UMLANDVO WEKUPHILA
Tonkhe Tintfo Tingenteka NgaJehova
“KUFA ngeke kusaba khona, futsi bantfu labafile batawuvuswa.” Umkami Mairambubu abesebhasini ngesikhatsi eva lomunye make akhuluma lamavi. Bekafuna kwati lokwengetiwe. Ngesikhatsi ibhasi ima nebagibeli sebehlile, umkami walandzela lomake lobekakhulume lamavi. Ligama lakhe bekungu-Apun Mambetsadykova, futsi bekangulomunye waBoFakazi BaJehova. Bekuyingoti kukhulumisa boFakazi kulawo malanga, kodvwa loko lesakufundziswa ngu-Apun kwashintja kuphila kwetfu.
BESISEBENTA KUSUKELA EKUSENI LIZE LIYEWUSHONA
Ngatalwa nga-1937 epulazini lelisedvute neTokmok, eKyrgyzstan. Umndeni wakitsi usive lesibitwa ngekutsi ngemaKyrgyz, futsi sikhuluma lulwimi lwesiKyrgyz. Batali bami bebabalimi futsi bebasebenta epulazini kusukela ekuseni lize liyoshona. Bebabaholela ngekutsi babanike kudla, kodvwa bebabaholela ngemali kanye ngemnyaka. Bekulukhuni kutsi make akhulise mine nasisi wami lomncane. Ngemva kwekufundza iminyaka lesihlanu esikolweni, nami ngacala kusebenta epulazini sikhatsi lesinyenti.
Tintsaba taseTeskey Ala-Too
Endzaweni lebengihlala kuyo bekuphuywe kakhulu futsi besisebenta matima kuze sikhone kuphila. Njengobe bengisemncane bengingacabangi kakhulu ngenjongo yekuphila noma ngelikusasa. Bengingacabangi kutsi emaciniso lamahle ngaJehova Nkulunkulu kanye nenjongo yakhe kungashintja kuphila kwami. Iyamangalisa indlela lomlayeto lowafika waphindze wandza ngayo eKyrgyzstan. Kwacala endzaweni yangakitsi eningizimu yeKyrgyzstan.
BANTFU LABAKHULULWA EKUTFUNJWENI BETA NEMACINISO EKYRGYZSTAN
Liciniso ngaJehova Nkulunkulu lacala kwandza ngabo-1950 eKyrgyzstan. Kuze landze bekufanele libe nemandla kwendlula tinkholelo letinyenti. Kungani? IKyrgyzstan beyiyincenye ye-Union of Soviet Socialist Republics (USSR). Kuwo onkhe emave e-USSR, BoFakazi BaJehova bebangatingeneli tindzaba tepolitiki. (Joh. 18:36) Ngaleso sizatfu bebashushiswa njengetitsa tembuso webaKhomanisi. Kodvwa kute tinkholelo letingavimba kutsi liVi laNkulunkulu litsintse tinhlitiyo tebantfu labacotfo. Kuliciniso kutsi lesinye sifundvo lesibaluleke kakhulu lengasifundza emphilweni kutsi kuJehova, “tonkhe tintfo tingenteka.”—Mak. 10:27.
Emil Yantzen
Kushushiswa kwaBoFakazi BaJehova kwabangela kutsi kube nekwandza lokukhulu eKyrgyzstan. Kwabangelwa yini loku? I-USSR beyifaka ekhatsi iSiberia, futsi titsa tembuso betitfunjelwa khona. Ngesikhatsi lebebatfunjiwe bakhululwa, labanyenti babo beta eKyrgyzstan futsi labanye babo bebawati emaciniso. Lomunye lowakhululwa bekungu-Emil Yantzen lowatalwa eKyrgyzstan nga-1919. Emil wayiswa enkambu yekusebenta futsi ngulapho ahlangana naBoFakazi khona. Wemukela liciniso futsi wabuyela ekhaya nga-1956. Emil wabuya wahlala eSokuluk lokuyindzawo yasekhaya, futsi ngulapho khona kwaba nelibandla lekucala eKyrgyzstan nga-1958.
Victor Vinter
Ngemva kwemnyaka Victor Vinter weta kutohlala eSokuluk. Lomzalwane lotsembekile wahlangabetana netinkinga letinyenti. Kabili waboshwa iminyaka lemitsatfu ngenca yekungatsatsi luhlangotsi, waphindze waboshwa iminyaka lengu-10 futsi watfunjwa iminyaka lesihlanu. Noma kunjalo kushushiswa akuzange kuvimbe kwandza kwekukhonta kweliciniso.
EMACINISO EFIKA NGASEKHAYA
Eduard Varter
Nga-1963 bekunaBoFakazi labangu-160 eKyrgyzstan, labanyenti babo bebasuka eGermany, e-Ukraine, naseRussia. Bekuna-Eduard Varter lobekatfunjiwe futsi wabhajatiswa eGermany nga-1924. Ngabo-1940 emaNazi amyisa enkambu yebakhoseli, futsi ngemva kweminyaka lembalwa baKhomanisi be-USSR bamtfumba. Nga-1961 lomzalwane lowetsembekile waya kuyohlala edolobheni laseKant, lelisedvutane nelidolobha lasekhaya.
Elizabeth Fot; Aksamai Sultanalieva
Elizabeth Fot losisebenti saJehova lesitsembekile naye bekahlala eKant. Bekatiphilisa ngekutfunga. Ngenca yekutsi bekanelikhono, bodokotela nabothishela bebatfungelwa nguye timphahla. Lelinye likhasimende lakhe bekungu-Aksamai Sultanalieva lebekashade nemshushisi. Ngesikhatsi Aksamai ayolandza timphahla ku-Elizabeth, wambuta imbuto leminyenti mayelana nekuphila kanye nesimo sebantfu labafile. Elizabeth waphendvula lemibuto asebentisa liBhayibheli. Aksamai waba ngumshumayeli loshisekako wetindzaba letimnandzi.
Nikolai Chimpoesh
Ngaleso sikhatsi Nikolai Chimpoesh lobekahlala eMoldova, wabekwa kutsi abe ngumbonisi lojikeletako futsi wenta lesabelo cishe iminyaka lengu-30. Nikolai akazange agcine nje ngekuvakashela emabandla, waphindze wahlela kushicilelwa nekusakatwa kwetincwadzi tetfu. Umsebenti wakhe wabonwa ngisho bantfu labasetikhundleni. Kungako Eduard Varter aniketa Nikolai sikhutsato lebesitsi: “Nangabe labasetikhundleni bakubuta ngetincwadzi tetfu, ngekukhululeka ubovele ubatjele kutsi tincwadzi tetfu sititsatsa endlunkhulu yetfu eBrooklyn. Ubabuke emehlweni. Kute lokufanele ukwesabe.”—Mat. 10:19.
Ngemva kwesikhashana bacoce ngalendzaba Nikolai wabitwa endlunkhulu ye-KGB eKant. Nikolai utsi: “Lilunga lakhona langibuta kutsi sititsatsaphi tincwadzi tetfu. Ngamtjela kutsi sititsatsa eBrooklyn. Bekangati kutsi atsini. Watsi angihambe futsi wangaphindzi wangibita.” BoFakazi labahlakaniphile bachubeka nekumemetela tindzaba letimnandzi ngekucophelela endzaweni lengasekhaya eningizimu yeKyrgyzstan. Ngesikhatsi liciniso ngaJehova lifika emndenini wami ngabo-1980, umkami Mairambubu nguye lowaliva kucala.
UMKAMI WASHESHE WAWATFOLA EMACINISO
Mairambubu wasesifundzeni saseNaryn eKyrgyzstan. Ngacala kumbona nga-August 1974 ngesikhatsi avakashele sisi wami. Ngavele ngamtsandza futsi sashada ngalelolanga.
Apun Mambetsadykova
Nga-January 1981 Mairambubu weva lamavi lashiwo ekucaleni ngesikhatsi asebhasini aya emakethe. Umkami bekafuna kwati lokwengetiwe, ngako wacela ligama lalomake nendzawo lapho ahlala khona. Wamtjela kutsi ligama lakhe ngu-Apun, kodvwa bekacaphelisisa ngoba ngabo-1980 umsebenti waBoFakazi bewuvinjelwe. Esikhundleni sekutsi atjele umkami kutsi uhlalaphi, Apun wabuta kutsi tsine sihlalaphi. Umkami wafika ekhaya ajabule kakhulu.
Mairambubu watsi: “Ngive tindzaba letimnandzi lamuhla. Lomunye umfati ungitjele kutsi madvutane bantfu angeke basafa. Bantfu angeke basatisaba tilwane tasendle.” Kimi bekungatsi yinganekwane. Ngaphendvula ngatsi: “Ase silindze aze asivakashele kuze asichazele kabanti.”
Apun wasivakashela ngemuva kwetinyanga letintsatfu. Wabese usivakashela emahlandla lamanyenti, futsi sabese sati BoFakazi bekucala lebekubantfu baseKyrgyz. Labodzadze basitjela emaciniso lamangalisako ngaJehova nenjongo yakhe ngebantfu. Basifundzela incwadzi letsi “From Paradise Lost to Paradise Regained.”a Ngesizatfu sekutsi beyiyinye ikhophi yalencwadzi lebhalwe ngesiTokmok, satibhalela yona ngesandla.
Lenye yetintfo lesatifundza bekusiphrofetho lesikuGenesisi 3:15. Lesiphrofetho sitawugcwaliseka ngaJesu njengeNkhosi lenguMesiya lebekwe nguNkulunkulu. Lona ngumlayeto lobalulekile bonkhe bantfu lokufanele bawati. Besinetizatfu letinyenti tekutsi natsi sishumayele. (Mat. 24:14) Madvutane liciniso leliseBhayibhelini lacala kushintja kuphila kwetfu.
UMSEBENTI WETFU BEWUVINJELWE NGESIKHATSI SIBHAJATISWA FUTSI SIYA EMIHLANGANWENI
Lomunye umzalwane waseTokmok wasimema emshadweni. Mine nemkami sacala kunaka kutsi BoFakazi bebatiphatsa ngendlela leyehlukile. Bekute tjwala kulomshado futsi bewuhlelekile. Loku bekwehluke kakhulu kuleminye imishado lebesike saya kuyo ngobe timenywa betidzakwa, titiphatse kabi futsi tetfuke.
Saphindze saya emihlanganweni yelibandla eTokmok. Lemihlangano beyibanjelwa ehlatsini, nangabe simo selitulu sivuma. Bazalwane nabodzadze bebati kutsi emaphoyisa bekahlale agadzile, ngako bekuhlale kunemzalwane logadzile. Ebusika besihlanganyela endlini. Tikhatsi letinyenti emaphoyisa bekafika kulendlu futsi ngenkhani abefuna kwati kutsi sentani. Ngesikhatsi mine naMairambubu sibhajatiswa ngaJuly 1982 eMfuleni iChüy, kwadzingeka sihlale sicaphile. (Mat. 10:16) Bazalwane befika kancane kancane futsi sahlangana ehlatsini. Sahlabela ingoma yeMbuso futsi salalela nenkhulumo yekubhajatiswa.
SALISEBENTISA LITFUBA LEKWANDZISA UMSEBENTI WEKUSHUMAYELA
Nga-1987 lomunye umzalwane wangicela kutsi ngiyovakashela lomunye umuntfu lebekanesifiso sekufundza edolobheni laseBalykchy. Kuya lapho bekutsatsa ema-awa langu-4 nawuhamba ngesitimela. Ngemuva kwekuya emahlandla lamanyenti eBalykchy, sabona kutsi banyenti bantfu lebebafuna kufundza liciniso. Leli bekulitfuba lelihle lekutsi sandzise umsebenti wetfu wekushumayela.
Mine naMairambubu besivamise kuya eBalykchy. Ngetimphelasontfo besiya kuyoshumayela siphindze sichube nemihlangano yelibandla. Lizinga lebantfu labafuna tincwadzi tetfu lenyuka ngalokumangalisako. Letincwadzi besitiphatsa ngelisaka lemazambane kusukela eTokmok. Emasaka lamabili lagcwele tincwadzi bekangakhoni kubenetisa. Ngisho noma sisesitimeleni sisuka eBalykchy, besikhona kushumayela lebesigibele nabo.
Nga-1995 kwaba nelibandla lekucala eBalykchy—besekuphele iminyaka lesiphohlongo sacala kuvakashela lelidolobha. Kusuka eTokmok uye eBalykchy bekubita imali lenyenti. Imali lebesinayo beyiyincane, ngako yini leyasisita saphumelela? Lomunye umzalwane bekasipha imali njalo nangabe tsine sesite. Jehova wasibona sifiso setfu sekwandzisa umsebenti wekushumayela, futsi ‘wasivulela emafasitelo asezulwini.’ (Mal. 3:10) Kuliciniso kutsi tonkhe tintfo tiyenteka kuJehova!
KUNAKEKELA UMNDENI NEKWENTA UMSEBENTI WEKUSHUMAYELA
Nga-1992 ngabekwa kutsi ngibe ngulomdzala welibandla futsi ngaba ngulomdzala wekucala eveni letfu. Ebandleni letfu eTokmok kwaba nematfuba lamasha ekwenta umsebenti waJehova. Sachuba tifundvo teliBhayibheli letinyenti nebantfu labasha labafundza etikolweni letiphakeme. Munye walabo lebesifundza nabo ulilunga Lekomidi Yeligatja, futsi lababili babo bangemahlahlandlela lakhetsekile. Satinikela kute sisite labanye emihlanganweni. Ekucaleni kwabo-1990 tincwadzi tetfu kanye nemihlangano yetfu beyichutjwa ngelulwimi lwaseRussia. Kodvwa bantfu labanyenti ebandleni letfu bebakhuluma siKyrgyz njengoba bekululwimi labalumunya. Mine bengibahumushela futsi loku kwabasita kutsi basheshe baweve emaciniso.
Mine nemkami kanye nebantfwana betfu nga-1989
Mine naMairambubu besimatasa sinakekela umndeni wetfu lobewandza. Besihamba nebantfwana betfu ensimi kanye nasemihlanganweni yelibandla. Indvodzakati yetfu Gulsayra lebeyineminyaka lengu-12, beyikujabulela kukhuluma nalabengca emgwacweni futsi beyibacocela ngeliBhayibheli. Bantfwana betfu bebakujabulela kwati imiBhalo ngengcondvo. Ngaleyondlela, bantfwana betfu kanye nebatukulu bebahlanganyela ngalokugcwele ekwenteni imisebenti yelibandla. Kulabantfwana labangu-9 nebatukulu labangu-11 labasaphila, labangu-16 bakhonta Jehova futsi baya emihlanganweni nebatali babo.
LUSHINTJO LOLUMANGALISAKO
Bazalwane nabodzadze labacala kwenta umsebenti waJehova ngabo-1950, bangamangala nabangabona tingucuko letentiwe. Letinye tato kutsi kusukela ngabo-1990 sesijabulela kushumayela tindzaba letimnandzi kanye nekuhlangana ndzawonye ngekukhululeka.
Mine nemkami senta umsebenti wekushumayela
Nga-1991 mine nemkami saya kwekucala emhlanganweni lomkhulu lebewuse-Alma-Ata, nyalo leseyatiwa ngekutsi yi-Almaty leseKazakhstan. Nga-1993 kwaba nemhlangano lomkhulu eKyrgyzstan, eSpartak kwekucala ngca lobewusenkhundleni yetemidlalo eBishkek. Bamemeteli bacitsa liviki lonkhe bahlanta lenkhundla. Umcondzisi walenkhundla wajabula kakhulu waze wasivumela kutsi singabhadali.
Nga-1994 sacopha umlandvo ngesikhatsi tincwadzi tetfu tishicilelwa kwekucala ngelulwimi lwesiKyrgyz. Tincwadzi tetfu lamuhla setihunyushwa licembu lebahumushi ngesiKyrgyz labasehhovisini leligatja eBishkek. Nga-1998 umsebenti waBoFakazi BaJehova wavunyelwa ngalokusemtsetfweni eKyrgyzstan. Nyalo, linani letfu lenyukile, futsi sekunebamemeteli labangetulu kwa-5 000. Lamuhla, kunemabandla langu-83 kanye nemacembu langu-25 eSishayina, siNgisi, siKyrgyz, siRussian, Lulwimi Lwetandla lwaseRussia, siTurkish, si-Uighur, kanye nesi-Uzbek. Bonkhe labazalwane nabodzadze labasuka etindzaweni letehlukene bakhonta Jehova ngebunye. Jehova nguye lowenta lolushintjo lolumangalisako.
Jehova waphindze wakushintja kuphila kwami. Ngakhulela ekhaya leliphasi, batali bami bebasebenta emasimini futsi ngafundza iminyaka lesihlanu kuphela esikolweni. Noma kunjalo, Jehova ungisebentise kutsi ngikhonte njengalomdzala welibandla futsi ngifundzise bantfu labafundze kakhulu kunami emaciniso labalulekile eliBhayibheli. Kuliciniso kutsi Jehova wenta tintfo letingavami kutsi tenteke. Konkhe lengihlangabetane nako kungenta ngichubeke ngifakaza ngekwetsembeka ngaJehova ngobe “tonkhe tintfo tingenteka” ngaye.—Mat. 19:26.
a Ishicilelwa BoFakazi BaJehova, kepha nyalo ayisashicilelwa.