Waktitoren LIBRARY TAPU INTERNET
Waktitoren
LIBRARY TAPU INTERNET
Sranantongo
  • BIJBEL
  • BUKU
  • KONMAKANDRA
  • w99 1/8 blz. 16-21
  • Gi Trawan Grani

Felem no de na a pisi disi.

Sorry, wan sani no go bun di wi pruberi fu drai a felem.

  • Gi Trawan Grani
  • A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1999
  • Edeprakseri
  • A srefi sortu tori
  • Yehovah E Gi Libisma Grani
  • Yesus Ben Gi Tra Sma Grani
  • Paulus Ben Gi Sma Grani
  • Gi Sma Grani na ini a Ten fu Wi
  • Gi Yehovah Grani
  • Gi ala sortoe foe libisma grani
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1991
  • Gi Jehovah grani, — Foe san-ede èn fa?
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1991
  • Gi grani na den wan di e frudini en
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre (Studie-Waktitoren) 2017
  • Yu fosi e bigin sori lespeki gi yu kresten brada nanga sisa?
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 2010
Moro sani
A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1999
w99 1/8 blz. 16-21

Gi Trawan Grani

„Teki fesi te unu e gi makandra grani.” —ROMESMA 12:10.

1, 2. (a) San wi musu du fu sori taki wi abi wan denki fu saka-atifasi? (b) Fa Bijbel e gebroiki a wortu „grani” nofotron, èn gi suma a moro makriki fu gi grani?

NA ARTIKEL na fesi ben poti krakti na tapu a rai fu Gado Wortu: „Unu alamala tai wan denki fu saka-atifasi leki wan banti lontu un mindribere, gi makandra, bika Gado e kakafutu gi den heimemrewan, ma a e gi no-frudini bun-ati na den sakafasiwan” (1 Petrus 5:5). Wan fasi fa wi kan tai wan denki fu saka-atifasi leki wan banti lontu wi mindribere, na fu gi trawan grani.

2 A wortu „grani” gebroiki nofotron na ini Bijbel fu sori a lespeki di wi musu abi gi trawan, èn a hori di wi musu hori trawan na prakseri. Wi e gi tra sma grani te wi e handri den na wan switifasi, te wi e lespeki a wartifasi fu den, te wi e arki fa den e denki, èn te wi de klariklari fu du sani di den e aksi fu wi, so langa a fiti. Den sma di abi wan denki fu saka-atifasi nofotron no sa feni taki a muilek fu du den sani disi. Ma den wan di abi bigimemre na ini den ati sa feni taki a muilek kande fu gi sma opregti grani èn na presi fu dati den e pruberi kande fu feni bun nanga wini na tra sma, fu di den e korikori den na wan fasi di no de opregti.

Yehovah E Gi Libisma Grani

3, 4. Fa Yehovah ben gi Abraham grani, èn fu san ede?

3 Yehovah srefi e gi na eksempre fa fu gi sma grani. A ben kria libisma nanga wan fri wani èn a no e handri nanga den leki den na robot (1 Petrus 2:16). Fu eksempre, di a ben taigi Abraham taki a ben o pori Sodom bika Sodom ben godelowsu tumusi, dan Abraham ben aksi en: „¿Yu sa wai den regtfardikiwan trutru puru nanga den godelowsuwan? Kon meki wi taki dati feifitenti regtfardiki sma de na ini a mindri fu a foto. ¿Dan yu sa wai den puru èn no sa gi a presi pardon fu den feifitenti regtfardikisma ede?” Yehovah ben piki taki a ben o sari a foto, fu den 50 regtfardikiwan ede. Dan Abraham ben aksi tangitangi na wan sakafasi. Ma fa efu soso 45, 40, 30, 20, noso 10 ben de? Yehovah ben gi Abraham a dyaranti taki a no ben o pori Sodom efu soso tin regtfardikisma nomo ben de.—Genesis 18:20-33.

4 Yehovah ben sabi taki Sodom no ben abi tin regtfardiki sma, ma toku a ben gi Abraham grani di a ben arki a fasi fa Abraham ben denki èn fu di a ben handri en na wan lespeki fasi. Fu san ede? Bika Abraham „ben poti bribi na ini Yehovah; èn den ben si en leki regtfardikifasi”. Den ben kari Abraham „a mati fu Yehovah” (Genesis 15:6; Yakobus 2:23). Boiti dati, Yehovah ben si taki Abraham ben gi tra sma grani. Di den skapuman fu en nanga di fu en bradapikin Lot kisi wan trobi di ben abi fu du nanga wan pisi kontren, dan Abraham ben gi Lot grani fu di a ben taigi en meki en fosi teki a pisi kontren di a ben wani. Lot ben teki a pisi di a ben si leki a moro bun pisi kontren, èn Abraham ben froisi go na wan tra presi.—Genesis 13:5-11.

5. Fa Yehovah ben gi Lot grani?

5 Na a srefi fasi Yehovah ben gi a regtfardiki man Lot grani. Bifo Yehovah ben pori Sodom, a ben taigi Lot fu lowe gowe na wan bergibergi kontren. Ma Lot ben taki dati a no ben wani go drape; a ben wani go na Soar, wan presi di ben de krosibei, ala di a foto dati ben de na ini a kontren di ben musu kisi pori. Yehovah ben taigi Lot: „Luku, now tu mi e hori yu na prakseri trutru, fu di mi no sa drai a foto tapu, a foto di yu kari.” Yehovah ben gi a getrow man Lot grani fu di a ben du san Lot ben aksi.—Genesis 19:15-22; 2 Petrus 2:6-9.

6. Fa Yehovah ben gi Moses grani?

6 Di Yehovah ben seni Moses go baka na Egipti fu puru En pipel komoto na katibo èn fu taki nanga Farao fu meki Farao seni En pipel gowe, dan Moses ben piki: „Primisi mi Yehovah, ma mi a no wan sma di man taki bun.” Yehovah ben gi Moses a dyaranti: „Misrefi sa de nanga yu mofo èn mi sa leri yu san yu musu taki.” Ma Moses ben tweifri ete. Ne Yehovah ben gi Moses a dyaranti baka èn a ben seti sani fu meki en brada, Aron, go nanga en leki takiman.—Exodus 4:10-16.

7. Fu san ede Yehovah ben wani gi tra sma grani?

7 Na ini ala den sortu situwâsi disi, Yehovah ben sori taki a wani gi tra sma grani, spesrutu den wan di e dini en. Ala di den sani di den ben aksi ben difrenti fu den sani di Yehovah ben wani na ini a bigin, toku a ben hori den sani di den ben aksi na prakseri èn ben gi den primisi so langa den sani disi no ben de kontrari a prakseri fu en.

Yesus Ben Gi Tra Sma Grani

8. Fa Yesus ben gi wan uma di ben siki seryusu, grani?

8 Yesus ben waka na baka na eksempre fu Yehovah fu gi tra sma grani. Wan leisi na mindri wan grupu sma, wan uma ben de di ben lasi brudu 12 yari kaba. Datra no ben man meki a kon betre. Na ondro a Wet fu Moses, den ben si en leki wan uma di no ben krin akruderi den gwenti fu den èn a no ben mag de drape. A ben go na baka Yesus, a ben fasi Yesus krosi, èn a ben kon betre. Yesus no ben tan hori den finifini pisi fu a Wet nomonomo èn a no ben kosi na uma fu a sani ede di a ben du. Na presi fu dati, Yesus ben gi na uma grani fu di a ben sabi a situwâsi fu en, èn a ben taki: „Umapikin, yu bribi meki yu kon betre. Go ini vrede, èn tan nanga wan bun gosontu, fu di yu no abi a tranga siki fu yu moro.”—Markus 5:25-34; Lefitikus 15:25-27.

9. Fa Yesus ben gi wan Heiden grani?

9 Wan tra leisi wan uma fu Fenisia ben taigi Yesus: „Abi sari nanga mi, Masra, Manpikin fu David. Wan ogri yeye de na mi umapikin tapu na wan ogri fasi.” Fu di Yesus ben sabi taki a ben seni go na a nâsi Israèl èn no na den Heiden, meki Yesus ben taki: „A no de wan bun sani fu teki a brede fu den pikin [fu Israèl] èn trowe dati gi den pikin dagu [den Heiden].” Na uma ben piki: „Ma fu tru, den pikin dagu e nyan trutru fu den sakasaka di e fadon fu a tafra fu den masra fu den.” Dan Yesus ben taki: „O uma, a bribi fu yu bigi; meki a pasa soleki fa yu winsi.” En umapikin ben kon betre. Yesus ben gi a Heiden disi grani bika a ben abi bribi. Srefi a gebroiki di Yesus ben gebroiki den wortu „pikin dagu”, na presi fu taki fu werdri dagu, ben safu a tori èn ben sori taki a ben abi sari-ati.—Mateus 15:21-28.

10. Sortu krakti les Yesus ben leri den disipel fu en, èn fu san ede disi ben de fanowdu?

10 Yesus ben tan leri den disipel fu en taki a de fanowdu fu abi wan denki fu saka-atifasi èn fu gi tra sma grani, fu di den apostel ben abi a problema ete taki den ben denki densrefi fosi. Wan leisi, baka di den ben haritaki nanga makandra, Yesus ben aksi den: „Fu san unu ben hari taki nanga makandra?” Den ben tan pî, bika „den ben haritaki nanga makandra suma fu den ben de a moro bigiwan” (Markus 9:33, 34). Srefi a neti bifo Yesus dede, „wan fayafaya kesekese ben de tu na den mindri fu suma fu den ben de a moro bigiwan” (Lukas 22:24). Fu dati ede, na a Paska nyanyan, Yesus „ben poti watra na ini wan komki èn a ben bigin wasi den futu fu den disipel”. ¡Dati ben de wan krakti les fu tru! Yesus ben de a Manpikin fu Gado, a sma di boiti Yehovah, abi a moro hei posisi na ini a heri universum. Toku a ben leri den disipel fu en wan warti les di a ben wasi den futu fu den. A ben taki: „Mi gi unu na eksempre, so taki unu ben sa du tu neleki fa mi ben du gi unu.”—Yohanes 13:5-15.

Paulus Ben Gi Sma Grani

11, 12. San Paulus ben leri baka di a ben tron wan Kresten, èn fa a ben gebroiki a les disi ini a tori fu Fileimon?

11 Leki wan sma di ben waka na Krestes baka, na apostel Paulus ben gi grani na tra sma (1 Korentesma 11:1). A ben taki: „Èn wi no ben suku glori fu libisma tu, . . . Na presi fu dati, wi ben kon de nanga switifasi na un mindri, neleki te wan mama di e gi pikin bobi e boboi den eigi pikin fu en” (1 Tesalonikasma 2:6, 7). Wan mama di e gi den pikin fu en bobi, lobi den pikin fu en. Baka di Paulus ben tron wan Kresten, a ben leri fu denki na wan saka-atifasi èn fu gi den kompekresten fu en grani fu di a ben handri na wan safufasi nanga den. Te a ben du dati, dan a ben lespeki a fri wani fu den tu, soleki fa a ben sori dati na ini wan situwâsi di ben feni presi di a ben de wan strafuman na ini Rome.

12 Wan lowe srafu di nen Oneisimus ben arki den sani di Paulus ben leri sma. A ben tron wan Kresten èn so srefi wan mati fu Paulus. Na eiginari fu a srafu ben de Fileimon di ben de wan Kresten tu, èn a ben libi na ini Pikin Asia. Na ini wan brifi di Paulus ben skrifi Fileimon, Paulus ben skrifi o warti Oneisimus ben de gi en, di a ben taki: „Mi ben o wani hori en gi misrefi.” Ma Paulus ben seni Oneisimus go baka na Fileimon, bika a ben skrifi: „Sondro yu primisi mi no wani du no wan sani, so taki a bun di yu ben sa wani du no ben sa du na ondro dwengi, ma nanga yu eigi fri wani.” Paulus no ben gebroiki a de di a ben de wan apostel gi en eigi wini, ma a ben gi Fileimon grani fu di a no ben aksi en fu hori Oneisimus na ini Rome. Boiti dati, Paulus ben frumane Fileimon fu gi Oneisimus grani, èn fu handri en „moro leki wan srafu, leki wan lobi brada”.—Fileimon 13-16.

Gi Sma Grani na ini a Ten fu Wi

13. San Romesma 12:10 e taigi wi fu du?

13 A Wortu fu Gado e gi a rai: „Teki fesi te unu e gi makandra grani” (Romesma 12:10). Disi wani taki dati wi no musu wakti tra sma meki den gi wi gi grani fosi, ma wi fosi musu bigin gi tra sma grani. „Meki ibri sma no tan suku en eigi bun, ma di fu a tra sma” (1 Korentesma 10:24; 1 Petrus 3:8, 9). Fu dati ede den futuboi fu Yehovah e suku okasi fu gi grani na den wan na ini den osofamiri, na kompekresten na ini a gemeente, èn srefi na den wan di no de na ini a gemeente.

14. Fa masra nanga wefi musu gi makandra grani?

14 Bijbel e taki: „Na edeman fu ibri man na Krestes; a man fu en sei na a edeman fu na uma” (1 Korentesma 11:3). Yehovah e fruplekti a man fu handri en wefi leki fa Krestes ben handri nanga a gemeente. Na 1 Petrus 3:7, a masra e kisi a komando fu gi en wefi „grani leki na wan moro swaki prapi, na umasma fasi”. A kan du disi te a e sori taki a wani arki opregti na den idea fu en wefi èn fu hori den na prakseri (Genesis 21:12). A kan du san na uma wani te a no abi fu du nanga wan Bijbel gronprakseri, èn a e du sani gi en èn e handri nanga en na wan switifasi. ’A wefi fu en sei musu abi dipi lespeki gi en masra’ (Efeisesma 5:33). A wefi e arki en, a no e pruberi ala ten fu kisi san en wani, èn a no e lagi en noso e tanteri en. A e sori wan denki fu saka-atifasi te a no e pruberi fu basi en masra, srefi efu a wefi man du son sani moro bun.

15. Sortu lespeki e sori na den moro owruwan, èn fa den musu handri na tapu dati?

15 Na ini a Kresten gemeente, sma de so srefi di musu kisi spesrutu grani, soleki den moro owruwan. „Yu musu opo tanapu gi weti wiwiri, èn yu musu sori taki yu e hori na owru man [noso uma] na prakseri” (Lefitikus 19:32). Disi musu de spesrutu so nanga den wan di dini Yehovah getrow furu yari kaba, bika „weti wiwiri na wan tumusi moi kownu-ati, te den feni en na tapu a pasi fu regtfardikifasi” (Odo 16:31). Den opziener musu gi na eksempre fu di den musu sori a yoisti lespeki gi den kompekresten di owru moro den. A no de fu taki, dati srefi den owruwan musu abi lespeki gi den moro yonguwan, spesrutu den wan di abi a frantiwortu fu wei na ipi.—1 Petrus 5:2, 3.

16. Fa papa nanga mama nanga den pikin musu gi makandra grani?

16 Yonguwan musu gi den papa nanga mama fu den grani: „Un pikin, un gi yesi na un papa nanga mama ini wánfasi nanga Masra, bika disi regtfardiki: ’Gi grani na yu papa nanga yu mama’, san na a fosi komando nanga wan pramisi: ’So taki a kan go bun nanga yu èn yu kan tan wan langa ten na grontapu.’” Papa nanga mama fu den sei, musu gi den yonguwan fu den grani, bika Gado e taigi den fu ’no tanteri den pikin fu den, ma tan kweki den na ini a trangaleri èn a seryusu frumane fu Yehovah’.—Efeisesma 6:1-4; Exodus 20:12.

17. Suma warti fu kisi „dobru grani”?

17 Wi musu gi grani tu na den wan di e wroko tranga fu dini a gemeente: „Meki den owruman di e tiri na wan bun fasi, de warti fu kisi dobru grani, spesrutu den wan di e wroko tranga fu taki èn fu gi leri” (1 Timoteus 5:17). Wan fasi fa wi kan gi den grani na fu du san Hebrewsma 13:17 e taki: „Gi yesi na den wan di e teki fesi na un mindri èn saka unsrefi na den ondro.”

18. Fa wi musu handri nanga den wan di no de na ini a gemeente?

18 ¿Wi musu gi grani na den wan di no de na ini a gemeente? Iya. Fu eksempre, wi e kisi a komando: „Meki ibri sili saka ensrefi na ondro den hei tirimakti” (Romesma 13:1). Disi na den grontapu tiriman di Yehovah e gi okasi fu tiri te leki en Kownukondre sa teki a presi fu den (Danièl 2:44). Fu dati ede wi e „gi ala sma san den musu kisi: na a sma di e aksi belasting, a belasting; na a sma di e aksi edemoni, na edemoni; na a sma di e aksi fu sma frede en, a frede dati; na a sma di e aksi fu kisi grani, a grani dati” (Romesma 13:7). Wi musu „gi grani na ala sortu sma [man nanga uma]”.—1 Petrus 2:17.

19. Fa wi kan „du bun” gi tra sma èn gi den grani?

19 A tru taki wi musu gi grani na den wan di no de na ini a gemeente, ma luku pe a Wortu fu Gado e poti krakti: „So langa a ten bun gi wi ete, meki wi du bun gi ala sma, ma spesrutu gi den wan di de na ini a srefi bribi leki wi” (Galasiasma 6:10). A no de fu taki dati a moro bun fasi fa wi kan „du bun” gi tra sma na fu wiki èn satisferi na angri di den abi gi yeye sani (Mateus 5:3). Wi kan du disi te wi e gi yesi na a frumane fu na apostel Paulus: „Du ala san yu man fu sori yusrefi na Gado leki wan sma di a feni bun, leki wan wrokoman di no abi fu syen fu noti, di e gebroiki a wortu fu waarheid na wan reti fasi.” Te wi e gebroiki na wan koni fasi ibri okasi fu gi kotoigi, ’fu du wi diniwroko dorodoro’, dan wi no e du bun wawan gi ala sma, ma wi e gi den grani tu.—2 Timoteus 2:15; 4:5.

Gi Yehovah Grani

20. San ben pasa nanga Farao nanga den legre fu en, èn fu san ede?

20 Yehovah e gi grani na den kriaturu fu en. Fu dati ede wi kan frustan taki wi fu wi sei musu gi en grani (Odo 3:9; Openbaring 4:11). A Wortu fu Yehovah e taki tu: „Mi sa gi grani na den wan di e gi mi grani, èn mi sa wisiwasi den wan di e wisiwasi mi” (1 Samuèl 2:30). Di Moses ben taigi Farao fu Egipti fu seni a pipel fu Gado gowe, dan Farao ben piki na wan bigimemre fasi: „Suma na Yehovah taki mi ben musu arki en sten?” (Exodus 5:2) Di Farao ben seni den legre fu en fu naki den Israèlsma trowe, dan Yehovah ben prati a watra fu a Redi Se na tu gi Israèl. Ma di den Egiptisma ben kon na den baka, dan Yehovah ben meki a watra kon na wán baka. „Den wagi fu Farao nanga en srudati legre [Yehovah] trowe go na ini se” (Exodus 14:26-28; 15:4). So bun, a weigri di Farao ben weigri na wan bigimemre fasi fu gi Yehovah grani, ben abi leki bakapisi taki a ben kisi pori.—Psalm 136:15.

21. Fu san ede Yehovah ben de teige Bèlsasar, èn nanga sortu bakapisi?

21 Kownu Bèlsasar fu Babilon ben weigri fu gi Yehovah grani. Na wan fesa pe den ben dringi furu sopi a ben spotu Yehovah di a ben e dringi win na ini den gowtu nanga solfru prapi di ben de santa sani èn di den ben teki na a tempel na ini Yerusalem. Èn ala di a ben du disi, a ben e prèise den heiden gado. Ma Danièl, a futuboi fu Yehovah, ben taigi en: „Yu no meki yu ati abi sakafasi . . . Ma teige a Masra fu hemel yu hei yusrefi.” A srefi neti dati den ben kiri Bèlsasar, èn den ben puru en kownukondre na en anu.—Danièl 5:22-31.

22. (a) Fu san ede Yehovah ben strafu den fesiman fu Israèl èn a pipel fu den? (b) Suma Yehovah ben feni bun, èn nanga sortu bakapisi?

22 Na ini a fosi yarihondro G.T., Kownu Herodus ben taki nanga wan heri ipi sma, èn den ben bari taki: „¡A sten fu wan gado èn no fu wan libisma!” A takru kownu ben agri nanga dati, bika a ben wani a glori. Fu dati ede „na engel fu Yehovah ben naki en, fu di a no ben gi a grani na Gado” (Tori fu den Apostel 12:21-23). Herodus ben gi ensrefi grani, èn a no ben gi Yehovah grani, èn Yehovah ben naki en kiri. Den relisi fesiman fu a ten dati no ben gi Gado grani, fu di den ben meki takru plan fu kiri en Manpikin, Yesus. Wan tu fu den tiriman ben sabi taki Yesus ben leri a waarheid, ma den no ben wani waka na en baka, „bika den ben lobi a glori fu libisma srefi moro leki a glori fu Gado” (Yohanes 11:47-53; 12:42, 43). A nâsi srefi no ben gi Yehovah grani noso Yesus, a sma di A ben poti fu teki presi gi en. Fu dati ede Yehovah no ben gi den grani, a ben gowe libi den èn meki a tempel fu den kisi pori. Ma a ben meki den wan di ben gi en nanga en Manpikin grani, tan na libi.—Mateus 23:38; Lukas 21:20-22.

23. San wi musu du fu libi na ini a nyun grontapu fu Gado? (Psalm 37:9-11; Mateus 5:5)

23 Ala den sma di wani libi na ini a nyun grontapu fu Gado, baka te a disiten seti fu sani kisi pori kaba, musu gi Gado nanga en Manpikin, Krestes Yesus, grani èn den musu gi yesi na den (Yohanes 5:22, 23; Filipisma 2:9-11). Den wan di no e gi a grani disi, „sa koti puru fu grontapu srefi”. Na a tra sei, den opregtiwan di e gi Gado nanga Krestes grani èn di e gi yesi na den „na den wan di sa libi na grontapu”.—Odo 2:21, 22.

Fu Luku Sani Syatu Baka

◻ San a wani taki fu gi tra sma grani, èn fa Yehovah ben du disi?

◻ Fa Yesus nanga Paulus ben gi tra sma grani?

◻ Suma musu kisi grani na ini a ten fu wi?

◻ Fu san ede wi musu gi Yehovah nanga Yesus grani?

[Prenki na tapu bladzijde 17]

Yehovah ben gi Abraham grani di A ben arki den sani di Abraham ben aksi en tangitangi

[Prenki na tapu bladzijde 18]

Na ini bun trowlibi, masra nanga wefi e gi makandra grani

    Sranantongo buku (1978-2025)
    Log Out
    Log In
    • Sranantongo
    • Seni en gi wan sma
    • Settings
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gebruiksvoorwaarden
    • Privacybeleid
    • Privacyinstellingen
    • JW.ORG
    • Log In
    Seni en gi wan sma