Abewasemndenini WaKhayafase
Indzawo lobekuvame kubekwa kuyo emabhokisi ematsambo ebantfu
Ngaletinye tikhatsi, tintfo letitfolwa tati tesayensi yetintfo letitfolakele, tiniketa siciniseko sekutsi umuntfu lotsite lokukhulunywa ngaye eBhayibhelini wake waba khona. Nasi sibonelo: Nga-2011, tati taka-Israyeli tashicilela kwatiswa lokuniketa bufakazi lobunjalo. Kwatfolakala libhokisi lemngcwabo leselineminyaka lengu-2 000, lelihlotjiswe ngematje lamhloshana. Kulelibhokisi kufakwa ematsambo emuntfu lofile naseyibolile inyama yakhe.
Lelibhokisi lelatfolakala belinembhalo lotsi: “Miriam indvodzakati yaYeshua loyindvodzana yaKhayafase, umphristi weMaziya waseBeth ʹImri.” Umphristi lomkhulu longumJuda lobekakhona nakutekwa licala laJesu futsi abulawa, kwakunguKhayafase. (Joh. 11:48-50) Sati semlandvo lesinguFlavius Josephus sitsi “nguJosefa, lobekabitwa ngekutsi nguKhayafase.” Kunebufakazi bekutsi lelibhokisi lelitfolakele belilalomunye wetihlobo takhe. Njengobe umbhalo lowatfolakala kulelinye libhokisi lebekucatjangwa kutsi lalomphristi lomkhulu, umbita ngekutsi nguYehosef bar Caiapha, nobe Josefa, indvodzana yaKhayafase,a Miriam abenekuhlobana lokutsite naKhayafase.
Ngekusho kwekwatiswa lokwaniketwa yinhlangano yemlandvo waka-Israyeli, i-Israel Antiquities Authority (IAA), lelibhokisi laMiriam latsatfwa kuletigebengu letaphanga lithuna lasendvulo. Kuhlolisisa lokwentiwa ngalelibhokisi nembhalo lokulo kuniketa bufakazi bekutsi singaletsemba.
Kunalokutsite lokusha lesiphindze sikutfole kulelibhokisi. Likhuluma ngelicembu ‘leMaziya,’ lebelisicheme sesi-24 sebaphristi, labebakhonta ngekushintjana ethempelini laseJerusalema. (1 Khr. 24:18) I-IAA itsi loko lokubhalwe kulelibhokisi kukhombisa kutsi ‘umndeni waKhayafase bewuhlobene nalelicembu leMaziya.’
Kulombhalo kuphindze kukhulunywe ngaBeth ʹImri. Kungaba netinchazelo letimbili taloko. I-IAA itsi: “Kwekucala kungenteka kutsi Beth ʹImri bekuligama lemndeni webaphristi—emadvodzana a-Imeri (Ezra 2:36-37; Nehemiya 7:39-42) titukulwane tawo letihlanganisa emalunga elicembu leMaziya. Kwesibili kungenteka kutsi [iBeth ʹImri] yindzawo Miriam nemndeni wakubo labebavela kuyo.” Kunome ngukuphi, lelibhokisi lematsambo aMiriam lisiniketa bufakazi bekutsi liBhayibheli likhuluma ngebantfu mbamba labebanemindeni sibili.
a Mayelana nelibhokisi lematsambo aKhayafase, fundza sihloko lesitsi “Umpristi Ophakeme Owalahla UJesu Ngecala,” ku-Sicongosekulindza saJanuary 15, 2006, emakhasini 10-13, ngesiZulu.