San mi musu sabi fu sexting?

San na sexting?

Sexting na te sma e gebroiki cellulair fu seni boskopu, fowtow, noso video gi trawan di e wiki seks firi. Wan man e taki: „Bijna ala sma e du en now. Kande yu e seni gewoon wan tu boskopu gi wan sma, ma fosi yu denki un e bigin seni sexy fowtow gi makandra.”

Fu san ede sma e du a sani disi? Son yonguwan feni taki „te yu e hori nanga wan sma, dan yu musu abi wan sososkin fowtow fu a sma dati tapu yu cel fu sori trawan taki yu abi seks kaba”, na so wan afkati ben taki ini a New York Times koranti. Wan meisje taki srefi dati disi na wan fasi fu abi „safe seks”. A taki dati na a fasi disi „yu no o man kon de nanga bere èn yu no o kisi den siki di sma kan kisi te den abi seks nanga trawan”.

San na ete wan tu reide taki yonguwan e du en:

• Fu skèin wan sma nanga suma den wani hori.

• Fu di wan sma seni den wan sososkin fowtow èn den feni taki den musu seni wan srefi sortu fowtow gi a sma dati tu.

San na den bakapisi?

Solanga yu seni wan fowtow gi wan sma nanga yu cellulair, a fowtow no de fu yu moro. A de ini trawan anu èn yu no man taki fa den musu gebroiki en. Yu no sabi efu a o gi yu porinen. Wan uma skrifi fu a tori disi: „Noiti ete a ben de so makelek fu si felem noso fowtow fu den fowtu di sma e meki nanga den ogri di den e du. A makelek fu seni den go na sma, noso fu kibri den leki buweisi” (Amanda Lenhart, ondrosukuman fu a Pew Research Center).

Wan tu eksempre

• Son boi di kisi sososkin fowtow fu wan meisje, seni en gi ala en mati soso fu meki den prisiri.

• A pasa kaba taki te wan meisje no ben wani hori nanga wan boi moro, a boi disi seni sososkin fowtow fu a meisje gi omeni sma, soso fu du a meisje wan hati sani baka.

YU BEN SABI DISI? Nofo tron te sma e seni sososkin fowtow gi trawan, dan sma e si en neleki te yu ben o du ogri nanga wan pikin noso te yu ben o seni porno fu pikin-nengre gi trawan. A pasa srefi taki skowtu hori son pikin di ben seni sososkin fowtow gi trawan.

San Bijbel e taki?

Bijbel e taki bun fu seks solanga a abi fu du nanga wan man nanga uma di trow nanga makandra (Odo 5:18). Ma Bijbel e sori krin fa wi musu si en te tu sma di no trow abi seks nanga makandra. Luku den Bijbeltekst di e kon now:

• „Un no musu taki srefi fu hurudu, noso fu iniwan sani di no krin, noso fu tori di e sori taki unu abi bigi-ai. . . . Un no musu tyari unsrefi na wan syen fasi tu èn un no musu taki lawlaw sani noso morsu lafutori.”​—Efeisesma 5:3, 4.

• „Kiri den difrenti pisi fu un skin di kan meki taki unu kisi fu du nanga hurudu, wan libi di no krin, sekslostu, takru lostu èn nanga bigi-ai.”​—Kolosesma 3:5.

Den tekst disi no e warskow wi nomo gi „hurudu” (dati na te sma di no trow abi seks), ma den e warskow wi tu gi sani soleki „wan libi di no krin” (dati na te sma e tyari densrefi na wan morsu fasi), nanga „sekslostu” (disi no abi fu du nanga den seksfiri di trowpatna abi gi makandra, ma a abi fu du nanga wan tranga seksfiri di kan meki taki wan sma tyari ensrefi na wan fasi di no fiti).

Aksi yusrefi:

• Fu san ede wi kan taki dati te wan sma e seni sososkin fowtow fu ensrefi gi trawan, a e libi wan „libi di no krin”?

• Fa disi e wiki „sekslostu” di no fiti?

• Fu san ede a no bun fu wani luku sososkin fowtow fu sma èn fu no seni den gi trawan tu?

Den Bijbeltekst di e kon now e sori moro krin srefi fu san ede wi no musu abi noti fu du nanga sexting.

• „Du ala muiti fu gi yusrefi na Gado leki wan sma di a feni bun, wan wrokoman di no abi fu syen fu noti.”​—2 Timoteyus 2:15.

• „Un musu luku sortu sma un musu de. Tyari unsrefi na wan santa fasi èn du sani di e sori taki unu e dini Gado fayafaya!”​—2 Petrus 3:11.

Den tekst disi e sori san na den bun bakapisi te yu e tyari yusrefi na wan fasi di fiti. Te yu e tyari yusrefi na wan fasi di fiti, dan yu no o abi fu frede taki bakaten yu o kisi konsensi fonfon noso taki yu o firi sari fu den sani di yu du.​—Galasiasma 6:7.

Aksi yusrefi:

• Sortu sma mi de?

• Mi e luku bun taki mi no e gi trawan porinen?

• Mi wani lafu èn prisiri fu wan sani di e hati trawan?

• Fa sexting kan gi mi porinen?

• Mi papa nanga mama o man frutrow mi ete te mi e du a sani disi?

WAN TORI DI PASA TRUTRU „Mi abi wan mati di ben hori nanga wan boi, ma a no meki sma sabi a tori. A seni sososkin fowtow fu ensrefi gi a boi èn a boi seni fu ensrefi tu. A no kisi tu dei srefi, dan en papa go luku ini en cel. Di a papa si den boskopu, a skreki srefisrefi. Di a aksi a meisje fu a tori, a meisje fruteri en ala sani. Mi sabi taki a e hati en taki a du a sani disi, ma en papa nanga mama ben skreki srefisrefi èn den ati ben e bron nanga en. Den no sabi efu den kan frutrow en ete.”

Fa sani de trutru: A sma di e seni sososkin fowtow fu ensrefi gi trawan e lagi ensrefi, ma a e lagi a sma tu di e luku den fowtow disi. Wan meisje ben hori nanga wan boi èn a boi disi ben dwengi en fu seni sososkin fowtow gi en. A meisje e taki: „Mi e syen taki mi lagi misrefi so. Mi no man frustan fa mi ben kan du so wan sani.”

Sexting kan abi takru bakapisi gi yu èn gi trawan. A kan meki srefi taki skowtu e hori yu. Sobun, a moro bun fu teki a rai fu Bijbel:

• „Wai pasi gi den lostu di yongu sma abi.”​—2 Timoteyus 2:22.

• „No meki mi ai si sani di no bun.”​—Psalm 119:37.

San yu ben o du?

Fa yu ben o fiti a rai fu Bijbel te yu ben o miti a situwâsi leki a wan disi. Leisi san Janet e taki èn luku sortuwan fu den sani di e kon now, yu denki taki moro bun.

„Wan leisi mi miti wan boi èn wi gi makandra un telefon nomru. A no doro wan wiki srefi, di a boi bigin aksi mi fu seni fowtow gi en fu misrefi ini wan bikini.”​—Janet.

San yu denki taki Janet ben musu du? San yu ben o du?

• A. Kande yu e denki: ’A no fout fu du so wan sani. Efu wi ben o go swen, dan a ben o si mi ini mi zwempak tu.’

• B. Kande yu e denki: ’Mi no sabi seiker san a boi o du nanga a fowtow. Meki mi seni wan fowtow gi en pe yu no e si so furu fu mi skin, dan mi o luku san a o du.’

• C. Kande yu e denki: ’Na seks a boi disi wani nomo. Mi o delete a boskopu fu en.’

A moro bun fu du san skrifi na C, a no so? Bijbel e taki: „A koniwan si taki ogri o miti en èn a go kibri, ma a sma sondro ondrofeni waka go doro èn dati meki a musu kisi strafu.”​—Odo 22:3.

Na oefening disi e sori san na a rutu fu a probleem te sma e seni sososkin fowtow fu densrefi gi trawan noso te den e du sani di no fiti. A probleem na taki furu yonguwan no e luku bun sortu mati den e teki (Odo 13:20). Wan yongu uma di nen Sarah e taki: „Bumui nanga sma di no e feni en bun kwetikweti te trawan e tyari densrefi na wan fasi di no fiti.” Wan yongu uma di nen Delia e agri nanga dati. A taki: „Son sma e du leki den na yu mati, ma den no e yepi yu fu tyari yusrefi na wan bun fasi. Na presi fu dati den e pruberi fu pori yu. Efu den no e tyari densrefi leki fa Gado wet taki, dan eigenlijk den e gi yu deki-ati fu du sani di no bun. Na dati yu wani trutru?”