Waktitoren LIBRARY TAPU INTERNET
Waktitoren
LIBRARY TAPU INTERNET
Sranantongo
  • BIJBEL
  • BUKU
  • KONMAKANDRA
  • w98 15/9 blz. 24-27
  • Negosi foe feni wan trowmisi prijs di fiti

Felem no de na a pisi disi.

Sorry, wan sani no go bun di wi pruberi fu drai a felem.

  • Negosi foe feni wan trowmisi prijs di fiti
  • A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1998
  • Edeprakseri
  • A srefi sortu tori
  • Bijbel gronprakseri di de soleki a fiti
  • Soema abi a frantiwortoe foe den negosi?
  • Wai pasi gi eigifasi di no fiti kresten
  • Eksempre foe handri soleki a fiti
  • Winimarki foe wan fasi foe handri soleki a fiti
  • Yu ben sabi a sani disi?
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre (Studie-Waktitoren)—2022
  • Sreka gi wan boen trowlibi
    A sroto gi wan kolokoe osofamiri
  • A warti ròl foe oemasma na mindri den fositen foetoeboi foe Gado
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1995
  • Fa fu handri nanga a papa nanga a mama fu yu trowpatna
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 2010
Moro sani
A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1998
w98 15/9 blz. 24-27

Negosi foe feni wan trowmisi prijs di fiti

NA INI a ten disi, neleki na ini bijbel ten, son koeltoeroe e aksi taki den moesoe pai wan trowmisi prijs bifo wan man kan trow nanga wan oema. „Mi de klariklari foe dini joe seibi jari gi Rakèl, joe moro jongoe oemapikin”, Jakob ben taigi Laban, di ben o tron a papa foe na oema di a ben o trow nanga en (Genesis 29:18). Foe di Jakob ben lobi Rakèl, meki a ben pristeri wan hei prijs — a srefi leki a moni di a ben o kisi foe seibi jari wroko! Laban ben teki a pristeri, ma a ben kisi Jakob nanga wan triki foe trow fosi nanga en moro owroe oemapikin, Lea. Laban ben go doro foe doe bisnis nanga Jakob na wan bedrigi fasi (Genesis 31:41). A spesroetoe prakseri di Laban ben e poti na tapoe a kisi foe goedoe ben meki taki den oemapikin foe en ben lasi lespeki gi en. „A no de so taki a e si wi troetroe leki doroseisma, foe di a seri wi, so taki a e tan njan doronomo, foe a moni srefi di ben gi foe wi ede?”, den ben aksi. — Genesis 31:15.

A sari foe si taki na ini a grontapoe disi di lobi goedoe, foeroe papa nanga mama de leki Laban. Èn son wan moro ogri srefi. Soleki fa wan koranti foe Afrika e taki, den e negosi foe son trow „nomo foe di gridi papa wani meki bigi moni foe dati”. Wan tra sani na a kwinsi na ekonomia sei di e kori son papa nanga mama foe go si den oemapikin foe den leki wan fasi foe meki a moni problema foe den kon pikinso moro lekti.a

Son papa nanga mama e draidrai nanga a trow foe den oemapikin foe den foe di den e wakti a sma di o pristeri moro hei. A sani disi kan meki serjoesoe problema kon. Wan koranti njoensoeman di e wroko na Owstoe-Afrika ben skrifi: „Jongoe sma e teki a bosroiti foe lowe nanga wan patna foe go trow, so taki den no abi foe pai a kefalek foeroe moni na a papa nanga mama foe a man di e tan aksi dati nomonomo. Seks hoeroedoe na wan foe den problema di e kon te sma e aksi wan hei trowmisi prijs. Moro fara, son jonkoeman man bai wan oema, ma den e tan abi bigi paiman. „Papa nanga mama moesoe handri soleki a fiti”, wan sociaal wrokoman ini Zuid-Afrika ben gi tranga. „Den no moesoe aksi foeroe moni. Den sma di no trow toemoesi langa ete moesoe meki wan libi . . . So boen, foe san ede den moesoe meki a jonkoeman bankroet?”

Fa kresten papa nanga mama kan gi wan boen eksempre foe handri soleki a fiti te den e negosi foe pai noso kisi wan trowmisi prijs? A sani disi na wan serjoesoe afersi, bika bijbel e gi a komando: „Meki ala sma kon sabi a reidelekfasi foe oenoe.” — Filipisma 4:5.

Bijbel gronprakseri di de soleki a fiti

Awansi kresten papa nanga mama teki a bosroiti foe negosi foe a trowmisi prijs ofoe no, a de wan sani di densrefi moesoe teki a bosroiti gi. Efoe den teki a bosroiti foe doe en, dan den sortoe negosi disi moesoe hori akroederi bijbel gronprakseri. „Meki a fasi fa oenoe e libi de fri foe a lobi foe moni”, Gado Wortoe e taki (Hebrewsma 13:5). Efoe a gronprakseri disi no de krin foe si ini negosi foe trow afersi, dan wan kresten papa nanga mama ben sa kan sori taki den no e gi wan boen eksempre. Man di abi frantiwortoe posisi na ini a kresten gemeente moesoe de „reidelek”, no „sma di lobi moni” noso „gridi foe kisi oneerlijk wini” (1 Timoteus 3:3, 8). Wan kresten di e dwengi foe kisi wan hei trowmisi prijs na wan gridi fasi èn di no abi berow, kan sluit uit srefi foe a gemeente. — 1 Korentesma 5:11, 13; 6:9, 10.

Foe den problema di gridi tjari kon, meki son lanti meki wet di e poti wan skotoe na tapoe a trowmisi prijs. Foe eksempre, wan wet ini a West-Afrikan kondre Togo e taki dati a trowmisi prijs „kan pai nanga materia sani noso nanga moni noso na ala toe fasi”. A wet e taki ete: „A moni no mag pasa 10.000 F CFA (20,00 Amerkan dala) kwetikweti.” Ibri tron baka, bijbel e komanderi kresten foe de borgoe di e gi jesi na wet (Titus 3:1). Awansi lanti no e sorgoe taki sma e hori densrefi na so wan wet, tokoe wan troetroe kresten moesoe gi jesi. Na so fasi, a sa abi wan boen konsensi na fesi Gado èn a no sa meki trawan e naki foetoe. — Romesma 13:1, 5; 1 Korentesma 10:32, 33.

Soema abi a frantiwortoe foe den negosi?

Na son koeltoeroe, a fasi fa den negosi e waka kan brems nanga wan tra prenspari gronprakseri. Soleki fa bijbel e taki dan a papa abi a frantiwortoe gi den afersi foe en osofamiri (1 Korentesma 11:3; Kolosesma 3:18, 20). Foe dati ede, den wan di abi frantiwortoe posisi na ini a gemeente moesoe de ’man di e tiri den pikin nanga den eigi osofamiri na wan toemoesi boen fasi’. — 1 Timoteus 3:12.

Ma a kan de wan gwenti na ini a libimakandra taki den e libi prenspari negosi foe trow afersi gi famiri foe na edeman foe na osofamiri. Èn den famiri disi e aksi wan pisi foe a trowmisi prijs. A sani disi e poti wan tesi tapoe kresten osofamiri. Foe di a de a gwenti, meki son edeman foe osofamiri e gi famiri di no de na bribi primisi foe dwengi foe kisi wan hei trowmisi prijs. A sani disi ben meki dati sontron wan kresten oemapikin ben trow nanga wan sma di no de na bribi. A sani dati de kontrari a rai taki kresten moesoe trow „soso na ini Masra” (1 Korentesma 7:39). Na edeman foe wan osofamiri di e gi famiri di no de na bribi primisi foe teki bosroiti di no boen gi a jejefasi foe den pikin foe en, no kan de wan man „di e tiri en eigi osofamiri na wan toemoesi boen fasi”. — 1 Timoteus 3:4.

Fa dan, soleki na ini a kefal foe a famiri-edeman Abraham di ben e frede Gado, efoe wan kresten papa no e teki prati langalanga na den negosi foe trow afersi foe wán foe den pikin foe en? (Genesis 24:2-4) Efoe wan tra sma kisi a wroko foe doe disi, dan a kresten papa moesoe sorgoe taki a mindriman disi moesoe waka baka den rai di e kroederi nanga den gronprakseri foe bijbel di de soleki a fiti. Moro fara, bifo wan stap meki foe negosi foe wan trowmisi prijs, dan kresten papa nanga mama moesoe prakseri heri boen foe na afersi èn den no moesoe gi pasi taki den meki gwenti di no de soleki a fiti noso sani di sma e aksi foe den, teki den abra krinkrin. — Odo 22:3.

Wai pasi gi eigifasi di no fiti kresten

Bijbel e kroetoe heimemre èn „a prodo di wan sma e prodo nanga den sani di a abi foe tan na libi” (1 Johanes 2:16; Odo 21:4). Tokoe, wan toe sma di de na ini a kresten gemeente sori den eigifasi disi na ini a negosi foe trow afersi foe den. Son wan foe den e waka baka na eksempre foe grontapoe foe di den e meki bigi taki den pai noso den kisi wan bigi trowmisi prijs. Na a tra sei, wan bijkantoro foe a Waktitoren Genootschap na Afrika e taki: „Son masra no sori lespeki te den papa nanga mama foe a wefi foe den handri soleki a fiti ini san den ben e aksi, foe di den e si den wefi foe den leki den bai den gi a moni foe wan ’krabita’. ”

Gridi foe kisi wan hei trowmisi prijs e basi son kresten èn a tjari takroe bakapisi kon. Foe eksempre, loekoe a raport disi foe wan tra bijkantoro foe a Waktitoren Genootschap: „A moeilek gi foeroe brada di de den wawan foe trow noso gi sisa foe feni patna. A bakapisi de taki moro sma e sluit uit foe seks hoeroedoe ede. Son brada e go na presi pe den e soekoe gowtoe nanga djamanti di den kan seri so taki den kan abi nofo moni foe den man trow. A sani disi kan teki wán noso toe jari noso moro, èn nofotron den e kon swaki na jejefasi foe di den e gowe foe a demakandra nanga den brada nanga a gemeente.”

Foe no meki den takroe sortoe bakapisi disi miti kresten papa nanga mama, dan den moesoe waka baka na eksempre foe lepi sma na ini a gemeente. Ala di na apostel Paulus no ben de wan papa, tokoe a ben doe soleki a fiti te a ben e handri nanga en kompe bribiman. A ben e loekoe boen foe no poti wan hebi lai na tapoe a skowroe foe no wan sma (Tori foe den Apostel 20:33). Foe troe, kresten papa nanga mama moesoe loekoe na eksempre foe en di a no ben e prakseri ensrefi wawan te den e go ini wan negosi foe feni a trowmisi prijs. Te joe loekoe en boen, dan santa jeje foe Gado ben wroko tapoe Paulus foe a ben kan skrifi: „Tron sma di e waka leki wán man na baka na eksempre foe mi, brada, èn hori den wan na ai di e waka na wan fasi di e kroederi nanga na eksempre di oenoe abi na ini wi.” — Filipisma 3:17.

Eksempre foe handri soleki a fiti

Te a abi foe doe nanga negosi foe feni a trowmisi prijs, dan foeroe kresten papa nanga mama ben gi wan heri boen eksempre foe handri soleki a fiti. Loekoe na afersi foe Josef nanga en wefi, Mae, di e wroko leki foeroeten evangelie preikiman.b Den e libi na wan foe den Salomon Èilanti pe negosi foe feni a trowmisi prijs de wan problema sontron. Foe no kisi den sortoe problema dati, dan Josef nanga Mae ben seti en so taki a trow foe na oemapikin foe den feni presi na wan èilanti ini a birti. A srefi sani den ben doe gi wan tra oemapikin foe den, Ester. Josef ben agri toe taki Peter, a masra foe en oemapikin, pai wan prijs, di de krinkrin moro lagi leki a trowmisi prijs, di wan sma ben sa kan teki nanga leti. Di den ben aksi en foe san ede a ben doe disi, dan Josef ben froeklari: „Mi no ben wani poti wan hebi lai tapoe mi oemapikin masra di de wan pionier.”

Foeroe Jehovah Kotoigi na Afrika gi wan heri moi eksempre toe ini a fasi foe handri soleki a fiti. Na son kontren den memre foe a bradi osofamiri moro foeroe e froewakti taki sma pai den wan bigi moni bifo den negosi foe a troetroe trowmisi prijs. Èn foe de seiker taki a sa kan feni wan trowmisi, dan den e froewakti foe a trowmasra taki a e pramisi taki a sa pai a trowmisi prijs foe wan moro jongoe brada foe na oema di a abi mofo nanga en foe trow.

Loekoe na eksempre di de heri tra fasi foe Kossi nanga en wefi, Mara. Na oemapikin foe den, Beboko, ben trow no so langa ete nanga wan opziener foe Jehovah Kotoigi di e rèis. Bifo a trow feni presi, dan memre foe a famiri ben poti hebi kwinsi tapoe a papa nanga a mama gi a pisi di den ben moesoe kisi ini a bigi trowmisi prijs. Ma a papa nanga a mama ben tanapoe kánkan èn den no ben gi jesi na den sortoe sani dati di den sma e aksi. Na presi foe dati, den taki langalanga nanga a man di ben o tron a masra foe den oemapikin, di den aksi wan prijs di moro lagi gi na oemapikin foe den èn baka ten den gi a jongoe paar afoe foe a moni baka so taki den ben kan gebroiki dati foe sreka a trow foe den.

Wan tra eksempre ini a srefi kondre de foe wan jongoe Kotoigi oema di nen Itongo. Na a bigin a famiri foe en ben aksi wan prijs soleki a fiti foe a trowmisi. Ma memre foe a famiri ben wani taki a moni ben moesoe de moro hei. A ben span srefisrefi èn a ben sori leki den famiri ben o kisi san den ben wani. Ala di Itongo ben de wan sma di e froeleigi, tokoe a opo tanapoe èn na wan lespeki fasi a taki dati a ben abi a fasti bosroiti foe trow nanga wan serjoesoe kresten di nen Sanze, akroederi san ben seti na fesi kaba. Ne a taki nanga deki-ati: „Mbi ke” (san wani taki „A tan so!”) èn a ben go sidon. En kresten mama, Sambeko, ben horibaka gi en. Takimakandra no hori moro fara èn a paar ben trow soleki a ben seti na fesi.

Sani de di lobi-ati kresten papa nanga mama e broko den ede moro foeroe nanga dati leki den wini gi densrefi foe wan trowmisi prijs. Wan masra na Kameroen e froeklari: „A mama foe a wefi foe mi e graboe ibri okasi foe taigi mi taki awansi san mi ben sa wani foe gi en leki wan trowmisi prijs, mi moesoe gebroiki foe sorgoe gi den sani di en oemapikin abi fanowdoe.” Lobi-ati papa nanga mama e broko den ede toe foe a waka boen nanga den pikin foe den na jejefasi. Foe eksempre, loekoe Farai nanga Rudo, di e libi na Zimbabwe èn di e gebroiki foeroe ten na ini a preikiwroko foe a boen njoensoe foe Gado en Kownoekondre. Ala di den no e wroko moni, den trow den toe oemapikin foe den gi wan pikin pisi foe a moni di sma gwenti foe aksi. Foe san ede den doe dati? Den ben wani taki den oemapikin foe den kisi wini foe di den trow nanga man di lobi Jehovah troetroe. „A moro prenspari sani di wi ben wani ben de a jejefasi foe den toe oemapikin foe wi èn foe den masra foe den”, den ben tjari kon na krin. Disi e gi wan switi firi srefisrefi! Papa nanga mama foe den trowpatna di e sori na wan lobi-ati fasi broko ede gi a boen foe den trow pikin foe den na jejefasi èn na materia sei moesoe kisi foeroe prèise.

Winimarki foe wan fasi foe handri soleki a fiti

Josef nanga Mae foe den Salomon Èilanti ben kisi blesi foe a switifasi èn a boenfasi di den sori na den trow foe den oemapikin foe den. So boen, den masra foe den oemapikin foe den no ben abi foe go meki paiman. Na presi foe dati, ala toe paar ben kan de foeroe jari na ini a foeroeten wroko foe prati a Kownoekondre boskopoe. Te a e loekoe san ben pasa, Josef e taki: „Den bosroiti di mi nanga mi osofamiri ben teki ben gi bigi blesi. A troe taki, sontron foeroe kwinsi ben de foe a sei foe den wan di no ben e froestan a tori, ma mi abi wan boen konsensi èn mi de tevrede te mi e si taki den pikin foe mi e wroko tranga èn den de tranga na ini a diniwroko foe Jehovah. Den de kolokoe toe, èn mi nanga mi wefi kolokoe troetroe.”

Wan tra wini de wan boen matifasi nanga a papa nanga mama foe a trowpatna. Foe eksempre, Zondai nanga Sibusiso e dini leki friwani wrokoman nanga den wefi foe den di de toe sisa foe wan oso, na a bijkantoro foe a Waktitoren Genootschap na Zimbabwe. A papa foe den wefi foe den, Dakarai, na wan foeroeten preikiman èn a no e wroko moni. Di den ben negosi foe feni a trowmisi prijs, a ben taki dati a ben o teki iniwan moni di den ben sa kan pai. „Wi lobi a papa foe den wefi foe wi troetroe”, na so Zondai nanga Sibusiso e taki, „èn wi sa doe ala san wi kan foe jepi en efoe a sa kon de ini wan nowtoe.”

Ija, efoe sma e handri soleki a fiti te den e negosi foe feni a trowmisi prijs, dan dati e meki kolokoe kon na ini na osofamiri. Foe eksempre, a e meki taki den sma di trow njoenjoen no sa de na ini wan paiman, èn dati e meki en moro makriki gi den foe seti sani na ini a trowlibi foe den. Disi meki foeroe jongoe paar kan feti baka blesi na jejefasi, soleki a dini di den e dini foeroeten na ini a wroko foe preiki èn meki disipel di de so tranga fanowdoe. Na a tra sei, disi e tjari glori kon gi a lobi-ati Sma pe trow feni en bigin, Jehovah Gado. — Mateus 24:14; 28:19, 20.

[Foetoewortoe]

a Na ini son koeltoeroe a situwâsi de tra fasi. Den papa nanga mama foe a man e froewakti wan pai foe a papa nanga mama foe a trowmisi.

b Wi poti tra nen na ini na artikel disi.

[Faki na tapoe bladzijde 27]

DEN BEN GI DEN A TROWMISI PRIJS BAKA

Na ini son libimakandra, sma no e lespeki wan trowmisi nanga en papa nanga mama te a trowmisi prijs lagi. So boen, heimemre nanga a lostoe foe prodo nanga a nen foe a famiri, sontron kan de a gron foe negosi foe wan hei prijs. Wan famiri na Lagos, Nigeria, e sori wan heri tra fasi. A masra foe na oemapikin foe den, Dele, e tjari kon na krin:

„A famiri foe mi wefi no ben meki mi pai foeroe foe den kostoe foe den famiri gwenti foe a trowmisi prijs ceremonia, soleki a bai foe difrenti diri krosi. Srefi di mi famiri ben gi den a trowmisi prijs, a takiman foe den ben aksi: ’Joe wani foe teki a meisje disi leki wan wefi noso leki wan oemapikin?’ A heri famiri foe mi ben piki nanga wán mofo: ’Wi wani teki en leki wan oemapikin.’ Baka dati den ben gi wi a trowmisi prijs baka na ini a srefi envelop.

Te leki tide, mi e warderi a fasi fa a famiri foe mi wefi ben handri nanga a trow foe wi. A ben meki mi abi wan dipi lespeki gi den. A toemoesi boen jejefasi foe den meki mi e si den leki troetroe krosibei memre foe a famiri. A ben wroko heri boen toe tapoe a fasi fa mi e si a wefi foe mi. Mi kisi wan dipi warderi gi en foe a fasi fa a famiri foe en ben handri nanga mi. Te wi abi wan sani pe wi no e agri, dan mi no e meki a tron wan problema. Te mi e prakseri a famiri pe a komoto, dan a kesekese tron wan pikin sani.

Mi famiri nanga di foe en tai kon de na ini wan tranga banti foe matifasi. Te leki now ete, toe jari baka wi trow, mi papa e seni kado nanga njanjan sani go na a famiri foe a wefi foe mi.”

    Sranantongo buku (1978-2025)
    Log Out
    Log In
    • Sranantongo
    • Seni en gi wan sma
    • Settings
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gebruiksvoorwaarden
    • Privacybeleid
    • Privacyinstellingen
    • JW.ORG
    • Log In
    Seni en gi wan sma