki tangi na ini na ati foe David di a ben e prakseri dipi foe a fasi fa Jehovah ben meki Moses kon sabi den fasi fa a e froeloesoe sma.
Wi kan firi a srefi tangi te wi e prakseri foe den fasi fa Gado ben handri nanga den Israèlsma. Ma wi no moesoe frigiti foe prakseri foe den ondrofenitori foe den disiten foetoeboi foe Jehovah, soleki den wan di kari na ini kapitel 29 nanga 30 na ini a boekoe Jehovah’s Getuigen — Verkondigers van Gods koninkrijk (Jehovah Kotoigi — Preikiman foe Gado Kownoekondre). Den tori di skrifi na ini en èn na ini tra poeblikâsi foe a Waktitoren Genootschap e jepi wi foe si fa Jehovah jepi en pipel na ini a ten disi foe horidoro ala di den ben de na strafoe-oso, noso di ogri-ati groepoe sma ben doe den ogri, di tirimakti ben tapoe a wroko foe den, di den ben de na ini strafoeman kampoe, èn di den ben de na ini strafoeman kampoe pe den ben moesoe wroko tranga. Den kisi tesi na ini kondre pe foeroe orlokoe de, soleki Boeroendi, Liberia, Rwanda, nanga a fositen Joegoslafia. Awansi o ten froefolgoe de, ala ten Jehovah horibaka gi den getrow foetoeboi foe en. Te wi e prakseri den sani disi di wi bigi Gado, Jehovah, e doe, dan a kan abi a srefi bakapisi gi wi leki a ben abi gi David, di David ben prakseri foe a tori di abi foe doe nanga a froeloesoe na Egipti.
Prakseri so srefi nanga omeni lobi Jehovah e froeloesoe wi foe sondoe di de wan hebi na wi tapoe. A gi „a broedoe foe Krestes” foe „krin wi konsensi foe dede wroko” (Hebrewsma 9:14). Te wi abi berow foe den sondoe foe wi èn wi e aksi pardon tapoe gron foe a broedoe di Krestes trowe, dan Gado e poti den fowtoe foe wi farawe foe wi — „so fara leki son-opo de foe sondongo” — èn a e feni wi boen baka. Èn prakseri den sani di Jehovah seti, soleki den gemeente konmakandra, kompe di e gi wi deki-ati, herder na ini a gemeente, èn Bijbel poeblikâsi di wi e kisi foe „a getrow èn koni srafoe” (Mateus 24:45). A no de so taki ala den sani disi di Jehovah e doe e jepi wi foe tranga a matifasi di wi abi nanga en? David e froeklari: „Jehovah abi sari-atifasi èn boenfasi, a no e atibron esi èn a abi lobi boen-ati pasa marki. . . . A no handri nanga wi akroederi den sondoe foe wi srefi; èn a no ben gi wi san wi ben froedini akroederi den sondoe foe wi” (Psalm 103:8-14). Te wi e prakseri dipi foe a lobi-ati fasi fa Jehovah e sorgoe wi, dan dati kan boeweigi wi troetroe foe prèise en èn foe meki en santa nen bigi.
„Blesi Jehovah, ala den wroko foe en”
Te wi e prakseri a man di Jehovah no man dede, a „Gado foe têgo ten”, dan den „dei” foe „libisma di kan dede” sjatoe troetroe — „leki den dei foe groen grasi”. Ma David e prakseri nanga warderi: „A lobi boen-ati foe Jehovah de foe ten di no skotoe te ten di no skotoe, gi den wan di e frede en, èn en regtfardikifasi de gi den manpikin foe den manpikin, gi den wan di e hori a froebontoe foe en èn gi den wan di e prakseri den komando foe en so taki den kan doe den” (Genesis 21:33, foetoewortoe; Psalm 103:15-18). Jehovah no e frigiti den wan di abi frede gi en. Na a joisti ten, a sa gi den têgo libi. — Johanes 3:16; 17:3.
David e sori en warderi gi a kownoe makti foe Jehovah te a e taki: „Jehovah srefi poti en kownoestoeroe steifi na hemel; èn en eigi kownoemakti tiri ala sani” (Psalm 103:19). Ala di a kownoemakti foe Jehovah ben de foe si wan pisi ten nanga jepi foe a kownoekondre Israèl, tokoe en kownoestoeroe de troetroe na hemel. Foe di Jehovah na a Kriaman, meki en na a Soeverein Tiriman foe na universum èn a e doe a wani foe en na hemel èn na grontapoe akroederi den eigi prakseri foe en.
David e froemane den engel foe hemel srefi. A e singi: „Blesi Jehovah, oen engel foe en, oen maktiwan, doe san a e taki, te oenoe e arki en wortoe. Blesi Jehovah, ala oen legre foe en, oenoe dinari foe en, doe a wani foe en. Blesi Jehovah, ala den wroko foe en, na ala den presi pe a e tiri. Blesi Jehovah, o mi sili” (Psalm 103:20-22). A no moesoe de so taki a prakseri di wi e prakseri den sani di Jehovah doe gi wi nanga lobi boen-ati moesoe boeweigi wi toe foe blesi en? Ija, so a de! Èn wi kan de seiker taki a sten foe wi te wi e prèise Gado, no sa lasi na ini a bigi groepoe foe sma èn so srefi den regtfardiki engel di e prèise En. Meki a de so taki nanga wi heri ati wi e prèise wi hemel Tata, èn ala ten e taki boen foe en. Ija, meki wi gi jesi na den wortoe foe David: „Blesi Jehovah, o mi sili.”
[Foetoewortoe]
a Wan toe foe den nen kenki.
[Prenki na tapoe bladzijde 23]
David ben prakseri dipi foe den sani di Jehovah e doe nanga lobi boen-ati. Joe e doe dati toe?